Morgunblaðið - 20.11.1968, Blaðsíða 23

MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 20. NÓV. 1068
23
- ÞÝZKA MARKIÐ
Framhald af hls. 1
öryigigi immiainiliarifdis, ia<ð þvi er
rverðiag snertir. Þessar aðgrerðir
eiga jiaiflixfraimft aið vera viirkt
flraimiraig af V-Þýzikalaindis háilfu
til þaas að bæta alþjóðlegiain
Igreiðsluj öfniuð.
Wiilly Braindt, ulbanrííkiisiriáð-
herra, Frainz Josef Straiuss, fjár-
mála'ráðherra, og Karl Sdhiller,
eflnahaigsmiálairáðherra, voru á
þessuim flundk Þá voru þar enn-
flremiur Rainer Barzel, formaöur
þingflofaks kriistilegra demokraita
og Helimut Schmidit, fonmialður
þiniglfloklkis jaflmalðarmiaininia.
Samikvæmit áreiðaníleguim heim
il'diuim er sagt, a@ a'ðaiimairkmiðið
með fyrirlhuguðium aðgerðum í
s'kaittaimáilum verði að draga úr
ofboðslega haigistæðum greilðslu-
jöflnuði Vestur-ÍÞýzkiaiaindis, sem í
iár er talinn geta orðið 18
imilljarðar marka eða sem svarar
4,5 milljörðum dollara.
Gert er ráð fyrir, að framain-
greiind skattafrumvörp verði til-
búin svo fljótt sem föirxg eru á.
Verði sambandsráðið (efri deild
þiingsins) kailaið saimtan tid sér-
staks flumdiar í því 'Sffcymi að f jialttia
um frumivarpið ag af ’hálfu sitjóm
arinnar heflur verið sagt, að isam-
bandsþingið muni ræða um þessi
Iiagafrumvörp í mæstu vitau.
Þess er vænzt, að stjómarain'd-
stöðuflotekurinm, frjálisir demo-
teratar, muni einmáig veita sarn-
iþykki sitt við skattaaðgerðun-
um. Saigði Guinther DieM, að
ákvörðum ríkisstjóm'arin'nair vaeri
í fuihi samræmi við alflsitöðu
vœtur-þýzika seðl'aibamlkairus.
Líba verður á áfcvörðun vest-
ur-þýzkra stjómaryfirvalda með
tilliti ti'l næstum gliumdroða-
kenmdrar sölu á gjalldeyrilsmö'rk-
uðum í Evirópu og víðar og óör-
yggilð í sambamdi við fund seðla-
bankastjóra fleiri ríkja í Basel
■vegna þess erfiðleilkaástands,
sem framSki - framikinm heíur átt
við aið etja.
Ekki var greiinf í einstökum
latriðum frá fyrirhuguðum að-
gerðum vestur-þýztou etjómiair-
innar, em sagt var, að tilteynmimg
Stjórnairimnar ætti að biinda emdi
á þá geysilegu spátoaupmenmiS'ku,
sem 'á’tt hefur sér stað é pemimiga-
mairka'ðimium í Vesfur-Þýzka-
fandi
FRAKKAR DRAGA ÚR
RIKISÚTGJÖLDUM
De Gauile Fr'alklklamd'sforseti
átti í kvöJid flumd með Couve de
Murvilie, forsætisráðherra, að-
eins nokkrum klukkusbu'ndum
áður en forsætÚTáðherrann
Skyldi steýra þjóðþiingimu frá að-
gerðum í því skyni afð aufca
itraius’tið á franska igjaflldmiðlim-
um. Francoiis Ortoli, fjiáxmálaráð
herra ,og Jacques Brunet, barnika-
stjóri framiska seðllabankans, voru
eiminiig á fundim.uim.
Lækkamir frönsku rílkisstjóm-
arinnar á ríkisútgjöldum, er de
MurviRe boðaði í sjónvarptsræðu
silnmi í gærkvöldi, verðai, að því
er haft vair eftir áreiðamJiegum
heimiBdum í París í daig, senmi-
lega fyrst og framist á efmiaihags-
aðstoð við þróumarlönd og á
framlöigum til vairnairmáiia. Þá
sagði farsæ-tisráðherramn, að
framilölg tM iðnaðar í ríkiiseign
myndiu einmig minntea.
- TÉKKÖSLÖVAKÍA
Franlhald af hls. 1
þeirrar lýðræðisstefnu, s-em Al-
lexander Duibcek markaði þegar
hann komst til valda í janúar.
ÍBlaðamenn segja, að það sé sjálf-
Bagður réttur borgaranna að fá
®ð lýsa skoðunum sínum. Ef
hömlur verði settar á þau rétt-
indi vofi sú hæitta yfir, að tengsl-
dn rofni milli leiðtoga lands-
fas og borgaranna. Blaðamenn
hafa og farið fram á að fá að
Benda fulltrúa til viðræðna við
Btjórnina um það, hvernig eigi
að snúast við aðsteðjandi vanda-
málurn. Þá segjast blaðamenn
reiðubúnir að fara í verk-
iföll, ef ritfrelsi verði skert meira
•en orðið er, og þeir hafa gert
ráðstafanir til að úbvega sitarfs-
ibræðnum sínum störf, sem misst
fcafa atvinnu af stjórnmálaástæð-
um.
- LÖNDUNARSTOPP
Framhalti af hls. 24
iBergen. Um 40 bátar íslenzkir
leru nú komnir á miðin á þessu
isvæði. en eftir Því sem íslenzku
iskipunum hefur fjölgað hefur
■orðið erfiðara fyrir þau að losna
ivið síldina, vegna þess hve fær-
eysk'U verksmiðjurnar geta tekið
1 Magnús Þorvaldsson, skipstjóri
á móti takmörkuðu magni síldar.
ÍMagnús sagði að þeir á Heimi
þyrftu nú að bíða tæpa 'tvo sól-
arhringa eftir löndun og einnig
væru þar fleiri íslenzk skip sem
toiðu löndunar, en þau eru: Héð-
dnn með 230 tonn og þar af fara
40 tonn ísuð í frost og salt, Þor-
steinn með 200 tonn og þar af
80 tonn ísuð í frost og salt,
Tungufell með 250 tonn, Lofitur
•Baldvinsson með 400 tonn og
Heimir með 320 tonn.
Magnús sagði að fyrir kg af
af ísuðu síldinni, sem færi í
frost og salt, væru greiddir 80
•aurar færeyskir. 22 aurar eru
greiddir fyrir kg af síld í
•bræðslu og löndunin væri frí,
ella væru skipsmönnum greidd-
ar 4 kr. færeyskar fyrir löndun
á hverju tonni, sem þeir lönduðu
sjálfir.
Magnús kvað ganga vel að afla
síldarinnar þarna, en það erfið-
.asta núna væri að losna við
’hana. Næstu viku eftir að þau
skip eru búin að landa, sem bíða
löndunar verður löndunarstopp á
íslenzku skipin í Euglafirði.
Mörg færeysku skipin ísa síldiná
í sérstaka kassa og sigla með
ihana til Hirshalls í Danmörku og
selja hana þar fyrir rokverð.
Magnús sagði að færeyskt skip
hefði t. d. selt í gær u. þ. b. 6000
kassa af ísaðri síld, eða um 180
tonn fyrir 250 þúsund kr. dansk-
ar, sem jafngilda tæpum 3 millj.
íslenzkra króna.
Magnús sagði að fjöldi af
rússneskum nóta og reknetaskip-
um væri við veiðar þarna auk
íslendinga og Færeyinga, en eng-
ir Norðmenn. í»á eru einnig
þýzkir og rússneskir verksmiðju-
itogarar á þess-um miðum. Magn-
ús kvað engin vandræði hafa
orðið á miðunum vegna ágangs
rússneskra steipa eða annarra,
ienda væri mest um nótaskip að
Tæða.
Langmestur hluti síldarinnar
;frá íslenzku skipunum fer í
bræðslu, en möguleikar fyrir
•söltun eða frystingu síldar í
Ihverri höfn í Færeyjum eru að
imeðaltali aðeins um 40—50 tonn
lá dag.
Magnús kvað mjög aðkallandi
iað gerðar yrðu ráðstafanir strax
itil þess að löndunarleyfí á síld
ifengist í Noregi fyrir íslenzk
Iskip. í gær fóru 4 íslenzk skip
(Fífill, Akurey, Viðey og Brett-
iingur til Noregs með síld og
(ætluðu að landa í Álasundi.
iSki-pin áttu vísa löndun hjá
iverksmiðjueiganda, sem þejr
höfðu haft samband við. Þessi
iverksmiðjueigandi hafði fengið
'löndunarleyfi fyrir þessi 4 skip,
'en ekki ákveðið meir. Ef lönd-
'unarleyfi fást í Noregi horfir
•málið allt öðruvísi við fyrir is-
lenzku sjómennina. í Noregi er
'um marga löndunarsfaði að
kæða, ef slík leyfi fást, því að
það eru aðeins syðstu staðirnir
þar, sem hafa fengið eiphverja
*síld og makríl til vinnslu, og víða
'væri vöntun á hráefni.
Magnús taldi eðlilegt og bráð-
nauðsynlegt að viðkomandi ís-
lenzk yfirvöld reyndu að fá það
í gegn hið snarasta að íslenzk
'skip fengju að leggja upp í Nor-
<egi. Slíkt leyfi væri grundvöll-
■urinn fyrir áframhaldandi veið-
'um íslenzkra skipa á þessum
'miðum og annars staðar væri al-
‘gjör ördeyða.
Magnús sagði að þeir yrðu ör-
ugglega fram að áramótum á
þessu veiðisvæði, en alltaf væru
'þeir að vænta þess að heyra
'síldarfréttir að heiman, svo að
þeir gætu haldið heim á leið.
Leitin að stúlk-
unni enn
úrnngurskus
LEIT var haldið áfram í gær að
Sigríði Jónsdóttur, 16- ára gam-
alli stúlku frá Eyrarhrauni i
Hafnarfirði, sem hefur verið týnd
síðan sl. miðvikudagsmorgun.
Leitarflokkar frá hjálparsveit
skáta í Hafnarfirði, Njarðvíkum
og Kópavogi svo og sveitir frá
slysavarnafélögum í Hafnarfirði,
Kópavogi, Seltjarnarnesi, Mos-
fellssveit og Björgunarsveitin í
Keflavík auk 80 nemenda úr
Flensborgarskóla, leituðu frá
Straumsvík og að Elliðavatni upp
af Hafnarfirði og Kópavogi. Leit
in bar engan árangur.
- SKÝRSLA
Framhalö af bls. 1
rannsóknarskýrslu um slysið,
sem birt var í dag. Flugvélin
fórst stuttu eftir flugtak frá
Windhoek, flugvelli í Suðvestur-
Afríku.
I ökýrslu rainnsókniarin'efn'diar-
inniar er ábyrgðimni fynst og
fremist akellt á fliuigstjórainin, Eiric
R. Smith, fyrir að tryggja 'efklki,
aið flugvéiki hækkaðá eig eðlileiga
með því að aflla sér stöðiuigt upp-
‘lýsiniga frá mælitæikjuim fiuigvél-
arinmar á meðam húin var að
hefjia sig til fiuigs, en þebba gerð-
iat að nótbu til.
Raninisðkniarnieflnidiin benti á, að
frá því að þebta slyis áltbi sér sbað,
’hefðu Boeinig-verksmiðjU'm'ar í
Band'aríkjuniuim mæillt iweð því,
að lofthemlar yrðu dregtnir upp
í 800 feba (243 m) hæð í sbað
400 feta (122 m) elfltir fluigbak.
Aðeins sex miainins liifðu fiiuig-
síysd'ð af.
— Stjórnarfrumvarp
Framhald f bls. 24
1. igr.
Sofnia ökal sjóð, er nefmilst
Verðjöfnuhiarsj'óður fiskiðimaðlar-
ims. Hilutverk sjóðsims er að
draga úr áhrifum verðsveifina,
er verða kunma á útfl'uitnámigsaf-
urðum fiskiðmaðarimis.
2. gr.
Sj'ávarútvegsiwálianáðherr'a skip
ar sjö m&rm í stjórm Verðjö'fnun-
arsjóðs, tiil fjögurra ára í semm.
Skulu þrír þeirra islkipaðir ám til-
mefnimgar, en bvieir eftir bilnefn-
in'gu aðila fiskið'ma'ðaráms og tveir
eftiir ti'lnefnimgu þeima aðilLa, er
selja afl'a til fiskiðmaðarins. Ráð-
berra skipar formiaen sjóðs-
sbjórmarimimar. Seðlabamiki íslamds
heflur á hendi refcstur Verðjöfn-
umarsjóðs.
3. gr.
Verðjöfmuimarsjóði skal skipt í
alimenma deild og í deildir efbir
begumdum afurða, og hafla deild-
irnar aðilkilinn fjárihaig. Hluitverk
hinmar alimenmu deilidar er að
veita lán til hiinina d'eilda sjóðs-
ims, ef þörf kretfur. Við gildis-
toku laga þessiara sikafl. sebt á
stofn deil-d fyrir frystar fiskaf-
urðir, svo og deild fyrir afurðir
síMarverksmiðjuiiðnaðar, en heim
illt er síðair að fjöfliga deild.um.
4. gr.
Stofnfé Verðjöfniumansjóðs akal
vera:
a. Afgamgur, sem kamm að
verða af verðbótaisjóði
frystra afurða, sbr. 6. gr.
laga mr. 4 31. rwarz 1967 um
ráðsbafamir vegma sjávarút-
vegsims. Renni fé þaiiba til
deiildair frysitra fiskaflurða.
b. Fé saimkvæmt d-ii)ð 2. gr.
laga nr. 79 2'9. des. 1967 um
ráðstöfium á' gemigáiShaigmaði
af útfliutbu'm sj ávarafuirðum
o.fl. Fému tlkal skipt þammig,
að stofmdeildirmar tvaer, sbr.
3. gi'., fái hvor um isig upp-
hæð í hlu'tfalli við gemgis-
bagmað tilfailflimn af aifurðnam
þeirra, en eftirsböðvar skulu
færðar óskiptar í sérreJkn
ing hjá sjóðnum til ráðstöf-
uniar við stofmun nýrra
deiida í sióðmúm.
5. igr.
Tekjur Verðjöfmuimarsjóðs
Skuliu vera:
a. Hluiti atf útflubminigsgj'aldi af
afurðum fiskrðmaðarinis, eins
og ákveðið verður með sér-
stökum löguim. Remma þessar
tekj'ur óskiptar til himmar aí-
miemmu dieiMar sjóðsims.
b. Alllt að hekningi af verð-
hækteuin, s'br. 7. gr., sem
verður á þeiim lafurðum
fiskiðnað'arims tij. útfiultn-
ings, sem lag þessi niá til.
Remma þessar tekjur til við-
komamdi deilda sjóðsins.
Greiðsl'a hluita verðhæ'kk-
umar skv. þessum L'ið skafl
áætiuð fyrirfraim fyrir ekki
lemigri tímia en hálflt ár í
senn. Imnheimita fer fram
við igjiaiMeyrisskál oig steal
lokauppgjör fara fram eftir
hverit framleiðsluár.
6. gr.
Til greiðslu verðbóta úr Verð-
jöfmumarsjóði kemur, þegar með-
aliverð framlieiðsfliu táll úitfluibnimgs
af einhverri þeirna útflutniinigs-
alfluxða fiskiðnaðariinis, sem lög
þetssi má til, hefur lækkað á
gruimdvelli eins árs eða fram-
leiðsi'Utímiaibits, Sbr. 7. og 8. gr.
Verðbæbur skuiiu þó aldrei mema
iweiru en helimimgi verðlæteteum
airinjmar og ekki 'umfram það fé,
sem viðkomiamd’i deild ræður yf-
ir, þegar till greiðslu verðbóta
keamur.
7. gr.
Við upphaf hvers árs eða fram
leiðs'luitíima/bills iskafl, sjóðsistjómin,
að femginni staðfestiingu sj.
ú'tvegsm álar á ðherra, ákveða
verðgrumdvölil þamn, sem miða
Skail við verðhækkium samikvæmit
5. 'gr. eða verðlætekum samikvsemit
6. gr. Slkall hún þá eimfcum hafla
hliðisjón af verðiagi uind'amfar-
inima þriiggja éra, þó þammig að
tekið sé tikit til sérstalkra
ástæðma, svo sam óvenjuiegra
breytimga á erlenduim mörteuð-
uim, gengiílbreytin'gar og ammarra
hliðstæðra altvitoa.
8. gr.
Sjávarúltvegsmáliará'ðherria á-
kveður, að femgmum tillögum
sjóðsstjórsmar, hfliuitföflll aifgjaíMia
samlkvæmit 5. 'gr. b. og 'hJjuitföll
verðbóta samikvæirmt 6. gr.
Ákveða miá að þesisi hflultfölll séu
föist eða stigbreytileg miðað við
hlubfaU)slega breytimigu verðs.
9. igr.
Hafi verðfafll afurða, ©r flalflia
umdir átevæði laga þessara, orðið
svo mi'káð, að haigkvæmiara þylri
að færa motteun veiðiisikipa eða
viln'msflutækja yfir ftáfl. ammiarra
veiða eða vimnsi'U, getur ráð-
herra ákveðið, að femgmum til-
lögum sjóðsstjórmar, að bæta
skuli upp verð viðkomamdi af-
urða með hliðsjóm af þeirn bót-
uim, er faill'iið hefðu á óbreybtar
veiðar eða viin'nslu með hlu'tað-
eigandi tækjum.
10. gr.
Sjávarútvegsmáliaráðherna set-
ur með reglugerð, að femginmi tál
lögu sjóðsstjórnar ,mámiairi álkvæði
um fraimkvæimid laga þessara,
þar á meðafl um hvermig haga
skuli tiinefniin'gu himna fjöigurra
stjórnarmamma skv. 2. gr. Emm-
fremiur áikveður ráðherra rnieð
regluigerðarákvæði um stofnun
nýrra dieilda sjóðsims.
11. igr.
Lög þessi öðiaist þegaæ gifldL
Bráðabirgðaákvæði
Á árimu 1968 skafl vera í gildi
verðtryggim.g fyrir frystar fisk-
afurðir, aðrar en síldar- og loðnu
afurðir, svo og fyrir frysta
rækju. Stoiafl rniða verðbrygging-
uma við verðlaig við ánamót
1967/68. Skiptist verðbryggiingin
í tvö tíiimaibil, miðað við flram-
leiðsiu frá 1. jamúar til 31. júlí
anmars vegar, en frá 1. álgúat til
15. nóveimber hirus vegaæ. Verði
meðai’verðið á hvoru tímalbilinu
um sig hærra en það var um
áramótin 1967/68, greiði fram-
I'eiðemdur helmimg þeimrar hækk-
unar í Verðjöfmumarsjóð. Verði
imeðalverðið á hvoru ttoalbiflinu
fyrir si'g lægra en það var um
áramötin 1967/68, sflaal heltmámg-
ur þeirrar læfckunar 'greiddiur úr
Verðjöflmumarsjóði fyrir firam-
leiðslu fyrra tímiabilsimis, en þrír
fjórðu hlutar fyrir flramfleiðsiu
síðara tímaibilsins.
Atliugasemdir við lagafrumvarp
þetta
Tveir veigamikiir þæbt'ir í
rekstri sjávarútvegsims, sam haf a
afgerandi áhrif á aifkomu hans,
eru háðir urbainiatðkamaimdi albrið-
um, sem líibt er ummit að hafa
áhritf á. Amnars vegar eru það
atflabrögð en hims vegar verðlag
á eriemd'um mörkuðluan.
Sveiflu'r í aflalbröigðum geba
verið mjög afdrilfarítaar fyrir þá,
sem veiða fiskinm og um lamga
hríð hafði mönmiuim verið það
Ijóst, aið æskilegt veeri að gera
ráðsbafanir til að draga úr áhrif-
um þess er afli mimnteaðd skymdi-
l'ega. Liðin eru mú mær 20 ár frá
því aðgerðir voru 'haflmar í þessu
efni með stofimun Hflluibaitryigginga
sj'óðs bábaútvegsims, sem síðar
var breyflt í Aflatryglgiin'gasjóð
sjávarútvegsims. Hatfa þær stofm-
amir mjöig orðið 'til að j'afma áhrif
aflaisveiflmia og dragið úr mesibu
erfiðleikumum, sem orðið hafa
þegar aflabrest hefur borið að
höndum.
Mömimum hsfur eimnig orðdð
það æ ijósara efltir því sem tím-
ar hafa liðið, 'að mjög æslkilegt
væri að kamia á svipuðu kerfi
tM að draiga úr óheppillegum
áhrifum mikiflia verðsveifllin'a á
afurðum sjávarútvegsiims.
Á erfiðleikatknum hefiur það
kamið fyrir, að álbyrgð hiefur ver-
ið tekin á viissu lágamaiiksverði
til útflliutni'mgs, aJð þvi er vissar
afurðir smertir. Hefur Slíkt verið
gert til að forða viðteomamdi
framleiðsluigreiimum flrá afl'eiðling
um verðfa'llis á ©rflemdlum mörkuð
um. Á árinu 1967 var svo ákveð-
ið með löguini, að stofmaður
sky.Mi sjóður, er hetfði það htut-
verk að greiða verðlbætur vegna
verðfallis, sem þá hafði orðið á
frystur fiskafurðuim og steyldi
þær igreiðsliuæ ixá tii framleiðski
ánsims 1967. Laigði ríikiissjóður
fram í þennam sjóð íkr. 140 millj.
Var emnfremur gert ráð fyrir
því, að komið yrði á fastara
formi á þassi imál með stofnun
verðjöfln'umairsjóðls, er gæti máð til
flleiri útfliubmiimgsatflurða sjávarút-
vegsims og jaiflnfraimt yrði þá út
frá því gengið, að komi til verð-
hækkama þá skuli greiddur hhnti
þeirra tiil isjóðsins. Mundi með
því móti verða um að næða raun-
verulega verðjöfnum, sem mundi
Stuðla mjög að því að jafina
oheppiíeg áhrif verðsveiöna á
þær aflurðir ,sem slíkur sjóður
næði til og jafnvel á hagkerfið
a'lflt svo sem dæmi eru til frá
uindamförnium árum.
Með þessu er verið að fara inn
á nýjar leiðir og lítt kannaðar.
Erfibt er því að sjá fyrir um til
fiullis á hvern háiflt Slikur sjóður
gæti komið til að hafla tilætfluð
áhrif, en reynzla undanfariinna
ára og árabuga bendir eindregið
tiil þess, að isé réttt á málum hald-
ið geti margvíslegur ávinningur
orðið að stíkri sjóðsmyndun,
bæði fyrir þær greimar sjávaraf-
urðaútfhibnimgsiinis, sem sjóður-
imn næði til og eins fyrir efma-
hagskerfið í hieild.