Morgunblaðið - 16.09.1967, Blaðsíða 10

10
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 16. SEPT. 1967

Takmörkun á hleðslu fiskiskipa
nauðsynleg ailt árið
— Rœtt v/ð Hjálmar R. Bárðarson, skipaskoðunarstjóra, um
aukið öryggi á sjó með hleðslutakmörku num
MORGUNBLAÐIÐ hefur snúið
sér til skipaskoðunarstjóra,
Hjálmars R. Bárðarsonar, til að
fá upplýsingar um hleðslutak-
markanir fiskiskipa og þróun
þeirra mála. Senn fer í hönd sá
tími, sem hleðsla skipanna er
takmörkunum háð, eða um
næstu mánaðamót.
Hjáilmar R. Bárðar-son sa-gði:
— Takmarka-nir á Ihleðsilu
fiskiakipa gilda mán-uðlna októ-
ber — a-príl. Reglurn-ar voru
sérstakleg-a setfcar vegna þeirra
skipa-, sem stunda vetrar-s-íld-
veiðar, en h-ins vegar befu-r ver-
ið úrsfcurðað að þær sikuili í
r-ey-nd ei-nníg ná til skipa-, sem
stund-a- aðriar veiðar á þessu
tímabili, t.d. loðnuveiðar.
— Meginefni þessa-ra- reglna
er, að eigi má lesta skip dýpra
en að efri brún þilíars við sikips-
hlið. Aulk þess felia reglur-n-ar í
sér ým-is önn-ur álkivaeði, sem
reynd-a-r verður að telja sjáilfsöigð
atriði fyrir hvern skipstjórna-r-
mann, sem vill tryggja öryiggi
skips sd-n-s, t.d. að lesta-rlúgur
Skuli lokaða-r va-tnsþétt (skiálk-
aðar), þegar sílda-rfairmi hef-ur
verið komdð fyrir í lest, og að
skipstjóra beri að sjá svo um,
að á siglling-u í slæmu veðri séu
aillar hurðir á a-ð-alþilfard vel
lokaðar.
— Þe-tta er ætiað til að
tryggja, að sjór komist hvergi
niður í skipið og að sj-álf'sogðu
giildir þe-tta, hvort sem um er
að ræð-a sumar- eð-a vetra-r-síld-
veiða-r-, eklki sízt þagar langt er
sótt. Þessar reglur h-afa verið í
gil-di frá 30. desembe-r 19-63.
— Yfirleitt má sagja, að menn
séu orðnir sammá'la um nauð-
syn ta-kim-arfcana á hleðslu fiski-
skipa- á vetrar-veiðiu-m. Tiilö@ur
h-afa bomið fra.m um það hér-
lendis, að takmarka beri hlieðslu
síldveiðiskipa ein.ni-g að sumar-
lagi og má þar t.d. n-efna tid-
lögu sjóslysanefndar þar að lúit-
andii.
— Eins og kunnugit er, þá er-u
fi. sk i-skip ek-ki háð ákvæðum
alþjóðaisamþykktarinnar f-rá 1930
um hl-eðsliumerki skipa, þega-r
þau stunda fisikveiðar. Þó eru
fiiskilskip skoðuð sem farmsifcip,
ef þau flytja vörur milli landa
í eins-tökum ferðum, og þess
vegna eru mörg -stærri íslenzk
fiskiskip með alþj-öðalhleðslu-
meriki.
— í síðustu heimisBityrjöld
voru settar ísl-enzkar sérregiur
um hleðisiu fisfciskipa, er ffluittu
fisk -til útla-n-da (Bretlands).
Þa-nn 30. desember 1963 voru svo
set-tar ísienzka-r reglur u-m
hleðslu síldveiðisfcipa á vetra-r-
síldveiðum og gilda þær mán-
uðina október til apríl, eins og
getið er hér að framan.
Reglur Dana og Norðmanna
— Norðm-enn settu svo negl-
ur þann 22. ma.rz 1965 um, að
fiskiskip megi ekki lesta dýpra
en að efri brún þilfars við skips-
hlið, en norsfcu reglu-rnar gild-a
allt árið fyrir öll norsk fiski-
skip.
— S-a-mkvæmt nýjum dönsk-
uim re-glum má ekki hlaða dönsk
fisikiskip dýpra en svo, að
miininst 10 sentimetra f-rílborð sé
frá þiifar-sbrún.
— Hleðslumerki fyrir fisfci-
sikip hafa verið til athuguna-r og
umræðu innan Siglingamála-
atofnunar Sam-einuðu þjóð-ainna,
IMCO. Mörg lönd eru þeirrar
-skoðiuna-r, að alþjóðaákvæði um
fríborð f.iiskisfcipa séu nauðsyn-
leg, ekki síður en flutningaiskápa.
Þau bend-a- á, að á f-iskiskipum
sé verulegur fjöildi m-anna, sem
ekki sé siíður ástæða til að
vernd-a með hleðslutakmörkun-
u-m en áh-afnir fflutningaskipa.
— í marz-apríl 1966 va-r hald-
in í London alþjóðaráðstefna á
vegum IMCO um hleðslumierki
skipa. Þar var end-urskoðuð al-
þj-ó ð-aihl eð-s l.umerfc j-a samþy-kfcti n
frá 1930. Sat ég þessa ráðstefnu
af ísilainds hálfu.
— Það atriði á dagsfcránni,
sem óefað snenti mest íslenzka
aðila var tilllag-a, sem fra-m kom,
uim að n-ýja alþjóiðableðslu-
merkj-air-eglug'erðin skyldi ná til
fiiskiskipa. Tillaig-a-n va-r lögð
fr-am af Rússum og áitti hú.n
stuðning fj-ölmargra þjóða.
Á móti frekari takmörkunum
— Fyrir þessa náðstefnu leit-
aði sá'mgön-gumálanáðuneytið og
skipa-skoðun-arstjóri álits sam-
taka ísl-enzkra sjóman-na og út-
gerðanmanna um alþjóða-
ákvæði um fríborð fyrir fiski-
sfcip. Þessi samtök kváðust ekki
get-a faliizt á fnekari takmank-
anir á Meðslu en nú er, en
Sjóm-annasamband ísl-aind-s ta-ldi
þó koma til greina að tafcmark-a
sumarhleðsliu síM-veiðiskipa á
saimia hátt og að vetri tiL
— Á ráðstefnunni í London
var þstta mál mikið rætt og kom
gr-einiilegia í ljó-s, -að sj-ónarmið
íslenzlkia- útaerðarmanna og sjó-
ma-nna eiga sér fá-a formælend-
ur meðal erlendra starfstoraeð-ra,
Hin miikla hleðsl-a íslen23kra síld-
veiðiekipa hef-ur hins vega-r stað-
ið svo 1-engi, að menn eiiga- erfiitt
með að sætta sig við takmörk-
un á henni.
— Aðrar fiskveiðilþjóðir hafa
á undanförnum ánum mdsst
mörg fiskiskip, m.a. Norðimenn
og Perú-imenn. Ofhleðsl-a er tal-
in ein megin-orsök þes-sara
skipstapa, og þess vegna settu
bæði Norðmen-n og Perú-mie-nn
hjá sér hleðslureglur, sem eru
mun s-trianiga-ri en núgildandi
íslenzkar regLur.
— íslenzki fu-Lltrúinn á ráð-
stefn.unni taldi sér skyl-t að vi-n-na
að því, að fiskiskip yrðu ekki
tekin inn í alþjóðasamþykktina-
um hleðsilumer-ki skipa, vegna
afstöðu sa-mitaka ísl-enzkra sjó-
manna og útgerðarmanna, en
hann sætti töluiverðri gagn-rýni
fyni-r. Rökfærsla- íslenzka fulltrú
ans til að fá frest í þessu máli
á alþj-óðaivetitvangi v-a-r sú, að
frílborð og stöðuigleiki fiskiskipa
eru svo náten-gd atriði í öryiggi
þes-sara skipa-, að þau verða ekki
ákveðin nema sam-tímis. Nú
vinnur sérs-tök nefnd að því in-n
an IMCO að kanna stöðugleika
fiis-kiskiipa, og þeifr-i n-efnd va-r
sí-ðan eftir ráðstefnunna faLið að
taka til athugU'nar fríborð fiski-
sikipa ásiamt stöðugleika- þei-rra-.
— Svo fór, að Rússa-r drógiu
til bafca tillögu sína um að fisfci-
skip yrðu tekin m-eð í adþjóða-
h Leðs-1 u-m e rk j a-s a-m þykk t i ma að
þessu sinni, gegn því að máLa-
miðlunartillaga yrði samþykfc-t,
og s-vo fór, því aftan við sjálfa
'allþjóða'samiþyikfctina er ályktun
um, að IMCO skyl-di auka r-ann-
só'knir varðandi lágmarfcsfr'ítoorð
fyrir ftekisfcip, með þ-að m-ar-k-
mið fyrir a-.u,g,um, að setjia síðar
a-lþjóðaákvæði um Lágimarksfrí-
borð þessana skipa.
— Ég fagna því af heilum hug
þeirri ályktun, sem nú hefir
komið fram hjá Farmanna- og
Fiskimannasambandi íslands, að
það nú geti fallizt á takmörkun
hleðslu fiskiskipa að sumarlagi.
Lagabreytingar nauðsynlegar
— Núgildandi lög -um eftiflit
með skipum undansikiLja hleðslu
takmarkanir fyriir fiskiskflp á
meðan þau stunda síldveiðar 1.
júní til 15. september. Þess
vegna getur ráðherra ekki sett
reglur um takmörkun á hleðsl-u
þessara skipa að sumarlagi
n-ema löguunm verði toreytt.
— Þann 29. september 1©66
lagði ég til við ráðherra, að lagt
verði fram á Allþiingi frumvairp
til laga um a-ð þetta atriði lag-
anna verði fellt niður, þannig að
ráðherra hafi heimild til að setja
regl-ur er takmarki hleðslu síld-
veiðiskipa allt árið. Lögunum
þarf að breyta hvort eð -er til að
fsland geti staðfest nýju al-
þjóða hleðslumerkjaregflugerðina
frá 1966, þar eð núgildandi lög
eru byggð á hleðslumerkjasam-
þy-kktinni frá 1930.
— Þess má geta, að þessi al-
þjóðasamþykkt hefur þegar ver-
Hjálmar R. Bárðarson
ið staðfest af allmörgum lönd-
um, og hún tekur gildi 21. júlí
1968, en það er 12 mánuðum eftir
að 16 ríkisstjórnir, þar af 8 ríkis
stjórnir landa, sem hafa minnst
milljón brúttórúmlesta skipa-
stól hvert, höfðu staðfest hana.
Yildu meiri hleðslu að vetrinum
— Þann 28. desember 1966 var
haldinn í samgöngum-álaráðu-
neytinu fundur m-eð nokkrum
síldveiðiskipstjórum, að þeirra
ósk, um hleðslu skipanna. Þeir
fóru fram á það, að leyfð yrði
meiri hleðsla síldveiðiskipa að
vetranlagi, en núgildandi reglur
heimila.
— Ég lagðist eindregið gegn
því, að felldar yrðu úr gildi
hleðslutakmarkanir síldveiði-
skipa að vetrarla-gi eða slakað á
þeim.
— í reglum þessum eru gerðar
ver-u-l-ega mi-nni k-r'öfu-r um frílborð
en t.d. í Noregi nú og ég tel ekki
minni ástæðu til að vernda líf og
eignir íglenzkra manna en ann-
arra.
— Stöðugleiki verður aldrei
tryggður nema með því að frí-
borð sé nægjanlegt. Það er nauð-
synlegt til að tryggja formstöð-
ugleika og flothæfni skipsins.
Það segir sig sjálft, að einhvers
staðar verða hleðslumörk a8
vera svo skip sökkvi ekki eða
hvolfi.
Hleðslutakmarkanir jafnt sumar
sem vetur
— Ég tel ekki rétt að ganga
nær þeim mörkum en þegar er
gert með núverandi reglum, en
ég tel að einstök atriði regln-
a-nina þurfi að gera fulllfcomn-
ari vegna fenginnar reynslu.
— Það er mín skoðun, að fyrr
eða síðar verði að takmarka
hleðslu fiskiskipa su-mar sem
vetur, einis og Norðmenn og
fleiri hafa þegar gert, ef tryggja
á öryggi skipanna innan rými-
legra marka. fslenzk fiskiskip
stækka nú óðum. Með aukinni
stærð má hlaða þau hóflega til
a-ukins öryggis.
— Þessvegna lagði ég til í
fyrra við ráðherra, eins og að
framan segir, að lögunum verði
breytt. Síldveiðiskipstjórarnir
bentu á á fundinum í samgöngu-
máilaráðuneytinu, að oft er engu
síður ástæða tii að takmarka
hleðslu að sumarlagi en að vetr-
arlagi, því iðulega er langt sótt i
misjöfnum veðrum á sumrin, og
ég er þeim algjörlega sammála í
því efni.
Kapp er bezt með forsjá
— Að sjálfsögðu er mér ljóst,
að ‘hér er ,um fjárhagslegt atriði
að ræða og freisting mikil hjá
skipstjóra að taka eins mikið úr
nótinni og hægt er eftir gott
ka-st. En eins og oft hefur verið
bent á í þessu sambandi, þá er
afflt kapp bezt með forsjá í þessu
máli og aldrei rétt að tefla í tví-
sýnu, hvorki með skip né áhöfn.
Að vísu greiða tryggingafélögin
skipin, en tryggingariðgjöld
hljóta að verða hærri hér en hjá
öðrum þjóðum, ef skipstapar
verða hér verulega fleiri en
meðal þeirra þjóða. sem tak-
Síldarflutninagskip tekur aflann um borð á hafi úti
Hlaðinn síldarbátur kemur til hafnar