Morgunblaðið - 10.09.1967, Blaðsíða 23

MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 10. SEPT. 1967
23
„The Beatles" fara í
dulspekiskóla á Indlandi
— IMýjasta leiðira í leit að lífshamingjunni
NÝLEGA var frá því skýrt í
heimsfréttunum, að Bítlarnir
— þ.e. hinir einu og sönnu
„The Beatles“ — hefðu ákveð
ið að taka sér ferð á hendur
til Indlands og dveljast þar
vetrarlangt við nám hjá ind-
verska prédikaranum og dul-
spekingnum Mahrashi Mahes
Yogi — en hann er sagður
kenna mönnum aðferðir til
þess að stíga yfir mörkin, sem
aðskilja nútíð og framtíð og
öðlast eilífan frið og hinn
fullkomna kærleika. Þeir
piltarnir hafa jafnframt lýst
því yfir, hátíðlega, að þeir
séu hættir að neyta eitur-
lyfja. Þau hafi aðeins verið
ein af mörgum leiðum, sem
þeir hafi reynt í leit að lífs-
hamingjunni — og sú leið
hafi dugað þeim skammt. Nú
ætla þeir að reyna nýja leið
— hans heilagleika, síðhærða
og skeggjaða öldunginn,
Maharashi.
Mahrachsi var nýlega á fyr
irlestraferð í London og var

p
11
Brian Epstein
sag.t, að sú yrði hans síðasta,
áður en hann settist um kyrrt
heima við kennsluna, en hann
er nú orðinn aldraður maður
og hefur ekki heilsu til þess
að halda áfram flakki sínu
um veröldina. Hann hefur
ferðazt 'um allan heim síðustu
áratugina og kynn.t mönnum
boðskap friðar og kærleika.
Bítlarnir komust fyrst i
kynni við hann á síðasta fyr-
irlestrinium, sem hann hélt í
Hilton hótelinu í London síð-
ast í ágúst. Eftir að hafa rætt
við þá nokkra stund, að fyrir-
lestrinum loknum, bauð hann
þeim að koma til Indlands og
setjast í skóla hans.
Raunar voru þetta ekki
fýrstu kynni bítlanna af ind-
verskum hugsunarhætti eða
heimspeki. Þeir hatfa verið að
kynna sér þetta síðasta árið
og stundað Yoga undir um-
sjón kennara í sex mánuði.
„Við höfum þó alltaf verið að
leita að einum góðum manni,
sem gæti sagt okkur allt og
útskýrt alla hlu.ti“, segja þeir
og bíða þess með eftirvænt-
ingu, hvort Maharashi sé sá,
sem þeir hafa leitað.
Með þeim í þessari leit hef
ur verið umboðsmaður þeirra
og vinur, Brian Epstein, s.em
léz.t fyrir nokkru. Og ekki er
líklegt, að fráfall hans verði
til þess að draga úr leit pilt-
anna að andlegum ánægju-
efnum. Þeir hafa sjálfir sagt,
að án Epsteins séu þeir gjör-
samlega ráðvilltir — enginn
geti rekið starfsemi þeirra
nema hann. Fregnir hatfa hins
vegar borizt um, að yngri
bróðir Epsteins mun reyna að
taka upp þráðinn, en það
verður víst hægar sagt en
gert fyrir hann — s.tanfsemin
er orðin svo geysilega viða-
mikil og flókin, eignir
þeirra nema hundruðum
milljóna og þeim var dreift í
ótal staði.
Fráfall Epsteins hefur orð-
ið til þess að rifja upp sögu
hans og Bítlanna frá því þeir
fyrst hófu samstarf sitt fyrir
fimm árum.
Sú saga hófst raunar 28.
okitóber 1961, þegar Epstein
var starfandi afgreiðsl'umað-
ur foreldra sinna í Liver-
pool. Hann var að því spurð-
ur þennan dag, hvort hann
hetfði plötu með nýju söngv-
urunum „The Beatles", sem
syngja í kránni „The Cavern“
í Liverpool. Ekki hafði hann
plötu með þeim enda aldrei
heyrt þeirra getið — en
nokkrum dögum seinna gerði
hann sér ferð í krána til þess
að hlusta á þá.
Epstein var dæmigerður
millistét.tarpiltur, vel klædd-
ur og vel upp alinn, við hreint
loft og góða mannasiðu. Þeg-
ar hann kom í krána var hon-
um skapi næst að snúa við —
honum féll ekki daunninn og
stemningin og fannst alla
anga og einkennast af sm.ekk-
leysi. En þarna voru „The
Beatles“ og innan stundar
hafði hann hrifizt svo af þeim,
þessum lörfum klæddu
sitráklingum með ógreitt hár-
ið, að allt hitt gleymdist. Ep-
stein varð á þessari stundu
hugfanginn af Bítlunum og
þv'i, sem þeir voru fulltrúar
fyrir — og þótt hann væri í
rauninni of gama.ll til þess að
geta nokkurn tíma aðlagazt
anda þeirra gersamlega, var
hann þeim ofurseldur.
Hann gerði samning við þá
— hikandi — því að hann var
hálf hræddur um, að hann
væri að gera einhverja vit-
leysu. Næstu vikurnar gekk
hann milli plötuútgefanda
með segulbandsupptöku og
lék fyrir þá, hvern af öðrum.
Þeir fyrstu voru lítt hrifnir
sérhvers sviðs þjóðfélagsins í
öllum löndium heims.
Nafnið á þessum söngfugl-
um „The Beatles“ va-rð að
samnefni fyrir ótalmarga
aðra, misja-fnlega góða, flesta
mun lakaxi. Hér á íslandi var
orðið íslenzkað sem „bítlar"
— orð sem fer ágætlega í
munni en á að merkingu ekk-
ert skyl't við hið upprunalega
orð ,,Beat“.
Beat-tónlistin er ekki leng-
ur kölluð „gaul“, — hún er
nú jafnvel spiluð atf sinfóníu-
hljómsveitum og í viðurkennd
uni hljómleikasölum. Nútíma
tónskáldin mörg leita í henni
með logandi ljósi að þeim
töfrum, sem gáfu henni líf, ef
verar mætti að þau gætu fært
sér þá í nyt.
Eitt af því, sem gerði Bítl-
ana svo hrífandi í augum
dag, allt annað á morgun,
voru sjáldan sér algerlega
ósamkvæmir og það var líka
allt í lagi, je je je!
Bítlarnir gerðu æskuna að
ráðandi afli og sjáltfir urðu
þeir milljónerar — þeir og
Epstein og raunar margir
aðrir, tízkuteiknarar og fata-
framleiðendur, hljómplötu-
framleiðendur, kvikmynda-
framleiðendur, gítarframleið-
endur, trommuframleiðendur
. . . . o. s. frv.
Smám saman hlutu Bítlarn
ir slíka viðurkenningu, að for
eldrar komust að raun um, að
þeir væru hreinit ágætir,
hættulausir ærslabelgir og
nánast hreinustu englar sam-
anborið við margt annað —
til dæmis þessa skelfilegu eit-
urlyfjaneytendur. En — þá
féll sprengjan. Þeir höfðu

Eftir síðasta fyrirlestur Maharashis í London ræddi hann stundarlangt við Bítlana
sinni á Hilton hótelinu og var þessi mynd þá tekin.
ibúð
— þeirra á meðal DECCA,
PEY og EMBASSY og for-
ráðamenn þessara tfyrirtækja
kæra sig hreint ekki um að
láta minna sig á það. Það var
loks George Martin frá
FERLOPBONE, sem beit á
agnið. 4. október li96B kom út
fyrsta platan með lögunum
„Love me do“ og „P.S. I Love
You“. Þar með hófst bíti'læð-
ið og bítlaöldin.
Æskulýður heimsins tók
Bítlunum tveim höndum. Kyn
slóðir fæddar í heimsstyrjöld-
inni síðari og upp úr henni —
ungmenni rígbundin fastmót-
uðu þjóðfélagi, sem þau ekki
skildu, þjóðfélagi, þar sem
eldri kynslóðir brutu öll þau
boðorð ,sem brýnd voru fyr-
ir börnunum eða þær héldu
sér dauðahaldi í siði og
venjur, sem þær í raun og
veru fyrirlitu og vildu kom-
ast frá. Allt í einu koma fram
á sjónarsviðið ungir menn,
sem létu snyrtimennsku og
viðteknar hárgreiiðsluVenjur
l'önd og leið og gerðu það sem
þeim sýndist. Stórkostlegt.
Þarna sáu unglingarnir, að
þetta var hægt, og þeir tóku
að feta í fóspor þessara undra
manna.
Og þeir fullorðnu. Já, sum-
ir urðu stórhneykslaðir,
„hræðilega siðspillandi,
skömm og hneisa“ — aðrir
brostu af umburðarlyndi —
„látið þau rasa út, unglingar
verða að fá að hlaupa af sér
hornin, þeir hafa svo mikla
ónotaða orku. Þetta gengur
fljcitt ytfir, verður horfið eftir
árið eða svo til“.
Það var nú svo.
Síðan eru liðin fimm ár og
á þessu tímabili hafa ungu
kynslóðirnar gert algera
byltingu, tekið völdin í sínar
hendur, lagt undir sig heim-
inn. Á síðasta ári kaus viku-
ritið ,,Time“ ungmennin und-
ir 2ö ára aldri „Mann ársins“.
Unga fólkið hefur gersamlega
„stolið senunni" frá þeim
elclri og áhrif þess breiðast til
unga fólksins, var að þeir
voru aldrei þeir sömu. Það
var aldrei að vita upp á
hverju þeir tækju næst — eða
hvað þeir létu sér um munn
fara. Stundum virtusit þeir
óguðlega óforskammiaðir en
alltaf komust þeir upp með
það og fullorðna fólkið hlust-
aði. Wilson, forsætisráðherra
Bretlands, tók út úr sér píp-
una til að tala við þá, jafnvel
drottningin og maðurinn
hennar töluðu við þá og voru
þeir þó hreinit dónalegir við
þau, miðað við venjulegan
siðamælikvarða. Þeir fóru
niðrandi orðum um hátignir
og milljónerafrúr með glitr-
andi gimsteinana á feitum
börmunum og þeir komust
upp með þetta allit saman,
fengu meira að segja orðu.
Þeir létu í ljós skoðanir sínar
á öllu milli himins og jarðar.
Jafnvel Jesús Kristur fékk
sinn skerf — og þá voru pl'öt
urnar þeirra brenndar í
Alabama — Alabama af öll-
um stöðum og einmitit af því
að það var gert þar, tók eng-
inn undir það.
Þeir ortu ljóð, ung og fersk
ljóð, sem jafnvel gagnrýnend-
ur sögðu, að væri hreint ekki
sem verst. Þeir sögðu eitt í
1
1

i

(0Ft»
rú*4'

0ð
líka notað LSD — þetta furðu
lyf, sem farið hafði sem eld-
ur í sinu milli ungmenna, sem
héldu, að með því kæmust
þeir fyr og betur í kompaní
við eilífðina. Brian Epstein
neytti þesa lyfs með þeim —
og sennilegt er talið, að það
hafi orðið honum að aldur-
tila — LDS, ásamit átfengi.
Enda hafa nú Bítlarnir hætt
að nota það. Kunnugir segja
raumar, að þeir hafi mjög
verið farnir að draga úr not-
kun þess, áður en Epstein
lézt — enda margit komið
fram að undanförnu, sem
bendir til þess að það sé mjög
hættulegt, ekki síz.t ófæddum
börnum þeirra er neyta
þess. „Það var ekki aðeins
fráfall Epsteins, sem kom
okkur til að hæ.ta við LSD“,
segja Bítlarnir, „það var að-
eins ein leið af mörgum, sem
við hötfum reynt í leit okkar
að friði, lífshamingju og
þeim verðmætum, sem geti
gefið lifinu raunverulegt
gildi. Þessi leið náði svo
ósköp skammt og þá er til-
gangslaust að halda henni
átfram. Við höldum áfram að
leita“.
Og næsta leið, sem þeir
reyna, er indversk heimspeki.