Morgunblaðið - 07.03.1969, Qupperneq 31

MORGUNBLAÐEÐ, FÖSTUDAGUR 7. MARZ 1960.
31
Halló myndavél, hallo tungl
— SagÖi Schweickart, himinglaður, í geimgöngunni
Mikil aðstfkn að Orfens og Evrydís
Geimstjórnarstöðinni í Houst-
on, 6. marz. AP.
• Geimfarinn Rossell Schweic-
kart, fór í 45 mínútna geimgöngu
í dag og gekk hún að óskum.
• Læknar í Houston segja, að í
rauninni sé ekkert óvenjulegt við
loftveikina sem hann fann fyrir,
margir aðrir geimfarar hafi fund
ið fyrir henni.
• Ef ailt gengur að óskum hefst
hættulegasti hluti ferðarinnar á
morgun, þegar þeir McDivitt og
Schweickart losa tunglferjuna
frá stjómfarinu.
Nokkru áður en hann steig út
í geiminn, skreið Schweickart
ásamt McDivitt úr stjórnfarinu
inn í tunglferjuna og varð hann
fyrsti BEindaríkjamaðurinn, sem
flytur sig á milli fara út í geimn
um. Laust fyrir klukkan fimm að
íslenzkum tíma var þrýstingnum
hleypt af farartækj unum tveim
og Schweickart opnaði útgöngu-
lúgu tunglferjunnar. Hann skreið
út með fæturna á undan og kom
sér fyrir í sérstökum skóm sem
kallaðir eru gullsandalamir, en
þeir héldu honum föstum við
ferjuna. Geimfarinn ungi var
himinglaður í orðsins fyllstu
merkingu, en læknar tóku eftir
því sér til nokkurrar furðu að
hjartsláttur hans var ekki nema
77 slög á mínútu, sem er aðeins
10 slögum yfir meðallag. Allir
hinir Bandaríkjamennirnir, sem
farið hafa í geimgöngu hafa far-
Nýjung í síldar
og loðnuveiði
Ný veiðiaðferð var reynd
með herpinót á loðnuveiðum
við Vestmannaeyjar í gær. Er
hér um að ræða breytta gerð
herpinótar sem er eins og
kunnugt er notuð til síldar og
loðnuveiða. Hugmyndina að
þessari breytingu á Ingólfur
Theodórsson netagerðarmeist-
ari Vestmannaeyjum og var
breytingin unnin á verkstæði
hans í Eyjum.
Þessi nýja gerð nótar var
reynd af skipverjum á ísieifi
IV. VE og reyndist hún mjög
vel. Skipstjórinn, Jón Val-
garð Guðjónsson, lét kasta á
mjög litlar lóðningar, en fyilti
skipið úr tveim köstum, eða
liðlega tvö hundruð tonn.
Við höfðum samband við
Ingólf Theodórsson í gær-
kvöidi og inntum eftir því
hverjar væru helztu breyting
ar í gerð nótarinnar. Ingólf-
ur sagði að aðalatriðið væri
það að eftir að nótinni hefur
verið kastað og hún sokkin,
þá dregst botn undir loðn-
una, eða sildina ef um síld-
veiði er að ræða. Þessi botn,
sem er algjör nýjung, dregst
undir loðnuna áður en nóta-
hringurinn fer að þrengjast.
Ingólfur hefur fengið einka-
leyfisvemd á þessari hug-
mynd sinni.
ið yfir 100. Þetta er þó hraðasti
hjartsláttur sem mælzt hefur hjá
Schweickant í allri ferðinni —
hann hefur verið með eindæmum
rólegur — svo að McDivitt sagði
glottandi, að nú væri Russ að
verða taugaóstyrkur.
Schweickart dásamaði mjög út
sýnfð og kvaðst vel treysta sér
tii að vera mun lengur úti en í
45 mínútur. Honum var hins-
vegar neitað um leyfi.
McDivitt reyndi að ná mynd
af honum og sagði:
„Segðu halló eða eitthvað svo-
leiðis við myndavélina Russ.“
„Halló myndavél“, sagði geim
farinn brosandi.
„Þarna er tunglið“, sagði
McDivitt.
„Halló timgl“, sagði Schweic-
kart, og það ískraði í honum
háturinn.
Hann var látinn gera ýmsar
tilraunir me'ð búninginn, sem
hann var klæddur í, en samskon
ar búningar verða notaðir í tungl
ferðinni. Hann er m.a. með súr-
efnishylki á bakinu og geimfar-
amir eiga að geta ferðazt um í
honum á yfinborði tunglsins.
„Hvernig er gallinn", spurði
Scott.
„Hann er fínn, fínn, enda er
nú varla hægt að fara fram á
minna fyrir 250 þúsund spírur.
Ég hugsa þó að blátt myndi fara
betur við augnalitinn minn“.
Dyr stjómfarsins vom opnar
líka og McDivitt sá einhvern
hlut fljóta út um þær í þyngdar-
leysinu.
„Hæ, þama er laus skrúfa“,
hrópaði hann.
McDivitt kíkti inn í farið illi-
legur á svip:
„Ertu að tala um mig Dave?"
Læknar í Houston segja að
þeim komi í rauninni ekkert á
óvart a’ð Schweickart skyldi vera
loftveikur. Það kunni að koma
einkennilega fyrir sjónir að þaul
vanur þotuflugmaður skuli finna
fyrir slíku, en hann sé ekki einn
um það, margir fyrri geimfara
hafi kvartað yfir því sama þótt
þeir hafi ekki verið jafn illa
haldnir.
Þúsundum dollara hefur verið
varið til að finna einhverja lækn
ingu, en enn sem komið er hefur
ekkert fundizt sem reynist betur
en sjóveikispilla.
—O—
Ef allt gengur að óskum hefst
svo hættulegasti hluti ferðarinn-
ará á morgun (föstudag) þegar
þeir MvDivitt og Schweickart
losa tunglferjuna frá og fljúga
henni tæpa 200 kílómetra frá
Apollo 9. Eftir sex klukkustunda
reynsluflug eiga þeir svo að
koma aftur upp að stjórnfarinu
og tengja ferjuna vfð það.
Ef einhver bilun verður á
ferjunni getur Scott stýrt Apollo
upp að þeim og annast tenging-
una sjálfur, eða þá að þeir fara
út um útgöngulúguna og hand
langa sig yfir til hans.
Hótelið á Seyðisfirði
brann í fyrrinótt
SLÖKKVILIÐIÐ á Seyðisfirði
var kvatt út kl. 0505 í gærmorg-
un. Kviknaði hafði í eina hóteli
kaupstaðarins, Hótel Firði og var
eldur laus í miðhæð hússins, sem
er timhurhús, 2. hæðir, ris og
steinsteyptur kjallari. Slökkvi-
starf gekk erfiðlega vegna vatns
skorts, en gola var á með 17 stiga
frosti. Skemmdir urðu miklar á
húsinu.
Þrennt var í húsinu, er elds-
ins varð vart, kona er svaf á efri
hæð og tvennt í kjallara. Konan,
sem svaf uppi varð eldsins vör og
kvaddi hún út slökkviliðið.
Er slökkviliðið kom á vett-
vang var eldur á miðhæðinni.
Vatn fékkst, eftir mikla erfið-
leika vegna kulda, úr nærliggj-
andi á, og þegar loks hafði tek-
izt að beizla vatnið var allmik-
ill eldur kominn í efri hæð húss-
ins. Slökkvistarf stóð svo unz
klukkan var orðin níu, en þá var
að mestu búið að ná yfirtökum
á eldinum. Slökkvistarfi var lok
ið um klukkan hálf ellefu.
Skemmdir urðu miklar á hús-
inu, sérstaklega á efri hæð, sem
brann allmikið, en þar voru gisti
herbergi. Á neðri hæð brann ekk
er,t nema í viðbyggingu að aust-
anverðu, en þar urðu bæði reyk-
og vatnsskemmdir. Á neðri hæð
voru matsalir og eldhús. í kjall-
ara var íbúð og skemmdist þar
húsbúnaður mikið aí vatni. í vest
urenda kjallarans er sæl-gætis-
sala, og urðu litalr skemmdir á
henni.
Slökkviliðið á Seyðisfirði er
að jafnaði kvatt út með háum
og hvellum brunaboða, en ókleift
reyndist að koma honum í gang
vegna frosts. Varð því að nota
símann til þess að vekja upp
slökkviliðsmenn. Starfið var eins
og áður var getið erfitt, því að
hvað eftir annað fraus í slöng
um slökkviliðsins og allt sílað-
ist, sem blotnaði. Efri hæð og
ris sýnist ónýtt, en skemmdir
eru ekki fullkannaðar.
VIÐTALSTIMI
BORGARFULLTRÚA
SJÁLFSTÆOISFLOKKSINS
í viðtalstíma borgarfulltrúa Sjálfstæðisflokks-
ins laugardaginn 8. marz taka á móti að þessu
sinni frú Auður Auðuns og Kristján J. Gunnars-
son. Viðtalstíminn er milli kl. 2—4 í Valhöll
v/Suðurgötu og er þar tekið á móti hverskyns
ábendingum og fyrirspurnum er snerta málefni
Reykjavíkurborgar.
— Banaslys í Njarðvík
Framhald af bls. 3
ur metri niður á steingólf. Mað
urinn slasaðist mjög mikiS og
var fluttur í sjúkrahúsiS í Kefla
vík, þar sem hann lézt skömmu
síSar. IlafSi hann hlotiS alvar
legan höfuSáverka, sem ekki var
viS ráSið. MaSurinn var einhleyp
ur, milli fimmtugs og sextugs.
hsj.
MIKIL aSsókn hefur aS undan-
förnu veriS aS sýningum Leik-
félags Reykjavíkur á Orfeus og
Evrydís. Á síSustu tveimur sýn-
ingum hefur veriS troSfullt hús
og margir orSiS frá aS hverfa,
aS því er Sveinn Einarsson, leik-
hússtjóri, skýrSi Mbl. frá í gær.
Á sunnudaginn kemur verður
aukasýning á Orfeus og Evrydís
en gera má ráð fyrir að sýningar
verði ekki öllu fleiri.
- 660 MILUONIR
Framhald af bls. 32
kvæð á ný um áramót um 302
milljónir króna ag haáði enn
batnað í febrúarlok, er hún var
um 440 milljónir króna.
í lok fréttatilkynnirugarininar
segir, að takisrt að forða frefkari
stöðvuin framleiðslunnar og
koma í veg fyrir kostnaðaéhækk
anir unnfraim greiðslugetu at-
vinnuveganna sé full ástæða til
að ætla, að atvinna og etftirspurn
miuni faira jafnt og þétt vaxandi
næstu vikur ag mánuði. Frétta-
ti'lkynningin fer hér á etftir í
heild:
„ Alþjóðagj aldeyrissjóðurinn
samþyklkti í gær, 5. marz, að
veita íslandi yfirdráttarlán að
fjánhæð 7,5 milllj. dollara, sem
er jafmgiildi 660 millj. islenzkra
króna. Lánið nernur hélmingi af
kvóta íslands hjá Alþjóðagjald-
eyrissjóðuinim og ber að endur-
greiða það í sáðasta lagi á 3—5
árum.
Tilgangur þessarar lánftötou er
í fyrsta lagi sá að styrkja lausa-
fjárstöðu Seðlabankans út á við
og skapa öryggi og traust í gjald
eyrismiáll'um, á meðan áhri/f genig
isbreytimgarinmar og annarra
efnahagsaðgerða á greiðslujöfn-
uðiruum eru að feoma fram að
fullu. í áætlunum þekn, sem
gerðar hafa verið í samibandi við
lántökuna, er gert ráð fyrir því,
að jöfnuður geti náðlst í gjald-
eyriisviðskiptum þegar á þessu
ári, svo að þessa lánsifjár verði
eingöngu þörf til þess að mœta
árstíðanbundnum sveiiflum í
gjaldeyrisviðsikiptum, og til þess
að skapa öryggi gagruvart huigs-
anlegum áfölluim í efnahagsmál-
um. Einnig er fyrirhugað að
greiða síðar á árinu önnur stutt
ián, sem tekin haifa verið að
unidamförnu, þ. á m. 440 milflj
kr. lán, sem tekið var hjá Evr-
ópusjóðnum í nóvember sl.
í öðnu lagi gerÍT iántakan
Seðlabankanium kleift að fram-
fylgja þeirri stefnu í lánsfjár-
miálum, sem mönkuð heiflur verið
að undanfömu, en hún byggist
á stórauknum útiánium Seðla-
bamkans til atvinnuiveiganna,
einkum til útflu tningsfram-
leiðslu ag iðnaðar. Er þessi út-
lánaaukning nauðsyrtleg tifl þess
að greiða fyrir því, að tækifæri
til tfr am le i ðsflu aukn inga r verði
nýtt á hagkvæman hátt, en ó-
hagstæð imnlánsþróun hetfur í
bili dregið út getu viðskipta-
banikanna til þess að mæta þess-
um þörtfum.
f tilietfni af þessari lántöfeu vill
Hoia ekki keypt
Air Bahamas
STJÓRN Loftleiða h.f. hefur beð
ið Mbl. að birta eftirfarandi:
„Sá misskilningur hefur kom-
ið fram í dagblöðum að Loftleið-
ir h.f. hafi keypt International
Air Bahamas. Um það er ekki að
ræða, svo sem auðsætt er af til-
kynningu félaganma til blaða hér
og erlendis.
Seðlabanikinn láta fná sér fara
nokkrar upplýsingar um þróun
peninga- ag gjaldeyrismiála að
undantförnu og horfur framund-
an. Efnahagsiþróunin érið 1968
var, eins og kumnugt er, mjög ó-
hagstæð vegna minnkamdi atfla
ag óhagstæðis útflutniragsiverð-
lags, ag lækkaði verðmæti út-
flutninigsiframleiðslu á árinu um
fjórðung, en árið áðux hafði það
lækkað um 30%. Þótt almennuir
inniflutningur, þ. e. a. s. irm-
flutninigur til annars en stór-
framlkvæmda, ékipa og fiiugivéla,
lækkaði um nálægt 17% á áTÍnu
1968, nægði það emgan vaginn
til þess að koma í veg fyrir mik-
inn hallla í gjaldéyrisviðskiptumL
Fór gjaldeyrisstaðan sérstakleiga
ört rýrnandi haiustmánuðina ag
var hún í lok október orðin nei-
kvæð um 243 millj .kr., em það
jafngildir 375 millj. kr. á ruúver-
andi gengi. Bftir gengisibreyting
una í nóvember hatfa orðið mikii
uimskipti tifl hins betra í þróun
gjaldeyrismála, og um áramótin
var gjaldeyrisétaðan orðin já-
kvæð að nýju um 302 millj. kr.,
svo að batinn frá októberlokum
nam 677 millj. á núverandi
gegni. Frá áramótum hefur þró-
unin einniig verið sæmilega hag-
stæð miðað við árstíma. Endan-
legar tölur um gjaldeyrisstöðuna
í lok febrúar eru enn efkki fyrir
hendi, en bráðabirgðatölur benda
til þess, að hún hatfi numið ná-
læ.gt 440 millj. kr. ag því verið
130—140 millj. kr. hagstæðari en
í lok sáðasta árs. Það skal tekið
fram, að yíirdréttarlán hjá al-
þióðastafnumuim eru ætíð tekin
til frádráttar í tölium um gjald-
eyrisstöðuna, srvo að notkun
þeirra hefur ekki áhrif á hana.
Þegar meta skal þessa hag-
stæðu þróun í gjaildeyrisaniálum,
er réct að hatfa í buga, að hér
hatfa bæði verið að verki fyrstu
áhrif m)ki]flar gengisbreytinigar
á aftirspum eftir innflutningi
og gjaldeyri, en hins vegar árs-
tíðarbundinn bati í gjaldeyris-
viðakiptum. Varanlegra éhriifa
gengisbreytinigarinn.a.r é fram-
leiðslu otg afkomu atvinniuiveg-
anna hetfur hins vegar enn ekki
gætt að ráði, en þvi veldur bæði
iítiifl sjávaratfli í nóvember og
desieraher, svo og hið lamgvinna
verkfall á bátatflotaniuim. Þessara
éhritfa á nú að fara að gæta í vax
andi mæli, fynst í sj'ávarútvegi,
en þaðan munu þau breiðast til
annarra atvinnugreina. Takist
að forða frekari stöðvurtum fram
leiðslunnar og koma í veg fyrir
kostnaðaThæikkanir uimfraim
greiðsfluigetu atvinnurveganna, er
full ástæða til að ætla, að a)t-
vinna og eftirspurn muni fara
jatfnt og þétt vaxandi næstu vik-
ur og mánuði“.
Toncbær shal
hann heita
/ Á FUNDI borjerarstjórnar í
. ) gær var greitt atkvæði um
hváð samkomustaöur æsku-
fólks í Hlíðunum skyldi heita.
Eins og kunnugt er af frétt- .
, , , , , , _ . .. ... um urðu nokkrar deilur um
er hun raksf a voruvagn a Rvk. flugvelli \ nafnið og var efnt til skoð-
( anakannanar meðai gesta stað
Urðu skemmdir á bol vélar-
Shemmdir ó Friendshipvél FÍ.
TALSVERÐAR skemmdir urðu
á einni Fokker Friendship-vél
Fiugfélags tslands í gær, þegar
verið var að taka hana út úr
skýli á Reykjavíkurflugvelli.
Þrjár vélar voru geymdar í
þessu skýli, og átti að taka þær
allar út. Fokkervélin var síðasta
vélin, sem tekin var út, og vildi
þá svo óheppilega til að hún
rakst á vöruvagn.
a
inn beggja vegna aftantil, og
verður vélin frá flugi talsverðan
tíma. Ekki er enn ljóst, hvort
hægt verður að gera við skemmd
irnar hér eða vélin verði send
utan, en von er á sérfræðingi frá
Fokker-verksmiðjunum sem
skera mun úr um þa'ð atriði í
samráði við flugcdrkja Fl.
arins. Sú könnun leiddi í ljós,
að flestir hölluðust að nafn-
inu Tónabær.
Styrmir Gunnarsson bar
fram tillögu þess efnis, að sam
komustaðurinn hlyti þétta
nafn. Var tillagan samþykkt
með 6 atkvæðum gegn 4, en 5
borgarfulltrúar sátu hjá.