Morgunblaðið - 10.07.1968, Blaðsíða 15

MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 10. JÚLÍ 1968
15
Sveinbjörn Jónsson, iðnrekandi:
MESTA FJARHAGSMALID
MARGUR tntun setil'a að nú viilji
ég skriifa uim. iðju og iðnað, þar
sem ég í nær 40 ár hefi baslað
á því sviði. En svo er ekki.
Vissuilega þarf þó vel að gæta
fjáThags og viinnubragða iðnað-
arins. Of snemmit tel é(g að farið
sé í aiivöru að ræða uim útfLuitn-
ing iðnaðarvarnings. Margt
þurfum við að lœra og imargt að
laga áður en þær hugsj.óniir geta
rætzt. Til þess benda ótvírætt
þær tilraunir sam gerðar hafa
verið. Telja má vel að verið, ef
hægt er að halda í bcxrfinu næstu
árin og fullnægja þörf þjóðar-
innar á iðnaðarvarninigi, vtjC.ji
hún þiggja það. Fjárfesting og í
nýjuim véiiuim og bygginguim
verður að forðast. Nýtni og
sparnaður — sönn hagræðing —
verður að sitja fyrir ef vel á að
fara.
Margskonar þrengi'ngar ber nú
að garði, bæði til lands og sjáv-
air, og þá eðlilega einnig að iðn-
aðinum. Ölu þesou verður að taka
með samíheldni og festu. Nýta
vel það sem fyrir hendi er, og
réðstaifa skynsa'mltega því fjár-
magni, sem fáanlegt kann að
verða.
Sjiálfsagit er að atlhuga rnögu-
leika á olíuhreinsun, efnavinmsllu
úr sjó, stangajárnvinnslu úir
brotajárni, og annað ffleira sem
eýkur vinnu og verðimæti. En
fyrst og fremst ættum við að
gefa jarðhitanum utan Reykja-
víkur meiri gawim en g.e>rt hefuir
verið síðasta áratuginn. Miikifl og
góð reynsla er fengin af stœrri
og smærri hitaveitum víða um
landið: Ómetanle® þægindi í
köMu landi, sparnaður á mitklum
gjaldeyri fyrir elldsneyti, sem
fiutt er óravegu stunnan og
austan úr heimi, lítil fyrirhöfn
viið uphitun hýbýla, iágur hitun-
arkostnaðiuir, lítið vi'ðhaM tækja,
öryggi, og ótall möguteilkar til
ræktunax jarðargróðurs.
Lítum á helztu staðina:
Að Laiuguim í Reykjaidal mun
fyrsta skólahúsið haf a verið hitað
Leiðsla frá Uxahver í Reykja-
að Laxamýri og væntanlegum
flugvelli.
með laugaveitu 1922.
Bæir í Eyjafirði og Krist-
neshæli var hitað 1922—1927.
Hitaveita í Ólafsfirði var fuli
gerð 1944.
Á Sauðárlkróiki, Sellfossi og
Hveragerði fáurni árum síðar.
f Bor.garfirði er það Reykíholts
skóli, Kleippjárnsrieýkir og skóla-
hverfið Vanmaland.
Austanfjalls: Laugarvatn og
Reykir.
Hvergi hefur jarðhitinn br.ugð-
ist, en allsstaðar orðið til þæginda
blessuinar, stórkostiegs ávinningis
fjárhagslega og ómetanl'egs gj»M
eyrissparniaðar.
Eftir 24 . ára reymslu af hita-
veitunni í Ólafsfirði sferifar
Björn Stefánsson skólastjóri ný-
lega í ágætri grein um Ólafs-
fjörð: „Hitaveitan hef.ur verið
Ólasf j arðarbæ frá fyrstu táð
ómtetanlegur aflgjafi, jafnframt
því sem hún hefur stórlegia lækk-
að upphitunankQstnað húseilg-
enda.“ Ólafsfirðingar mun nú fá
húshitun sína fyriir næstum
helmingi lægra verð en Reykvík-
ingar. I>ó var vatnið þair í byrjun
aðeins 50° 'heitt, en eftir borun-
aTfriamkvæmidir uim 60 giréður.
Lindin er næstium 4000 metra
fré kaupstaðnum. Friamlkværmdin
vaí- erfið í byrjiun, en þáverandi
formaður fjérhagisnefndar AI-
þingis, PétUT Ottesen, beitti sér
fyrir rfkisábyrgð á háillfrar
milljón króna láni tiil fram-
kvæmdanna. Það gerði gæfu-
muninn.
Nýting jarðhi'tans í la.ndinu til
húshitunar síðustu fjörutíu árin,
hef-uir áttf jölda formælenda og
framkvæmdamianna. Svo þarí
enn að vera. Alílir sem notið hafa
jarðhitans munu staðtfesta um-
miæli Björns Stefiánssonar í Ól-
afsfjrði. Þ-vi ekki að taka siig tii
og reikna hvað sparast hefar aí
gjaldeyri og áunnist íkrónutali
við notkun þessana búiesauðu
varma. og auðlinda kaMa lands-
ins nyrzt í Atlantsihatfi.
Jarðhiti utan ReyikjavíkuT er
víða ónotaður enn. Og því tel ég
nýtingu hans vara mesta fjár-
hagsmál þjóðarinnar. Ég vill að-
eins nefna fjóra staði í þeasu
greinarik'Orni, sem blasa við afllm
augum, en þeir eiru mikilu fleiri
til.
Á Laulgatandi skammt norðan
við Akureyri á bærinn lítt not-
aða borholu, sem gefur 10 sek.
lítra af 80 stiga heitu vatni. Þó
þetta sé of lítið vatnsmagn til að
legjia leiðslu til Akureyrar,
miundi mjög haglkvæmt að teiða
þeta hitun'armagn austur yfir
Moldlhaugalháls t:il Skjaldarvíkur
við Eyjafjörð. Þar reisti og rak
Stefán fcliæðskerameistari Jóns-
son myndarlagt ellih-eimilli, sem
hann nýlaga giaf Akureyrarbæ
með húsa- og laindareignum. Með
dælustöð myndi þessi ca. 7 km.
langa leiðsla varla kosta yfir 3%
milljón króna, en gefa margskon-
ar möguleika í SkjaMarvíkur-
landi, Glæsibæ og Dagverðair-
eyri.
í Reykj ahverfi suður af Húsa-
vík er Uxahver með gufu og sjóð
andi vatni. Leiðsla til Laxamýr-
ar, Saltvíkur o|g nýs flugvafllar
fyrir utanllandsflug lægi um
ákjósaniegt ræktunarland og gæfi
miargskonar miöguleiika, laxaklak
við Laxárós og snjóflausan fliug-
völl. Leiðsla yrði ca. 17 km.
í Bor.garfirði er DeildarJtungu-
hver með guifu og 20 selk. 1. vatns-
rennsli. Leiðsla niður Borgax-
fjörð lægi um gott búlland að
Hvítárbrú 16 km., en þaðan til
Hvanneyrar eru um 5 km., og til
Borgarnees 13 km. HvíMfca feilkna
möguleika myndi ekki silík hita-
náma veita héraðinu niðuir með
Hvítá? Húshitun, gróðurhús.
heyþurrkun, fóðuribirgðastöð.
f Krísuvík á Hafnartfjairðarbær
2 eða 3 borholur með milklu

Leiðsla frá Laugalandi i Hörgárdal að Skjaldarvík við Akur-
ey ri.
gufumagni, sem beðið hatfa etftir
virkjun í 10 ár. Vafalítið myndlu
þær nægja til upphitunar alls
bæjarins, og stækikunar hans um
ókomin ár. Kanske Flatanna. iíka,
Silfurtúns og Arnarnesbyggðar.
Á nýtingu þessarar hitanám-u
hafa verið talin ýmis vandkvæði.
En eru möguleikarnir grandsikoð-
aðir og ný tækni tefcin í notkun?
Hatfnarfjörður mun nú nota um
16 þúts. tonn af olíu árlega til
hitunar — þar fara um 25 milij-
ónir króna í gjaMeyri á ári
hverju, svo að tifl. mikils væri að
vinna. Leiðsla frá Krísuvík til
Hafnarfjarðar mundi verða ca.
22 tam.
Leiðsla frá Deildartungu niður Borgarfjarðarhérað.
Virkjun jarðhita til húshitunar
í höfuðborginni er á góðuim vegi.
En það þarf einnig að hugsa um
möguleika dreifbýlisins. Áuðvelt
hefur verið að fá hagkvæm er-
lend lán til upphitunar húsa í
Reykjavík. Þvi skyldi það þé
ekki einnig vera aðkaililandi fjór-
hagsrnél annarsstaðar, þair sem
jarðhiti er fyrir hendi — eða
finnamlegur með borun.uim.
Marga fleiri staði, en áður-
nefnda þarf að hita með jarð-
hita, svo sem Akranes, Kefflavík,
Akureyri, Húsavik. Og finnast
ekki einnig möguleikar fyrir
Eyrarbakkia og Stokkseyri?
- STUDENTAR
Framhald af bls. 14
Þýzkalandi hefur hreyfing stúd
enta átt hvað minnstu fylgi að
fagna meðal almennings, mið-
aldra Þjóðverjar eru enn ekki
lausir undan gömlum uppeldis-
hugmyndum og kröfum um
.aga og hlýðni æskunnar við
'hina eldri. Þar hefur almenn-
ingur fremur stutt aðgerðir lög-
reglunnar sem oft og tíðum
hefur beitt hinni mestu
hörku. Af hálfu skynsamari
manna og yfirvalda hafa hins
vegar koinið fram sterkari
raddir um meiri skilning og
aukin ítök stúdenta í eigin mál
um. Á Norðurlöndum hafa sam
tök stúdenta ekki orðið neitt
svipað því eins róttæk og á
meginlandinu eða í Bandaríkj-
unum, enda áhrif stúdenta þar
á málefni háskóla og stúdenta-
garða víða mjög mikill og fara
vaxandi án meiriiháttar mót-
mælaaðgerða. Stöku undan-
tekningar hafa þó verið þar á,
m.a. í einstökum deildum Kaup
mannahafnarháskóla sem orðið
hafa útundan í þessari þróun,
en þar er nú unnið að úrbótum
á þessu sviði.
.........flLT-ín.'*!
RITSTJORN • PRENTSMIÐJA
AFGREIÐSLA»SKRIFSTOFA
SÍMI 10»1D0
Leita leiða til
að brúa bilið
milli
kynslóðanna
Þegar yfirvöld hafa hafið
viðræður við stúdenta um kröf
ur þeirra og tilgang mótmæla-
aðgerða, og spurt hvað þeir
raunverulega vilji, hefur þeim
oft orðið svarafátt. Margir
draga þá skjótt þá ályktun —.
og þykjast þar með lausir allra
mála — að stúdentar viti alls
ekkert hvað þeir vilji, þeir
vilji aðeins láta á sér bera og
fá útrás fyrir ónotaða orku og
marklausa óánægju. En aðrir
telja einsýnt, að við svo búið
megi ekki standa, — þar sem
til slíkra aðgerða sé gripið sé
einhverju ábótavant og ekki
dugi annað en setjast niður og
í'huga og ræða 'hvar skórinn
kreppir og hvað sé unnt að
gera til þess að lægja þessar
óánægjuöldur. Með slíkum við-
ræðum hafa reyndir og um-
burðarlyndir uppeldis- og
menntafrömuðir talið hugsan-
legt að brúa bilið milli kyn-
slóðanna, að einhverju leyti
a.m.k. Þannig telja þeir heppi-
legast að finna leiðir til að
samræma baráttuhug, hug-
myndaflug og nýjungagirni
æskumanna, mannviti, þroska
og reynslu hinna eldri, og
koma þannig í veg fyrir að
öfgaöfl nái tökum á þjóðunum
og fái færi á að fótum troða
sjálfsögðustu mannréttindi,
hamingju, frelsi og lífsmögu-
leika einstaklingsins.
Volvo Amazon árg. 1963
í góðu standi til sölu.
GUNNAR ÁSGEIRSSON H.F.
íbúð til lcigu
3 herbergi og eMhús með húsgögnum á bezta stað
í bænum. Leigist til áramóta.
Upplýsingar í síma 21900 í dag kl. 1—3.
Knattspyrnuþjálfari óskast
til Patreksfjarðar um hálfsmánaðartíma nú þegar.
Upplýsingar í síma 84444.