Morgunblaðið - 11.08.1966, Blaðsíða 14

14
MORGU NBLAÐIÐ
Fimmtudagur 11. ágúst 196ð
Útgefandi: Hf. Árvakur, Reykjavík,
Framkvæmdastjóri: Sigfús Jónsson.
Ritstjórar: Sigurður Bjarnason frá Vigur.
Matthías Johannessen.
Eyjólfur Konráð Jónsson.
Ritstjórnarfulltrúi: Þorbjörn Guðmundsson.
Auglýsingar: Árni Garðar Kristinsson.
Ritstjórn: Aðalstræti 6.
Auglýsingar og afgreiðsia: Aðalstræti S. Sími 22480.
Áskriftargjald kr. 105.00 á mánuði innanlands.
1 iausasölu kr. 5.00 eintakið.
RÆKTUNIN Á AÐ
HALDA ÁFRAM
k aðalfundi Stéttarsam-
^ bands bænda, sem stað-
ið hefur að undanförnu, flutti
Ingólfur Jónsson, land'búnað-
arráðherra, athyglisverða
ræðu um þau vandamál land
búnaðarins, sem mest hafa
verið r ædd í sumar. Sagði
ráðherrann um þau miklu
fundarhöld, sem staðið hafa
í sumar á vegum bænda, að
- „vissulega væri betra, að
bændur kæmu saman til
fundarhalda vegna of mikill-
ar framleiðslu, heldur en ef
áhyggjur þeirra væru vegna
þess, að framleiðslan væri of
lítil.“
Landbúnaðarráðherra ræddi
um offramleiðslu á mjólk og
líkur á því, að útflutnings-
uppbætur nægðu ekki til
þess að fullt grundvaJlarverð
næðist og sagði: „Ástæðan ti)l
þess, að útflutningsuppbæt-
urnar hrökkva naumast til að
þessu sinni, er sú, að fram-
leiðsluaukningin hefur orðið
að mestu í mjólkinni. Það
stafar ekki af því, að kaup-
hækkanir og verðlagshækk-
anir hafa orðið miklar að
undanförnu eins og stundum
•^hefur verið haldið fram. Það
er rétt, sem formaður Stétt-
arsambands bænda sagði í
byrjun þessa fundar, að ef
framleiðsluaukningin hefði
verið, þó ekki væri nema að
hálfu leyti í sauðfjárafurð-
um, þá væri ekki um neinn
vanda að ræða í sambandi
við útflutninginn...Það er
stutt síðan bændur trúðu því,
að sjálfsagt væri og nauðsyn-
legt að framleiða mjólk á því
landi, sem ræktað var. Það er
því ekki undarlegt, þótt
mjólkurframleiðslan hafi vax
ið með aukinni ræktun. Ekki
_dugir að kenna bændum um
þetta, því að þá vantaði
reynslu og leiðbeiningar í því
að framleiða sauðfjárafurðir
á ræktuðu landi.“
„Bændur hafa nokkrar á-
hyggjur af því, ef mikið
vantar á, að fullt grundvall-
arverð náist. Er það að von-
um meðan menn halda, að
hér verði um miklar upp-
hæðir að ræða. Formaður
Stéttarsambands bænda hef-
ur nú lýst því, að það muni
verða mun minna en áður
var áætlað. Vonandi verður
* reynslan sú, að bændur geti
eftir atvikum unað endan-
legu uppgjöri og að vöntun-
in verði miklu minni heldur
en rætt hefur verið um á
bændafundum í sumar.“
Loks sagði landbúnaðarráð-
herra á aðalfundi Stéttarsam
bandsins:
„Ýmsir halda því fram, að
stefnan í landbúnaðarmálum
undanfarin ár hafi verið
röng. Ég er á allt annarri
skoðun. Ræktunin á að halda
áfram: með því er landbún-
aðurinn í nútíð og framtíð
bezt tryggður. Það er einn-
ig þjóðfélagsleg nauðsyn, að
landið verði bætt, fram-
leiðsluhættirnir gerðir fjöl-
breyttari og afkomumögu-
leikarnir betri. Það stafar
engin þjóðfélagsleg hætta af
af því, þótt nokkur umfram-
framleiðsila verði í bili vegna
þess, að ekki hefur enn unn-
izt tími til að hagræða fram-
leiðslunni eins og bezt hent-
ar fyrir markaðinn.... Það
er ekki nema eðlilegt að þjóð,
sem fram á þessa öld hafði
tæplega til hnífs og skeiðar
eigi enn eftir að læra nokk-
uð í framleiðslu og markaðs-
málum til þess, að vörurnar
komist á erlendan markað í
réttu formi fyrir viðunandi
verð.“
ATHYGLISVERÐ
HUGMYND
k aðalfundi Stéttarsam-
bandsins var samþykkt
tillaga þess efnis, að rikis-
stjórnin leggi fram fé að
þessu sinni er tryggi bænd-
um það verð fyrir framleiðsl-
una, sem þeir eigi fullan rétt
á, enda verði að því unnið að
skipuleggja framleiðslu land-
búnaðarvara með tilliti til
markaðsmöguleika svo sem
unnt er.
í þessu sambandi er athygl-
isvert að lesa eftirfarandi um
mæli Ingólfs Jónssonar, er
hann viðhafði í ræðu sinni á
Stéttarsambandsfundinum:
„Það hefur borið á góma,
hvort möguleiki væri á því,
að stofna hagræðingarsjóð
landbúnaðarins, sem hefði
vissulega margþættu hlut-
verki að gegna í sambandi við
framleiðsluna. Það mál er nú
í athugun en ekki er tíma-
bært að ræða það nánar nú.
Ég vil þó segja, að því meira,
sem ég hugsa um þetta, hefur
áhugi minn vaxið fyrir því.
.... Komið hefur til mála að
stofna sjóð, sem hefði það
hlutverk að kaupa jarðir,
sem telja mætti eðlilegt frá
þjóðhagslegu sjónarmiði að
færu úr byggð. Þetta mál hef
ur oft verið rætt á fundum
en er ómótað og óákveðið
hvernig með það verður far-
ið.“
Hér er um athyglisverð
mál að ræða, sem vissulega
er þess virði að þau séu at-
huguð nánar. Vandamál
landbúnaðarins er hægt að
leysa með góðum vilja og
tokvr&Íi
UTAN ÚR HEIMI
Nígería:
Bylting gerö tvisvar
á rúmlega hálfu ári
— Gowon, nýi /'óðomoður/nn, oð.
hylíist ekki eina, öfluga miðstjórn
56 MILLJÓNIR xnanna byggja
Afríkuríkið Nígeríu, og er það
því mannflesta ríki álfunnar,
og af mörgum verið talið lík-
legast til að verða valdamest.
Þjóðin getur því sem næst
brauðfætt sig, og landið hef-
ur að geyma stórar olíulindir
og málma, sem ,enn hafa ekki
verið nýttir.
Þrátt fyrir þessi auðæfi, og
það lýðræði, sem í orði
kveðnu var komið á með
nýrri stjórnarskrá 1960, er
landið fékk sjálfstæði frá
Bretum — stjórnarskráin boð-
aði frjálsar kosningar, frjálsa
blaða- og bókaútgáfu og óháð
dómsvald — hefur að undan-
förnu legið við algerri upp-
lausn í landinu. Ástæðan hef-
ur verið sú að um eina þjóð
er ekki að ræða, heldur fjöl-
marga þjóðflokka, sem játa
mismunandi trúarbrögð, og
hver um sig á sína sögu.
Umrót það, sem undanfarið
hefur staðið í Nígéríu, hófst
með byltingu hersins í janúar
s.l. en þá var forsætisráðherr
anum, Sir Abubakar Tafewa
Balewa, steypt af stóli, og
hann tekinn af lífi, ásamt
tveimur háttsettum embættis-
mönnum. Sá, sem þá stóð
fyrir byltingunni, var Johnson
T.U. Aguiyi-Ironsi, hershöfð-
ingi.
Bylting sú átti rætur sínar
að rekja, eins og við mátti
búast, til missættis Iþjóðflokka.
Balewa var af stofni, sem
byggir norðurhéruð landsins,
og er múhammeðstrúar. Sá
stofn er fjölmennastur í land-
inu. Er Balewa stjórnaði var
ættstofn hans valdamestur. í
austri og vestri búa hins veg-
ar tveir þjóðflokkar, sem
tekið hafa kristna trú, og þeir
óttuðust vald miúhammeðs-
trúarmanna. Ironsi, hershöfð-
ingi, sem var ættaður úr vest
Gowan
urhluta Nígeríu, hugðist ráða
bót á þessu ástandi, og því
reyndi hann að koma á einni
miðstjórn í landinu öllu.
Um tíma létu norðanmenn
lítið á sér bæra, og töidu
margir, að svo myndi verða
áfram. Sú varð hins vegar
ekki raunin.
Það var í maí, að fyrst fór
að bera á óróa í röðum norð-
anmanna, en þá kom til átaka
og rúmlega 200 kristnir menn
voru drepnir, en um 60.000
urðu að flýja suður á bóginn.
Á föstudagsmorgunn í síð-
ustu viku létu norðanmenn
loks til skarar skríða fyrir
alvöru, og enn kom til upp-
reisnar, sem norðanmenn inn-
an hersins veittu fullan stuðn
ing. Uppreisnin hófst í Abeo-
kuta, siðan í úthverfum Lagos
og loks í herbúðum við Ibadan
og Kaduna. Liðsforingjar vest
an og austanmanna voru lagð
ir í einelti, og a.m.k. 15 þeirra
drepnir. Enginn veit með
vissu, hve margir létu lífið í
uppreisninni, en líklegt er tal
ið, að þeir skipti hundruðum.
Skömmu síðar tilkynntu
talsmenn norðanmanna, að
Iþeir hefðu valið Yakubu
Gowan, ofursta, til að taka að
sér myndun nýrrar stjórnar.
Hann er aðeins 31 árs, og
yngsti maður, sem slíku emb-
ætti gegnir í Afríku. Hann
skipaði þegar í stað ráðu-
neyti óbreyttra borgara, og lét
lausa marga, sm setið hafa í
fangelsum, vegna stjórnmála-
skoðana sinna. Hins vegar
lýsti hann þegar yfir því, að
hann hefði ekki í hyggju að
mynda miðstjórn, sem hefði
töglin og hagldirnar í öllu
landinu — eins og fyrirrenn-
ari hans, Ironsi.
„Allt frá aldamótum" sagði
Gowan, „hafa allar tilraunir
til að stjórna á þann hátt, sem
síðast var reynt, mistekizt. -—
Það er vandamálið, í fáum
orðum“.
skilningi allra hlutaðeigandi
aðila.
ÖFGAR
ótt Alþýðublaðið sé lítið
lesið í sveitum landsins
og Alþýðuflokkurinn njóti
ekki sérstaks fylgis þar, verð-
ur þó að krefjast þess, af
ábyrgum aðilum sem þeim,
að þeir fjalli um þýðingar-
mikil verkefni, sem úrlausn-
ar krefjast af einhverri skyn-
semi og ábyrgðartilfinningu.
Það verður hins vegar ekki
séð af leiðara Alþýðublaðsins
í gær um málefni landbún-
aðarins að þar ríki skynsam-
legt mat á þessum vandamál-
um, heldur skammsýn póli-
tísk hentistefna. Þar segir:
„Augljóst er að leiðtogar
landbúnaðarins hafa gersam-
lega brugðizt skyldum sín-um
undanfarin ár og ekki hugsað
um hag bænda eins mikið og
ýmis pólitísk sjónarmið. Þeir
hafa manað bændur til þess
að auka mjólkurframleiðslu
án tillits til markaðs.......
— Fyrirhyggjuleysi þessara
manna hefur haft þær afleið-
ingar, að margir bændur hafa
breytt búskap sínum skyndi-
lega og tekið upp •fjárbú í
staðinn fyrir mjólkurfram-
leiðslu.... Nú eru allar lík-
ur á, að innan skamms verði
skortur á mjólk og er þá
skammt öfganna á milli.“
Já, það má með sanni segja
að „skammt er öfganna á
milli“ í skrifum Alþbl. um
landbúnaðarmál. Fram til
þessa hefur Alþbl. krafizt
þess, að dregið yrði úr mjólk-
urframleiðslu en nú heimtar
það skyndilega meiri mjólk!
Þessi hringavitleysa kemur
engum að gagni og væri Al-
þýðublaðinu nær að ræða
vandamál landbúnaðarins af
meiri hófsemi og skilningi en
hingað Þ’
ISTUTTU MÁLI
Brússel, 9. ágúst — NTB
BELGÍSKA stjórnin hélt enn í
dag fram tilboði sínu til Atlants
hafsbandalagsins um að banda-
lagið fái Chievreskastalann til
afnota fyrir aðalstöðvar sínar í
Evrópu, þrátt fyrir þær mót-
bárur, sem fram hafa komið
gegn þessum stað af hálfu yfir-
manns herja bandalagsins í
Evrópu, Lyman Lemnitzers. Til-
boð Belgíustjórnar kom fram 1
orðsendingu til Manlio Brosios,
aðalframkvæmdastjóra banda-
lagsins.
Ottawa, 9. ágúst — NTB
KANADASTJÓRN hefur krafið
Vestur-Þýzkaland um skýringu
á því, hvernig flestar af 90 kana
diskum orrustuþotum, sem seld-
ar voru til V-Þýzkalands 1957
hafa komizt í hendur flughers
Pakistans. Talsmaður utanríkis-
ráðuneytisins í Ottawa sagði í
gær, að sennilega hefðu flug-
vélarnar verið seldar úr landi í
gegnum íran á sl. hálfu ári og
með því hefði samningur V-
Þýzkalands við Kanada verið
rofinn.