Morgunblaðið - 29.09.1968, Blaðsíða 16

Morgunblaðið - 29.09.1968, Blaðsíða 16
16 MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 29. SEPT. 1966 Otgefandi Framk vaemdas t j óri Ritstjórar Ritstjórnarfulltrúl Fréttastjóri Auglýsingastjóri Rítstjórn og afgreiðsla Auglýsingar Askriftargjald kr 120.00 í lausasölu. Hf Arvakux, Reykjavík. Haraldur Sveinsson. Sigurður Bjarnason frá Vigur Matthías Johannessen. Eyjólfur Konráð Jónsson. Þorbjöm Guðmundsson. Bjöm Jóhannsson. Arni Garðar Kristinsson. Aðalstræti 6. Sími 10-100. Aðalstræti 6. Sími 22-4-80. á mánuði innaniands. Kr. 7.00 eintakið. FRAMKVÆMDIRNAR í BREIÐHOLTI 'palsverðar deilur hafa staðið um nokkurt skeið um störf Framkvæmdanefndar byggingaráætlunar og fram- kvæmdir hennar í Breiðholti. Kjarninn í gagnrýninni hef- ur verið sá, að ekki hafi tek- izt að lækka byggingakostn- aðinn þrátt fyrir greiðan að- • gang að fjármagni og aðstöðu mun að öðru leyti. Jafn- framt hefur verið bent á, að Breiðholtsframkvæmdirnar sogi til sín svo mikið af fé Húsnæðismálastjórnar að mikill dráttur verði á lánveit ingum til einstaklinga. Einn af blaðamönnum Mbl. hefur að undanförnu unnið að sjálfstæðum athugunum á framkvæmdunum í Breiðholti og leitast við að komast að hinu sanna í málinu. Niður- stöður hans, sem birtar voru í Mbl. í gær, eru í stuttu máli þessar: í fyrsta lagi tókst Framkvæmdanefndinni ekki að ná meiri byggingarhraða en almennt gerist. í öðru lagi var tilraunin með innflutt ein býlishús mjög einhæf og mis- — heppnuð. í þriðja lagi hafa nýjungar í byggingartækni ekki reynzt sem skyldi, enda ætlunin að hverfa frá mörg- um þeirra á síðari byggingar- stigum. í fjórða lagi fór verð íbúðanna töluvert fram úr áætlun og er yfir vísitöluverði fjölbýlishúsa. Framkvæmdanefnd bygg- ingaráætlunar hefur haft góða aðstöðu til að sinna verk efnum sínum. Hún hefur haft greiðan aðgang að fjármagni og svo stórt verkefni við að glíma, að það gefur tækifæri til hagkvæmra innkaupa á - byggingarvörum og hagnýt- ingar nýrrar byggingartækni til hins ítrasta. Samt sem áður bendir allt til þess, að öðru meginmarkmiði þessara framkvæmda hafi ekki verið náð, að lækka byggingarkostn aðinn. Löng reynsla er af því, að framkvæmdir á vegum hins opinbera verða dýrari en þær, sem gerðar eru á vegum ein- staklinga. Breiðholtsfram- kvæmdirnar hafa notið stuðn ings og góðvilja alls almenn- ings. En ljóst er, að Fram- * kvæmdanefndin verður að draga réttar ályktanir af þeirri reynslu, sem hún hefur öðlazt. Eðlilegt virðist, að framkvæmdir á vegum henn- ar verði boðnar út og þannig stuðlað að því, að upp rísi stórir og öflugir byggingar- aðilar. Miðað við fengna reynslu eru engin rök fyrir því að framkvæmd verksins á síðari byggingarstigum verði eins og á hinu fyrsta. EINKAFRAMTAK OG OPINBER REKSTUR ¥ viðtali við Tryggva Ófeigs- * son, útgerðarmann, í Mbl. í gær, kom fram afar skýr munur á togaraútgerð í einka rekstri og opinberum rekstri. Bæjarútgerð Reykjavíkur rek ur 5 togara og eitt frystihús og nýtur tugmilljóna styrkja úr borgarsjóði Reykjavíkur. Um þessar mundir er rætt um nauðsyn þess að togararn ir landi heima. Þar verða menn að gera sér grein fyrir aðstöðumun togaraútgerðar í einkaeign og Bæjarútgerðar. Styrkir borgarsjóðs til BÚR þýða að sjálfsögðu að Bæjar- útgerðin fær meira fyrir sinn fisk en einkaútgerðin. Þess vegna er aðstaða BÚR til löndunar heima allt önnur og betri en togara í einkaeign. PORTÚGAL VAKNAR TVju má loks búast við breyt- ’ ingum í Portúgal. Dr. Salazar hefur reynzt langlíf- astur þeirra einræðisherra, sem ri«ið hafa upp í Evrópu á þessari öld. Og athyglisvert er að það eru ekki nýjar þjóð félagshreyfingar, sem hrekja hann frá völdum heldur alvar leg veikindi, sem verða til þess að honum er veitt lausn frá embætti, enda vart hugað líf. Ummæli eftirmanns hans við embættistökuna benda tvímælalaust til þess að nú verði losað um tökin í Portú gal og stjórnarhættir þar fær ist í lýðræðisátt. Það var líka tími til kominn. Stjórnarfar- ið þar í landi hefur verið með endemum í tíð dr. Salazars, almenn mannréttindi lítils virt og lífskjör fólksins hafa lítið batnað. Nú þegar breytingar virð- ast í aðsigi í Portúgal er til- efni til að benda á nauðsyn umbóta á Spáni. Þar hefur Franco hershöfðingi ríkt í rúma þrjá áratugi að hætti einræðisherra. Stjórnarhættir í Spáni og Portúgal hafa lengi verið blettur á V-Evrópu, sem hef- ur náð lengst í að þróa lýð- ræðislegt stjórnarfar. Von- andi er því að breytingar í Portúgal leiði einnig til tíð- inda á Spáni. Stuðfiingsmenii hennar einangraðir — EIGINKONA Mao Tse-tiungs, Chiang Ohing, sem verið 'hef- ur einn helzti forkólfur menn- ingarbyltiingarinnar, er smátt og smátt að glata hinum mi'klu völdum og áhrifum, sem hún hefur haft hingað til í Kína. Áhrif hófsamra herforingja, embættismanna og stjórnmála manna hafa smám saman auk- izt á kostnað hennar, og þeir hafa stöðuigt hert á eftirliti með rauðu verðliðunuim, sem fengu að leika lausum hala þegar menningarbyltingin stóð sem hæst. Skýrsla, sem nýlega barst til Hong Kong, sýnir svo að ekki verður um villzt, að áhrif Chiang Ohings hafa dvínað að undanförnu. í skýrslunni seg- ir, að hermenn og verkamenn hafi handtekið harðasta kjarna stuðningsmainna henn- ar í Rauða verðliðinu í Pek- ing og tekið að sér stjórnina í skóium og hás'kóium Kína- veldis til þess að reyna að lægja ólguna meðal stúdenta. SAMTÖK LEYST UPP Að iminnsta kosti átta stærstu stúdentafélög rauðu varðliðanna hafa verið leyst upp eða mestu öfgamenn þeirra rekmir úr þeim. Þessi stúdentafélög hafa verið eitt helzta tæki Ohiamg Chings í valdabaráttunnL Ósennilegt er talið að Chiang Chang verði sjálf sett af, þar sem hún er eiginkona Maos, en sérfræðingar eru þeirrar skoðunar að hófsamir leiðtogar, sem eru með öllum líkindum undir forystu Chou En-lais forsætisráð'herra, reyini að eimangira hana og gera áhrif hennar að engiu með því að fjarlægja þróttmestu stuðn ingsmenn 'hennar. Þekktasti rauði varðliðmn, sem hefur verið handtekinn, er Kuai Ta-fu, en 'hann var leiðtogi fyrstu æskulýðssam- takanna, sem komið var á fót í menningarbyltingunni, hinna svokölluðu „Chinkaianghan- samtaka", sem skírð voru eft- ir fyrstu skæruliðabækistöð Maos frá árinu 1927. Kuai lagði stund á efná- fræði við Tshinghua-h áskóla í Pe'king og var eimn 'helz-ti for- sprakki árása þeirra, sem Chiang Ching gerði í fyrra á Wang Kuang-mei, sem er eig- inkona Liu Shao-ehi forseta, sem féll í ónáð. Á opinberri fordæmingar- samkundu var Wang Kuang- mei neydd til þess að bera sér til 'háðungar keðju, sem gerð var úr borðtemnisboltuim, og lesa upphátt „syndajátn- ingu“ meðan Kuai og rauðu varðliðarnir hans létu rigna yfir faana rotnum ávöxtum og formælingum. í þakklætisskyni við tryggð Chiang Ching. sína í garð Chiang C'hing var Kuai kjörinn meðlimur „bylt- ingarnefndar“ þeirrar, sem komið var á laggimar í apríl 1967 í Peking og tók öll völd í borginnf í sínar hendur. ANDVÍGUR FRIÐUNARAÐGERÐUM Ebki er fyllilega vitað um ákærurnar á faendur Kuai, en vitað er, að hann var andvíg- ur nýrri herferð, sem 'hleypt var af stokkunum í því skyni að friða landið undir forystu faermanna og verkamanna, sem voru skipulagðar í svo- kallaðar „áróðurssveitir hugs- ana Maó Tse-tungs, sem eru í raun og veru valdatæki. Undirokun flokkshópa í Pek ing eiga sér hliðstæðu í ráð- stöfunum, sem gripið hefur verið til gegn yfirmönnum herstjórnarumdæma. Einn af leiðtogum rauðra varðliða í Kanton, Wu Chuan-pin, mun 'hafa verið handtekinn eftir nýlegum fréttum að dæma, og samtímis berast þær fréttir, áð „byltingarnefndir" á öðr- um svæðum séu óðum að víkja öfgafyllstu meðlimum sínum frá. Um leið herma góðar faeim- ildir í Hong Kong, að Ohiang C'hing reyni með öllum ráð- um að hefta þau öfl, sem vilja eyða áhrifum hennar. Ósveigj anleiki hennar kom greinilega fram á fundi, sem faaldinn var fyrir tæpum mánuði í Peking til þess að fagna s'tofnum „bylt ingarnefnda" hvarvetna í Kína. Á þessum fundi, sem faundr- að þúsund manna munu hafa verið viðstaddir, hélt Ohou En-lai aðalræðuna og gætti þess vandlega að minnast hvergi á rauðu varðliða'ma og lagði í staðinn áherzlu á mátt hersins og „hinna vinnandi stétta". Síðan ihélt C'hiang Ohing óundirbúna ræðu, og var engu líkara en hún hefði ák'veðið á síðustu stundu að tala á fund- inum. í ræðu sinni gerði hún ýmsar geðvonzkulegar og tví- ræðar athugasemdir, sem virt- ust sýna að faún væri óámægð með fundinn og þá rás, sem atburðirnir faafa tekið. HRÓSAÐI ÆSKUNNI — Ég vissi ekkj fyrr en í morgun, að ætlunin var að faalda þennan stóra fund, ihóf hún máls, og skýrði síðan svo frá, að hún faefði frétt „af til- viljum" að hún mætti segja örfá orð. Því næst faélt faún því fram — 'gagnstætt Ohou — að „byTt ingaræskan og rauðu varðlið- arnir hefðu lagt gífurlegan skerf af mörkum á upphafis- og milliskeiði menningairbylt- ingarinnax“. Áhrif Chiangs Shings faafa aukizt og dvínað á víxl á und- anförum árum og verið nokk- urs konar loftvog í miskunn- arlausri baráttu Maos, sem vill umbylta þjóðfélaginu, við raunsærri leiðtoga, sem vilja ekki að faugsjóniir hams um sæluTÍ'kið kollrvarpi þjóðfélag- inu. Kommúnista- flokkur í V- Þýzkalandi Bonn, 26. sept. NTB KOMMÚNISTAFLOKKUR var stofnaður í Vestur-Þýzka- Iandi í dag og svo virðist sem stjórnvöld landsins láti það af- skiptalaust, að minnsta kosti með ákveðnum skilyrðum. Kommúnistaflokkurinn var bannaður í Vestur-Þýzkalandi árið 1965, vegna þess, að hann var álitinn vinna gegn lögum og lýðræði. Vestur-þýzka stjórnin hefur að undanförnu hinsvegar gefið í skyn, að kommúnista- flokkur yrði látinn viðgangast, ef hann virti stjórnarskrána í hvívetna. Nýi flokkurinn er stofnaður um svipað leyti og stjómin í Bonn veltir því fyrir sér hvort reyna skuli að banna flokk þjóðernissinnaðra jafnaðar- manna (NDP), sem margir álíta samtök nýnazista. íinnskeisarí í Moskvu Moskva 24. sept. — NTB íranskeisari og Farah, drottn- ing hans, hlutu konunglegar við- tökur er þau komu til Moskvu í dag í 10 daga opinbera heim- sókn. Á móti þeim tóku Kosygin, forsætisráðherra og Podgorny forseti auk fleiri fyrirmanna. 21 fallbyssuskoti var hleypt af. Keisarahjónin búa nú í Kreml. — Með keisaranum er 12 manna sendinefnd, sem mum ræða við Sovétmenn um aukin viðskipti landanna.

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.