Morgunblaðið - 18.04.1967, Blaðsíða 19

MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 18. APRÍL 1967.
19
UM HÆGRI AKSTUR
„ÞAÐ ER ekki unnt að segja,
að það sé nein önnur regla hinni
betri, að aka vinstra megin á
vegi, eða hægra megin á vegi,
það er öllum ljóst. Það er tölu-
vert tilviljunum háð, hvernig
þetta er eða hefur verið meðal
þjóða í Evrópu, sem við höfum
nanust skipti við.“
Á þessa leið fórust dómsmála
ráðherra orð, er hann f’utti
framsöguræðu sína fyrir frum-
varpi um hægri umferð, er lagt
var fyrir Aiþingi 29. nóvember
1965.
Á Alþingi urðu miklar um-
Tff.ður um þetta mál, og þó er
þf.tta sennilega. meita mál, en
fjestir þingmenn gerðu sér grein
íyrir. Þingmenn sKlptust nokk-
uð í tvo hopa, en svo fór, að
frumvarpið var sambykKt með
miklum eiKvæðamun í neðri
deild, en með aðeins 4 atkvæða
mun í efri deild eftir endur-
tekna atkvæðagreiðslu
Ýmis rök komu fram, bæði
með og móti. Teljum við eftir
að hafa kynnt okkur umræður
til hlítar, að þau rök, sem færð
voru frumvarpinu til framdrátt
ar séu engan veginn svo þung
á metunum, að þau réttlættu
lagasetninguna, enda teljum við
slík rök ekki til og vitnum þar
til framangreindra orða ráð-
herra, Jóhanns Hafstein.
i Það er hins vegar skoðun
okkar, að mörg rök hnigi að
því, að breytinguna eigi ekki að
framkvæma. Hafa þau komið
fram í ræðum þingmanna og
skrifum ýmissa manna, sem um
málið hafa fjallað og væri það
þvx að hluta endurtekning, ef
taldar vaéru upp allair rökisemd-
ir gegn breytingunni. Það er þó
ekki unnt að komast hjá því
að nefna til nokkur atriði:
• Slys.
Aukinni slysahættu virðast
allir vera sammála um að breyt
ingin valdi. Þegar maður ekur
bifreið gerir hann það að miklu
leyti af vana. Á það jafnt við
unga sem gamla. Erá blautu
barnsbeini hefur sérhver þjóðfé-
lagsþegn vanizt því að víkja til
vinstri og öll sú varúð, sem
hann þarf að sýna í umferð-
inni beinist að því, mæti hann
hættu. Þetta er þegninum orð-
ið svo tamt, að hann þarf ekki
að liugsa sig um — hann vík-
vir til vinstri, án þess að hugsa.
1 hvert skipti, sem bjarga þarf
alysi með snarræði ei'íir að breyt
ingin er gengin í garð. mun
glundroði einn rikja. E:gi me.un
að gefa sér tíma til þess að
hugí a, þegar forða þarf slysi —
geta þeir ekki komið í veg fyr-
ir það í svo hraðrx umferð, sem
raun ber vitni.
V'erið getur að slysahætti n
verði ekki svo ýkja mikil íyrslu
vikurnar eftir breytinguna með
an allir einbeita sér ■ að þeim
hæítum, sem hafa skapazt. Hins
vtgar er fullvíst. að þegar menn
telja sig hafa vamzt hinum
nýju akstursháttum og einbeitn
in minnkar, verður hættan mest
— dæmi: óvænt atvik ber að
höndum og viðbragðið verður
samkvæmt því sem maðurinn
hefur vanizt frá barnæsku og
dylst í undirmeðvitundinni.
• Akstur og umhverfi.
Flestir fylgjendur hægri
umferðar bera mjög fyrir sig að
í flestum nágrannalöndum okk-
ar sé gildandi hægri umferð, og
því beri að samræma umferð
hér við erlenda siðu af því, að
stöðugt fari það vaxandi, að ís-
lendingar ferðist erlendis og út-
lendingar hérlendis. Satt er það
margir fara utan og aka að
hætti erlendra þjóða —
hægra megin. En allt annars
eðlis er að aka í öðru umhverfi
með öðrum hætti. Eigi menn
hins vegar að aka 1 því um-
hverfi, sem þeir eru vanir að
víkja í til vinstri, þannig að um-
ferðin verði algjör spegilmynd
af þeirri, sem þeir haía vanizt.
þá gefur það auga leið, hve
hættan er mikil,
Hins vegai er hverfandi liti1.
hætta af því að aka í framatxdi
umhverfx að framandi aksturs-
háttum, sökum þt.ss, hve ua\-
hverfi vekur m:nn til aukir.n-
ar aðgatziu. Nægir bér að vitna
í ræoo. er Alfreð Gíslason, al-
þingismaður og tæknir viðhafði
í umræðum u.u maxið á Alþingi
er hann sagði:
„A fundi nefndarinnar (alls-
herjarnefndar efri deildar)
mætti m.a. lögreglustjórinn í
Reykjavík. Hann var spurður að
því, hvort það hefði skapað
vandræði í umferðinni, að hér
hefði síðustu áratugina verið
fjölmennt bandarískt setulið.
Hann svaraði þeirri spurningu
afdráttarlaust neitandi, enda
þótt í Bandaríkjunum sé hægri
handar umferð, en hér vinstri
handar, hafi það ekki skapað
nein vandræði hér, að þúsund-
ir manna frá Bandaríkjunum
hafa verið hér í umferðinni.
Þetta voru þær upplýsingar,
sem lögreglustjórinn í Reykja-
vík gaf háttvirtri allsherjar-
nefnd, svo að hér getur ekki
verið um nein sterk rök að
ræða, að það sé aukin slysa-
hætta í sambandi við það atriði
málsins."
Það, sem hér hefur verið sagt,
á að sjálfsögðu ekki einur.gis
við um ökumenn, heldur og alla
vegfarendur. Einnig hlýtur það
að skipta mjög miklu máli,
hvort um eyland er að ræða
eða land, sem á iandamæri við
annað land gangstæðrar aksturs-
reglu. Þannig getur t.d. verið
skiljanlegt, að Svíar sjái sér hag
í að taka upp hægri akstur. Það
vill nú svo til að flest eylönd
hafa vinstri akstur og þar hefur
lítið verið rætt um það opir,-
berlega, hvort breyta skuli.
Bretland, írland, Kýpur, Ceylon,
Malta, Nýja-Sjáland, Ástralía,
Vestur-Indíur og Japan hafa
vinstri umferð auk Indlands.
Fleiri lönd mætti nefna. Á þessu
má sjá, að mikill hluti mann-
kyns býr við vinstri umferð.
A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A.
V^T
• Aksturshættir
Oft og tíðum heyrst þær
raddir, að það sé betra fyrir öku-
mann, að hafa stýrið nær vegar-
miðju, þ.e. eins og mundi verða
hér á landi við hægri akstur. Við
teljum þá röksemdafærslu bezt
svarað með orðum Sigurðar
Ágústsisonar, fyrrum lögreglu-
þjóns og núverandi framikvæmda
stjóra samtakanna Varúð á veg-
um, er hann viðhafði í blaðavið-
tali 8. febrúar 1966, en þá sagði
hann:
„Að einu er það tvímælalaust
betra að hafa stýrið vegjaðars-
megin. Er maður mætir ökutæki
með ljós, fær maður miklu fyrr
sjón á veginn framundan, þegar
mótkomandi ljós verkar á aug-
un, það blindar miklu síður, en
að sitja við hægri stýri.“ Hversu
mörg umferðarslys hafa ekki or-
sakazt af því, að ökumaður hafi
blindazt af ljósi bifreiðar, sem
komið hefur á móti?
Annað atriði, sem margir telja
styðja það að hafa stýrið nær
vegarmiðju er, hvað framúrakst-
ur yrði þá auðveldari. Aftur
leyfum við okkur að vitna í fyrr
nefnt blaðaviðtal við Sigurð
Ágústsson, þar sem hann segir:
„Framúrakstur er fyrirbæri út
af fyrir sig, sem krefst sérstakr-
ar aðgæzlu. Gott er að geta séð
sem mest af því, sem kemur á
móti, en þetta ætti ekki að vera
hindrun, því að maður á alls
ekki að nálgast ökutæki, sem á
undan er meira en svo, að maður
hafi gott útsýni til þess, en mun-
urinn á þessu er eíkki nema svo
sem einn metri, sem þarf að
sveigja nær miðri götunni. Að
því leyti tel ég ekki nógu sterk
rök með breytingu, sem haldið
er fram um þetta. Aftur er kost-
ur, að geta fylgzt nokkuð vel
með vinstri kantinum.“
Benda má einnig á atriði, er
kom fram í þringræðu Óskars
E. Levý, en hann barðist hvað
skeleggast gegn lagairumvarp-
inu:
„Vinstriakstur er í mörgum til
fellum það eina framkvæman-
lega miðað við visst ástand vega
Framhald á bls. 24.
BLAÐBURÐARFOLK
ÓSKAST
f EFTIRTAUH
HVERFI:
Aðalstræti
Vesturgata I Tjarnargata
Lambastaðahverfi Ingólfsstræti
Tcilið við ajgreiðsSuna sími 22480
JMoTjpmííiWft iíi
A
morðið. Sagði Salinger, að með
tilliti til alls þess, sem gengið
hefði á vegna bókarinnar, þyki
honurn mjög fyrir að hafa gert
formannsstöðu Þennan samning við Manéhester.
Salinger samdi
Milton, Massachusetts
13. apríi AP.
PIERRE Salinger, fyrrum blaða-
fulltrúi Kennedys heitíns Banda
ríkjaforseta skýrði frá því í dag,
að það hefði verið hann, en ekki
ekkja forsetans, sem samdi við
William Manchester um að hann
skrifaði bókina umdeildu
„Dauði forsetans". Sagði Saling-
er að samningurinn hefði verið
gerður 60 dögum eftir forseta-
VANDERVELL
Vclalegur
Dodge
Chevrolet, flestar tegundir
Bedford, disel
Ford, enskur
Ford Taunus
GMC
Bedford, disel
Thames Trader
BMC — Austin Gipsy
De Soto
Chrysler
Buick
Mercedes Benz, flestar teg.
Gaz ’59
Pobeda
Volkswagen
Skoda 1100—1200
Renault Dauphine
Þ. Jónsson & Co.
Brautarholti 6.
Simi 15362 og 19215.
Hverfisgötu 42.
Afvinna ósknst
Areiðanleg 19 ára stúlka með
góða enskukunnáttu, ennfrem
ur reynslu í verzlunar- og al-
mennura skrifstoifustöríum
óskar eftir vel launuðu og
skemmtilegu starfi strax. Til-
boð sendist Mbl. merkt „At-
vinna 2326“.
ATLAS
BÝÐUR BETUR !
VERÐLÆKKIjlMl
á 175 lítra
frystikistum
Árstíðarverð á fáeinum
sendingum — aðeins
kr. 12.650,-
300 lítra kistur kr. 16.990,'
400 lítra kistur kr. 21.325,
Einnig 3 stærðir frystiskápa
Sendum
um allt
land.
— Utan úr heimi
Framhald af bls. 16
Nokkurra vikna hlé varð á
því, að mönnum væri opin-
berlega úthúðað, en eá vani
virðist hafa verið tekinn upp
að nýju.
Furðuleg er fjarvera aðal-
■mannanna í því leikverki, sem
nú stendur yfir. Maó sjálfur
hefur komið fram öðru
hverju eftir hann hvarf úr
sviðsljósinu á síðasta ári. En
erfingi hans, varnarmálaráð-
herrann Lin Piao, er undar-
lega lítið í umferð.
Liu, Teng, Lo og hinir láta
aldrei til sín heyra og sjást
sjaldan eða aldrei.
Sá eini, sem stöðugt er í
augsýn, eggjandi og vígreifur
er Ohou En-Lai forsætisráð-
herra. Þegar hann hverfur af
sjónansviðinu verður menn-
ingarbyltingin sennilega í
mitólum vanda stödd.
OKORMERVPHAKtiEl
111 ■■miiini’i ■■■ ■ if
Biðjið um teg. 420
Lady-merkið
tryggir gæðin.

Laugavegi 26.
Dönsk glerull
í rúllum og mottum.
H. BENEDIKTSSON, H F.
Suðurlandsbraut 4
Lögtaksúrskurður
Að beiðni innheimtumanns sveitarsjóðs Miðnes-
hrepps, úrskurðast hér með lögtak fyrir öllum ó-
goldnum gjaldföllnum sveitargjöldum 1966 og eldri.
Þ.á.m. útsvörum, aðstöðugjöldum, fasteignagjöld-
um, sjúkrasamlagsgjöldum, hafnar- og vigtargjöld-
um auk vaxta og kostnaðar. Lögtak fyrir ofan-
greindri beiðni fer fram að liðnum 8 dögum frá
birtingu þessa úrskurðar.
Sýslumaðurinn í Gullbringusýslu.
Skúli Thorarensen ftr.