Morgunblaðið - 18.12.1966, Blaðsíða 17

Morgunblaðið - 18.12.1966, Blaðsíða 17
Sunnudagttr Í8. de«. WOT MORGU N BLAÐIÐ 17 Mikilvægt að nota haldgott blek Rabb við Vigdísi 0|örnsdóttur á Þjáðskjalasafninu SKARÐ SBÓK hin fyrri kom heim og handritin munu koma heim frá Kaupmanna- höfn. Ein er sú kona hér í Reykjavík, sem numið hefur þá list að gera við handrit, svo að þau verði aðgengilegri og varðveitast auk þess bet- ur. Kona þessi er Vigdís Björnsdóttir og starfar húu á Þjóðskjalasafninu, en vinnur auk þess fyrir Landsbóka- safnið og Handritastofnun ís- lands. Enginn annar hérlend- ia hefur numið þær aðferðir, sem hún notar við viðgerð- ina, en þær eru að nokkru ieyti reistar á tilraunum, sem vísindamenn á British Museum hafa gert, en sumar aðferðirnar hafa kennarar hennar fundið upp. Tíðindamaður Mbl. átti tal við Vigdísi ekki alls fyrir löngu á Þjóðskjalasafninu, þar sem innréttað hefur vcrið herbergi handa henni með öilum þeim tækjum, sem til viðgerðarstarfsins þarf. Spurði tíðindamaður hana um tildrög þess að hún iagði fyrir sig þetta starf og sagð- ist henni svo frá: — OÞað var á sínum tíma, að ég sá auglýsirtgu í dag- blaði hér í Reykjavik þess efrus, að Kvenstúdentafélag ið hyggðist veita styrk til náms í viðgerð handrita. Ég vissi, að brýn þörf var fyrir þá kunnáttu hér, þar sem ég þekkti dálítið til þessara hluta. Ég sótti um styrkinn og fékk hann. Síðan lagði ég upp í ferðalagið um miðjan maí 1903. Ég stundaði námið í ‘HampShire 1 Englandi hjá Roger Powell og Peter Waters. Kennslan stóð yfir í 4 mánuði í það sinn. Roger Powell er sá, sem batt inn Skarðsbók, en ég gerði við blöð bókarinnar. Hefur Roger gert við fjölda handrita fyrir söfn og einkaaðila, t.d. gerði hann við þá frægu Kellsbók. Ég hafði með mér að heim- an bækur til að vinna að, og fékk ég síðan tilsögn hjá kennurunum. Ég vann frá fclukkan 9 á morgnana til kl. 7 á kvöldin og naut ég ágætr ar kennslu allan þann tíma. Seiijna er ég hafði lokið námi mínu, var mér fengið það verkefni að gera við Skarðs- bók, og vann ég að viðgerð- inni svo að segja ein undir handleiðslu kennara minna, en Powell batt bóikina og son ur Ihans David smíðaði kass- ann. Er kassinn þannig út- búinn, að í honum eru fjaðr- ir, sem halda bókinni alltaf hæfilega fast lokaðrL Ekki verður annað sagt en Skarðs bók sé hin fegursta bók. Tíðindamaður spyr Vigdísi, hvernig henni falli vinnan, og hún svarar: Viðgert handrit, sem Vigdia hefur unnið. — Vel, en ég þarf nauð- synlega á aðstoðarstúlku að halda, það sem ég get gert ein, er of lítið. Einn bóka- vörðurinn hér sagði við mig til gamans einn daginn, og átti hann þá við vinnu mína og verkefni, sem framundan eru: „Það er eins og þú sért að lepja upp úthafið með te- skeið.“ Já, við þurfum nauð- synlega á fleira fóliki að halda, bætir Vigdís við, 5, þarf að þvo bækurnar úr volgu vatni eða leggja í magnisíum bivarbonat upp- lausn. Oft eru líka gamlar límingar á bókunum frá ýms um tímum. Hafa viðgerðar- menn á ýmsum tímum verið natnir við að líma saman rif- ur á þessum mikið notuðum bókum. Gömlu bótunum þarf helzt að ná af, það er ekki endalaust hægt að bæta bót ofan á bót. Allt getur þetta Og tíðindamaður lætur Vigdísi hafa orðið. — Hver gat eða fæddi hvern, hvar og hvenær? Þessi spurning virðist liggja eins og mara á mörgum íslendingum, og til að fá svar við henni ráðast þeir til inngöngu í Þjóðskjala safnið. Áhyggjufullir Skjalaverðir draga fram lasnar kirkjubæk ur og þreytuleg manntöl og fá þau í hendur hinum fróð- leiksþyrstu. Áhyggjur skjala- varðanna stafa af því, að þeir vita um héilflausa snepla í bókunum, sem hæglega gætu týnzt, við ákafar flettingar viðskiptavinanna. Mikið lasnar bækur með marga lausa snepla eru send ar á viðgerðarstofuna. Þar eru þær teknar úr bandinu, sýrustig mælt. Sé það undir gengið ágætlega, ef bókin er skrifuð með haldgóðu litekta bleki. En svo er ekki, er hvorki hægt að afstýra papp- írinn, en það myndi lengja líf bókarinnar né ná af gömlu bótunum, sem límdar hafa verið á með hveitilími og verður því að leysa af með vatni. Það er því ákaflega þýðingarmikið, að prestar og aðrir embættismenn, svo og rithöfundar og stjórnmála- menn, noti blek, sem þolir þvott og geymslu. Er þessu mikilvæga atriði ótrúlega lít- ill gauimur gefinn bæði hér á landi og annars staðar. Þó er framleitt sérstakt handrita blek, en það er ekki selt hér á landi sökum þess, að eftir- spurn eftir því er mjög lítið. Það blek er nokkru dýrara Vigdís Björnsdóttir. en annað blek, en ótrúlega miklu betra. Það er að sjálfsögðu mjög þýðingarmikið að nota góðan pappír í bækur og skjöl, sem geyma á í margar aldir. Því miður er fyrirhyggjan hjá nú tímamanninura einnig á því sviði sama og engin. Það er eins og fastlega sé gert ráð fyrir að heimsendir sé í nánd og því ástæðuiaust að geyma ættfrasðingum framtíðarinn- ar svar við hinni þrálátu spurningu: Hver ga* hvern o.s.frv. — Og frú Vigdís heldur áfram frásögn sinni: — Hér á landi hafa nú samt þau gleðilegu tíðindi gerzt, að fengnir hafa verið mjög fær- ir erlendir sérfræðingar til að leggja á ráðin í þessu efni og að m.k. sumir íelenzkir ráðamenn hafa góðan skilrv- ing á mikilvægi þessa máls. Vonandi verður gert eitthvað sem um munar í málinu áð- ur en langt um Mðuac. Væri það ákaflega á-nægjulegt og viðeigandi, ef islenzk stjórn* arvöld yrðu fyrst til að láta að sér kveða í þessu efni. Vegna mannfæðar og ann- arra aðstæðna þykja vísinda- rannsóknir á þj óðfélagsfyrip- bærum auöveldari hér á landi en víðast hvar annars- staðar. Með því að gera skjala- og handritasöfn, sem hér eru sem allra bezt úr garði, gætu fslendingar lagt þessum vísindum Mð, hvort sem þau eru iðkuð af inn- lendum eða erlendum mönn- um. Að lokum sagði frú Vigdís. — Þó nokkuð hafi áunnizt þau tæpu tvö ár, sem við- gerðarstofan hefur verið starfrækt, eru verkefni ó- þrjótandi bæði i Þjóðskjala- safninu og Landsbókasafninu að ógleymdum þeim verk- efnum, sem kunna að bætast við he imf lutninga handrit- anna frá Danmörku. Það er því augljóst að fleiri hend- ur verða að koma til enda mun vera stefnt að þvi. Heldur & hún að vera sú: Hve- nær komumst við af rányrkju- Vtiginu við veiðar sjávarfiska og (örum að byggja upp? Er nú ekki upprunninn rétti timinn? Sjá né ekki allir hvert atefnix, fáfræðingar og sérfræð- ingar, ef ekkert er aðgert annað •n stórauka togveiðar á grunns- lóðinni? Okkar ungi og efnilegi sjávar étvegsmálaráðherra, sem er upp rennandi stjarna á íslenzkum ■tjórnmálahimni, þarf að gera það upp við sig fyrir hönd þjóð- ar sinnar, hvort hann vill láta hana ganga lervgra í rányrkju- brautinni, eða snúa hér við. Ég treysti honum fullkomlega ásamt núverandi ríkisstjórn til að segja, hingað og ekki lengra, þegar jafn mikið er í húfi. Látr um 8. 13. 1006 Þórður Jónsson. Verkfræðingur íslenzka Álfélagið h.f. óskar að ráða nú þegar verksmiðj uverkfræðing, 30—40 ára að aldri, með próf í vélaverkfræði. Starfsreynsla og góð þekking í ensku og þýzku áskilin. Umsóknir sendist Swiss Alutminium Ltd., P.O. Box, 8034 ZÚRICH. - Sútunarverksmiðja Boga Jóhannessonar Síðuimúla 11. Til sölu úrval af fallegum k ál fsskinmum. Verð frá 350—450 kr. Einnig til sölu ólitaðar gærur í mörgum verð- flokkum. Athugið. Þið sem enn eigið ósótt skinn í sútun, vinsamilegast seeki þau sem fyrst.

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.