Morgunblaðið - 04.10.1967, Blaðsíða 17

MORGUNRLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 4. OKT. 19*67
17
ALLIR A DEKK AÐ RYÐJA
— eftir Ásgeir Jakobsson
MIG dreym'dii fknim kairlaisJoratt-a,
þegar ég lagði mig eftir m-aitinn.
iÞað Ihiefði verið þoikki, ef mig
-hiefði dreymt fimm kerlinigar.
Þtá hefði ég pan-tað þy-nki til að
flytja mig í iand. Þetta vom
leiði-nda- k-arla-r, en ekki illviigir
og það verðiur sennilega bara
bræla en ekki nein aftök, Steina
er fjör-uig -á veggnum núna, skip-
i@ -genigur dálítið til og toiú-n með
því.
Str-ákarnir eru -annað v-eifið a-ð
akjóta-st in-n tifl að sikoða- Stei-nu.
Þieir eiga -eftir að koma aftiar,
þega-r líð-ur á fúr-i-n-n, ef ég
þe-kki rétt. Þa-ð heyris-t ágætlega
í kvenþnlinum í úitiviarpinu og
það er u-n-darlegt að ég þol-i ©kki
kvennödd í útvanpinu, þegar ég
er í landi, en nú er ég strax
fari-nn a-ð kunn-a vel við h-a-ma.
Hiér áður fyrr, toeyrðist aiidrei
neitt í kv-enþuilum út tfynir la-nd-
steina-na, -en -nú ieru tækin sienn-i-
'l-ega orðim svo sterk, að þa-ð þa-rf
ekki ein-s mifcla fyllingu í rödd
in-a og áðu-r, var. Því virðiis-t ei-g-
iniega -ver-a orðið öf-uigt fa-rið.
Mér fi-nnst bæði í tailstöð-vu'num
og útvarpinu, að eftir því s-em
-menn séu rómstenkari v-erði tal
þeirra ósikilj-anll-egna og líkast
-urri -eða mur-raira- korri.
Mikið skelfing er Ihafið a-lltaf
a-nd-sty-ggilega gnátt í bnaalum. Að
huigsa sér a-ð um þe-nnan gráa
massa, skuli -haf-a v-erið ort róm-
anbís-k Ij-óð- Það er, enginu hlut-
u-n til óróma-ntískaird og ands-tæð-
ari -lífi-nu yfi-rileitt en þetta gráa
haf í -kringu-m Island.
Kl. 16.00 -key-rðum við fra-mlhjá
þremur rúss-neskuim skipuim og
létu þa-u ineka-. Móðurskipið va-r
-geysisitónt, það er ©kki gott að
áætlai, hv-ersu stórt en varla
minna -en 20 þús-und bonn eða
ka-nn-ski miei-ra. Uta-n á því lá
300 bonnia bát-ur og í va-r-i við
það, en afbur í því var alllstórt
olíuiskip, 2 þús. tonn eða svo og
Þriðja grein
virtist móður-skipið v-era að tiaka
olíu úr því.
Þeir á Erninum toðfðu kiomizt
í kynni við -nússnéskt .mó-ðu-rskip
og rómiuðu þa-ð mjög. Þa-r toaifð-i
v-er-i-ð -uim borð iein y-ndisfögur
meyj-a. Þeir ihorfðu svo stíf-t á
kvinnuna að þeir voru nærri
fcomni-r í gegn-um móðurskipið.
Konunn-i lílta-ði vel sú attoy-gli,
sem toún vakti og teygð-i úr fag-
ur-sköpuðu-m -lík-a-manum en
skips-menn á Erni sóttu mynda-
verðu-r þ-ar -fall-egri með hverij-
uim degin-um. Kona-n va-r í -st-uttu
pilsi og mældu þeir m-eð s-ext-
-a-ntinium bilið m-illi tonés og pils-
-fa-lds, ein-nig toor-n-ið miUi brj-óst-
anna (segir Bjar-ni) og rey-nidust
öll má-1 ihin ágæt-ustu og líkust
því sem var á Ma-rilyn heitinn-i.
Rússar-nir viidu hafa eitthva-ð
fy-rir -s-núð sin-n og mynduðu
Bjar-n-a og í fljótu hra-gði virð-
umst við heldur hafa ha-ft vinm-
in-ginn í þess-uim vör-U:Sikiptum.
Hann h-er-ti veðrið eftir því
sem leið á föst-udaginn og h-e-fuT
sennileg-a -náð 8 vin-dstigum u-m
tímia, og þó a-ð hann væri sjó-
la-us til iað byrja m-eð, þá fór
eins og j-af-nam, að þega-r veð-ur
hef-uir staðið n-oikkra hriíð, að
sjórin-n jóks-t, þó. að a-ldr-ei yrð-i
hann mikill. Það va-r þó síðu-r
en -svo neitt ma-nndráps-v-eðuir við
eð-l-ilegar aðistæðu-r, en þ-að
rieyndis-t ekki út í hött a-ð h-afa
áhyggjur taif skip-un-um, -s-em voru
á -landlleið.
Eitt a-f þei-m skipum v-a-r Ma-r-
grét, s-y-st-u-rskip Stíga-nda, og va-r
hún m-eð fu-Hfer-mi, en það er
teygj-amile-gt orð og óskiigrein-t
-en-n í samban-di við síldarskip. í
þeirri frásögn, s-em hér fier á eft-
i-r ber að igæta þess, a-ð við á
Erni voruim ■þr-emur gráðium (180
mílur) norða-r -en Margr-ét, þeg-
a-r hún átiti í öruð-gleik-uinu-m og
hlustun-arsfcily-rðin voru afileit^
bæði vegna- lofúruflana og mik-
i-Is kj-aftagangs í Rússamum og
miors-es-endingum. Það er því ekki
rétt að taka frásögnina- sem vi'tn-
is-burð. Ég h-ripaði þessa- mol-a
niður efitir því sem ég náði þeim
um nótt-ina. U-m staðairákva-rða-n-
irna-r er- þa-ð að segjla, a-ð þær
vi-rtust v-era ágizka-ðair, en það
er á .siglingatfræðimiáli, að það
haif-i ekki -unnizt tími tifl. að
vinna nákvæmlega úr útreik-ning
unum, og er það skiljanleg-t von-
an-di fiesituim, þega-r s-kip er í
sjáva-rhás-ka og við mör-gu þa-rf
að sn-úast í ein-u.
Um áttaleytið á föstudagskvöld
ið, eftir því sem mér sfcildist,
þegar ég fyrst heyrði í Ma-r.gréti,
vi-rtist Ih-afia fcomið halli að sikip-
inu og va-r, það þá -sta-tt í -nánd
vi-ð 69 gráðuna. og 8 gráður v.l.,
ágizkað. Um -tlíu leytið heyrðuim
við alfbu-r til Ma-rgr-étair og höfðu
skipver-j-a-r þá -rutt far-minuim- af
dekkinu og t-ekizt a-ð rétta- sfcip-
ið, en áttu samt í örðuigleifcuim,
því a.ð þeir misstu það á hliðina
sitt á hv-að.
Ég rýndi út í -náttmyrkrið,
þa-ð glytti í bár-ufa'lda, s-em bra.ut
Skipverjar á Erninum
ryðjia skip upp -á líf og dauða- í
myrkr-i og sjó.gangi. Þa-ð er -hægt
að kj-ós-a sér betra- hliuts-kipti.
M-eða-n -maður moka-r í blóð-
spr-eng gýtur m-aður augu-num
út unda-n sér á öldurnar, sem
koma æðan-di á var-nariauist s-kip
ið. Eer það í þessari öldu-nni?
Það Iheyrðist ek-kent f-ná Már-
-gréti u-m st-un-dairskeið, og við
vorum fiarnir að vona að a-llt
væri or-ðið í lagi hjá toenni, þeg-
ar s-vo hú-n kalla-r út kil. 23.3*0.
Við sknifu-ðum tv-eir niður tím-
a-nn og toafði -an-nar skrifað kl.
23.16 en -hinn 23.30, en þar -sem
þetta- -er la-lmenn blaðafrásög-n en
ekki sj-óprólf skiptir þetta vita-
skul-d ekkii máfli. Skipið lá á hlið-
inni og þeir vor-u að gena lifibáit-
a-na klána-. Staður skipsins virtist
þá vera 68 gr. 52 1. n, br, og
08 gr. 20 1. v. 1. eða -uim 260
mílur í NAaN finá Da-iatanga.
Eftir því -sem ú‘va-rpið hafði síð-
a-r -eftir s-kipstjóra-n-um, er hér
um -mislh-eyrn -eða misritu-n a-ð
ræða ihj-á m-ér, þvi a-ð han-n seg-
ir s-kipið sta-tt 2-00 míl-ur frá Dafla-
tanga eða- rétt norðan við 68. gr.,
en þá h-ef ég skirifað na-ngt n-ið-
-uir -staðairiákvörðun Sigurbjiargar

vél sína og myndiuðu í grið og
erg.
— Það er engi-n filma í vél-
inni varð eintov-erj-uim að orði, en
því va-r -svar-a-ð til iað þa-ð gerði
ekkert, -aðalat-riðið væri -að fá
konuina ti-1 að s-tilla sér -upp og
það gerði -hún í þeir-ri góðu trú
vafaflaust a-ð. fiegur-ð henna-r ætti
eftir að -gleðja íslenzka bla-ða-Ies-
endur, en sú mynd festist Ihvergi
-n-em-a á sjáldruim skipverja og
Eitt af rússnesku skipunum
út og það fór u-m m;ig hnoll-ur,
þega-r mér va-rð hugsað tifl manin
an-na á Ma-rgr-éti, sem n-ú -vor.u að
berj-aisit við a-ð rétta -s-kip sitt. Við
andæfðu.m upp í á mik-lu- og góðu
skipi og vel fiyrirköiluðu og hjá
okku-r va.r ekfcert a-ð, -e-n ég v-issi,
að þ-eir öldiulhnúta-r, sem brau-t
úr í kringvum obkur, gát-u orðið
sökkhflöðnu skipi -á hiliðinni
sikei-nu(hættir. Ég þekkti þá -ti-1-
finnilngu iað vera ræstur úit t-il að
'iíka-, -en toania tafldi ég 68 gr. 52 1.
og 09 gr. 15 1. v. 1. og stefnu
toennar á Mairgr-éti 100 gr. Vatfa-
laúst hetf ég g-ert einhverjia
sikys-su, enda hlustunairskilyrði
ek-ki góð s-em fyr-r -segir, en þa-ð
g-et.ur ekki sikipt venj-ulega bl-aða.-
lesa-nida- veruilegu -máli, hvort
-s-kipið var st-atit 30 eða 40 mil-
-u-num norðar -eða -s-unn-air og held
ég mér því við frásögnina eins
og ég hatfði skrifa-ð toa-ma niður.
Siguribjörg -virtist í fyrst-u ver-a
næsfia s-kip, en flei-r-i -s-kip voru-
á þes-sum s-lóðuim þó a-ð ekkert
þeirra væri mærista-tt. Albert var
þarna- á 68 gr, 52 1. og 05 ígr. 35 L
v.l., Hugin-n II á 68 gr. 06 1. og
9 gr. 15 L 'v.L og L-jósifiari viair
þarna ei-nnig en ég náði ekki
stöðu- hams og ekki heldu-r Snæ-
fiugls fyrr en kil. 1.37 lað ha-nn
gefiu-r upp staða-rákvörðu-n 68 gr.
22 i. og 08 gr, 56 1. v.i. eð-a um
3-0 mílur frá Ma-rgrét-i, -eftir mín-
■um boikkabókum. Öll þe,s,si -skip
stefn-diu í át-t itil Maingrétia-r. Þa-rnia-
á öðr-um tíma-num heyröum við
skipstjóra-nn á Margréti lýsi
ástandiinu og sagði hann þá skip
ið iiggj-a á stijórniborðishlliðinni og
væri það lunninigafull-t og líltdð
hægt að gena .skipi-nu- itil bjiamg-
ar -umfriam -það sem þagair hetfði
verið gert. Kl. 2 va-r ha-nn að
tafla við Snætf-uigl, að ég hélt, og
'höfðu skipverja-r þá get-að at-
huiga-ð l-es-tarniar og vair þ-a-r; -aililt
í graut og vantaði orðið ei-n-s og
fet á þær, en þær (höfiðu verið
vel fyllta-r um -mongunln-n áður
en haflidið va-r atf stað. Sjór virt-
ist því með einhverj-um haetti
halfa fcoimizt í -lestilnia og s-ílda-r-
gr-aut-u-rinn kais-taðist á víxfl millii
borðanna.
Sn-æfugl kom tiil Ma-ngrétia-r kL
3 u-m mióttiraa. Hatfði þá -skipið
rétt sig og með því -að látia það
lóða- upp í tókst skipverj-um að
h-alda því eftir þetba á rétturn
kiili.
Það þarf engum getum að því
að lei-ffia, 'h-vernig -skipverjum á
Margréti hef-ur lilðið þesea lau-g-
a-rda.gsnótt, þó va-rð það a-idnei
merikt á skipsitjóranum, þegair
nann ta-l-aðL fremu-r en hann
/æri iað ræða -landsins -ga-gn og
haiuðsynja-r, Einihverj-um um borð
hlýt-ur þó að h-a-fa onðið huigsað
tifl örfl-a-ga Stíganda, en hér *vint-
ist það -s-amia -að geraist, og ekki
datt mér a-nn-að í bug en hér
myndi fara á sömu lund.
Þegar -sýnit va-r -a-ð Sn-æíugl
va-r kominn til Maingrétiar og
skipið virtist ætla -að ha-lda-st á
réttum kiili, flétti okk-ur, -sem bið-
um í brún-ni á Erninum á 72 gr.
07 1. n. br. og 01 gr. 10 1. v.-l. Það
kom ekki dnopi á dekk, enda er-u
þessi skip áneiðan-lega- sjiótoorgir
létthlæð, og ekkert «ð veðr.i íýr-
iir þetta milkla skip þa-nn-ig fyrir-
kaflilað. Við vorum þrír í brúnni,
ég, skipstjóriinn og hásetinn sem
átti vaktiná, en það vair Bjarn-L
Þeg-a-r óttinn -wegna Mia-rgréta-r
var liðinn -hjá, minntist ég þess,
að það var til hlákarl ium toorð.
Ein-s og igóöiuim Vesttfirðingi sæm-
i-r er skipstjóriinn gráðugur í
hákarl, kæsta- skötu og hnoðað-
au mör, og ég ýja- svona uitam
að því, bvar háka-rlin-n sé mið-
-urkominn. Það va-r ei-ns og við
m-anninn mælt, að hann tekur
að getfa Bjiarna- fyrjrskipani-r u-m
að sækjia ihiniSf og etela- háka-rii
frá ikok-kn-um. Þó að sikipstjór-
in-n ráði öllu -uim toorð ræðisit ha-nn
ógjarnan beinit in-n á v-aildsvið
kokksi'n-s. Kokkar -eru ma-n-na-
illvígastin, ef eitttovað er káss-
a-st upp á þá og -gæta m-a-tlfanga
eins -oig sjáa-Idurs auiga síns.
iKáka-rtlinn va-r -geymdur í isvo-
nefn-du akortstein-sihúsi, en það er
a-ftari toluiti skortstein-sins, og er
þa-r u-ppgan-gur úr vél-arrúminu
og þ-a-r liggja- m-örg rör og 1-eiðsl-
ur neðan úr vél. Etf-st í þ-e-s-s-u hús-i
er s-yl-la og liggu-r upp -að h-enn-i
sna-rbrat'tur stigi milli rör-a- og
er þar þröngt upp a-ð gan-ga.
Up-pi á þess-a-ri sy-llu va-r toákarl-
in-n -geymdur. Bjarni fer -n-ú á
stúfana m-eð sveðj-u mikl-a og
kemur aftur m-eð tvo a-gna-rbita,
varila upp í nös á beitti. Okku-r,
mér -o-g -sk-ipstjóranum, þótti þetta-
rýrt, fyr,st við vorum að stela
háka-rli á -ann-að toorð og það
v-erður að ráði, að ég far-i m-eð
Bjarna-. Ég vissi ekki út í hvað
ég vax aö ráða-st, þó -sá ég að
Bj-arni glötti, og m-átti ég þá -vit-a
a-ð ég ætti -eitthvað -ekki gott í
væn-dum. Bja-r-ni segi-r mér að
það sé ifllt a-ð sik-era háka-nlinn og
ef ég vilji ná almen-nilegum
bilta-, sku-li ég skera harn-n sjáltf-
ur. Það þýddi, að óg y-rði a-ð fa-ra
u-pp. Nú er ég í s-v-erar-a la-gi, og
þess-i uppgangur á sylluna- í skor
stieinshúsiniu -er -alls ekki gerður
fyrir sviera menn. Ég laigð-i samt
ótrauður -upp sitigann, en það
þr-engdi filjótl-ega- að mér, þar-na
á mill-i röran-na-. Ég sell-dist ti-1
eins og ég -galt en það va-ntaði
fetið tiil að óg m-æði til hátoarls-
ins, þa-r sem ha-nn hékk. Þetta
voru- tvö mikiil -krof. Nú -vor-u góð
ráð dýr. Bjar-ni neitaði a-lgerlega
að far-a -upp og sagði, að óg gæti
sjálfur stolið mér háka-rii. Mér
var í 'fersku m-inni, þa.rna sem
ég sa-t fia-stur milli -riör-anna, mað-
-urin-n, sem s-a-t fiastur í kýrau-ga
bátsin.s hér í Reytojavíkurh-öf-n og
hafði ætlað -að st-ela sér m-jólk.
Nú er þa-ð a-uðvitað mi-klu götf-
ugri daiu-ðd-agi að deyja við að
stela sér habar-li en mjólk, það
er- -nú va-rla hægt að d-eyja a.um-
a-ri dauðdaga, en sa-mt var ég
'tregur til -að ileggja mig í beina
iMfshættu vegn-a hálkairlsins. Ég
flór að virða fyrir mér rör-iln,
skyldu þ-eir geta nifið þa-u frá,
etf ég toæm-ist -ekki niður -atftur,
en eins og ailikunna -er, þá er
erfiðara að kom-a-st til ba-ka úr
þren-gslum, en troða- sér í þau.
Ég a-fréð -aíð fliát-a skeiika a-ð sköp-
uðu, spyr-nti í -Sti-ga-rimina- og
tlróð mér upp fyr-ir röri-n. Ég
ska-r væna sn-eið af hákarlinum
og ka-staði hnífnum síðan n-iðu-r
og 'þá báikiarilinum tifl Bj-arna, sem
stóð niðri og hló mikin-n, bölv-
aður. Hann kallað-i -u-pp til mín:
— Þarna ertu- vel -geymdur.
Nægur hiti og Ihátoa-rl til a-ð éta.
Ég ifiór að fiet-a miig niður, rétt-i
upp -hen-dur.n-ar og teygði úr
skrokkn-um -eins og ég g-a-t og lét
mig .siiga hdður í þrengslin. Eins
og ®já mlá á þessu s-krifi míniu
þá slapp ég, en það va-r naum-
1-ega og ég ákærði Bja-r.na- fyrir
morðtii-lr-a-un á 'konu.ng'1'egum
embætt-isimanni. Skipstjórimn- hef
ur sjáflifur sjaida-n -eða -a-ldnei vin
uim 'h-önd, en hann á oftast iögg
eins og flest-ir -skipstjór-a.r og til
þes-s -að sætta mig við -lífið og
tii-veruna og -láta mig f-alla frá
morðláikær-u-nni, sk-ipaði ha-nn
Bj-arn-a að sækj-a m-ér fu-llt sta-up
af Seagrams-v-isikíi a-ftur í s-kip-
stjióraiherbargi ti-1 a-ð -nær-ast á
m-eð háka-rl'inum og það verður
að ®egja Bjairna til -liofs, að þrátt
fyrir veltin-g og læti, kom hann
mieð st-aupið fil-eyti fiuillt og s-ætt-
ums-t við heiilum sáttium. Þann-
ig en-d-aði þes-s-i nótt, sem byr-j-
að (h-afði s'vo óbu-gnanilega, með
hák-ar-li og visMsj-úss og um fjög-
-ur leyti-ð fór ég í koj-u-, leit bros-
a-ndi á Steinu, hugsaði a-ndarlak
u-m fconuna mín-a og sofn-aði sætt
og rótt.