Morgunblaðið - 04.08.1967, Side 16
MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 4. ÁGÚST 1967
16
Útgefandi:
Framkvæmdastjóri:
Ritstjórar:
Ritstjórnarfulltrúi:
Auglýsingar:
Ritstjórn og afgreíðsla:
Auglýsingar:
í lausasölu:
Áskriftargjald kr. 105.00
Hf. Árvakur, Reykjavík.
Sigfús Jónsson.
Sigurður Bjarnason frá. Vigur.
Matthías Johannessen.
Eyjólfur Konráð Jónsson.
Þorbjörn Guðmundsson.
Árni Garðar Kristinsson.
Aðalstræti 6. Sími ÍO-HOO.
Aðalstræti 6. Sími 5S2-4-&0.
7.00 eintakið.
á mánuði innanlands.
Í
i
SÁLUFÉLAG TÍMANS
OG ÓLAFS
GUNNARSSONAR
¥ ritstjórnargrein Tímans í
* gær er tekinn upp hanzkinn
fyrir Ólaf Gunnarsson frá
Vík í Lóni, og furða ritstjór-
ar Tímans sig mjög á því, að
Morgunblaðið og Vísir skuli
hneykslast á því, að þessi
maður rógber land það, sem
alið hefur hann, og flytur al-
rangar fréttir af erfiðleikum
íslenzku þjóðarinnar, aug-
sýnilega í þeim tilgangi að
skaða land og lýð. Hann hef-
ur sagt, að hér væri kreppa
og míkið at-.’innuleysi, laun
hefðu lækkað um allt að
helmingi og annað í þeim
dúrnum.
En Tímanum finnst þetta
prýðilegt, og honum finnst
sjálfsagt að rógberar komi
því :nn hjá erlendum þjóð-
um, sem við eigum mikil við-
skipti við, að fjárhagsástand
hér á landi sé með þeim
hætti, að menn þurfi mjög að
vara sig á viðskiptum við Is-
lendinga; þannig muni tak-
ast að skapa erfiðleika, sem
gætu orðið verri viðureign-
ar en aflabrestur og verðfall.
Málgagni annars stærsta
stjórnmálaflokks á fslandi
finnst þannig sæma að heyja
stjórnmálabaráttu þannig, að
fóðra aðrar þjóðir á ósann-
indum um íslendinga. sem
mundu verða þess valdandi,
ef trúað væri, að illmögulegt
eða ógjörlegt yrði að komast
yfir þá erfiðleika, sem óhjá-
kvæmilega hljóta að verða
samfara svo miklum afla-
bresti og verðfalli afurða,
sem við íslendingar nú stönd-
um frammi fyrir.
Morgunblaðið ætlar sér
ekki að gefa þessari iðju Ól-
afs Gunnarssonar og Tímans
nafn, en það veit hins vegar,
hvað íslenzkur almenningur
mun réttilega nefna þessa
starfsemi.
KRAFA UM FJÁR-
FESTINGARHÖFT
17'oringjar Framsóknarflokks
ins eru nú enn teknir til
við að krefjast fjárf^stingar-
hafta. Þeir nefna þetta að
vísu fínni nöfnum. í vetur
töluðu þeir mikið um það,
að framkvæmdum þyrfti að
„raða niður“, nú segja þeir að
við eigum „að hafna handa-
hófinu“. Orðrétt segir í rit-
stjórnargrein Tímans:
„Viðreisnarstjórnin svo-
nefnda hafnaði öllu vali eða
niðurröðun verkefna, og kall-
aði allt slíkt höft. Hun þóttist
vilja hafa einhverja sjálfs-
afgreiðslu á því, sem gert
væri, og sagði að þá mundi
allt blómstra og þroskast
eðlilega eftir gamalkunnum
og þrautreyndum íhaldslög-
málum Hún setti handahóf í
hásæti og uppskeran varð sú
ringulreið, sem við höfum
búið við.“
En hvað er í raun og veru
fólgið í kröfu Framsóknar-
leiðtoganna um það, að breytt
sé um stefnu í efnahagsmál-
um á þann veg að „velja
skipulag, en hafna handa-
hófi“, eins og það er orðað
eða „raða niður framkvæmö-
um“ Framsóknarforingjarnir
segja að grundvallarbreyting
þurfi að verða í þessa átt cg
óhæft sé það kerfi, sem við
búum við. Rétt er því að
athuga hvernig málum er
háttað í dag og þá sést, hvað
Framsóknarforingjarnir eiga
við.
Nú eru samin fjárlög og
þar er vissulega „raðað nið-
ur framkværndum“. Síðan
eru gerðar framkvæmdaáætl-
anir, þar sem í megindráttum
er ákveðið hvert fjármagnið
skuli renna, og loks hafa
hinar ýmsar bankastofnanir
og sióðsstjórnir ákvórðunar-
vald um það hvernig verja
beri lánsfénu
Það er vissulega mjög langt
frá því, að handahóf ríki
varðandi fjárveitingar og
stjórn fjármálanna almennt,
þvert á móti fer meginhluti
lánsveitinga fram eftir föst-
um reglum og fjárveitingar
ríkisins eru eftir fjárlögum
og framkvæmdaáætlunum.
Þegar þetta er haft í huga,
er ljóst að grundvallarbreyt-
ing frá því skipulagi, sem nú
er fylgt, á þann veg, sem
Framsóknarforingjarnir krefj
ast, þýðir að taka eigi upp
fjárfestingarhöft. Framsókn-
arleiðtogarnir telja sem sagt
ekki nægilegt að raða fram-
kvæmdum niður eftir ákvörð
un fjárlaga og framkvæmda-
áætlana og fela bönkum og
sjóðsstjórnum að ráðstafa
lánsfé meira og minna eftir
föstum reglum, heldur þurfi
til að koma annað og miklu
róttækara kerfi, og þar er
ekki um neitt annað að ræða
en gömlu fjárfestingarhöftin.
Þau hafa raunar alla tíð verið
efst í huga Framsóknarleið-
toganna, en þeir telja að
stjórnarherrar eigi að hafa
ÚLFALDAR
Eftir Joe Mac
Gowan jr.
Karatsjí, Pakistan, (AP).
Verið gefcur, að í Evrópu
hafi hin vélkinúnu ökutæki
leyst af hólmi þarfasta þjón-
inn, en þau hafa ekki minnk-
að vinsældir úlfaldans í
Vestur-Pakistan.
Nú eru fleiri úlfaldar en
nokkru sinni fyrr notaðir við
þungavinnu, og þeir stíga sí-
fellt í verði.
í þessari hafnarborg einni
eru 615 úlfaaldakerrur leyfð-
ar til daglegrar útkeyrslu á
götum borgarinnar.
Einn kaupsýslumaður í Kar
atsjí setur fram gildar ástæð-
ur fyrir vinsældum úlfaldans.
Hann útskýrir: „Ef ég ætti
vörufarm, sem ég vildi fá flutt
an frá hafnarbakkanum til
vöruskemmu minjnar, mundi
það kosta 20 rúpíur með vöru-
bifreið, en farm af sömu stærð
er hægt að flytja með úlfaalda
kerru fyrir aðeins 5 rúpíur."
Mikill fjöldi úlfalda er
einnig notaður ennþá á leið-
um vagnalestanna yfir Sind-
eyðimörkina hér fyrir austan,
og á landleiðunum til íran og
Afghanistan.
Úlfaldaeklar safnast næst-
um daglega saman á úlfalda-
markaðnum í Karatsjí, en
hann er hávært, daunillt
svæði í gamla borgarhlutan-
um.
Þar sitja viðskiptamennirn-
ir yfir tebolla, stundum um-
hverfis ópíumpípu og þrefa
um verðið á úlföldunum. Sam
ræðurnar eru öðru hverju
ónáðaðar af hinu einkenni-
lega, háa, ropandi hljóði, sem
úlfaldarnir gefa frá sér.
Fáeinir af hinum framtaks-
samari úlfaldasölum hafa
glæsilegan -söðul og tiltölulega
hreiina ábreiðu við höndina,
svo að þeir geti leyft ferða-
mönnum að bregða sér á bak
fyrir fáeinar rúpíur, þegar
lítið er um viðskipti.
Allir úlfaldaeklarnir hætta
að prútta og standa upp frá
tedrykkjunni, þegar ferða-
mannahópur kemur á staðinn.
Nokkrir bjóða aðstoð sína við
að koma ferðalangnum, sem
venjulega er fremur óstyrkur,
á bak úlfaldanum.
Og á meðan verið er að
reka úlfaldann á fætur, hróp-
ar mannfjöldinn spenntur og
kallar hvatningarorð til ferða-
mannanna.
Eftir að úlfaldinn er lagstur
aftur og ferðamennirnir eru
komnir niður heilu og höldnu,
biðja úlfaldaeklarnir þá ákaft
um að taka af sér myndir.
Þeim virðist standa á sama
um, hvort þeir fá nokkurn
tíma að sjá myndina, þeir
vilja aðeins fá hana tekna.
Þegar ferðamaðurinn spyr
úlfaldaekilinn, hversu mikið
hafi kostað að fara á bak, og
hinn slungni ekill fer fram á
okurverðið fimm rúpiur eða
meira, koma hinir úlfaldaekl-
arnir til hjálpar, ferðamann-
inum til undrunar, og kalla til
hans að greiða ekki meira en
tvær rúpíur.
Ekillinn gengur „önuglega"
að því, og ferðamaðurinn borg
ar ánægður. Þegar gengið er
í burtu hefur maður á tilfinn-
ingunni, að úlfaaldaeklamir
hafi haft sína daglegu skemmt
an.
Ráðstefna um kvenréttindi í Finnlandi
markmiðin með því uppeldi,*^
sem á að gera konum kle ft að
neyta atkvæðisréttar, bjóða sig
fram í kosningum, gegna opin-
berum emlbættum og öðrum trún
aðarstörfum. Ennfremur verður
fjallað um þá upplýsingastarf-
semi sem nauðsynleg er til að
konur geti notið réttinda sinna
og gegnt skyldum sínum, um
hlutverk opinberra stofnana og
einkafyrirtækja í þessu sam-
hengi og um þá tækni og að-
ferðir sem tedjast gefa bezta
raun í upplýsingastarfinu.
Auk þátttakendanna 32 koma
fulltrúar eða áheyrnarflulltrúar
frá UNESCO og öðrum st >fnun-
um Sameinuðu þjóðanna og
einnig frá einkajstofnunum sem
hafa ráðgjafarhlutverk hjá Efna-
hagis- og félagsmálaráði iu.
Til grundvallar umræðunum
verða lagðar skýrslur tveggja
sérfræðinga; aðra samdi Anna-
Liisa Sysiharju, dr. phil. frá
'Finnlandi, en hina frú Lakjhmi
tMenon frá Indlandi. Hver átf-
'takandi hefur auk þess verið
hvattur til að semja skýrslu um
ástandið í heimalandi hans.
Vilja sameina
byltingar-
starfsemina
f rómönsku
Ameríku
Havana, 1. ágúst — NTB —
OSVALDO Dorticoa, forseti
Kúbu, lagði í gærkvöldi fram
tillögu um, að komið yrði á
fót sameinaðri byltingarfireyf-
ingu í rómönsku Ameríku og
bar lof á sveitir skæruliða í
þeim heimshluta.
Dorticos, sem talaði við setn-
ingu á samheldnisráðstefnunni
í Havana, mælti með sameinaðri
byltingarbaráttu. Þátttakendurn
ir, sem eru frá 27 löndum, risu
á fætur og klöppuðu, er forset-
inn nefndi nafn kúbönsbu bylt
ingarhetjunnar Ernesto Che
Guevara, sem hefur verið út-
nefndur heiðursfonseti ráðstefn-
unnar.
Neyta konur borgaralegra og
pólitískra réttinda sinna með
sömu kjörum og karlmenn? Ef
svo er ekki — hvað er bá hægt
að gera til að tryggja þeim sömu
kjör? Þetta eru tvær meðal
spurninganna sem fjallað verður
um á alþjóðlegri ráðstefnu í Hels
ingfors 1.—14. ágúst, sem Sam-
einuðu þjóðirnar standa að. Þátt
takendur verða fulltrúar 32 landa
í öllum heimsáifuim, þ.á.m. Finn-
lands.
Ráðstefnan er skipulögð í
samivinnu við ríkisistjóm Finn-
lands og er liður í ráðgjafarstörf-
um Sameinuðu þjóðanna á sviði
mannréttinda. Ráðlstefnan er hin
fyrsta af mörgum, sem halda á
um borgaralegt og pólitískt upp-
eldi kvenna, samlkvæmt ályktun
Efnahags og fólagsmálaráðisins
frá 1965.
Ráðlstefnan í Helisingflors er
eins konar tilrauna- eða sýni-
ráðstefna, en ætlunin er að halda
álþekkar ráðstefnur í einstöbum
þátttöburEkjum.
Marbmiðið er sem sé að gera
bonurnar betur hæfar til bjóð-
félagsstarfa. Meðal efna sem
tekin verða til meðferðar eru
forsjá allra málefna, með því
að fólkinu sé ekki treystandi
til að ráðstafa fjármunum
sínum skynsamlega.
REYNSLA OKKAR
AF FJÁRFESTING-
ARHÖFTUNUM
Ifið íslendingar bjuggum um
* all langt skeið við mjög
róttæk fjárfestingarhöft. Þeg-
ar þeim var komið á, var það
gert í trausti þess, að þannig
væri hægt að „raða niður
framkvæmdum" og stjórna
fjárfestingunni, þannig að
hún yrði sem hagkvæmust.
Reynslan varð sú, að nærfellt
nver einasti maður varð and-
snúinn fjárfestingarhöftun-
um, þau leiddu ekki til betri
skipulagningar, heldur til
óréttlætis og margháttaðrar
spillingar.
Þegar fjárfestingarhömlun-
um var létt af árið 1960 hófst
nýtt blómaskeið á íslandi og
aldrei hafa framfarir og
framkvæmdir verið eins
miklar eins og síðan; það veit
hvert mannsbarn.
En þrátt fyrir þessa
reynslu okkar íslendinga ann
ars vegar af haftastjórn og
hins vegar af frjálsræði klifa
foringjar Framsóknarflokks-
ins sýknt og heilagt á því, að
ný fjárfestingarhöft þurfi að
taka upp, þótt þeir að vísu
þori ekki að nefna stefnu
sína réttu nafni. Þeim finnst
fjármununum ranglega varið,
vegna þess að borgararnir fá
að fjárfesta að eigin mati, og
eftir eigin getu. Slíkt kalla
þeir handahót og ringulreið,
þeir eru í hjarta sínu sann-
færðir um það, að pólitísk
yfirstjórn allra málefna sé
happadrýgst og þess vegna
eigi að skerða frelsi almenn-
ings til athafna sem mest.
Öðruvísi er varla hægt að
skilja kröfu þeirra um fjár-
festingarhöftin.
En sem betur fer er nú
ljóst, að Framsóknarflokkur-
inn verður áhrifalaus að
minnsta kosti næstu 4 árin,
og raunar er líklegt, að á
þeim tíma muni mjög þverra
völd hinna gömlu ofstjórn-
armanna, sem enn lifa í
kreppuhugsunarhættjnam síð
an fyrir stríð, og vissulega er
vonandi að yngri menn, sem
skilja nútíma aðstæður bet-
ur fái aukin áhrif í öðrum
stærsta stjórnmálaflokki
landsins; að öðrum kosti yrði
hann ætíð áhrifalaust aftur-
haldsafl í íslenzku þjóðlífi.