Morgunblaðið - 01.08.1968, Blaðsíða 5

MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 1. ÁGÚST 1968
Búa þarf 6 ára börnin undir skólanám
möguleikar fyrir lærðar fóstr-
ur séu miklar. Barnaheimilum
fjölgar og verksvið fóstranna er
vaxandi. T. d. eru þær eftirsótt-
ar í áframhaldandi nám vegna
heyrnardaufra, blindra og van-
gefinna barna, einnig í barna-
deildir sjúkrahúsanna og á Norð
urlöndum eru hafðar fóstrur til
að kenna 6 ára bekkjum í barna-
skólunum.
— Eru sex ára börn þá skóla-
skyld á Norður,löndiuim? spyrj-
um við.
— Nei, skólaskyldan hefur
ekki verið færð niður í 6 ár.
Það er misskilningur. En á Norð-
urlöndum er séð fyrir kennslu
handa 6 ára börnum, og þau
eru innan vébanda skólanna. Ef
þessum 6 ára bekkjum er vel
fyrir komið og þeir eru ein-
hvers virði, þá undirbúa þeir
barnið fyrir hinn eiginlega barna
skóla. Það þykir til dæmis mikil-
vægt að ná til allra 6 ára barna
til læknisskoðunar. Mikilvægt er
að finna sem fyrst afbrigðilega
hegðun hjá barninu, heyrnar-
deyfu, sjóndepru og hvers kyns
afbrigðilega galla, sem geta háð
barninu verulega eftir að út í
reglulegt nám er komið. Ef unnt
er að hjálpa strax, eru meiri
möguleikar á að nýta námið í 7
ára bekkjunum og áfram. Mörg
börn eru ekki tilbúin til að
byrja nám umsvifalaust. Sum eru
svo lítil í sér 7 ára, að þau
eru hrædd á leikvellinum, hrædd
á leið í skólann, hrædd við stóru
strákana o.s.frv. Og þetta dregur
úr námsgetunni. Eins og þetta er
gert á Norðurlöndum, eru 6 ára
börnin eiginlega í leikskóla, en
þau eru innan vébanda barna-
skólanna. Þau hafa sérstakan
leikvöll, en geta sótt yfir á leik-
völl stóru krakkanna, þegar þau
hafa kjark til þess. Þá er ekki
hætt við að þau verði fyrir á-
falli af hræðslu. Mörg kunna
ekki að vinna í hóp, þegar þau
koma beint frá mömmu, kunna
t.d. ekki að taka hópskipunum
eða vinna að hópverkefnum. Þau
þurfa að fá að leika út sinn
leikaldur.
Valborg hefur einmitt að undan
förnu verið að kynna sér í ná-
grannalöndum okkar fyrirkomu-
lag á skólavist 6 ára barna, eink
Ekki að færa til þeirra 7 ára námsefni
Viðtal við Valborgu Sigurðardóttur, skóla-
stjóra um Fóstruskólann o. fl.
Fóstruskóli Sumargjafar hefur
starfað í yfir 20 ár og útskrifað
margar fóstrur. Nú hefur verið
ákveðin nokkur breyting á náms
tilhögun. Af því tilefni ræddi
Mbi. við frú Valborgu Sigurðar-
dóttur, skólastjóra Fóstruskólans
Og þar sem nú er mjög mikið
rætt um tilfærslu á skólakerf-
inu eftir aldursflokkum, jafnvel
að færa skólagönguna niður, svo
hún byrji fyrr og stúdentsprófi
þá náð fyrr, þá notuðum við
tækifærið til að spjalla við hana
um þann hluta á námsskyldunni,
er stendur hennar sérgrein næst,
þ.e. skólaskyldu fyrir 6 ára börn.
— Fóstruskólinn er frá upp-
hafi tveggja ára skóli. Hingað
til hafa væntanlegir nemar þurft
að vinna í þrjá mánuði á barna-
heimili, svo að stúlkurnar geti
áttað sig á því hvort þeim líkar
þetta starf og við áttað okkur
á þeim, sagði Valborg til skýr-
ingar. Það er annað að vera góð-
ur við lítið barn og hafa gaman
af því eða gera það að æfistarfi
að fóstra stóra hópa, sjá þeian
fyrir hæfilegum og þroskandi
verkefnum og annast þau í gleði
og sorg. Nú höfum við ákveðið
að breyta námstilhöguninni nokk
uð. Barnaheimilin eru orðin það
mörg, að við getum fengið reynzlu
á okkar eigin heimilum. Áður en
stúlkurnar byrja sinn reynzlu-
tíma á barnaheimilum, þá bjóð-
um við nú upp á tveggja vikna
námskeið, sem hefst 16. septem-
ber í haust í Fóstruskólanum.
Og eftir það vinna þær í 7 mán-
uði, í stað þriggja, á okkar veg-
um á barnaheimilum og eru þá
á kaupi. Þannig fá stúlkurnar
tilsögn áður en þær byrja að
vinna á barnaheimilunum og ekki
eins hætt á að þær festist í röng-
um vinnubrögðum. Á námskeið-
inu förum við í uppeldisfræði,
kennum föndur og kynnum barna
bækur og barnasöngva. I vor
koma stúlkurnar svo og taka
próf í skólanum. Þá er stúlkan
sjálf búin að gera sér grein fyr-
ir starfinu og við sjáum hvar
hún stendur. Þurfa stúlkur, sem
ætla nú að byrja fóstrunám, að
gera sér grein fyrir þessu.
Umsóknarfrestur er til 20. á-
gúst, en í forskólann verða tekn
ar um 30—35 stúlkur, að því er
Valborg upplýsti. Þurfa þær að
hafa landspróf eða gagnfræða-
próf.
Skólinn sjálfur er svo tveggja
ára skóli, sem fyr.r, og byrja
28 stúlkur í honum í haust. —
Sumir vilja taka upp þriggja ára
skóla, segir Valborg, en ég vil
heldur leggja áherzlu á að undir
byggja vel námið.
Spurningunni um atvinnuhorf
ur fyrir fóstrurnar að námi loknu
og hvort nægilega margar fást
ó b arn ab eim ili nu, svarair Val-
borg á þann veg, að atvinnu-
fllllll
Valborg Sigurðardóttir
um í Skotlandi og á Norður-
löndunum. Hér hafa ekki verið
deildir á barnaheimilunum fyrir
6 ára börn, en í vetur var þó
efnt til slíkrar deildar á einum
stað, til að fá reynzlu af þess-
um aldursflokki hér og búa und
ir að leggja grunninn að námi
fyrir hann. Valborg telur ekki
að stofna eigi til leikskóla fyrir
6 ára börn. Þau eru að þroska
til eiginlega á milli leikskóla og
barnaskóla. Hún telur það fyrir
komulag, að láta börnin kynnast
barnaskólunum undir vernd, eins
og gert er á Norðurlöndum prýði
legt. Og við báðum hana um að
segja okkur svolítið frá þeim er-
lendu fyrirmyndum, sem hún hef
ur kynnzt.
— f upphafi skólaársins er
skólinn mest leikur. Meðan barn
ið er lítið, er allt bundið við
leik, en eftir að það er orðið 6
ára, þá fer það að vilja eitt-
hvað meira, eitthvað sem því
finnst vera vinna. Skólastofur
barnanna eru líka við það mið-
aðar og líta út eins og sambland
af leikstofu og vinnustofu. Starf
svið fóstrunnar, sem kennir er
að útbúa skólastofuna, svo börn-
in hrífist með og langi til að
leika sér að hlutunum, vinna úr
allskonar efniviði í skapandi
starfi og föndri. Hið auðuga og
fjölbreytta umhverfi, sem hvetur
þau til starfa, er meiri fræðslu-
gjafi heldur en sjálf fóstran, sem
hjáipar þeim og leiðir. Á hverj-
um degi eru þó undirbúnar sikipu
lagðair fræðslustundir, 20 mín-
í FERÐALAGID
Sólgleraugu í úrvali, filmur, kex, ávextir, sælgæti,
harðfiskur o. m. fl.
VERZLUNIN ÞÖLL
Veltusundi 3 (gegnt Hótel fslands bifreiðastæðinu).
TRYGGING
ER
NAUÐSYN
FERDATRYGGING
er nauðsynleg, jafnt á ferðalögum innanlands
sem utan Ódýr og hagkvæm slysatrygging fyrir ferðafólk
FARANGURSTRYGGING
bætir tjón, sem verða kann á farangri. Þessi trygging
er ekki síður nauðsynleg en ferðatrygging
ALMENNAR TRYGGINGAR £
PÓSTHÚSSTRÆTI 9 SÍMl 17700
©
útur eða hálftími í einu. Þá er
sungið og spjallað saman um eitt
hvert efni. Þannig má fræða mik
ið. Börnin læra að hlusta, ein-
beita sér og tjá sig í töluðu
móli og það er mikil undirstaða
undir skólanám. Mörg börn hafa
líka lítinn orðaforða, þegar þau
byrja að lesa. í rauninni þarf
fyrst að auka orðaforðann í sex
óra skólanum, láta þau skilja og
læra hið talaða orð. Þá fellur
umferðarfræðsla mjög vel inn í
þessar svokölluðu samverustund
ir, þegar spjallað er og frætt.
Sum börn eru þegar farin að
læra þetta í leikskólanum, en
ekki hefur nema lítill hluti barna
verið þar. í Danmörku halda
leikskólabörnin áfram í 6 ára
deildum leikskólanna, en nokkur
þeirra fara þó yfir í 6 ára deild
ir barnaskólanna og þykir fóstr-
unum gott að hafa þau með hin-
um, vegna þess að þau hafa öðl-
ast félagslegt öryggi og fengið
þjálfun í leikskólastarfi. Þann-
ig má smám saman kenna 6 ára
börnum vinnubrögð og veita þeim
öryggi. í Danmörku sá ég sýn-
ingu á verkum 6 ára barna í
skólanum. Fyrstu 3 mánuðina
höfðu þau verið ákaflega misjöfn
voru að þrozka til frá 3ja til
7 ára að sjá. En eftir 3 mánuði
voru þau orðin miklu jafnari og
líkari. Börn þurfa að fá tíma til
að leika sér í gegnum þessi þátta
skil í lífi þeirra undir hand-
leiðslu fóstrunnar. Þá hafa þau
svo mikla möguleika á að öðlast
félagsþrozka. Þau læra smám
saman að taka tillit til annarra
í leik og starfi og æfa hug og
hönd, og það er farsælt vegar-
nesti til skólanáms. Okkur hætt-
ir svo mikið til að einblína um
of á reiknings- skriftar- og lestr
arnám, segja að barnið geti vel
lært að lesa á þessum og þess-
um aldri. Það getur það vafalaust
en það er bara ekki víst að það sé
það bezta fyriir það. Kanmsíki er
það annað, sem barn þanf fyrst að
læra, og réttara að hyggja að
heildanþroska þess. í þei'm lönd-
um, sem ég hefi helzt kynnzt, er
svolítið mismunandi hvernig far-
ið er að. Á Norðurlöndum eru
börnin fá saman í bekk, ekki
nemia 15-22 og engin bein kennsla,
en meiri áherzla lögð á óbeint
starf, svo sem teikningu, vatns-
litun, smíðar og hvers kyns skap
andi leiki og fræðslu, sem þrozk-
ar eftir því sem líður á vetur-
inn.
— Þú ert semsagt á móti því
að skólaskyldan sem slík sé færð
niður í 6 ára?
— Nei, en ég er á móti því
að námsefni 7 ára bekkjar sé
fært niður. Vil heldur að börn-
in komi 6 ára gömul í leikskóla-
bekk í barnaskóla, sem vinnur
markvisst að því að búa þau
undiir skólamáim eflir félagsþraska
þeirra tilfinninga-, vit- og verk-
þrozka. Óbeint kemur það að
gagni við skólanám, því þá ættu
öll börnin að vera betur undir
það búin að taka við námsefn-
inu, sem á eftir kemur og vinna
betur úr því. Fyrir allan þorra
barna má auka námsefni í barna
skólunum, og flýta þannig nám-
inu, eftir að þau hafa verið bú-
in undir skólagöngu. Þannig gæti
það komið að gagni með tilliti
til þess t.d. að lækka stúdents-
aldurinn um eitt ár.
Nú, þegar svo mikið er rætt
og fjallað um breytingar á skóla
kerfinu og tilhögun kennslmgnar
virðist ekki sízt ástæða til að
huga vel að upphafinu og því
fengur að heyra álit Vaiborgar
Sigurðardóttur, uppeldisfræðings
og skólastjóra Fóstruskólans.
LOFTUR H.F.
LJÓSMYNDASTOFA
Ingólfsstræti 6.
Pantið tíma í síma 14772.
URVALS
NESTISPAKKAR
í FERÐALAGIÐ
fyrir félög, starfshópa og einstaklinga.
Þér sparið tíma og fyrirhöfn fyrir og á ferða-
laginu. Veljið réttina sjálf — hringið eða
komið í verzlunina.
SJÓ>
Strondgötu 4,
Hafnorfirði,
sími 50102