Morgunblaðið - 14.09.1967, Blaðsíða 23
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 14. SEPT. 1%7
23
aiföðux að blessa þlg og aHa
'ástvini þína líís og liðna.
SteOngrimur Daviðseon.
vakna næsta dag til þessa jarð-
líís.
Við Ihjónin þökkum siamfylgid-
ina, vináittun.a, sem orðin var sam.
ofin fjölskyldunni allri og send-
um nú ástvinum hins látna sam
úðarkveðjur.
Karl Helgason.
í DAG kveð ég kæra-n vin, Jón
Guðmundisson bónda frá Torfa-
læk, aem léat 7. þ.m. og verður
í da,g laigður til hinztu hvillu.
Ætt og æviþætiti Jóns Guð-
mundssonar rek ég ekki, það
verður gert af öðrum, en ég leyfi
hiuganum að kalla fram nokkrar
myndir frá hugljúfum kynnum
við þennan trausta, einlægia vin
minn, konu hans og fjölskyldu,
sem um langt árabil varð svo ná
ið og ihiélzt ætíð, þótt samfund-
um fækkaði vegna breytitra að-
stæðna.
Heimilið á Torfalæk varð eitt
þeirra fyrstu, sem ég kynntist, er
ég kom í Húnavatnssýslu fyrir
nær 45 árum. Hjónim þar, frú
Ingibjörg Björnsdótitir og Jón
Guðmundsson vöktu strax ait-
hygli mína, fyrir margra hluta
sakir, ekki síst fyrir hina frjáls-
legu, traustvekjandi firamkomu,
sem þau báru með sér og sem
gerði heimilið þeirra svo hlýtt,
frjálsmannlegt og ánægjuilegt.
Fjöls'kyldan öll móltaðist af
þessu. Ég átti lengi eftir að
dvelja með Húnvetningum, kynn
ast mikilli menningu og mynd-
arbnag húsvetnzkra heimilta ag
þeiss fólks, er þar bjó, en þrátt
fyrir það dofnuðu aldrei þau
álhrif og það áilit, sem ég þá þeg-
ar fékk af þeim hjónum og iheirn
ili þeirra, beldur styrktist æ meir
við aukin kynni.
Jón Guðmundsson var mikill
fjör- og áhugamaður, sem léft
m.argt til sín itaka, bæði í sveit-
arstjórnar-, þjóðmálum og marg
víislegum félagsmálum. H,ann
baifði ákveðnar skoðanir, bæði á
mönnum og málefnum og sagði
þær hispuT,slaust, þegar því var
að sfcipta og skeytti þá engu
hvort líkaði betur eða verr. En
hann gerði það á drengilegan
hátít. enda var hann heill og ein-
lægur. Hann ihafði stórbrotna
skapgerð, sem þoldi ilila órétt og
keypti aldrei frið á kostnað
drengskaparins. Þessara eigin-
leika, vinar míns, minnist ég nú
og hefi ætíð metið, því þeir voru
í samræmi við þá góðu eðlis-
kosti, sem ég met öðru mei'ra.
Þegar ég minnist Jóns Guð-
miundissonar, kemur mér jafnt í
huga hin vel gerða, mikilhætfa
kona harus, Ingibjörg Björnsdiótt
ir og vart verður annars minnzit,
án þess að geta hins. Svo sam-
otfið var líf þeirna og ánægjulega
samhent. Þau tfylgdust svo fal-
lega að í öllu, bæði því sem við
kom heimili og heimilislltfi, á-
'hugamálum í félags- og menning
armálum, sveitar og héraðs, enda
var heimíli þeirra nokkurskonar
miðstöð sveitarinnar, jafnt til
.rökhyggj u um mangvísleg mesnn
ingarmál og gleðifunda. Gest-
trisni þeirna var frábær og þótt
heimiílið væri otft stórt og u.m-
svitfamikið, varð ekki anniars
vart en að nægur tími væri frá
bú/hyggju. Þau vonu hinir frá-
bæru giestgj.afar, sem böfðu sér-
ertakt lag á að sfcapa þamn heim-
ilisblæ, sem virtist sameina hið
bezta í íslenzku heimili, og gátu
bæði sinnt þörfum þess og veitt
gestum sín.um gleði og uppibygg-
ingu. Á slíkum hátíðastundum
var hús'bóndinn himn, létti glieði-
rnaður, þar sem hann sameinaði
gesti sína með söng og gleði,
enda ihatfði ihan;n sénlega góða
söngrödd, er veitti ihonum og öðr
um aft mikla ánægju. Húsfreyj-
an var heimilisprýðin, sem al-
staðar flutti með sér ljós og yL
Minningannar u,m þessa vini
mína eru mér og okkur hjónurn
einkar hugljiúifar, sem geymast í
þakkilátum huga. En við hafum
iUka hugsað til hinna erfiðu um
skipta í lífi þessa vinar okkar,
eftir að hann missti konu sína
og það ljós slokknaði, sem svo
lengi hatfði lýsit veg hans. Stfð-
ustu árin féfck ihann heldur ekki
notið hins ytra Ijóss, en því tók;
hann með rósemi þess manns,
sem mikið hefir átt og margt að
þakka og beið nú ferðlbúinn. Sú
ferð hótfst, er hann fékk að
kveðja þessa Iffstilveru og sotfna
sínum nætursvefni, án þess að
Elín Ingvarsdóttir
— Minningarorð —
ELÍiN Invarsdóttir var fædd 5.
júní M2ll hér í borg. Foreldrar
hennar voru Ingvar Ágúst
Bjarnason, skipstjóri, ættaður af
Stokkseyri, og Guðrún Einars-
dót'tir, ættuð úr Mýrdalnum. Þau
eru bæði látin.
Snemma var sýnt, að Elín bjó
yfir mikl'um hætfileikum. Strax í
barnaskóla kamu í ijós fljúgandi
næmi og góð greind, s'Vo að allt
nám var henni auðveldara en
jiatfnöldrum hennar. Óðara að
l'oknu sikyldunámi tfór hún til
Eng'lanids og d'valdist þar þrjá
vetur. Mun það ekiki hafa verið
sársaukalaust af hennar hálfu
að f,a,ra ekki í Menntaskólanni,
en því fókk hún ekki ráðið.
Árið 1940 giftist hún Árna
Haraldssyni og átti með honum
þrjá syni: Harald, lögregluþjón,
Bjarna Ingvar, verzlunanmann,
'Oíg Björn, flugvirkja- Þau Elín
og Árni slitu samvistir árið
1952.
Bftirlifandi unnusti Elínar er
Þorvaldur Ágústssion, aðalgjald-
keri hinn mesti manrtkostamað-
ur.
Ell'ín lézt að heimili sínu,
Laugateigi 22, hinn 19. ágúst s.l.
Yngsti sonur hennar hafði kom-
ið heim frá námi elendirs ikvöld-
ið áður og að lokríum fagnaðar-
fundi gekk hún til hvilu. Hún
hafði dvalizt á sjúkrahúsi fyrir
nokfcru, en síðan hatfði hún ekfci
kemnt sér meins, og nú vissi,
fjölstoylda hennar eiklki annað
en hún væri beil heilsu. Hún,
vaiknaði ekfci um morguninn.
Svo góðan dauðdaga hlaut húni,
svo gætilega gekk dauðinn um
diyr þessa kyrrlátu nótt, svo nær
færnum höndum fór hann um
þetta fallega blómstur-
Þegar mér nú verður hugsað
til Elánar, verð ég hissa á sjáltf-
um mér, að mér sfeuli ekfci fiyrst
koma í hug hve falleg hún va.r,
því að sú var tíðin, að væri
talað um fallega toonu, datt mér
Elín í hug. Þar að auki var því-
llkur fcarafcterþokki í svip henn-
ar, að engum gat dulizt hin
stórbrotna sfcapgerð. Hún var
miiklu meira en þokfeadís. Oft
sagði ég við sjálfan mig, að hún
væri konungborin, og átti ég
þá við allt hið jákvæða í því
h'ugtaki.
Nei, nú dettur mér fiyrst í
hug viðkvæmt barn. Hún gtadd-
ist fiúslega, og það var auðvelt
að vefeja sorg hennar. Og það
var auðvelt að særa hana. Eins
og barn var hún hrein ag bein,
henini lét ekki að hræsnau Og
væri að henni vegið, vissi hún
elkfci á sig neina söfc, utam
hreinskilni sína, og reyndi því
að verja sig- Og þá er stundum
ertfitt að ákveða, hvort ganga
skuli fieti framar eða hopa. Og
fyrr en varði gaf hún færi á
sér og fiékk ekki varizt lengur,
og þá var auðvelt að særa hana,
auðvelt að ausa salti í kvifcuna.
Nei, ekki fegurð hennar fyrst,
haldur mannikostir hennar og
hæfileifcar. Eims og margt til-
finningaríkt fólfc, hafði Elín
margvíslega listræna hætfileifca.
Hún var söngelsk og svo drátt-
hög, að á því sviði hefði hún
náð langt, ef hún hetfði lagt
rækt við það. Sú listgrein, sem,
hún helgaði sér, var leiklistin.
Hér heima var hún í leiklistar-
sikóila, ne fór síðan utan og
stundaði nám í Stratford upon
Avon. Þegar hún kom heim, lélk
hún bæði hjá Leiikfélagi Reykja
vfikur o.g Þjóðlefikhúsinu. Frá
þeim árum mun hún mörgum
minnisstæð, því að bún átti
miikia leiksviðstöfra-
Svo h'varf hún skyndilega af
fjöiumum. Fjölda margir sökn-
uðu hennar og spurðu: hvers
vegna? Vinir hennar vissu það.
Hún átti þrjá sonu. Og dag einn
spurði hún sjálfa, sig: Hvort
heldur l'eiklistin eða uppeldi
barnanna? Svarinu þurfti ekki
að velta fyrir sér.
Nú er Elín Ingvarsdióttir horf-
in af þeirn fjölum, er við öll-
gis'tum um stund. Framkoma
hennar var einlæg og sönn,
hvergi tilgerð og aldrei falsfcur
tónn. Hún er farin út af svið-
inu, höfundurinn mikli hafði
henmar hlutverk ekfci lengra.
Aftur á móti var það «vo fallegt,
að við gleymum því ekfci.
Gamall vinur
Gurmar Fribriksson
bifreiðastj.
Jafnvel þó í fótspor fenni
fijúki í skjólin heimaranns,
gott er að signa göfugmenni
gj,alda blessun minning hans,
dreifa skini yfir enni,
ilmi um brjóst hins fallna
manns.“
Þetta erindi úr kvæði Guð-
mundar Friðjónssonar skálds
kom mér í huga við útför Gunn
ars Friðrikssonar, sem gerð var
frá Akureyrarkirkju laugardag-
inn 2. þ.m.
Gunnar var fæddur að Blöndu
gerði í Jökulsárhlíð 24. sept.
1908, sonur hjónanna Friðriks
Jónssonar og Sigurborgar Þor-
steinsdóittur. Ungur missti hann
foreldra sína og fiór þá að
Hleinagerði í Eiðaþingá og ólst
upp hjé Guttormi Sigurðssyni
bónda þar og konu hans Sigur-
borgu Sigurðardóttur. Þau hjón
nefndi hann fósturforeldra sína
- M inning
og var þeim sem góður sonur.
Dvaldi hann hjá þeim við góða
aðbúð þar til hann fór í Eiða-
skóla og gerðist hann um það
leyti starfsmaður skólabúsins.
Taldi hann dvöl sina á Eiðum
hafa orðið sér til hins mesta
gagns, sem hann byggi að ætíð
síðan. Vorið 1931 voru miklar
blikur á lotfti. Heimskreppan
var skollin á og óvænlega horfði
fyrir ungt fólk með atvinnu og
afkomu. Þá var það að nokkr-
ir nemendur frá Eiðum og Hall-
ormsstað réðust í kaupavinnu
inn ' Eyjafjörð. Þar mun frek-
ar hafa veríð vinnu að fá og
ef til vill betra kaup 1 boði, svo
kann útþrá og nýjungagirni
hafa valdið einhverju um þessa
ákvörðun. í þessum hópi var
Gunnar og gerðist hann kaupa-
maður í Kaupangi. Þessi ungi
myndarlegi maður vakti strax
athygli í sveitinni og vann sér
hylli þeirra sem honum kynnt-
ust með prúðri framkomu og
gamansemi. Næstu árin var
hann svo í Kaupangi, Jódísar-
stöðum og fleiri góðum heimil-
um. Þann 12. jan. 1935 kvænt-
ist hann eftirlifandi konu sinni,
Sigríði Helgadóttur á Kríks-
stöðum, ungri og glæsilegri
heimasætu. Þar steig hann sitt
mesta gæfuspor í lífinu og það
gerði hann sér vel Ijóst, bæði
þá og æ síðan. Voru þau fyrst
á Króksstöðum og síðan á Leifs
stöðum unz þau fluttu til Ak-
ureyrar árið 1938. Á þessum ár-
um var enginn leikur fyrir efna
lítið alþýðufólk að setja saman
bú og vinna fyrir heimili. At-
vinna var lítil en þó tókst þeim
hjónunum með dugnaði, spar-
semi og ráðdeild að atfla sér fæð
is og klæða og stofna snoturt
heimili og það þótti gott í þá
daga. Þessi ungu hjón gátu ekki
farið í brúðkaupsferð til suð-
rænna landa og byggt sér íbúð
og keypt sér bíl þegar heim
kom. Þau urðu að láta sér nægja
svolítið minna. En þegar lífs-
afkoma almennings batnaði og
rýmkaðist um efnahaginn,
byggðu þau sér einbýlishús,
fyrst að Rauðumýri 18 og nú
fyrir nokkrum árum að Norð-
urbyggð 2, þar sem þau bjuggu
nú síðast. Báru bæði þessi hús,
jafnt utan dyra sem innan hús-
ráðendunum verðugt vitni um
snyrtimennsku og smekkvísi.
Þau hjónin eignuðust þrjú börn,
sem öll eru uppkomin og líkj-
ast foreldrum sínum mjög um
mannkosti og glæsibrag.
Fyrstu ár Gunnars hér á Ak-
ureyri stundaði hann ýmist bif
reiðaakstur eða verkamanna-
vinnu, var t.d. við byggingu
Laxárvirfcjunarinnar en árið
1947 keypti hann vörubifreið og
ók á bifreiðastöðinni Bifröst og
síðan frá bifreiðastöðinni Stefni
til dánardægurs. Við akstur gat
Gunnars sér svo góðs orðistirs
að sjaldgæft ef ekki einsdæmi
má teljat. Fengu oft færri en
vildu að njóta hans framúrskar-
andi þjónustu, verklagni og síð-
ast en ekki sízt, samvizkusemi.
Dugnaði hans á ferðalögum var
viðbrugðið og eru til ýmsar sög
ur um ferðir hans, bæði meðan
hann var á Eiðum og eins eftir
að hann fór að stunda bifreiða-
akstur. Reyndu þessar ferðir oft
talsvert á þrekið-og kom sér þá
vel að hafa heilbrigða sál í
hraustum líkama. Með Gunnari
var gott að vera í starfi og það
var einnig gott að eyða með hon-
um tómstunidunum þegar lítið
var að gera.
Ég átti því láni að fagna að
leiðir okkar lá#u saman fljótt
eftir að hann fluttist að austan
og er ég þakklátur fyrir það.
Síðar urðu svo kynnin nánari og
ber engan skugga é minninguna
um þau. Því meira sem ég kynnt
ist honum því meira fannst mér
til um mannkosti hans og far-
sæiar gáfur. Þeir komu fram á
ýmsan hátt, svo sem í samvinnu
lipurð, hjálpfýsi og glaðværð
bæði við viðskiptavini og starfs
félaga og við náin kynni kom
einnig í ljós að réttlætiskennd
var honum í blóð borin og væri
honum eða öðrum gert rangt til
gat hann orðið harður og allt að
því óvæginn andstæðingur. Fyr
ir kristinni trú, kirkju og helgi-
athöfnum bar hann djúpa virð-
ingu.
Gunnar var ekki heill heilsu
hin síðari ár þótt hann léti lítið
á því bera. Hann gekk eins og
áður hiklaust að verki og varð
vinnudagurinn oft langur og
erfiður, því hann hafði aldrei
þann hátt á að skjóta sér á bak
við félaga sína þegar á reyndi
og láta hita og þunga dagsins
hvíla á þeim. Það samrýmdist
ekki hans lífsviðhorfi.
Það er farið að halla sumri
1967. Miðvikudagurinn 23. ágúst
er að kvöldi kominn. Gunnar
hafði lokið síðustu ökuferðinni
og var að leggja af stað heim
til ástvinanna heim til síns góða
heimilis til hvíldar, þegar hann
skyndilega var kvaddur í ferð-
ina miklu, sem fyrir okkur öll-
um liggur en enginn veit hve-
nær hefst. Honum var ekkert
að vanbúnaði. Hann var alltaf
viðbúinn. Ég óska honum góðr-
ar ferðar.
Frú Sigríði, börnum þeirra
hjóna og öðrum ættingjum og
vinurn sendi ég innilegar sam-
úðarkveðjur.
Akureyri, 4. sept. 1967.
Jón Pétursson.
Unglingsstúlka óskast
til sendiferða. Upplýsingar á skrifstofu vorri Aðal-
stræti 6.
Sölusamband ísl. fiskframleiðenda.
Sendisveinn
óskast hálfan eða allan daginn.
Söluntiðstöð hraðfrystihúsanna.
íbúð - Garðahreppur
- Hafnarf jörður
Opinber stofnun óskar eftir að taka á leigu 4ra
til 6 herbergja íbúð til 1 árs, í Garðahreppi (Flatir
eða Silfurtún), eða í Hafnarfirði, frá 15. nóvem-
ber n.k. eða fyrr. Tilboðum óskast skilað til af-
greiðslu blaðsins fyrir 20. september n.k., merkt-
um: „Opinber stofnun — 1967 — 2728.“