Morgunblaðið - 21.08.1966, Blaðsíða 17

Sunnudagur 21. Sgflst 1966
MORCU N BLAÐIÐ
17
Eyjólfur Eyjólfsson
skósmíðum. - Minning
Á Seljalandsaurum.
Á morgun mánudag fer fram |
útför Eyjólfs Eyjólfssonar skó- j
smíðameistaraa, Týsgötu 7 hér í 1
borg en hann lézt eftir nokkurra |
vikna sjúkrahússvist 64 ára að
aldri.
' Eyjólfur var fæddur að Hrauns
holtshjáleigu í Ölfusi, en sá bær
er nú kominn í eyði, en foreldrar
hans voru Guðrún Guðmunds-
dóttir og Eyjólfur Eyjólfsson, en
bæði voru þau hjónin af Gríms-
lækjarætt. Nafnið Eyjólfur Ey-
jólfsson hefur nú haldist í ætt-
inni í fimm ættliðii og er sá
fimmti sem nafnið ber lítill sonar
sonur Eyjólfs heitins skósmíða-
meistara.
Eyjólfur mun hafa farið að
heiman 18 ára að aldri, en þá
hóf hdnn nám í iðn sinni, hér í
Reykjavík. Lágu til þess þær
orsakir, að hann bæklaðist á |
fæti á fermingaraldri. Er hann !
hafði lokið námi fór hann til \
Vestmannaeyja og starfaði þar i
um árabil, en á því sögufræga 1
ári 1930 kemur hann hingað til
Reykjavíkur og kaupir húsið
Týsgötu 7, en skósmíðaverkstæði
var þá þegar rekið þar. Þar varð
og framtíðarheimili Eyjólfs, því
árið 1933 kvæntist hann eftir-
lifandi konu sinni Sigurbjörgu
Júlíönu Guðmundsdóttir frá Vé-
steinsholti í Dýrafirði. Bjuggu
þau sinn allan búskap að Týsgötu
7. Þeim varð 7 barna auðið og
eru 5 á lífi, hér í Reykjavik
Skósmíðastofu sína á Týsgötunni
rak Eyjólfur óslitið fram til árs
byrjunar þessa árs, er hann af
heilsufars ástæðum ákvað að
hætta störfum. Lengst af starf
aði með honum þar Ólafur Frí-
mannsson, er var hjá Eyjólfi í
17 ár. í viðurkenningarskyni
fyrir störf sín fyrir stétt sína
hér í borginni var Eyjólfi veitt
heiðurs- og viðurkenningarskjal.
Einnig lét hann sig skipta mál-
efni Árnesingafélagsins og félags
skap bæklaðra Sjálfsbjörg.
Þetta er í stórum dráttum lífs
og starfssaga Eyjólfs Eyjólfsson
ar. Eyjólfs er nú saknað af
stórum hóp vina og gamalla
viðskiptavina því að um margt
var þessi mikli eljumaður mjög
óvenjulegur. Hann átti allt lífið
við erfiðleika að etja sakir bækl
unar sinnar. En svo gamansam
ur og skemmtilegur var Eyjólf
ur, að við nánari kynningu
gleymdu menn bæklun hans og
eiginlega fannst manni hann vera
fær í flestan sjó. Alltaf hafði
hann gamanyrði á vör, um leið
og komið var í skósmíðastofuna.
Aldrei hafði Eyjólfur svo mikið
að starfa að hann gæti ekki gefið
sér tíma til þess að lagfæra alla
hugsanlega hluti sem komið var
með til hans. Litlir krakkar með
saumsprettu í horni á skólatösku
komu inn og sögðu: Eyvi villtu
sauma þetta fyrir mig. Hún
mamma bað mig líka að biðja
þig að festa hælbandið á þessum
skó. Þetta „stórmál" og óteljandi
fleiri fyrir heimilin í námunda
við Óðinstorg leysti Eyjólfur af
hendi á sinn sérstaka hátt sem
gerir hann ógleymanlegan í
hugum mikils fjölda fólks, á
öllum aldri. Og víst er að það
taldi Eyjólfur í hópi sinna traust
ustu vina, því að hann var að
eðlisfari trygglyndur maður og
heilsteyptur í öllum samskiptum
sínum. Og þeim sem minna
máttu sín í hinni hörðu lífsbar-
áttu, reyndist Eyjólfur bóngóður
og man ég eftir mörgum heim
sóknum þessara manna til Ey-
jólfs, þar sem hann sat við
saumavélina eða leistann. Hann
var við þessa kunningja sína
eins og aðra, er í skósmíðastof-
una komu, þó þeirra erindi væri
með öðrum hætti en viðskipta-
vinanna. Það var alltaf eitthvað
á því að græða að rabba við Ey
jólf stundarkorn ef leið lá hjá.
Þessi sístarfandi skósmiður sem
áratugum saman stóð við iðn
á Týsgötu hefur nú lagt frá sér
verkfærin sem hann sá sér og
sínum farborða með. Við þökkum
honum fyrir ógleymanlega við-
kynningu og sendum hans nán-
ustu samúðarkveðjur.
Það verður alltaf bjart yfir
minningunni um Eyva.
Sverrir Þórðarson.
— Mývetningar
Framhald af bls. 10
ara að sér tii að öðlast þá.
Áður fyrr, er Mývetningar
þurftu a'ð fara á skíðum um
langan veg til þess að kom-
ast á leikæfingar, söngæfingar
eða aðrar samkomur, skarst
enginn úr leik, nema einhverj
ar sérstakar ástæður væru.
Æfingar gátu kannski ekki
hafizt fyrr en klukkan hálf
tíu á kvöldin — því fólkið
var jú bundið við sín störf
lengi fram eftir — og .oft
stóðu þær fram yfir miðnætti.
Þá var eftir að fara heim í
illfæru»«ú. En nú — þegar
þeir fcru orðnir háðir
þeirr. Wc.gindum, sem bifreið
heitir, er eins og heldur dragi
úr áhuga. Það er ekki eins
sjálfsagt og áður að leggja á
sig mikla erfiðleika. Annars
er hér fjölbreytt félagslíf,
eins og ég sagði áðan. Leik-
listarlíf er blómlegt, bæði á
vegum Ungmennafélagsins og
Kvenfélagsins, og sönglíf á-
gætt, bæði starfandi kirkju-
kór og karlakór.
— Og messusókn sæmileg?
— Alveg ágæt. Það er göm-
— A útbæjunum
Framhald af bls. 5.
ið fram að Fljótinu. Hér skiptist
á djúpar gjótur og háar bung-
ur á milli, allt er þakið mosa,
þykkum gráurn mosa, svo mjúk
um að maður gæti vel hugsað
sér að sofa á honum í þúsund
ár. Og ekki vantar vögguljóðið.
Hér syngur Fljótið „íslands lag“
nótt og nýtan dag. Stundum er
'það raunar svo vatnslítið að
stikla má yfir það þurrum fót-
um. En nú veltur það fram kol-
mórautt og kraftmikið. Sjálf-
sagt engum fært nema fuglin-
um fljúgandi. Og þó. Þar sem
þar er þrengst, ca. 20—30 m.
hafa verið lagðir yfir það tveir
vírstrengir og eftir þeim má
renna sér í kláf, en ekki mun
þessi útbúnaður neitt notaður
nú orðið. Bíllinn og brúin og
vegurinn sjá fyrir öllum sam-
göngum Fljótshverfinga eins og
annarra Sunnlendinga. Við
göngum að fossinum þar sem
þetta illúðiega vatnsfall steyp-
ist niður af einum hraunkamb-
inum og hefur myndað hyl fyrir
neðan. Það er hægt að bera
virðingu fyrir þessum fossi eins
og hverjum öðrum krafti, en
ómögulegt að láta sér þykja
vænt um hann. Hér sér hvergi
stingandi strá. Hér sjást
„aldrei á grjóti gráu,
gullin mót sólu hlæja
blóm“.
Ekkert nema hraun og sand-
ur. Bláar, kaldar klappir, sem
Fljótið hefur slipað og sorfið
með sínu iðna afli.
Skammt ofan við fossinn
komum við að grjótgarði sem
hlykkjast eins og. svartur orm-
ur yfir gráar mosaþemburnar.
ul hefð hér í Mývatnssveit að
messa ekki ýkja oft, en messa
sóknin er því betri. Hefur
þetta gefizt ákætlega.
Er á leið samtalið kom í
Ijós, að sr. Örn er mikill á-
hugamaður um ljósmyndun.
„Eg hef ásett mér að reyna að
mynda sem flest í lífi Mý-
vetninga, bæði gamalt og nýtt
og tek í því skyni bæði svart
hvítar myndir og litskugga-
myndir. Fyrir nokkrum ára-
tugum var hér í sveitinni
maður að nafni Bárður Sig-
urðsson, sem tók töluvert af
myndum hér um slóðir. Þó
þeirra tíma tækni væri ekki
neitt svipuð og nú, tel ég
sveitina standa í mikilli þakk-
arskuld vi'ð hann^Bárður var
fremur fátækur bóndi og
barnmargur, bjó í Höfða og
má þar sjá handbragð hans á
ýmsum hlutum, meðal annars
veggjahleðslu, sem er með
eindæmum falleg. Hann var
hagur maður, Bárður, og án
mynda hans hefðum við ekki
eins góða hugmynd um gamla
sveitunga og sérkennilegar
persónur og raun ber vitni.
__ Uh<
Þetta er fallegt „handunnið"
mannvirki frá þeim dögum
þegar hægt var að gefa sér tíma
til annars en stjórna stritandi
vélum. Þetta er landamerkja
garður milli Útbæjanna, Dals-
höfða og Seljalands. Við leggj-
um leið okkar upp með hon-
um og að Dalshcfða eða Dal
eins og bærinn er oft nefndur.
Hann var byggour upp úr
Eystri-Dal, sem brann í Eldin-
um. Það gerði Jón Hahnesson
yngri frá Núpsstað árið 1802.
Og lengi var í bæjarkamp-
inum á Dal sleinn með áletr-
uninni: J. H. 1802.
Nú er sá bær fyrir bí og
komið snoturt timburhús í
staðinn.
Nú býr á Dal Pálína Stefáns-
dóttir, ekkja Þorvarðs Kristó-
ferssonar, með börnum sínum,
Páli og Ragnhildi. Á Dalshöfða
er fæddur dr. Björn Karel Þór-
ólfsson.
Milli Útbæjanne fellur lítill
lækur, sem raunar heitir á —
Selá. Þetta er fallegt vatnsfall
og farsælt til nota. Áður var
því veitt út í hraunið og fyllti
komið eggslétt vall-lendisengi
ofan úr heiðinni. Nú er þar
öld tækninnar og rafmagnsins.
og heitir Leirdölum. Svo kom
öld tækninnar oe rafmangsins.
Þá var Selá virkjuð og fram-
leiðir nú ljós og yl, stundum
að vísu af skornum skammti,
fyrir Útbæina báða.
—n—
Fyrstur eftir Eld bjó á Selja-
landi prestssonur utan af Rang
árvöllum Grímur Ormsson.
Kona hans var prestsdóttir frá
Prestsbakka, Halldóra Þorláks-
dóttir, systir Katrínar, sem
hvarf (sbr. Blöndu III. bls.
182). Na»stu áratugina eftir
Skaftárelda voru tíð ábúenda-
skipti á Seljalandi, enda mun
jarðnæðið hata verið rýrt með-
an jörðin var að ná sér fyrst
eftir eldsógnirnar. En árið 1835
fluttust þangað Þórarinn Eyj-
ólfsson og Guðríður • Eyjólfs-
dóttir. Búa afkomendur þeirra
á Seljalandi enn í dag. Þórar-
inn húsaði bæ sinn vel og fékk
til þess smið af Austurlandi.
Þegar hann hafði lokið verk-
inu og hvarf austur aftur fór
Jón, elzt.i sonur Þórarins, með
honum til smíðanáms. En Jóni
fannst lítið til um kennsluna
og dreif sig til Kaupmanna-
hafnar. Eftir námið kom hann
aftur heim í Fljótshverfi. Það
var 3. okt. 1861, að hann reið
út yfir Skeiðársand. Þann dag
var mikil brúðkaupsveizla á
Núpsstað, er þau giftust Mar-
grét Dagbjartsdóttir og Eyjólf-
ur Stefánsson. Þar var staddur
sr. Páll próf. í Hörgsdal. Biður
hann Jón koma heilan, en segir
um leið- „Þú kemur þá mátu-
lega til að smíða utan um mig“.
Tæpum mánuði síðar var sr.
Páll látinn. Og ekki nutu Skaft-
fellingar lengi handaverka hins
lærða smiðs. Kistusmíðin í
Hörgsdal mun hafa verið hans
fyrsta verk og síðasta eftir að
hann koin úr siglingunni. Hánn
dó 21. nóvember þetta sama
haust, tveim dögum áður en
prófasturinn var borinn til
grafar. (Blanda V. bls. 314).
Bróðir Jóns nikkara, Þórar-
inn Þórarinsson. tók við búi á
Seljalandi og eftir hann dóttir
hans, Málíríður, og tengdason-
ur, Páll Bjarnason frá Hörgs-
dal. Þau Páll og Málfríður eign
uðust 15 börn, sem eru öll á
lífi. Af þeim eiga fimm heima
á Seljalandi.
Svo skal látið útrætt um Út-
bæina að sinni En hver sem
kynnist því fólki, sem þar býr
nú, mun geta tekið undir orð
Þorvaldar Thoroddsen, sem
hann ritar er hann hafði lokið
ferð sinni um Hverfið:
,Yfir hófuð leizt mér mjög
vel á Fljótshverfinga. Það er
gerfilegt félk og gestrisið, þægi
legt og blátt áfram í viðmóti.
G. Br.
Tilboð óskast
Tilboð óskast í efstu hæð húseignarinnar að Kirkju-
braut 2 Akranesi. Hæðin er 164 ferm. Réttur áskil-
inn til að taka hvaða tilboði sem er eða hafna
öllum. Til greina kæmi skipti á góðri íbúð í
Reykjavík. Tilboð leggist inn á afgr. Mbl. fyrir
1. september merkt: „íbúð — 4651“.
Afgreiðlustú'ka
25 til 40 ára, óskast í skóverzlun, í míðbænum.
Upplýsingar afhendist afgr. Morgunblaðsins, fyrir
29. ágúst merkt: „Mánudagur — 4958“.
íbúð til leigu —
1. september
4 herb. á 2. hæð í blokk. Stigar og íbúð teppalðgð.
Sameiginleg þvottavél. Fyrirfram.greiðsla. Tilboð
sendist í pósthólf 1307.
Jón bóndi Sigurðsson og Sigurður Baldursson við eftirhreytur
heyskaparins.