Morgunblaðið - 12.11.1967, Qupperneq 16

16
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 12. NÓV. 1967
mtfrlofrffr
Útgefandi:
Framkvæm dast j óri:
Ritstjórar;
Ritstjórnarfulltrúi:
Fréttastjóri:
Auglýsingar:
Ritstjórn og afgreiðsla:
Auglýsingar:
í lausasölu:
Áskriftargjald kr, 105.00
Hf. Árvakur, R'eykjavík.
Sigfús Jónsson.
Sigurður Bjarnason frá Vigur.
Matthías J.ohannessen.
Eyjólfur Konráð Jónsson.
Þorbjörn Guðmundsson.
Björn Jóhannsson.
Áxni Garðar Kristinsson.
Aðalstræti 6. Sími 10-100.
Aðalstræti 6. Sími. 22-4-80.
Kr. 7.00 eintakið.
á mánuði innanlands.
NIÐURSTÖÐUR
VIÐRÆÐNA
TV/íbl. birti í gær viðtal við
Bjarna Benediktsson,
forsætisráðherra, um niður-
stöður samningaviðræðna
ríkisstjórnarinnar og verka-
lýðssamtakanna. Forsætis-
ráðherra lagði í því sambandi
áherzlu á fjögur höfuðatriði.
í fyrsta lagi, að ríkisstjómin
hefði mjög gengið til móts
við tvenns konar höfuðgagn-
rýni á upphaflegar tillögur
hennar með tilboði um
greiðslu 3% vísitöluhækk-
unar á laun í þremur áföng-
um og 5% uppbætur til
handa barnmörgum fjöl-
skyldum, gamalmennum og
öryrkjum. í öðru lagi sagði
forsætisráðherra að viður-
kenning verkalýðssamtak-
anna á nýja vísitölugrund-
vellinum og þörfum atvinnu-
veganna væri mikilsverður
árangur viðræðnanna, í
þriðja lagi hefðu aðilar orðið
ásáttir um að ræðast við
áfram um einstök atriði og
á meðan svo stæði mætti
segja að leið væri opin til
samkomulags, þótt líkurnar
væru ekki miklar. Fjórða at-
riðið sem Bjami Benedikts-
son lagði áherzlu á í viðtal-
inu við Mbi. er, að aldrei
hefur verið minnzt á kaup-
bindingu í þessum samninga-
viðræðum og að það væri al-
rangt, sem Framsóknarblað-
ið hefði haldið fram, að tillög
ur ríkisstjórnarinnar þýddu
kaupbindingu til 1. júní 1968.
Um verðtryggingu launa
sagði forsætisráðherra m. a.:
„... auðvitað hefur aldrei
vakað fyrir ríkisstjórninni að
afnema verðtryggingu og allt
tal um rof á júnísamkomu-
lagi er gersamlega út í blá-
inn. Þá var einmitt berum
orðum fram tekið, að þó að
vísitalan ætti yfirleitt rétt á
sér, þá gæti stundum staðið
svo á, að öllum væri til
óþurftar, að henni yrði beitt,
enda hefur hún ætíð öðru
hvom og af öllum flokkum
verið tekin úr sambandi um
sinn. í tillögum ríkisstjórn-
arinnar er viðurkennt, að vísi
töluuppbót á laun skuli vera
til frambúðar og að greiðsla
eigi að fást skv. vísitölunni
að langmestu leyti fyrir þá
skerðingu, sem menn verða
íyrir um sinn þótt greiðslum
verði að fresta vegna ríkj-
andi ástands. Hins vegar er
það alrangt og á það legg ég
megináherzlu að um kaup-
bindingu sé að ræða.“
Þá ræddi Bjarni Benedikts-
son um nýju vísitöluna og
sagði: „Fulltrúar launþega
munu líta þannig á, að þeir
taki á sig nokkrar byrðar
með því að fallast á hina
nýju vísitölu. Nú er það út
af fyrir sig mikilsverður ár-
angur þessara viðræðna, að
þeir skuli samþykkja nýja
vísitölugrundvöllinn og það
er rétt, að skv. honum er
skerðingin metin mun minni
en eftir gamla grimdvellin-
um en auðvitað er hún raun
verulega hin sama, hvor hátt-
ur, sem er á hafður. Laun-
þegar fallast vafalaust fyrst
og fremst á nýja vísitölu-
grundvöllinn af því að þeir
telja hann réttari og heil-
brigðari mælikvarða, þegar
til lengdar lætur.“
í lok viðtalsins sagði for-
sætisráðherra svo: „Eftir við-
ræðurnar verður alls ekki um
það deilt, að ríkisstjórnin vill
ná samkomulagi, ef það er
fáanlegt og hefur einmitt
teygt sig svo langt, sem frek-
ast má verða í áttina til
þeirra, sem efnismótbárur
hafa borið fram.“
BJARTSÝNI
ÞRÁTT FYRIR
ERFIÐLEIKA
¥ andsmálafélagið Vörður
efndi til fróðlegs fundar
um sjávarútveg og fiskiðnað
sl. fimmtudagskvöld og voru
frummælendur hinn þekkti
útgerðarmaður, Guðmundur
Jörundsson og Eyjólfur ís-
ield Eyjólfsson, framkvæmda
stjóri SH.
Það sem ef til vill vakti
mesta athygli við ræður
frummælenda var sú bjart-
sýni, sem fram kom í ræð-
um þeirra þrátt fyrir þá erf-
iðleika, sem að steðja í efna-
hags- og atvinnulífi lands-
manna.
Eyjólfur ísfeld Eyjólfsson
vakti athygli á góðri afkomu
frystihúsanna 1964 og 1965
en sú þróun hefði snúizt við
] 966 bæði vegna aukins kostn
aðar, hærra fiskverðs og
minni hækkunar afurðaverðs
en árið áður. Ræðumaður
kvað verðfallið í ár nema að
mati SH 10—20% eftir fisk-
tegundum.
í lok ræðu sinnar á Varð-
arfundinum sagði Guðmund-
ur Jörundsson m.a.: „Þótt
erfiðlega horfi hjá íslenzkum
sjávarútvegi, þá er engin
ástæða til að örvænta, þar
sem við eigum nú betur bú-
inn bátaflota en nokkurn
t.íma áður, fiskvinnslustöðvar
og síldarverksmiðjur svo að í
náinni framtíð eigum við ekki
að þurfa að ráðast í frekari
Frá styrjöldinni í Vietnaan: Þyrlur lenda með liðsauka bíiladarískna hermanna, seon átt
hafa í högrgi við Vieteongmenn nálægt Tam Ky um 350 mílur norðausitur aif Saigon.
Loftárásirnar á N-Vietnam bera
misjafnan árangur
ÞRIÐJA ári loftárása Banda
ríkjamanna á Norður-Viet-
nam fer senn að l'júka. Flug-
veðiur verður slaemt á næstu
fjlóruim mánuðuim, og þótt ár-
ásunum verði haldið áfram,
verður færri flugvéluim beitt
en á undianifömum vikum, en
þá hafa loftárásirnar verið
með meira móti. Árásirnar
munu að miklu leyti beinast
gegn skotmörkum á strönd-
inni syðlst í Norður-Vietnam,
frá Vinh til lamdamæra Suð-
ur-Víetruaim, en þessi skot-
mörk eru ekki eins mikilvæg
og skobmörkin norður í
landinu.
Þegar reynt er að vega og
meta árangur loftárásanma á
þessu ári er auðveldara að
reikna út tjónið en benda á
það sem áunnizt heifur. Áætl-
að er, að 273 bandarískar
flugvélar hafi verið skotnar
niður yfir Norður-Vietnam,
og hefur þá alls 72S flugvél-
um verið grandað síðan loft-
árásirnar hófust í febrúar
1965.
Afleiðingin er sú, að í
þeim þremur greinum her-
aflams — flughernum, flot-
anum og landgönguliðinu —
sem standa fyrir loftárásun-
um, hefur nú gert vart við
sig, að því er áreiðanlegar
heimildir, herma, tilfinman-
legur skortur á flugmönmum
og vissum tegundum flug-
véla.
Loftárásirnar hafa ekki náð
höfuðtilgangi sínum — sem
var að neyða Hanostjórnina
til að kalla heim hersveitir
sínar frá Suður-Vietnam. Her-
mönnum hennar þar hefur
þvert á móti fjöágað á þessu
tímabili — úr nokkrum
hundruðum í allt að 55.000
menn, og þar að auki hafa
þrjú herfyllki, alls um 30.000
menn, tekið sér stöðu með-
fram landamærunum, þar
sem þau binda næstum því
heilt herfyl'ki bandarískra
landgönguliða.
Ekki hafa árásirnar held-
ur komið í veg fyrir birgða-
flutninga til þessara her-
sveita. Það eina sem hierfor-
ingjar í Saigon vilja segja
er, að hinar stöðugu loft-
ánáisir hafi borveldað baráttu
Norður-Vietnammanna til
rnuna. Þótt þetta virðist ó-
neitanlega vera rétt, bendir
hins vegar ekkert til þess, að
baráttuvilji Norður-Vietnam
manna hafi bilað, eða að
stríðsþreyta hafi dregið úr
þeirn alilan mátt, þrátt fyrir
vaxandi kröfuhörku verka-
manna og þverrandi matvæla
birgðir.
Loftárásirnar hafa aldrei
verið harðari en í ár, og ráð
izt hiefur verið á tylft skot-
marka, sem áður mátti ekki
snerta. Af þessurn skotmörk-
um má nefna herflugvelli 1
grennd við Hanoi og Haip-
hong, orkuver og verksmiðj-
ur í aðeins um eins kílómet-
ens fjarlœgð frá miðhverfum
þessara borga og bluta af
hinni mikil'vægu járnbraut-
arlínu í norðausturMuta
landsins, en þar hafa banda-
rískar flugvélar ráðizt á skot
mörk svo nærri landamær-
um Kína, að flugtíminn þang
að hefur verið innan við eina
mínútu.
f april var hert á loftár-
ásunum og fyrst ráðizt á
járnbrautar- og vegabrýr
yfir Rauðuá og skurði hijá
landamærum Kína. Þannig.
var reynt að skera sundur
aðalsamgönguleiðina frá
Kína til Hanoi og Haiphiong.
Tvær helztu brýr voru eyði-
lagðar, en fljótlega var haf-
izt handa um viðgerð á brún
um og varningur var flutbur
yfir á prömmum og bráða-
birgðabrúm, sem búnar voru
tiil úr flekum.
Loftvarnir Norður-Vietnam
manna hafa aldrei verið eins
öflugar og í síðasta mánuði,
og bandarískir flugmenn
urðu að fljúga í gegnum

fjárfestingu á því sviði. Tog-
aráflotinn hefur hins vegar
orðið nokkuð útundan, svo að
brýr. nauðsyn verður á end-
urvæðingu hans hið allra
fyrsta.“
Það er vissulega uppörf-
andi á erfiðleikatímum að
sprengjuregn til þess að
granda ennþá einu sinni loft
varnalbyissum og eldflauga-
skotpöílllum. Um leið höfðu
Rússar bætt upp flugvélatjón
Norður-Vietnammanna. Æ
fleiri norður-vietnamskar
þotur lögðu til atlögu við
ffiugvélar Bandaríkjamanna
og börðust með meira harð-
fyilgi en nokkru sinni fyrr.
Nú er svo bomið, að flá
mikilvæg skobmörk hafa ver-
ið látin óihreyfð og um leið
er ólíklegt að ráðizt verði á
þau. Þeirra helzt eru höfn-
in í Haiphong, þar sem fjöldi
erlendra skipa er að stað-
alldri, Gim Lam-tflugvöllur-
inn skammt frá Hanoi, en
hann nota herfflugvélar lítið
semi ekkert, fflóðgarðar í
Rauðuá og svo sjálfar aðal-
borgirnar og bæirnir, en í
augum heimsins mundu árás-
ir á þær teljast ógnarlegt at-
hæfi.
Þar sem loftárásirnar
virðast þannig vera komnar
í bálfgerða sjáMheldu, er
ekki að furða þótt herfor-
ingjar í Saigon séu farnir að
draga í efa, að það borgi
sig að hætta fflugvélum, sem
kosta 2 milljónir dollara, tdíl
þess að reyna að eyðileggja
vörubifreiðar, sem kosta að-
eins 1.900 dollara, eins og
komizt hefur verið að orði.
Um ileið og herforingjar játa
með semingi, að úr þessu
megi búast við að æ minna
gagn verði af l'oftárásunum,
segja þeir að annað sé ekki
fyrirsjáanlegt en að stöðvun
loftárásanna muni gera Norð
ur-Vietnammönnum kleift að
fjölga til muna í herliði sínu
í Suður-Vietnam og auka
hernaðarlega getu þess.
Eins og málin horfa nú
við, eru ýmsir þeirrar skoð1-
unar, að vopnahlléð á nýjárs-
hiá'tíð Vietnammanna í febr-
úar hafi verið síðasta tæki-
færið er Bandaríkjastjórn
hafi haft til þess að bæta
samningsaðstöðu sína með
tilboði um langvarandi Mé á
lOftárásunum. Vetrarmánuð-
ina fjóra geta Norður-Viet-
Framhald á bls. 31
heyra slík bjartsýnisorð frá
einum dugmesta og þekktasta
útgerðarmanni landsins.