Morgunblaðið - 18.04.1967, Blaðsíða 32

ÞRIÐJUDAGUR 18. APRÍL 1967
Helmingi útbreiddara
en nokkurt annað
íslenzkt blað
Minnisvarði um Vínlands-
fund afhjúpaður í Ottawa
Vestur-íslendingar gefa Kanadaþjóð bronzskjöld
Montreal, 15. apríl.
„MINNIS V ARÐI þessi mun
ávallt minna á framlag ís-
lendinga til Kanada", sagði
Pearson, forsætisráðherra, er
hann tók við og afhjúpaði
stóran bronzskjöld í nýrri
þjóðbókasafnsbyggingu, sem
reist hefur verið í Ottawa.
Á bronzskildinum er frásögn
á íslenzku, ensku og frönsku
úr Grænlendingasögu um Vín
landsferðir Bjarna, Leifs og
Þorfinns. Er skjöldurinn af-
mælisgjöf til kanadísku þjóð-
arinnar og Kanadastjórnar
frá Kanadamönnum af íslenzk
um ættum.
Um tvö hundruð gefend-
anna voru viðstaddir hina há-
tíðlegu athöfn, sem hófst kl. 4
síðdegis og voru margir komn
ir um 1800 km leið fré Winni-
peg. Viðstaddir, auk ráðherr-
anna Mcllraith og Teillet
voru: Pétur Thorsteinsson,
sendiherra; Grettir Jóhanns-
son, ræðismaður; W. J. Lín-
dal, dómari; dr. P. H. T. Thor-
láíkisson; J.T. Thorson, dómari
o. fl.
Pearson sagði, að sagnfræð-
inga greindi á um það, hverj-
ir hefðu fyrst komið til Vest-
urheims og hvenær, en hann
sagði að styrkar stoðir
styddu það, að hinir þrótt-
miklu vilkingar hefðu komið
yfir úfna Atlantsála og orðið
fyrstir til að stíga á ameríska
grund. Hins vegar sagði hann,
að hann sem maður af írsku
bergi, hneigðist að sjálfsögðu
til þess að leggja trúnað á
það, að írskir munkar hefðu
komið fyrstir. Vakti þetta
hlátur áheyrenda, en Pearson
hélt áfram og sagði:
„Skjöldurinn mun um alla
framtíð minna okkur á fram-
lag íslenzku þjóðarinnar til
Kanada.
Mér hefur veizt sú ánægja
að heimsækja ísland og ég /
mun aldrei gleyma þeirri I
heimsókn og þeirri gestrisni,
sem mér var sýnd af þjóð-
inni“.
Þá vék ráðherrann að hin-
um stutta íslenzika texta á
skildinum og sagði, að aug-
Framhald á bls. 5
1 Lestæ- Pearson, forsætisráðherra Kanada við afhjúpun bronzskjaldarins i bokasafnsbyggmg-
unni í Ottawa.
1
Mjóíkurframleiðslan
minnkaði um 5 þús. t.
í FRÉTTATILK YNNIN GU frá
Osta- og smjörsölunni hf., segir,
að heildarmjólkurframleiðslan
á árinu 1966 hafi orðið nærri
fimm milljónum kg. minni en
árið á undan. Ástæðan fyrir
þessu minnkandi mjóikurmagni
er sögð sú, að veðurfar hafi ver
ið í óhagstæðara lagi og hey-
skapur með minna móti. Jafn-
framt hafi mjólkurkúm verið
fækkað, en bændur aukið við
sauðfjárstofninn.
Smjörbirgðir voru 840 smá-
lestir um síðustu áramót, eða
300 lestum minm en við næstu
áramót á undan. Söluaukning
varð mikil á smjöri á árinu eða
úr 1049 lestum árið 1965 í 1482
lestir. Varð söluaukmng 433 lest
ir og jókst langmest við verð-
fellinguna, sem koin til frám-
kvæmda í maí sl. Smjörfram-
ieiðslan lækkaði frá árinu á ond
an um 545 lestir eða 314%.
Ostaframleiðslan jókst um 160
lestir á árinu og nýmjólkur-
framleiðslan um 630 lestir.
Neyzluaukning í osti nam um
70 lestum, en heildarsalan varð
690 lestir.
Útflutningur á árinu varð 90
lestir of osti, 1000 lestir af ný-
mjólkurmjöli, 240 lestir af kas-
eini og 2 lestir af smjöri. Ost-
INNBROTSÞJÓFAR kveiktu eld
á miðju gólfi í nýbyggingu við
Iðnskólann í fyrrinótt. f því her
bergi fer fram verkleg vél-
fræðikennsla og eru þar ýmsar
vélar og tæki. Ekki var þýfið
mikið: einn hengilás og kveikju-
lásslykill. Skemmdir urðu ekki
af völdum eldsins.
urinn seldist aðallega til Ame-
ríku, en að hluta til Færeyja,
og Færeyingar keyptu einnig
það litla magn, sem flutt var út
af smjöri. Nýmjólkurmjölið fór
á brezkan markað, en kaseinið
til Danmerkur.
Dngsiinlnœr-
menn til
Rússlnnds?
BLAÐIÐ hafði spurnir af þvi í
gær, að Verkamannafélagið
Dagsbrún hefði í undirbún-
ingi hópferð Dagsbrúnarverka
manna til Rússlands. Við
hringdum til formanns Dags-
brúnar, Eðvarðs Sigurðssonar
alþingismanns og inntum hann
nánar eftir þessari frétt.
Kvað Eðvarð það rétt vera,
að í undirbúningi hefði verið
um alllangt skeið að gefa
Dagsbrúnarmönnum kost á
Rússlandsferð. Nú seinni part
vetrar hefði nefnd manna
haft þetta mál til meðferðar
og væri nú það langt komið
undirbúningi, að félagsmönn-
um hefðu verið send bréf
fyrir síðustu helgi, þar sem
þeim væri gefinn kostur á
þátttöku í ákveðinni ferð.
Hvort af henni yrði væri
komið undir undirtektunum,
en menn hefðu frest til að
hugleiða málið fram að mán-
aðamótum.
Formanna- og sambandsráðs-
fundur I Himinbjörgum, félagsheimill
Heimdallar, og hefst kl. 14. I
FORMANNA- og sambands- upphafi fundarins flytur Ami
ráðsfundur S.U.S. verður haldinn Grétar Finnsson, form. S.U.S,
í Reykjavík nk. fimmtudag í ' skýrslu stjórnar sambandsins.
Skipulegur stuðningur tíl eflingar
frjálsri æskulýisstarfsemi
Stofnað verði Æskulýðsráð ríkisins og œs kulýðsráð kjördœma
■ ■
Ofcukennaii
tefcinn
UM HELGINA stöðvaði lög-
reglan ökumann, sem henni
þótti grunsamlegur við akstur.
Við nánari athugun kom í ljós,
að hér var um ökukennara að
ræða, og virtist hann vera und-
ir áhrifum deyfilyfja.
í GÆR var lagt fram á Al-
þingi af hálfu ríkisstjórnar-
innar frumvarp til laga um
æskulýðsmál, sem felur í sér
ákvæði um skipulegan stuðn-
ing hins opinbera við æsku-
lýðsstarfsemi í landinu, eink-
um félagasamtök þau, er
starfa á frjálsum áhuga-
mannagrundvelli. Einnig við
aðra aðila, er sinna einkum
velferðarmálum ófélagsbund-
ins æskufólks í skipulögðu
starfi, auk þess sem heimilt
skal vera að styðja frjálsa fé-
lags- og tómstundasarfsemi í
skólum, sem ekki er tak-
mörkuð við nemendur við-
komandi skóla.
f frumvarpinu er tekið fram,
að ákvæði þess miðist einkum
vio æskulýðsstarfsemi fyrir j
ungmenni á aldrinum 12-21 árs.'
Frv. tekur til iþrótta- og bind-
indisstarfsemi einungis að því
leyti, sem önnur lög eða reglur
gilda ekki þar vm.
Skipulag æskíílýðsmála.
í 2. kafla frumv. er fjallað
um stjórn æskulýðsmáhi, og er
bar m.a. geH ráð fyrir stofnun
Æskulýðsráðs ríkisins, sem
sk'pað skal '5 mönnum. Þrír
menn skuiu timefndir af aðild-
arsamtökuin Æskulýðssan bands
fvíands og öð'.um hliðsfceðj.n
æskulýðssamböndum, skv. nán-
ari ákv. í reglugj. Einn skal út-
nefndur af Sambandi ísl. sveit-
arfélaga og loks skal mennta-
mélaráðherra skipa formann
ráðsins án tilnefningar. Sömu
reglur gilda um varamenn.
Skipunartími er þrjú ár.
— Hlutverk Æskulýðsráðs
riB-fins skal vera:
1. Að skipuleggja og samræma
opinberan stuðning við
æskulýðsstarf í landinu og
örva starfsemi þeirra sam-
í landinu
taka, sem að æskulýðsmál-
um vinna.
2. Að leitast við að samræma
æskulýðsstarfsemi félaga,
skóla og sveitarfélaga og
stuðla að samvinnu þessara
aðila um æskulýðsmál og
efla þau til sameiginlegra
átaka um lausn ákveðinna
verkefna.
3. Að gera tillögur til mennta-
málaráðuneytisins um fjár-
veitingar til æskulýðsmála.
Tillögur skulú berast ráðu-
neytinu fyrir 1. júní hvert
ár.
4. Að efna til umræðufunda
og/eða ráðstefna um æsku-
lýðsmál eigi sjaldnar en
einu sinni á ári.
5. Að safna gögnum um æsku
lýðsmál hérlendis og erlend
is, fylgjast með þróun þeirra
mála og gera tillögur og iéta
Framhald á bls. 3
Þimg Landssambands
Sjálfstæðiskvenna
hefst hér á morgun
Heilbrigðismál aðalmál þingsins
ÞING Landssambands Sjálf-
stæðiskvenna verður sett í
Sjálfstæðishúsinu á morgun,
miðvikudag kl. 10 árdegis.
Formaður sambandsins, frú
Ragnhildur Helgadóttir setur
þingið en síðan flytur Bjarni
Benediktsson, formaður Sjálf
stæðisflokksins ávarp. Að því
loknu verða fluttar skýrslur
stjórnar og einstakra sam-
bandsfélaga. Auk venjulegra
þingstarfa mun þetta Lands-
sambandsþing fjalla fyrst og
fremst um heilbrigðismál og
flytja læknarnir Alma Þórar-
insson og Ragnheiður Guð-
mundsdóttir svo og Jóhann
Hafstein, heilbrigðismálaráð-
herra erindi en umræðum
stjórnar Auður Auðuns, alþm.
Síðan verður siðdegiskaffi
drukkið í boði varaformanns
Sjálfstæðisflokksins, Jóhanns
Hafsteins en þinginu lýkur
síðarl hluta dagsins.