Morgunblaðið - 17.12.1966, Qupperneq 6

6
MORGUNBLADIÐ
Laugardagur 17. des. 1966
Guðm. G. Hagalín
skriíar um
BOKMENNTIR
Kolbeinn jöklaskáld og kölski - Halldór
Laxness og Þórður á Dagverðará
\ Loftur Guðmundsson: Á
j fömum vegi I. Bætt við
jg Bamferðamenn.
~ Ægisútg. Bvík.
SITTHVAÐ ‘hefur Loftur Guð-
imiun-dsison skrifað skemmtiLeglt
cg athyglisvert um dagana, og
Burrut af því hygg ég að eigi eft-
4r að verða síðar meira metið
en það er nú. Hann hefur verið
anikiaa og merkileguír tilrauna-
maður, en einnig hefur hann
eýnt í ágætlega skenvmtileguim
frásögnum handa drengjum, að
(hann kann flestum betur að
sjegja láitlaust frá. Nú sendir
hann frá sér bók, sem flytur
Baantalílþaetti, og er hún a’ð eins
(fyjnra bindi tveggja eða eif tíi
Vili fyrsta bindi af mörguzn. í
P* marga, sem Loftur hefur
akrifað eru að vonum misjafnir
Oauðirnir, og svo er og í þessaxi
Ibók.
Viðmælendur hans eru ellefu,
Iþar af tvær konur. Forustu hef-
ur Nóbelsskáld okkar íslendingai,
en Gunnfríður Jónsdóttir mynd-
höggvari rekur lestina, Á miiWi
íþeirra er einn tónllisitannaðuir,
tveir guðsmenn ,sem báðir fengu
ótvirætt sína köllun ,án þess að
kjöll og kali aettu þar háiut að
má'U — hitt fólkið heyrir tkl
þeirri sveit, sem eiitt sinn var hér
kölluð sauðsvartur almúgi, en
iþar mundi gæta fteiri sauðarlita
en þe&s svarta.
Mér þykir hæifa að víkja fyrst
að viðtalinu við Haildiór La«-
ness. Viðtöl við hann eru ekki
ævinlega uppfbyiggileg, enda mia-
jafnir þeir, sem við hiann ræða,
en þetta er að mörgu merkilegt,
þótt ekki sé að ætla, að öllum
þorra lesenda jþyki það neiren
Útgerðarmenn —
Skipstjórar
Eigum fyrirliggjcuidi þessa stundina eftirtaldar
vélar;
22 hesta MANNHEIM dísilvél á 1500 snúningum.
11 hesta MANNHEIM dísilvél á 1000 snúningum.
11 hesta FARYMANN hjálparsett með 4 kflówatta
rafal, 11 tengingsmetra loftþjöppum og 24 tenings-
metra lenzidælu.
STURLAUGUR JÓNSSON & CO,
Vesturgötu 16. — Reykjavík.
Sírnar: 14680, m80, 11754, 21480.
Gjafavörur:
* Krístal
* Keramik
* Kertl
, [Citíend]
***********************^
| Jölaskraut og
< skreýtingar,
litiö i glugg-
ana um
heigina
Hafnarstræti 3.
Sími 812717
0111,1 «23317
skemimlt ilestur. Ymisum, sem
'telja sig dómlbæra, mundi þykja
orka allmikiLs tvámælis það, sem
haren segir um ameríska leik-
ritagerð, enda engin nýiunda,
að haren bindi ekki bagga siína
sömu hnútum og samferðamenn.
En víst er um það, að ekki að-
eins landar hans, beldur Norð-
urlandafbúar yfirleitt, mættu hug
leiða í ful'lri alvöru það, sem
(hann segir um bókmenntir
(þeirna — en þar hafa nú Svíar
forustu í því, sem míður horfir
og Laxness fjallar um. Hann
segir meðal annars:
„Skandinavíumenn haga sér
almennt eins og utanhæjarmenn
í bókmenntum, án þess að nokk-
ur nauðsyn bendi til að svo
Iþurtfi að vera, því að aftur og
aftur hefur norræn forusta í bók
menntum skapazt í Bvrópu fyr-
ir aifíbeina sérstakra einstaki-
inga. En sú hjátarú er almena í
Skandinavfíu og hefur löngum
verið, að svokölluð nútlímalis't og
framsækin Iist sé eittbvert dul-
arfullt veraldarundur, sem ger-
iisit í París ,sviipað og dularifuilll
fyrirbrigði gerast á miðilsfund-
Loftur Guðmundssoa
um. Þeir eru aliRatf að reyna að
vera aftan í París án þess að
gefca þó nokkurn fcíma skrifað
eins og Parfsarskólinn. Að öðru
leyti eru þeir menningarilega séð
Iþýzk próvinsa. Próvinsíalismi og
ósjálfstæði í bókmenntum á Norð
uriöndum er langvarandi vand-
ræðaástand. Þeir eru alltaf að
reyna að líkja eftir einihverju,
sem þeir eru ekki sjálfir, og ein-
mitt þess vegna brýzt fram í
stælingu og eftirhermu.“ (Letur-
breytingar eru rnitt verk. G.
G. H.)
Ójá, ég gat þess, að Svíar befðu
þarna forustuna, og hvað svo um
þá, góðir Islendingar, sem lafa
aftan í Svíum, — mundi það ekki
vera próvinsíalismi í öðru veldi?
iBlóm &Avrextir
Dönsk skrifborð
Stærð: 74x144. — Merkt gæðavara.
Húsgagnaverzlunin Búslóð
við Nóatún — Shni 18520.
0/ta£
(9/ta£

OPAL
sokkarnir
komnir.
Vouge Skólavörðu-
stíg 12
Vouge Háaleitis-
braut 58
Vouge Laugaveg 11
OPAL
sokkarnir
komnir.
Verzlunin Irma
Laugavegi 40.
Annars segir Laxness líka:
„Og hvað sem líður frönskum.
eérvizkum, miðflótta- og einangr
unarstefnum, sem stundium eru
ekki allt í sómanum, þá luma
Frakkar alltaif á sénstökum end-
urnýj.unarlhæfileikum, reyndar i
hvaða list sem er. Það er af því
þeir reisa allt sitt á óhemju
sterkri og langri fomri hefð, sera
við eigum líka, Íslendingar, i
bókmenntunum ,en Skandinavíu
menn ekki.“
AMmerkilegt er það, sem Las-
ness segir, þá er Lofitur víkur að
Gerplu. Mlér skilst, að Laxnesa
hafi þar verið að strfða við siína
eigin til’hneigingu til dýrkunar á
igoðurn — í þeim tilgangi að fiá
þeim steypt af stóli, og verður
þá Gerpla ærið merkilegur á-
íangi á leið hans að niðuristöð-
unum. í Paradísarheimt og
Skáldatíma. Svo sem ég hef á’ð-
ur á minnzt, mundi dómur hans
um ameriiska leikritagerð þykja
nokkuð a'fdráttarlaus og allsér-
legur, en hvað sem því líður,
mundi hann ekki óeðlitegur séð-
ur í Ijósi þess, að Laxness hef-
ur nú í rnörg áx háð harða bar-
áfctu fyrir að skapa sjálfistætt og
sér eiginlegt leikritaform, en sú
barátta hans mundi einna merki
legast fyriibrigði íslenzkra nú-
fcíðaibókmennta og bætir miklu
við vöxt hans sem persónu,
bvort sem hann á eftir á þess-
um vettvangi að bæta við hæð
jína sem skáld og listamaður.
Um viðtölin við hina lista-
mennina er þa’ð að segja, að þau
eru engan vegiinn eins forvitni-
!eg. Það, sem Þórariren Guð-
■nundsson segir, verkar eins og
élegur útdráttur úr bðkinni
Strokið um strengi, og þó að
bitasitætt sé sums staðar í við-
talinu við Gunnifrfði Jónsdófctur,
gætir þar fuUmikið sjálfumgleði.
Og sannarlega hefði verið fróð-
legra að heyra þar eifcthivað get-
ið Ásmimdar Sveinssonar, held-
ur en Eina-rs Benediktssomar, svo
IMtið forvitnilega sem þar er að
honum vikið.
í vi'ðfcöhinum við guðsmennina
fáum við hvorki heilt né hálffc
— erum í launi'nni engu nær að
lestri loknum. Þá verður ann-
að uppi, þegar ailroenningur
kemur til sögunnar. Viðtalið við
Jón Oddsson náræðan er skemmti
legt — og einnig er gaman að
hlýða á einbúann að Ófctarsstöð-
m Þá er og töggur í viðtölun-
um við Jakolbínu Þorvaldsdóttuir.
og Aillbert í Gróttu, en þó finnst
mér, að viðmælanda þeirra hefði
getað orðfð meira úr því efnj,
sem þar er fiyrir hendi — og þá
einkum þvi, sem Alfoert hima*
á. En svo er það Þórður á Dag-
verðará. Þar hef-ur Lofti tekizt
að ágætum að sýna ókkur sér-
stæðan, merkilegan og ærið
skemmtilegan persónuleika í til-
tölulega stU'tfcu viðtali
Það munaði ekiki miklu, þega*
þeir mektaibokkar, Kolfoeinn
Jöklaskáld og Kölski háðu ein-
viígið forðum. Hér tefla þeir ua>
efofcu sætin, Laxness og Þórðurt
En eins og all'ur þorii manna
dæmd Kolbeini sigurinn yfir
hinum váðfræga meginskeifi vest
raens mannkyns þeiirrar tí'ðaiE,
svo mundd og alkmenninguiS
dæma Þórði efsta sætið, að lokn-
um lesifcr-i þessarar bókar, þótt
ég hafi nú gert hér hlut hina
víðfræga skálds etórum rúra-
frekari.
Guðmundur Gíslason Hagalín.
Rolmagni
hleypt ó Fljóts
dalslínu
HÉRAÐI, ló. des. — í sumar
hefur verið unnið að lagningt*
raflínu um Fljótsdal í Norðvuv
Múlasýslu. "Nær sú rafveita til
2l2ja heimila, auk kirkju og Fá-
lagsheimilis.
T. desember sL var rafmagni
hieypt á llnuna. Voru þó nokkp-
ir bæir tiibúnir að taka á mótl
rafmagninu og vonast tM að það
nát tii flestra fyrir jólin.
— Fréttaritari.