Morgunblaðið - 05.08.1967, Blaðsíða 16

1«
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 5. ÁGÚST 1967
Misskilningur leiðréttur
í ritinu „ÖKU-I>ÓR“ fyrsta
tölublaði þ.á., sem gefið er út
af Félagi íslenzkra bifreiðaeig-
anda er hallað mjög réttu máli
í atriðum, sem snerta bændur og
íslenzkan landbúnað.
í grein í ritinu, sem heitir:
„Ákureyrarráðstefna F.Í.B.
1966, er sagt frá umræðum sem
þar urðu og þeim ályktunum.
sem afgreiddar voru.
Á bl. 11 stendur eftirfarandi í
frásögn af umræðum á ráðssef-'-
unni:
„Var á það bent að ástancl ð í
vegamálum væri nú hið hörmu-
legasta og hamlaði í rau í.nni
framþróun í landinu ekki hvað
sízt á sviði landbúnaðarins. Var
það talin algerlega röng st«fna
að ausa óhóflega fé með lítt
sikipulegum hætti í landbúnað-
inn í stað þess að auka fram-
leiðni þessa atvinnuvegar ekki
hvað sízt með því að endur iæta
vegakerfi landsins“
Og á bl. 12 er enn haldið á-
fram í sama tón þar stendur:
„í þessu samhandi va- bent
á að s.l. ári hefði ríkið lagí fram
í beinan eða óbeir.an styrk til
landbúnaðarins um 900 milljónir
króna og að á þessu ári (1966)
fari fjárhæðin yfir 1000 milljónir
króna.
Mest öllu þessu fé er varið án
þesa, að það auki að neinu
marki framleiðni þessa mikil-
væga atvinnuvegar eða búi á
nokikurn hátt í hagmn fyrir kom
andi kynslóðir.
Rétt skipulagðar vegafram-
kvæmdir eru veigamikill þáttur
í að auka framleiðni iandbúnað-
arins og losa þaðan vinnuafl til
annarra starfa, en jafnframt bæta
kjör þeirra, sem áfrar.r stunda
atvinnuveginn. Það var því talið
miklu raunhæfari styrkur fyrir
íslenzkan landlbúnað og fram-
tíð þjóðarinnar í heild að verja
300 til 400 milljónum króna af
núverandi landbúnaðarstyrkjum
til vegamála". 'lér lýkur tilvitn-
unninni í Öku-Þór.
Ályktun fundarins varðandi
fjáröflun til frekari vegafram-
kvæmda er efnislega * samræmi
við það sem að ofan er sagt.
Fundurinn taldi að hægt sé að
tafca 309 til 400 milljónir til
vegafrarrtkvæmda af núverandi
landbúnaðarstyrkjuir eins og
það er orðað í frásögninni.
Og breytingin á ekki að verða
neinum til óþægmda eða tjóns
„Félag íslenzkra bifreiðaeigmda
álítur að við breyi.mguna muni
framleiðni vaxa hjá bændum og
svo verður betra fyrir bifreiða-
eigendur að aka um vegina *.
í blaðsíðu 21 í ritinu stendur í
grein sem heitir Ýmsar upplýs-
ingar, eftirfarandi:
„Hver bifreiðaeigandi greiðir
því af hverjum benzínlítra, sem
hann kaupir kr. 3.67 til vega en
ríkissjóður leggur ekkert fram á
móti“.
Á eftir þessari málsgrein kem-
ur sietning prentuð með stóru
svöirtu letri ag er svona:
„Bændur greiða ekki þessar
kr. 3.67 til vega og fá því afnot
af vegakerfinu fyrir ekki neitt“.
Þetta eru ósannindi.
\ Hér er staðreyndunum snúið
alveg við. Bændur verða að
kaupa benzinið á bíla sána við
sama verði og aðrir, hvort sem
það eru fólksbólar, vörufoílar eða
jeppar. Og þó jepparnir séu mik-
ið notaðir við akstur á túnum og
utan vega verður að borga benz-
ín þeirra við sama verði.
Á bls. 22 í ritinu er gerð grein
fyrir því hvaða fjárframlög það
eru, sem Félag íslenzkra bifreiða
eigenda kallar núverandi land-
búnaðarstyrk, eru þar birtar töl-
ur frá árinu 1905.
Stænsta upphæðin, milli fimm
og sex hundruð milljónir, er tál
niðurgresðslu á vöruverði. í Hag
tíðindum nr. 11, 1966 segir:
„Ríkissrtjórnin ákvað að
greiða niður þá vísitölulhækkun,
sem varð á tímabilinu frá 1.
ágúst til 1. október, og að aufci
þá hækkun, sem varð í október.
Tilgangur þessara auknu niður-
greiðslna var að koma því til
leiðar að verðlagsuppbót á laun
samkvæmt kaupgreiðsluvísitöki
1. nóvember 1966 hækkaði ekki
frá kaupgreiðsluvísitöilu 1. ágúst,
sem laun voru greidd eftir frá
1. sept“.
Enn segir þar:
„Auknar niðurgreiðslur vöru-
verðs í október 1966 svöruðu til
3,4 stiga vísitöluhækkunar og þar
við bætist 1,7 stig lækkun vegna
14.6% hækkunar fjölskyldubóta
frá 1. nóvemfoer 1966. Mjólkur-
niðurgreiðblan var frá 24. októ-
ber aukin um kr. 1.35 á lítra. Við
það lækkaði útsöluverð mjólk-
ur....“.
Þessar niðurgreiðslur koma
því bændum ekki frekar til góða
nema í minni mæli sé en öðrum
þegnum þjóðfélagsins. Hér er
því um algjöra rangfærslu að
ræða að kalla þetta framlag
landbúnaðarstyrk, og þarf ekki
annað en benda á framangreind-
ar ráðstafanir frá síðasta hausti,
sem sanna svo ekki verður um
villzt, að svo sé. Þá höfðu nokkr-
ir liðir hækkað sem ganiga inn í
vísitöluna, t.d. forauð, hitaveita,
raflmagn, Ihúsnæðisliður, fatnað-
ur og opinber gjöld. Til þess að
gera þessar hækkanir álhrifa-
lausar var niðurgreiðsla á mjólk
hækkuð og útsöluverð mjólkur
lækkað.
Þarna kemur skýrt fram að
niðurgreiðslan er gerð til þess
að halda verðlagi í landinu í
skefjum, en á ekfcert skylt við
landbúnaðarstyrk.
Næst eru útflutnirvgsuppbæt-
urnar nefndar tæpar 170 miRjón-
ir. Um þetta framlag'er það að
segja, að það fer eftir því hvað
mikið þa-rf að flytja út hverju
sinni og hvemig verðlagi er hátt
að á erlendum mörkuðum.
En vörumagnið, sem út þarf að
flytja, fer eftir árferðinu .í slæm
um framleiðsluárum verður það
títið, en komi fleiri góð ár í röð
vex það. En eftir gildandi lögum
er ekki hægt að verðfoæta með
hærri uppfoæð en sem svarar
10% af foeildarframleiðlslunni.
Á bls. 15 í ályktun um vega-
mál er því haldið fram, að fjár-
framlög rikisins til landbúnaðar
auki ekki verulega framleiðni
þessa atvinnuvegar eða búi nægi
lega í foaginn fyrir kiomandi kyn-
slóðir. Þessi skoðun er ekki rök-
studd á neinn Ihátt. Það er heldur
ekki sagt neitt um hvaðan Félag
íslenzkra bifreiðaeigenda hafi
fengið upplýsingar, til þess að
geta slegið því föstu og sam-
þykkt í fundarályktun að ríkis-
framlögin til landbúnaðar auki
ekká vemlega framleiðni þessa
atvinnuvegar eða búi nægilega í
haginn fyrir komandi kynslóðir.
Torfi Ásgeirsson hagfræðing-
ur, skri&tofustjóri í Efnahags-
stofrvun íslands, hefur gert at-
hugun á framleiðniaukningu í ís-
lenzkum landbúnaði á tímabil-
inu frá 1930 til 1965. Niðunstöð-
urnar af rannsóknum hans eru
birtar í ársskýrslu Búnaðar-
banka fslands 1965.
í því kemur fram, að fram-
leiðni íslenzkra bænda og ann-
arra þeirra, er að landbúnaðin-
um standa hefur fimmfaldazt á
þessum 35 árum, eða að afköstin
á vinnandi mann hafi aukizt um
4,5—5% á ári, að meðaltali. Á-
stæðurnar fyrir framleiðniaukn-
ingunni telur Torfi Ásgeirsson
vera stórfellda fjárfestingu í rækt
un, (húsum og vélakosti, einnig
bætt vinnubrögð.
Á bls. 22 í Ökuþór er talið að
vegna framkvæmda í ræktun,
framræslu og húsabótum, sem
framlag er veitt til eftir jarð-
ræktarlögunum, hafi rikissjóður
orðið að greiða 71 milljón kr.,
árið 1965. f greinargerð Tonfa
Á&geirssonar í ársskýrslu Búnað-
arbankams er talið að fjárfesting
bænda í ræktun, útihúsabygging
um og vélakaupum, þetta sama
ár (1965) hafi verið 527 miUjón-
ir. UM 30% af þessari upphæð
fór til vélakaupa, en 70% til
ræktunar og útifoúsabygginga,
eða um 370 milljónir.
Árið 1966 hafa bændur því
orðið að leggja fram frá sjálfum
sér um 300 milljónir til fram-
kvæmda á þeim umbótum sem
rikið greiðir framlag til. Auk
þess áðurnefnd vélakaup.
En þó ríkisframlagið sé ekki
meira en rúm 20% af kostnaðar-
verði umbótanna örfar það þænd
ur til framikvæfnda og hefur því
mikil áhrif til framleiðniaukn-
ingar í atvinnuveginum.
Það er þvi af vanþekkingu
mælt, þegar því er haldið fram
að framleiðniaukningin sé óveru-
leg í landbúnaðinum og ríkis-
frarnlagið foafi þar litil áhrif.
Og ennþá augljósari verður
vanþekkingin þegar því er hald-
ið frarn að oflítið sé búið í hag-
inn fyrir komandi kynslóðir í
sveitum landsins, og rikisfram-
lagið eigi hér óverulegan hlut
að.
Sannleikurinn er sá að mest
af þeim umbótum, sem framlag
er veitt til, eru varanlegar og
koma þeim engu síður til gagns
sem við taka heldur en þeim sem
gerðu umbótina, en þó er sá
munur á þessu, að sá sem gerir
umfoótina fær hana aldTed
greidda nema að nokkrum hluta
af knstnaði. Vinningurinn er því
fyrst og fremst hjá þeim sem við
taka.
Sú kynslóð bænda sem hefur
verið að verki nolckra síðustu
áratugina hefur gjörforeytt land-
inu tiil búskapar. Þaxf ekki ann-
að en minna á að fyrir um 40 ár-
um voru heilar srveitir þar sem
ekki voru neinir möguleikar til
fyrir bændur að nota sláttuvél-
ar.
Á bls. 22 í Ökuþór er talað um
142.265.138.83 kr. framlag til
annarra landbúnaðarmála. Eng-
in skýring er um hver þessi
önniur landbúnaðarmál eru. En
allt er þetta flokkað hjá Ökuþór
undir landbúnaðarstyrki.
Talan er tekin úr rikisreikn-
ingum 1965. Úr kaflanum sem
heitir ,,Landbúnaðarmál“. — En
það ekiki athugað að í þessum
kafla er fjölmörg mál óskyld
landbúnaði, s.s. sjóvarnargarðar,
skógrækt, sandgræðsla, hús-
mæðraskólar, svo eittlhvað sé
nefnt.
Um þessa ritsmíð Ökuþórs í
heild vil ég segja það, að hún er
alveg einstök í sinni röð hvað
snertir rangfærslu og lygi í þeirn
atriðum sem viðkoma bændum
og landbúnaði, s.s. þegar niður-
greiðslur á vöruverði eru taldar
til landbúnaðarstyrkja og því
haldið fram að bændur greiði
ekki vegaskatt af benzíni á bíla
sína eins og aðrir landsmenn, en
hafi vegina fría.
Slrkur málflutningur er ekki
sæmandi fyrir neinn og sízt af
öUu landsfélagaisamtök.
Kristján Karlsson.
OLAFUR SIGURÐSSON SKRIFAR UM
KVIKMYNDIR
Bæjarbíó.
BIÓM LÍFS OG DAUÐA
(The Poppy is also a Flower)
Mynd þessi fjallar um sölu og
dreifingu á eituryfjum, opíum
og heroin. Er hún gerð að undir
algi Sameinuðu þjóðanna, sem
þáttur í baráttunni við eitur-
lyfin.
Þetta er ekki fræðslumynd i
venjulegum skijningi, heldur er
sögð saga, sem af má draga mik
inn lærdóm. Saínað hefur ver-
ið saman alþjóðlegum hóp leik-
ara, sem gáfu vinnu sína, til
styrktar málefninu. Leikstjóri
er Terence Young, sem stjórnað
hefur James Bond myndunum.
Sagan er byggð á hugmynd Ian
Fleming sáluga og handritið
skrifað af Jo Eisinger.
í stuttu máli fjallar myndin
um leit tveggja erindreka Sam-
einuðu þjóðanna ða upruna óp-
íum framleiðslunnar. Hefst leit
in í íran og ætla þeir að fylgj-
ast með sendingunni þaðan, þar
til hún kemur á markaðinn í
Vesturlöndum. Annar þessara
manna er Bandaríkjamaður (E.
G. Marshall), fullum kapps og
áhuga, en minni forsjálni. Hinn
er Englendingur (Trevor How-
ard), rólegur og kaldhæðinn.
Leikurinn berst til Napoli og
þaðan til Rivierunnar, þar sem
dregur til úrslita.
Meðal annarra leikara en
þeirra tveggja sem fyrr eru
nefndir eru Senta Berger, Step-
hen Boyd, Yul Brynner, Angie
Dickinson, Hugh Griffith, Jack
Hawkins, Rita Mayworth, Joce-
lyn Lane, Trini Lopez, Marcello
Mastroianni,, Anthony Quayle,
Amedeo Nazarri, Gilbert Ro-
land, Omar Sharif, Barry Sulli-
van, Nadja Tiller og Eli Wall-
ach. Óneitanlega glæsilegt lið.
Mynd þessi er mjög vandlega
unnin, hvað viðkemur allri
framleiðslu og leikur yfirleitt
góður. í henni eru spennandi
augnablik, en vantar heildar-
stíganda og spennu. En alltaf
vill svo til, að Trevor Howard
er á tjaldinu á beztu augnablik
unum. Leikur hans í þessari
mynd er ógleymanleg frammi-
staða, og ekki er mér grunlaust
um, að ekki sé annað ógleym-
anlegt við hana.
Föt frá Balmain, tugir frægra
leikara, stjórnandi Bond kvik-
mynca og saga eftir Ian Flem-
ing, Vyggja ekki að mynd sé
góð. í fessu tilefm aðeins sæmi
reg, þ'átt fyrir f.)lt það safn af
hæfilerkum, see, úr var a5
vir.na.
SVEINN KRISTINSSON SKRIFAB UM
KVIKMYNDIR
Stjörnubíó:
ÁSTKONA LÆKNISINS
Norsk mynd.
Gerð eftir skáldsögunni
„Fjorten dage för frostnett-
erne“ eftir Sigurd Hoel.
Leikstjóri: Arnljot Berg.
Helztu hlutverk:
Arne Lie,
Anne-Lise Tangstad,
Inger Marie Andersen.
Sumir kuna að halda, að lækn
ar séu upp til hópa meinlæta-
menn. Neryti lítils eða jafnvel
einskis áfengis né tóbaks og bíti
af sér ásókn fagurra kvenna,
fram yfir það, sem bráðnausyn-
legt má kalla, til að viðhalda
stofninum. Ekki verður sagt, að
það sé alveg út í hött að áætla
læknum slíka lifnaðarhætti, að
minnsta kosti hvað tóbak og
JAMES BOND —K — - - - - -ác- IAN FLEMING
Jamss Bond
•BY IAN FIEMINS
ORAWING BY JOHN McLUSKY
/ TENSEP UP, BOND SWUNG
lOPEN THE CUPBOdRD ~--
? JAWS CLENCUED
Bond gleymdi sér þessar dýrmætu mín-
útur — og Goldfinger gæti komið aftur
áður en varði . . .
t
— Það ert þú, sem hefur opnað skáp-
inn. Þú, sem hefur eyðilagt filmuna með
því að hleypa ljósi að henni . . .
— Þar með hefur Goldfinger enga vit
neskju um leyndarmál mín . . .
áfengi áhrærir, því engir vita
að Sjálfsögðu betur en læknar,
hvílík óhollusta er að neyzlu
hvers konar eiturefna. — Raun-
in mun þó vera sú, að læknar
falU ekki áberandi sjaldnar fyr-
ir þessum skaðisamlegu efnasam
böndum en annað fólk, og einn-
ig mun reynzslan hafa sýnt, að
náin umgengni lækna við sjúk-
dóma og dauða, er ekki sá hem-
ill á lífsgleði þeirra og iífsfjör,
að það haldi þeim öðrum stétt-
um fremur frá nánum kynnum
við það kynið, sem meiri þroska
hefur náð í líkamsfegurð og
hjartahlýju.
Er raunar vafasamt, hvort síð-
asttalda atriðið er kostur eða
galli, fremur mundi ég hallast
að því, að telja bæri það til
kosta, því þótt lífsglaðir læknar
kunni að vera eitthvað lausari
við en hinir, þá vegur þar á móti
að þeir hafa mun betri áhrif á
sjúklinga. — Úrillur læknir
stendur sjálfur oft nær því að
vera sjúklingur en heilsubóta-
frömuður.
Ofannefnd kvikmynd sýnir
okkur lækni nokkurn, Holmen
að nafni, sem er orðinn svolítið
leiður á hjónalífinu, þótt hann
eigi myndarlega konu og tvö
börn. Notar hann því tækifærið,
þegar konan dvelur með börn-
in í sumarbústað úti á lands-
byggðinni til að lyfta sér dálítið
upp, skvetta fyrst í sig víni, og
brátt æxlast hlutirnir svo til, að
hann nær ástarsambandi við
einn fyrrverandi sjiúkling sinn
af veikara kyninu.
Nefnist sú Vera, og er ekki
Framlhald á bls. 17.