Morgunblaðið - 08.03.1969, Blaðsíða 20

20
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 8. MARZ 1969.
Vörn gegn kali í túnum
Er loðnumjöl dýrara en Kjam
inn? Þegar mest kól hjá okkur
Eyfirðingum kringum 1950, var
ég við búskap þar nyðra. Ég fór
ekki varhluta af kalinu frekar
en margir aðrir. Það var ömur-
leg sjón að sjá yfir sum túnin.
Margir hektarar lands svo gott
sem graslausir sumsstaðar. Enda
fengu sumir bændur ekki nema
helming þess heyfengs, sem þeir
voru vanir að fá í meðal ári.
Einkum og sér í lagi urðu ný-
ræktir illa úti af kalskemmdum.
Nú er það reynsla mín og állra
þeirra, • sem við búskap hafa
fengizt, að næstum tilgangslaust
sé að bera ólífrænan áburð of-
an í kalinn svörðinn. Þó munu
allir bændur í heimasveit minni
hafa borið meira og minna tilbú-
inn áburð á kalskemmdirnar í tún
um sínum, í þeirri veiku von að
úr rættist. En því miður varð
útkoman víðast hvar mjög slæm,
þó ekki vantaði áburðinn. Ég bar
síldarmjöl á kalskemmdirnar hjá
mér. f fyrri slætti fékk ég lé-
lega uppskeru. En í seinni slætti
FÉLAGSLÍF
Sundmót Armanns
verður haldið í Sundhöll
Reykjavíkur fimmtudaginn 27.
marz kl. 8.30 e.h. Keppt verður
í eftirtöldum greinum.
100 m skriðsund karla (keppt
um bikar úr safni Sigurjóns Pét-
urssonar frá Álafossi).
200 m bringus. karla (keppt
um bikar er gefinn var til minn-
ingar um Kristján Þorgrímsson
forstjóra).
100 m baksund karla.
200 m fjórsund kvenna (keppt
um styttu er gefin var af Gunn-
ari Eggertssyni).
200 m baksund kvenna.
100 m bringusund kvenna.
100 m bringusund drengja.
50 m skriðs. drengja (keppt
um bikcr er Pétur Kristjánsson
og Gunnar Eggertsson gáfu).
100 m skriðsund stúlkna.
50 m skriðsund telpna f. 1957
og síöar.
4x100 m skriðsund karla.
4x100 m skriðsund kvenna.
Auk þess er keppt um afreks-
bikar ISÍ er vinnst fyrir bezta
afrek mótsins samkvæmt gild-
andi stigatöflu.
Þátttaka berist til Siggeirs Sig
geirssonar, Grettisg. 92, s. 10565
fyrir föstudaginn 21. marz 1969.
Ef fleiri en þrír riðlar verða í
sundi munu fara fram undanrás-
ir miðvikudaginn 26. marz kl. 8
e. h. eða á mótsdag kl. 7 e. h.
Stjórnin.
fékk ég allgóðan afrakstur upp
úr kalskemmdunum. Voru þá kal
blettir með öllu horfnir úr tún-
inu. Nú bar ég mjölið ekki á
strax og snjóa leysti, því ég var
ekki ráðinn í því strax hvað
gera skyldi. Hollendingar hafa
keypt af okkur loðnumjölið. Og
hefur það verið greitt niður til
útflutnings. Þeir nota það í akr-
ana hjá sér og reynist vel. Ég
vil nú beina þeirri spurningu
til bænda, hvort ekki sé tími
til kominn að nýta þau hráefni,
sem til eru í landinu til þess
að reyna að koma í veg fyrir
að annað eins afhroð og bænd-
ur víða á landinu hafa orðið
fyrir endurtaki sig jafn tilfinn-
anlega.
Ég hefi hugsað mér notkun
mjöls þannig að bera það á þar
sem hættan er mest á kali og
svo þar sem það kemur í ljós.
Eflaust er athugandi að bera
hvers konar mjöl á að haustinu,
eða í hlýviðratíð seinnipart vetr
ar. Ef nota á beinamjöl, þá bera
það á að haustlagi áður en jörð
fer að frjósa. Mér er nú ekki
kunnugt um hvaða verð er eða
muni verða t.d. á loðnumjöli í
ár. Eflaust er það eitthvað dýr-
ara en Kjarninn. En þess er að
gæta, ef vel tekst til, og annað
er ástæðulaust að ætla, þá er
það mikils virði. Og undan líf-
rænum áburði fæst lífrænna fóð
ur.
Það sem um er að ræða er
að bændur grípi ekki í tómt,
þegar kalskemmdir eru miklar í
túnum þeirra. Að þeir í framtíð-
inni hafi aðgang að lífrænum efn
um til að eyða kalinu og fái í
þess stað meðal uppskeru. Þá er
það einn góður kostur við lífræn
an áburð, að hann verkar ár eft
ir ár, þar sem hann hefur verið
borinn á. Þar grænkar fyrst á
vorin.
Fitan í mjölinu er vöm gegn
því að túnið brenni undan því.
Þann eiginleika hefur notkun
mjöls fram yfir húsdýraábyrð,
að ég ekki tali um tilbúinn
áburð.
Eskihlíð 10B
Þorsteinn Jónsson.
I
_ , i
Ármúla 3-Slmar 38900 ■
38904 38907 ■
BÍLABDÐIHI
i
Vegna mikillar sölu und-
anfarið á notuðum bílum
getum við bætt við nokkr-
um bílum í sýningarsalina.
Höfum góða kaupendur að
ýmsum gerðum notaðra
bíla.
Ekið d kyrr-
stæðo bílo
EKIÐ var á R-18083, sem er ljós-
grár Taunus 17M, þar sem bíll-
inn stóð á móts við KRON á
Skólavörðustíg milli klukkan 17-
18, 28. febrúar sl.
Þriðja marz var ekið á R-11229,
sem er grár Skoda, þar sem bíll-
inn stóð sunnan megin við Hafn
arstræti gegnt Hvannbergsbræðr
um, laust fyrir klukkan 16 um
daginn.
Ekið var á R-20812, sem er rauð
ur Fiat 850, þar sem bíllinn stóð
í Mjölnisholti frá klukkan 19
2. marz til klukkan 9 morguninn
eftir.
Bílarnir þrír skemmdust allir
talsvert og skorar rannsóknarlög
reglan á ökumennina, sem tjþn-
unum ollu, svo og vitni að gefa
sig fram.
- BÆTT SKIPAN
Framhald áf bls. 8
sjái margar leiðir til útfærslu.
Koma hér til greina leikþættir,
Ijóðalestur, annar upplestur.
söngur o.s.frv.
Eins og að framan greinir er
gert ráð fyrir þátttöku fjölmiðl-
unartækja í kynningu á stefi há-
tfðahaldanna. Þessari kynningu
yrði væntanlega þannig háttað,
að allt frá júníbyrjun ár hvert
og fram til 17. júní mundu blöð-
in birta greinar, hljóðvarp og
sjónvarp dagskrárliði helgaða
margnefndu stefi.
in hefur þegar kynnt tillögur
þessar ritstjórum dagblaða hér í
Reykjavík og dagskrárstjóra
hljóðvarps og tóku þessir aðilar
vel hugmyndum nefndarinnar
Einnig er þess að geta, að Þjóð
hátíðamefnd Reykjavíkurborgar
beitti sér fyrir því nýmæli í ár
a'ð sýndur var leikþáttur eftir
Gunnar M. Magnúss rithöfund
um Fjölnismenn og hafði Gunn
ar samið þáttinn sérstaklega fyr
ir nefndina. Þótti tilraun þessi
takast mjög vel, og er vart úr
vegi að gera ráð fyrir, að Þjóð
hátíðamefnd Reykjavíkurborgar
hafi fullan hug á að halda áfram
á sö-mu braut og muni þá fús
lega tengja leikþáttinn stefi há
tíðahaldanna.
Hvað varðar þjóðhátíðarmerki
má geta þess, að Þjóðhátíðar-
nefnd Reykjavíkurborgar hefur
árlega látið gera merki til sölu
í Reykjavík og stundum hefur
það einnig verið sent út á lands-
byggðina, í litlum mæli þó. Hér
virðast því öll rök mæla með
gerð þjóðhátíðarmerkis, sem
ætlað yrði til sölu um allt land.
Nefndin gerir ljóst, að fram'
kvæmd tillagna þéssara krefst
töluverðs fjármagns. Veita yrði
allsæmileg verðlaun sigurvegur
unum í samkeppni um merkja-
smíð, lagasmíð og ritsmfð. Störf
nefndarinnar hefðu auk þess í
för með sér ýmsan óhjákvæmi
legan kostnað, sem vonlegt er,
Hér í móti kæmu ef til vill ein-
hverjar tekjur af merkjasölu.
Nefndin telur eðlilegt, að Sam-
band íslenzkra sveitarfélaga,
sem fulltrúi þeirra aðila, er ann-
ast undirbúning og framkvæmd
þjóðhátíðarhalds í landinu skipi
Landsnefnd þjóðhátíðarhalds og
beri allan kostnað af störfum
hennar, enda snerta störf henn-
ar starfssvið einstakra sveitar-
félaga og framkvæmd hátíða-
haldanna um allt land.
Sú nýskipan hátiðahaldanna
17. júní, sem hér hefur veri’ð
rædd hefur einn megintilgang:
Að þjóðhátíð íslendinga megi
ár hvert vekja þá til rækilegr
ar umhugsunar um einhvern
verðugan kafla Islandssögunnar
og á þann hátt efla þjóðernis-
kennd þeirra og þjóðarhag.
II®
|VAUXHALl
[j
Bezta auglýsingablaðið
- OMAGAR ...
Framhald af bls. 8
lagið og jafnframt miklu ótraust
ari og verri, þar sem hennar er
aflað í hjáverkum. Ennþá ljósara
er auðvitað tap þjóðfé'lagsins á
því, að nemendur verði að hverfa
frá námi vegna fjárhagsörðug-
leika. Sá kostnaður, sem þjóðfé-
lagið hefur þá þegar borið af
skólagöngu þeirra, fer í súgirm
þar sem hálfmenntun þeirra nýt
ist hvorki þeim né þjóðinni í
starfi. — Þetta virðast allt sam-
an augljós sannindi, en samt
geta þau enalaust vafizt fyrir
nátttröllunum.
„OFALIN DEKURBÖRN"
Haldi einhver í alvöru, að ís-
lenzkir háskólastúdentar séu „of-
alin dekurbörn“, sem geti „árum
saman“ stundað „einhvers konar
háskólahobby, jafnvel út um öll
lönd og álfur“ með fullar hend-
ur almannafjár, vil ég benda á
fáeim atriði úr úthlutunarregl-
um Lánasjóðs íslenzkra náms-
manna. Fyrst er þá rétt að taka
skýrt fram, að opinber aðstoð við
íslenzka námsmenn er að lang-
mestu leyti í formi lána, sem
endurgreiðast að námi loknu í
beinhörðum peningum. Styrkir
eru að jafnaði aðeins veittir tii
að vega upp á móti kostnaðar-
auka þeirra (skólagjöld, far-
gjöld), sem fara verða utan til
náms, sem ekki er hægt að leggja
stund á hérlendis.
í 4. gr. úthlutunarreglnanna
segir: „Enginn námsmaður getur
fengið námsaðstoð oftar en svar
ar til eðlilegs árafjölda i við-
komandi námsgrein og einstök-
umframfjárþörf hans. Hundraðs
hlutarnir skulu vera lægstir á
fyrsta námsári og fara síðan stig
hækkandi. Þeir skulu ákveðnir
árlega með hliðsjón af f jölda um-
sókna og því fjármagni, sem sjóð
urinn hefur til umráða. — Um-
framfjárþörf er námskostnaður —
samkvæmt könnun stjórnar lána
sjóðsins — að frádreginni tekju
öflun til námsnota og styrkjum
frá opinberum aðilurn."
Þrátt fyrir verulegar úrbæt-
ur í lánamálunum undanfarin
ar eru þetta nú öll ógrynnin
af almannafé, sem íslenzkir stúd
entar velta milli handanna. Þær
tekjur, sem þeir hafa í fríum sín
um eða með námi, eru dregnar
frá námskostnaði á hverjum stað,
og síðan fá þeir úthlutað láni,
sem er aðeins ákveðinn hundraðs
hluti af misrrnuninum, eða svo-
kallaðri umframfjárþörf. Það er
þvi álltaf eftir óbrúað bil, sem
hver námsmaður verður að kom-
ast yfir með einhverju móti —
t.d. með því að slá víxil. Það
er því ekki nema von, að þessi
oföldu dekurbörn leiki sér ár-
um saman í hásikólahobbyinu!
BARÁTTUAÐFERBIR
STÚDENTA.
Ég vil að lokum víkja lítið
eitt að tilvitnun K. H. í „einn
af stúdentaráðsmönnum Háskóla
fslands" í útvarpi 9. nóv. 1968.
Ég tel víst að átt sé við um-
mæli mín í viðtalsþæitti í útvarpi
snemma í október (e.t.v. 9. októ-
ber) 1968. Þá sagði ég eitthvað
á þá leið, að íslenzkir stúdent-
ar ættu að láta miklu meira til
sín taka en þeir hefðu gert fram
til þessa. Stúdentaráð vildi
reyna að vekja áhuga stúdenta
á eigin baráttumálum. Við kysum
helzt að nota friðsamlegar að-
ferðir til að vekja athygli á bar-
áttumálum okkar, en að sjálf-
sögðu hefðum við í bakhönd-
inni að grípa til róttækra að-
gerða, ef á okkur yrði ekki hlust
að. Þetta hendir K. H. á lofti
og lætur prenta með feitu letri.
Síðan ruglar hann saman Stúd-
entaráði Háskóla íslands og
Stúdentafélagi Háskóla íslands
og segir, að „félagið" (líklega
á hann við stúdentaráðið, sem ann
ast um hagsmuna- og menntamál
stúdenta) setji fram „ótal kröf-
ur á hendur þjóðfélaginu, og þær
kröfurnar eru ekki bornar fram af
lítillæti þiggjandans: Peninga eft
ir þörfum, hlunnindi og réttindi
eins og við óskum. Skyldur okk
ar við íslenzkt þjóðfélag ákveð-
um við seinna! Ég veit ekki,
hvenær forsvarsmenn íslenzkra
stúdenta hafa sagt þetta, en
kannski getur K.H. upplýst mig
um það. Varðandi baráttuaðferð
ir íslenzkra stúdenta vil ég í-
treka það, sem K. H. vitnar í sem
að við kjósum helzt að beita frið
samlegum aðferðum, meðan á okk
ur er hlustað og einhver árang-
ur næst með þeim hætti. En hvað
eiga islenzkir stúdentar að taka
til bragðs, er þeir hafa um margra
ára skeið farið á friðsamlegan
hátt fram á það t.d., að þegar
stað verði hafizt handa um að
skapa tannlæknadeild háskólans
einhverja aðstöðu, ennþá bólar
ekki á neinni lausn, deildin hef
ur lengi verið hálflokuð og lok
ast kannski alveg í haust? Samt
vita aTlir um geigvæn/legan tann
læknaskort á fslandi. Hvað eiga
stúdentar að gera, eftir að hafa
talað „friðsamlega" fyrir daufum
og veggsljóum eyrum í mörg ár?
Kannski K. H. geti bent á „frið-
samleg" úrræði og leyst málið.
Höskuldur Þráinsson, form.
stúdentaráðs.
Hér er þess að geta, að nefnd- ura hlutum hennar. Ekki skal
veita námsaðstoð, nema um eðli-
lega framvindu námsins sé að
ræða. Námsmaður, sem fer hrað-
ar yfir, getur notið þess i náms-
aðstoð.“ í 9. gr. segir: „Láns-
upphæð til hvers námsmanns skal
vera ákveðinn hundraðshluti af
- HLJOMPLÖTUR
Framhald at bls. 13
að sízt af öllu hefur honum farið
aftur á liðnum árum.
Glatt á hjalla" eftir þá Bjarna
M Gíslason og Loft Guðmunds-
son kemur svo eins og skollinn
úr sauðarleggnum á eftir tveim
iar áðurtöldu ágætis lögum, og
get ég ekki séð neina ástæðu
fyrir veru þess á plötunni, þar
sem hvort tveggja er sára ómerki
legt, lagið og textinn, og gefa
Hauki enga sérstaka möguleika
til raddbeitingar. Ef til vill á
þetta að vera „beat“ lag en sem
slíkt er það algjörlega út í hött
Kristinn Reyr er höfundur að
nokkuð góðum valsi „Copenhag-
en“. Hann samdi einnig textann,
og er þar að finna margar upp-
lýsingar gagnlegar ferðamönn-
mönnum í þeirri borg, kóngsins
Kaupmannahöfn. „Hitti ég vin
minn“ er annað lag Jónasar Jón
assonar á þessari plötu, en ein-
hvern veginn hefur hann ekki
hitt í mark, svo sem honum tókst
þó oft hér áður fyrr. Stafar það
ef til vill af því, hve margbrot-
in lög hans eru að þessu sinni.
„Iljalaff viff strengi“ er einnig
annað verk Kristins Reyrs, bæði
lag og texti, Haukur Morthens
á svo seinustu tónsmíðina „Meff
beztu kveffju", en það er einmití
nafnið á plötunni í heild. Þetta
er hið þokkalegasta lag og rúm-
lega það. Kristinn Reyr er höf-
undur textans.
Ég hef enn ekki getið mikið
um söng Hauks Morthens á þess-
ari plötu, en hann er al’ls staðar
góður og á köflum frábær. Hauk
ur er hetjusöngvari, og eftir hina
miklu þjálfun undanfarinna ára
er hann orðinn hreinn meistari
í túlkun, og má þar benda a
„Til eru fræ“.
10 lög af 14 á þessari plötu
eru eftir ísl. höfunda, og er það
hagstætt hlutfall, en sá hæng-
ur er þó á, að sum hver eru
þau ekki mikill bógur, og er það
raunar aðalgalli plötunnar. Að
vísu er sjálfsagt að lofa landan-
um að spreyta sig, en framleiðsl
an verður þó að fullnægja vissu
gæðamati. Ef Haukur hefði sleppt
2—3 ísl. lögum og tekið jafn-
marga útlenda ,,standarda“ í
staðinn hefði platan orðið enn
betri. Einnig sakna ég þess að
heyra Hauk ekki reyna sig við
eitthvert af þeim lögum, sem Tom
Jones hefur sungið, því að þeir
hafa ekki ólíka rödd.
Textarnir fjalla flestir um ást,
konur og rómantík, en mjög mis
jafnlega er með efnið farið, þó
gnsefa LJÓð Davíðs frá Fagra-
skógi við himinn. Plötuhulstrið
er unnið í Kassagerð Reykjavík
ur. Framhliðin er blá með lit-
mynd af Hauki, mjög snoturt,
það eina, sem ég get ekki fellt
mig við, er landakort af fslandi
í efra hægra horni framhliðar-
innar, þar sem ég get ekki séð,
að þessi plata sé til muna ís-
lenzkari eða þjóðlegri en al-
mennt gengur og gerist.
Að lokum vil ég þakka Hauki
fyrir frábæran söng, og vonandi
líður mun styttri tími en 4 ár,
þar til hann kveður sér aftur
hljóðs á hljómplötumarkaði.
Haukur Ingibergsson.
- KVIKMYNDIR
Framhald af bls. 13
fláráð, hópur glæpamanna, Ar-
abahöfðingi sem á að myrða,
en sést lítt é filmu. Þetta eru
persónurnar, sem máli skipta í
þessari mynd. Flestir setja sig
nú í stellingar til að sitja sem
fastast heima.
Það er því rétt að geta þess
strax, að mynd þessi er skárri
en margar aðrar, sem fjalla um
svipað efni. Veldur þar mestu
um, að aðalhlutverkið er í hönd-
um Jean Marais, sem hefur
útlit, sem gefur til í senn lífs-
reynslu og karlmennsku. Hann er
enginn súkkulaðidrengur og því
hægt að trúa á hann mörgu
af því sem i myndinni gerist.
í þeim fjölda fransk-þýzk-
ítalsk-spánsk - grísk-júgóslavn-
eskra mynda, sem hér hafa
sést að undanförnu, fáum til
gleði, hefur borið á hræðilega
hættulegri stefnu. Stúlkurnar
eru hættar að vera fallegar
og þokkamiklar. Fyrir þá sem
hafa gaman af ofbeldi og dráp-
um, hafa þessar myndir eitthvert
gildi, sem dægrastytting. Fyrir
okkur hina hefur það verið
eina afþreying að horfa á lima-
fagrar stúlkur. Sem betur fer
er þessi mynd ekki dæmi um
þetta. Marisa Mell leikur eina
kvenhlutverkið og reynir lítt
á leiklistarhæfileika. Hitt er tví-
mælalaust að hún lífgar upp á
landslagið og dreyfir huganum
frá tilgangslausum og ruglings-
legum söguþræði.
ós