Morgunblaðið - 14.09.1967, Blaðsíða 21

MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 14. SEPT. 1967
21
ÓLGAI SÖSlAUSTlSKA
ÞJÚDARFLOKKNUM DANSKA
NÝLEGA urðu slík átök í Sósial-
istiska þjóðarflokknum í Dan-
mörku, að menn bjuggust jafn-
vel við því, að slitnaði upp úr
samstarfi hans og Sósíaldemó-
krata á þinginu — en flokkarn-
ir hafa nú í sameiningu 91 þlng-
sæti, sem stjórn sósialðemo-
krata styðst við. Líklega hefur
öldurnar þó lægt svo, að ekkl
komi til samstarfsslita — enginn
viðkomandi aðila treysti sér til
þess að bera ábyrgð á slíkum
afleiðingum.
Átök þeissi urðu vegna um-
mæla Willys Brauers, eins af
borgarstjórum Kaupmannahafn-
ar, sem hann viðhafði í ræðu
19. ágúst sl. Willy Brauer hefur
verið kallaður annar sterkasti
maður flokksins — hinn sterk-
asti var að sjálfsögðu — og er
enn — Aksel Larsen, stofnandi
flokksins og leiðtogi. Þó hefur
verið þjarmað veruleiga að hon-
um að undanförnu og á þingi
flokksins fyrir nokkrum mánuð-
um fengu andstæðingar hans —
svonefndur vinstri armur flokks
ins — meirihluta í aðalsfjórn
hans. Larsen var gagnrýndur
harðlega fyrir að hafa sýnt of
mikinn áhuga á samvinnunni við
Sósíaldemokrata, sem hefði orð-
ið til þess, að flokkurinn hefði
orðið að taka á sig hluta
ábyrgðarinnar á verðaukaskatt-
inum svonefnda — momsen —
sem kallaður er. Nokkrir þing-
menn ftokksins aí veikara kyn-
inu lýstu því yfir á þinginu, að
þeir hefðu beinlínis verið neydd
ir til þess að með hótunum að
greiða atkvæði með þessum
nýja skatti. Sem fyrr sagði, lauk
þinginu svo, að andstæðingar
Larsens fengu meirihluta í stjórn
flokksins.
Þar á meðal var Brauer borg-
arstjóæi. Hann hafði að vísu
ekki sagt mikið í umræðunum,
hvorki með né móti stefnu
Aksels Larsens. Þó taldist hann
hallast að stjórnmálaskoðunum
vinstri armsins og sá armur kaus
hann í stjórnina. Brauer er ekki
þingmaður og kærir sig ekki um
að komast á þing -- né taka að
sér sérstakar ábyrgðarstöður
fyrir flokkinn — meðan Aksel
Larsen er formaður. Hvað þarna
liggur að baki er ekki fyllilega
Ijóst. Ekki er sjóanlegt, að veru-
leg ágreiningsefni skilji þá.
Þeir hafa verið samstarfsmenn
allt frá heimstyrjöldinni síðari,
fyrst í kommúnistaflokknum,
sem þeir sögðu sig úr samtímis
eftir atburðina í Ungverjalandi
og stofnuðu þá nýja flokkinn,
núverandi Sósialistíska þjóðax-
flokkinn — SF.
En þessi sami Brauer lýsti því
yfir í ræðunni — sem hann hafði
ekki rætt um við nokkurn mann,
ekki einu sinni fylgismenn sína
í vinstri arminum, — að innan
tíðar yrði Aksel Larsen að fara
frá. Larsen hefur nýlega náð
sjötugsaldri og næsta ár heldur
flokkurinn almennt þing. Þá
sagði Brauer, að reikna mætti
með því, að flokkurinn kysi sér
nýjan formann. Einnig lagði
hann fram kröfu um, að mörkuð
yrði skýrari stefna varðandi sam
vinnusamkomulgið við milli SF
og stjórnarinnar, en það sam-
komulag var gert 12. marz sl.
Sama kvöld og Brauer hélt
þessa ræðu var viðtal við Aksel
Larsen í sjónvarpinu. Ljóst var,
að þessi ummæli Brauers höfðu
komið honum illilega á óvart
og hann tók þau nærri sér. Hann
sagði þó, að þótt SF hefði um
árabil reiknað með því, að ald-
urstakmark formanns væri sjö-
tíu ár, væri ekki þar með sagt,
að nauðsynlegt væri að halda
við það í framkvæmd. Það yrði
hann sjálfur, sem tæki um það
ákvorðun, hvort hann héldi
áfram stjórnmálastarfsemi sinni
— en að sjálfsögðu væri það
þingflokksins, sem ákvæði hver
verða skyldi formaður.
Síðan hefur deilan haldið
áfram. Um miðja síðustu viku
komu þeir Larsen og Brauer
saman í umræðuþætti í sjónvarp
inu. Þar var, sem áður, erfitt
að greina nokkurn mun á pói-
tískum sjónarmiðum þeirra.
En deilan nær til annarra. Af
hálfu borgaraflokkanna hefur
því til dæmis verið haldið fram,
að þessi eilífa óró innan SF og
gagnrýni á samvinnusamkomu-
lagið við stjórnina veiki þing-
grundvöll stjórnarinnar og því
eigi hún að leita samvinnu við
einn eða fleiri borgararlegu
flokkana. Paul Hartling, formað-
ur Vinstri, hefur krafizt þess,
að kosningar verði haldnar í
Sigsgaard
septembermánuði á þeirri for-
sendu, að ekki sé lengur um
að ræða sósialistískan meiri-
hluta meðal þjóðarinnar. Jens
Otto Krag, forsætisráðherra,
hefur hinsvegar vísað öllu sliku
á bug. Hann heldur því fram, að
samvinnusamkomulagið milli
SF og Sósialdemokrata sé í fullu
gildi, þrátt fyrir gagnrýnina
innan SF og hann telur óhugs-
andi, að nokkur innan SF fáist
til að eyðileggja samvinnu SF
og Sósialdemokrata og neyða þá
síðarnefndu þar með til þess að
verða undir náð borgarflokkana
komna.
Sama segir Aksel Larsen.
Honum finnst líka samvinnusam
komulagið ágætt. Hann hefur á
hinn bóginn heitið Brauer því,
að aðalstjórn flokksins verði
leyft að fylgjast nákvæmlega
með þeim lagafrumvörpum, sem
í undirbúningi eru og byggð eru
á samvinnusamkomulaginu. Og
Brauer sjálfur hefur sagt, að
slíkar upplýsingar mundu senni-
lega gefa honum og hans mönn-
um þá vitneskju um samkomu-
lagið, sem þeir telji sig til þessa
hafa skort.
Brauer hefur einnig staðhæft,
að SF verði að gæta sín á því
að falla ekki í „persónudýrkun".
Það megi ekki fara svo, að
flokkurinn og Aksel Larsen
verði eitt og hið sama, rétt eins
og „eftir Larsen komi synda-
flóðið“. Því beri flokksmönnum
að hugsa um þann möguleika,
að Larsen fari frá — já, hann
hefur jafnvel látið í ljós ósk
um, að Larsen fari að velja sér
arftaka og ala upp*.. Það þarf
ekki að vera ég,“ segir Brauer,
— „ég hélt ekki þessa ræðu af
persónulegum valdaáhuga."
Hann hefur jafnvel bent á sem
hugsanlegan arftaka Larsens
Erik Sigsgaard, ungan kennara,
tæplega þrítugan, sem hóf stjórn-
málaferil sinn sem fulltrúi í
borgarstjórn og fór þaðan inn
á þing sem einn af yngstu þing-
mönnunum.
Deilurnar eru sem sé óðum að
hjaðna og allt bendir til þess
að samkomulag SF og Sósial-
demokrata standi óhaggað. Sé
það rétt þurfa Danir ekki að
búast við kosningum fyrr en
árið 1970.
Loft og vegg-
klæðningar
Nýkomið:
Eik, 297.— platan.
Fura, 261.— platan.
Oregon pine, 297.— platan.
Teak, 315.— platan.
Venge, 470.— platan.
Palisander, 613.— platan.
Askur, 297.— platan
Stærðir 28x250, einnig til í stærðunum 20x250.
Allt fulllakkað.
Hurðir og panel hf.
Hallveigarstíg 10. — Sími 14850.
Gunnar Rytgaard.
Tilkynning
Athygli innflytjenda skal hér með vakin á því að
samkvæmt auglýsingu viðskiptamálaráðuneytis-
ins dags. 11. janúar 1967, sem birtist í 7. tölu-
blaði Lögbirtingablaðsins 1967, fer þriðja úthlut-
un gjaldeyris og/eða innflutningsleyfa árið 1967
fyrir þeim innflutningskvótum sem taldir eru í
auglýsingunni, fram í október 1967.
Umsóknir um þá úthlutun skulu hafa borizt Lands-
banka íslands eða Útvegsbanka íslands fyrir 10.
október næstkomandi.
LANDSBANKI ÍSLANDS.
ÚTVEGSBANKI ÍSLANDS.
Frá Tónlistarskólan-
um í Reykjavík
Ngesta kennslutímabil hefst 2. október. Umsóknar-
frestur er til 20. september. Inntökupróf verða sem
hér segir: Píanónemendur mánudaginn 25. sept-
ember, kl. 4. Nemendur á strengja- og blásturs-
hljóðfæri, mánudaginn 25. september, kl. 6. Söng-
og tónfræðinemendur mánudaginn 25. sept., kl. 7.
Nemendur í söngkennaradeild, þriðjudaginn 26.
sept. kl. 5.
Athygli nemenda skal vakin á því að í haust er
kennsla við skólann í meðferð sláttarhljóðfæra.
Væntanlegir nemendur í þeirri grein eru beðnir
að koma til viðtals, miðvikudaginn 27. september,
kl. 4 síðdegis. Umsóknareyðufblð eru afhent í
Hljóðfæraverzlun Poul Bernburg, Vitastíg 10.
SKÓLASTJÓRI.
Aksel Larsen