Morgunblaðið - 04.10.1967, Blaðsíða 3

MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 4. OKT. 1967
3
Leiðtogi grískra hægrimanna
gagnrýnir herstjórnina
Kanellopoulos fyrrverandi forsœtis-
ráðherra r stofufangelsi
yfirlýsingu, sepi hófst á
þessum orðum:
„Ef ég ætti að viður-
kenna, að einungis þeir,
sem með völdin fara í
landi mínu um þessar
mundir ættu heimtingu á
málfrelsi, þá mundi ég um
leið viðurkenna að mál-
frelsið sé forréttindi
þeirra, sem hafa yfir að
ráða sjálfvirkum vopnum
og skriðdrekum. En þessu
neita ég. Og það er vegna
þessarar ástæðu, sem ég
hef ákveðið, að segja það
sem mig lystir“.
Kans-lilopoulo.s er 64 ára að
aldri, formaðu.r Þjóð'arisam-
taik.a rót.tækra í Grifckila'ndi,
sem eru bor.gara.lieg samtök.
A blaðama.nnafundin.um neit-
aði bann þeiim stað)bæfing,um
stjórnari'nn.ar, að byltingin
heifði bjargað þjóðinni frá
stjórn-málalegiu öngþveiti,
hefði sem sag,t kiomið í veg
fyrir, að kommúnisitar tækju
völd in í sínar hendur og
befðii trygigt „eðlilega fram-
tíð“ þjóðarinnar.
Varað við hættu
KaneililO'pO’Uilos sagði, að ein-
ræðisstjórnin í Griikklandi
yrði að víkja fyrir frjáilsum
sitjórnimálum, sem vitanlegia
yrði að endiu'ribæta með blið-
sjó,n a.F atburðum fortíðarinn-
ar og kröfum nútíma'ns. Sagði
hann, að ef lýðræði væri
ekki fljótlega komið á aiftur,
yrði la.ndið í bráðri hættu af
undirróð.urs- og eyðil'egginig-
aröfi.um,
Forsætisrá'ðherrann var
handitekinn þegar eftir by.lting
una á3'3.mt fjölmör.gum öðrum
grískum stjórnmálaileiðtogum.
Hann 'hefur ekki komið fram
opinberlega síðustu fimm
m.ániuðina til merikis um ó-
virka and.stöðu sína. A fyrr-
greindum biaðamannafundi
sagði hann, að m.eðiferð nýju
stjórnarinnar á ölilum grísk-
u.m stjórnmálamönn.um væri
..þorpara.l&g“ og bæri merki
um „siöspililing'U".
„Ég áliít staðlhæifing.arnar
um, að byltingin hefði bjarg-
að þjóðinni frá ön.gþvei'ti, til-
hæfuilsusar", sagði Kanello-
pO'Uilos. „Þ'að var ekki um
neitt öngþveiti að ræða. Æs-
ingar voru vissulega í stjórn-
máílailífintu, en stjórn mín var
staðráði.n í að varðveita lö-g
Kanellopoulos.
og reglu og trygigja frjáilsar
og almennar kosningar í lok
maí“.
Þá sagði hinn fyrrverandi
uáðiherra: „Lýðræði er ekki
auðvelt stjórnarfyrirkomulaig,
en það bætir upp ailla örðug-
leika, að réttindi hins al-
m.enna borgara eru tryggð.
Hver svo sem úrsdit kosning-
anna, sem fyrirlhugaðar voru
28. maí, hefðu orðið þá, befði
þ n.gkerfið í öllum tilviku.m
fyrii byggt þær lögleysur, seim
einræðissf jórnir fremja“.
Herlögum vísað á bug
Kanelilopouilos lýsti þeirri
skoðun sinni, að því færi
fjarri, að stjórnin hefði
tryggi. öruigga pólitíska fram-
tíð Grik.kla.nds. Hún væri
þvert á móti á geigvænlegri
braut í þessum efnum, sam-
kværnf a.lmenninigsáliti. Og
þeir, sem í einræði.sríkj,um
hafðu eraga stjór.n á ailmenn-
ingsáílitiniu, væriu einmitt
stjórnendurnir. Þeir hefðu
yfir að ráða hernaðarmætti,
en siðferðileg álhrif þeirra á
almenning væru engin.
„Þeir vanm-eta grís.ku þjóð-
in.a“, sagði Kanelliopoulos,
„og sérstaklega æstoumenn-
ina, sem þei-r segja, að séu
hermenn fram.tíðaTÍnnar, og
álita þar af leiðandi, að bægí
sé að vígja þá til siliks starfs
með handtöikum og dómum.
Sú er erfðavenja Grikkja', að
ví.s.a jaifn.vel á bug er'lendum
sigurvegurum".
Yfinlýsing Kanellopoul.osar
er fyrsta vantra'ustsyfirlýsing
igrísks síjórnm.ála'leið'to’ga á
hendur heristjórninni, og sem
slíík algjört brot á herlögun-
um, S'am banna alila gagnrýni
á síjórniina og aEa stjórnmála
starfsemi.
Kansllopoullos tjáði blaða-
mönnunum, að hann befði
fremur viljað ga.gnrýna stjórn
ina er.lendis frá heldur en
setja í hættu marga un.ga vini
sína, sem án efa mu.ndiu dreiifa
yfiriýsingu hans í formi leyni
legra bæklinga. Hann lauik
máli sínu á þessum orðum:
„Ég álít, að það sem ég hef
s>agt m.uni á engan hátt skaða
þjóð mina“.
EINN helzti foringi hægri-
manna í Grikklandi, Pana-
yotis Kanellopoulos, fyrrv.
forsætisráðherra, hefur nú
verið hnepptur í stofufang
elsi í Aþenu fyrir gagn-
rýni á grísku herforingja-
stjórnina. Það var stjórn
Kanellopoulosar, sem
steypt var af stóli í 'sam-
særinu í Grikklandi 21.
apríl sl. Fyrir fáeinum dög
um kallaði hann blaða-
menn, innlenda og erlenda,
á sinn fund og las fyrir þá
4 r- > ,
, .
Fyrsta nærmyndin af föngum grísku herstjórnarinnar í fanganýlendunni Yioura í Eyjahafi. —

STAKSTEIMAR
Athyglisverður
stjórnmálaviðburðui*
Ræða danska stjórnmála-
mannsins Tyge Dahlgárd á fundl
stúdenta í Kaupmannahöfn og
brottvikning hans úr ráðherra-
embætti, sem á eftir fylgdi, er
vafalaust einhver athyglisverð-
asti stjórnmálaviðburður á Norð
urlöndum síðustu ár. Samkvæmt
fréttum, sem borizt hafa af ræðu
þessari, virðist hinn* danski
stjórnmálamaður hafa komið við
býsna veikan blett á danskri ut-
anríkisstefnu. Danir hafa á sið-
ustu árum reynt að láta að sér
kveða á alþjóðavettvangi, m. a.
meff háværri andstöðu gegn
stefnu Bandaríkjamanna í Víet-
nam, ýmis konar mótmælaað-
gerðum gegn stjórninni í Suður-
Afríku og nú að undanförnu
gegn herforingjastjóminni í
Grikklandi. Kjarni þess, sem
Dahlgárd segir er, að Danmörk '
sé svo Iítið ríki með svo tak-
mörkuð áhrif, að þessar aðgerð-
ir hafi lítii sem engin áhrif en
skaði viðskiptahagsmuni Dana í
þessum löndum. Þeir eigi því að
hætta „rómantískum hetjuskap"
í alþjóðamálum en hugsa um sig
og sína verzlun. Þessi ummæli
Dahlgárds vöktu mikla gremju í
Danmörku, ekki sizt meðal stúd-
enta og námsmanna en dönsk
stúdentasamtök hafa mjög reynt
að láta að sér kveða í alþjóða-
málum stúdenta.
Að vera sjálfum
sér samkvæmur
Hér skal enginn dómur lagð-
ur á efnishlið málsins. Það er
þó ljóst, að Dahlgárd er í afstöðu
sinni sjálfum sér samkvæmur,
en það eru Danir ekki í utan-
ríkisstefnu sinni. Það ber að
virða andstöðu Dana gegn her-
foringjastjórninni í Grikklandi,
kynþáttamisrétti í Suður-Afriku
og vafalaust telja margir Dani
hafa rétt fyrir sér í Víetnam.
En ef Danir eða einhverjir aðrir
telja sér nauðsynlegt og skylt að
taka upp baráttu gegn því að
sjálfsögð mannréttindi séu fót-
um troðin í Grikklandi eða Suð-
ur-Afríku er rökrétt að þeirri
stefnu sé framfylgt út í yztu
æsar. í nágrenni Danmerkur eru
t.d. þrjú lönd, sem um naer
þriggja áratugaskeið hafa búið
við erlenda áþján, þ.e. Eystra-
saltslöndin þrjú, þar hefur raun-
verulega verið framið hreint og
ómengað þjóðarmorð, því að
Sovétríkin hafa flutt íbúa þess-
ara landa til ýmissa hluta Sovét-
ríkjanna og sent sína eigin þegna
í þeirra stað. Erfitt er að hugsa
sér svívirðilegra athæfi. Ef
dönsk utanríkisstefna væri
sjálfri sér samkvæm mundu
Danir taka þetta mál upp á al-
þjóða vettvangi, reyna að vekja
almenningsálitið í heiminum
upp til andstöðu við þetta at-
hæfi Sovétríkjanna.
Hvað mega
ráðherrar segja?
Dahlgárd talaði á fámenn-
um fundi danskra stúdenta,
og hefur sjálfur sagt, að
hann hefði viljað vekja upp
hreinskilnar umræður og hvetja
stúdentana til þess að hugsa opið
um máiin. Sú mikla synd hefur
nú orðið til þess að honum er
vikið úr embætti. Hvað mega og
mega ekki ráðherrar segja? Er
þelm rheimill að tala opinskátt,
jafnvel í hópi æskumanna?
■ Nj'ta ráðherrar ekki málfrelsis
í Danmörku? Eiga stjórnmála-
inenn að vera svo alvörugefnir,
að þeir geti aldrei talað í léttum
t n um eigin störf og sinna sam-
starfsmahna? Eða er kjarni
málsins einfaldlega sá, að Aksel
Larsen hefur heimtað brottvikn-
ingu hins opinskáa ráðherra og