Morgunblaðið - 20.11.1968, Blaðsíða 5

MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 20. NÓV. 1068
5
Hver tekur eftir?
í BLAðl yðar dags. 2. okt. birt-
ist vel skrifuð grein undir fyr-
irsögninni:
„Víðtæka framkvæmdaáætlun
þarf í ferðaniannai3naðinum“ og
er hún undirskrifuð af „G“ og
er miður farið, að svo víðsýnn
maður skuli skrifa undir dul-
nefni, því að gjarnan vildi ég
hafa við hann samræður og fræð
ast af honum.
Þessa grein álít ég eina beztu
grein, sem skrifuð hefur verið um
aðdrátt útlendra ferðamanna til
landsins og möguleika til að
skapa arðvænlegan atvinnuveg
fyrir þjóðina, og þar með
tryggja betur efnahagsafkomu
landsmanna á aflaleysisárum sjá-
varútvegsins. Eins og „G“ bend
ir á eru þessi fangbrögð okkar
íslendinga við sjóinn alltof
skeikul og óviss. Morgunblaðið
sagði í dag á síðustu síðu
„síldin horfin" og lýkur með
þessari setningu: „búast sjó-
menn við því, að síldin komi aft-
ur“. Það er tvennt ólíkt að „búast
við“ eða vita með vissu. Stað-
reyndin er, að bæði sild- og fisk
veiðar okkar yfirleitt eru ótrygg
ar, bundnar við okkar óstöðugu
veðráttu og ótryggar síldar- og
fiskigöngur. Það er því óörugt
og háð of mikulm sveiflum á
aflabrögðum og útflutningsverð
mæti afurðanna, að byggja af-
korou landsmanna í svo ríkum
mæli, sem 'hingað til hefur verið
gert, á svo einhæfum og á-
hættusömum atvinnuvegi, ef við
gerum áframhaldandi kröfur
til að lifa sómasamlegu menn-
ingarlífi og þar með hafa ráð á
að viðhalda frjálsri verzlun og
viðskiptum við útlönd með næg-
um handbærum útlendum gjald-
eyri.
Fyrir aðeins tæpum tveimur
árum var því yfirlýst, að gjald-
eyrisforði landsmanna væri um
2000 milljónir króna, en í dag
mun nærri láta, að þessi sjóður
sé svo til horfinn, vegna afla-
brests og verðfalls á okkar að-
al útflutningsvörum, fisk- og
síldarafurðum. Við slíkar sveifl
ur og öryggisleysi getur þjóðin
tæplega sætt sig til lengdar, hér
er allt of mikið í húfi fyrir alla
landsmenn, vegna of einhæfra út
flutnir.gsverðmæta.
Nú eru liðin um 8 ár síðan
Morgunblaðið vinsamlegast birti
fyrstu grein mína um möguleika
á að gera ísland að eftirsóttu
ferðamannalandi og síðan hefi ég
skrifað nokkrar greinar, sem fá-
ir hafa veitt athygli, aðrir en
kunningjai mínir og þeir land-
ar, er vilja hafa allt landið fyr-
ir sig, og helzt ekki sjá neinn
útlendan ferðamann. Það er því
stór ánægja fyrir mig að veita
athygli hve vel og rökfast „G“
hefur skrifað um málið og er
það von mín, að sem flestir hafi
lesið grein hans og að áhrifa-
menn í ferðamálum, svo og kaup
sýslumenn og félög taki upp
markvissa baráttu um framgang
málsins.
Ég er vissulega samþykkur
„G“ í því, að öræfi landsins og
heitir hverir okkar hafa stór-
kostlegt aðdráttarafl fyrir út-
lenda ferðamenn og ætti vissu-
lega að stefna að því, að stað-
setja 50 til 200 manna gistihús
(hve mörg verður um efni og á-
stæður að ræða) á hálendi lands
ins, þar sem jarðhiti er nógur til
að hafa sundlaugar, leirböð og
leikvelli fyrir tennis, mini golf,
cricket og marga aðra leilci, sem
hægt væri að leika undir plast-
eða glerþaki. Væri hægt að hafa
þar gerfi háfjallasólir, til að
fólkið gæti fengið þann lit á hör
undið eins og það óskar, líkt og
í suðurlöndum á sólskinsríkum
baðströndum. Þetta getum við
boðið upp á, sem er einstakt á
okkar breiddargráðu, vegna
hins ótakmarkaða jarðhita, sem
kostar ekki neitt eftir hann er
virkjaður. Öll þessi gistihús
ættu að hafa herbergi sniðin við
rekstur fyrir tvennt í herbergi,
en vera hægt að leigja þau út
fyrir einn við sanngjörnu milli-
verði. Við enda Kleifarvatns
ætti að rísa stórt gistihús fyrir
minnst 5 til 600 gesti í svipuð-
um sniðum, aðeins fullkomnara
hvað öll þægindi snertir, sér-
staka heilsudeild fyrir efnað
fólk, er þess óskar, með gufu-
böðum, leirböðum, nuddstofum,
sérstöku mataræði og æfingum
fyrir veiklað fólk undir ströngu
lækniseftirliti. Vatnið mætti nota
til siglinga á sumrum, skauta-
ferða og sleða kappaksturs á
vetrum. Skíðaferðir má og oft
stunda á heiðinni austan vatns-
ins. Þetta gistihús (ætti að vera
okkar tilraun til að draga efn-
aða ferðamenn að og þarf það
því að hafa upp á góða skemmti
krafta að bjóða og veita yfir-
höfuð þá fullkomnustu skemmt-
anaþjónustu, sem nokkursstaðar
er að finna. Það er ekki hægt
fyrir okkur að leggja útlendum
ferðamönnum neinar lífsreglur
um hneigð þeirra til skemmtana
og hvernig þeir eiga að eyða
fjármunum sínum, heldur hafa
allt á boðstólum, er þeir óska
að eyða fé sínu fyrir, þeim mun
meira, þeim mun betra fyrir
gistihúsið. Ég er viss um, að með
góðri auglýsingastarfsemi gæti
slíkt gistihús verið fullt af gest-
um árið um kring, því ég er viss
um að margir efnaðir ferðamenn
vildu eins leggja leið sína til ís-
lands eins og t.d. til Monte Carlo
(ef til vill ættum við að hafa
þarna spilabanka) og eyða pen-
ingum sínum á ævintýrastað,
sem þeir hafa ekki séð áður. Ég
er þeirrar skoðunar, að ríkis-
valdið ætti að styrkja einstakl-
inga með hagfeldum lánum til
uppbyggingar slíks reksturs, þar
í falið gistihús á hálendi ís-
lands. Það er eins vitlegt líka
af bönkunum að lána í slíkan
rekstur eins og byggingu síldar-
verksmiðja, sem stundum ekki
einu sinni komast í gang, eða eru
ekki reknar tímunum saman
vegna aflabrests. Að kaupa 100
nýja fiskibáta er ekki lausnin á
vandamálum hagkerfis landsins,
þegar oft er ekki hægt að selja
afla þeirra með hagnaði fyrir
þjóðarbúið.
Gistihúsin ættu að háfa sam-
eiginlega þyrlu þjónustu (heli-
copter) til að flytja fólk á milli
staða fljótt og vel. Þjónusta í
þessu er nauðsynleg,
Helzt ætti að koma þessum
gistihúsarekstri upp með söfnun
hlutafjárs frá hinum almenna
borgara í þjóðfélagi voru, því
sem víðtækust þátttaka ætti að
vera meðal þegna landsins að
vera þátttakendur í þessari upp
byggingu, til gróðavonar fyrir
sjálfa sig í framtíðinni í sam-
bandi við arð af rekstrinum og
þegnskap að hrinda þjóðfélags-
legu nauðsynjamáli í fram-
kvæmd.
Ríkisvaldið ætti hér að vera
veruleg lyftistöng með að taka
upp nýjar reglur í sambandi við
skráningu sérstaks gengis á er-
lendum ferðamanna gjaldeyri.
Vegna dýrtíðarinnar hér, í sam-
bandi við kosinað á húsnæði,
mat og þjónustu á gistihúsum er
ísland meðal hinna dýrari ferða
mannalanda í dag og væri ekki
nema eðlilegt að ríkið styddi
þetta mál með lægra gengi á ís-
lenzku krónunni til erlendra
ferðamanna upp í 50 prs. til að
hjálpa gistihúsunum að hafa
sem bezta herbergisnýtingu.
Þessi eftirgjöf á ódýrari krónu
mundi margfaldlega koma til
baka, vegna aukins ferðamanna
straums, sölu á okkar innlendu
afurðum til þeirra í fullbúnum
mat á matsöluhússverði, þjónustu
á gistihúsum, ferðum þeirra um
landið og íslenzkum framleiðslu
vöru er þeir mundu kaupa til
heimflutnings. Þetta mundi verða
veruleg lyftistöng fyrir margs-
konar framleiðslu og þjónustu,
sem nú er fyrir hendi hér, en
annars á erfitt uppdráttar. Það
er hagfeldara fyrir okkur að
láta erlenda ferðamenn koma
hingað og borða okkar land- og
sjávarafurðir á fullu matsölu
hússverði, en flytja þessar vörur
út með stórum niðurgreiðslum, til
þess að þær séu samkeppnisfær
ar á útlendum markaði.
Ég held að ,,G“ taki of grunnt
í árinni að tala um 100 milljón
kr. tekjur af eri. ferðamönnum
1067. Ef ég man rétt var sú tala
samkv. fréttum dagblaðanna um
260 milljónir og hlýtur þá að
vera miðað við raunverulegar
gjaldeyristekjur, er bankarnir
hafa fram talið. Rétt mun það
vera er „GWW vitnar í að hér
hafi komið um 38.000 erl. ferða-
menn 1967 og mundi þá láta
nærri að hver ferðamaður hefði
eytt kr. 2.700.00 samkv. hans út
réikningi. Þetta er allt of lág og
óhugsanleg tala. Ekki er vafi á
að jafnvel hinar opinberu skýrsl
ur eru allt of lágar miðað við
eyðslu erl. ferðamanna hér, því
mjög margir ferðamenn skipta
ekki sínum gjaldeyri öllum í bönk
um, heldur í verzlunum og fyrir
þjónustu, er þeir kaupa hér og
þar. Fullvíst er þó að hinn er-
Framhald á bis. 14
Anægður
með Dralon
Sölustjórinn Þorsteinn Þorsteins-
son ber ábyrgð~a~þvi. hvort sala
"fýrirtækisins i ár
~eráur meiri en
hún var i fyrra.
Hann hefur tekið
mikið af litmyndum
á ferðum sínum
erlendis, til þess að geta á þann
hátt sýnt fjölskyldu sinni hvað
fyrir augu ber, þegar hann er
að heiman.
Hánn safnar gömlum bókum og
á bókasafn, sem margir öfunda
hann af. Hann veit, að sanna
ánægju hefur maður aðeins af
því bezta.
Þannig er það einnig þegar um
er að ræða peysu eins og þessa
Öralon-peysu frá Heklu.
Það gerir ekkert til þó hún sé
þvegin í þvottavél. Ðralon hentar
alltaf. Það heldur sínum faliegu
björtu litum, lögun og stærð,
þvott eftir þvott.
Prjónavörur úr Dralon ... úrvals
trefjaefninu frá Bayer... eru
alltaf i hæsta gæðaflokki.
Þetta kunna vandlátir karlmenn
að meta.
dralori
BAYER
Úrvals trefjaefni