Morgunblaðið - 17.04.1969, Blaðsíða 13

MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 17. APRlL 196®
13
Sjómannasiðan
I UMSJÁ ASGEIRS JAKOBSSONAR
BJARNI Ingimarsson skip-
stjóri skrifaði fyrir tóU eða
■þrettán árum Atvinnumála-
•ráðuneytinu bréf og skýrði
•frá því, að sér Refði tekizt að
auka opnun botnvörpu all-
mjög eða í eina fjóra faðima
•með því að fara eins að og
>við opnun flotvörpunnar, það
*er tenjíja víra úr hofuðiin-
•unni og upp á 25 faðma merk-
<in. Hann lét einnig að því
‘liffgja, að haegt væri að búa
til vörpu, sem hægt væri að
toota jöfnum liöndum, sem
tbotnvörpu og fiofcvörpu. Slíkt
veiðarfæri væri hið „ideala“,
iveiðarfæri togveiðiflotans. —
Væri nu svo vitlaust, að
iBjarni yrði fenginn til að
vinna að slíkri vörpugerð?
'Hvað, <sem um það verður,
má benda bátatogveiðimönn-
■um á þá aðferð, sem Bjami
var búinn að þrautreyna áð-
ur en hann hætti sjómennsku,
sem sé þá, að auka opnun
Tbotnvörpunnar með því að
tengja leggi upp á togvírana.
fMér er sagt að sumir reyni
að auíka opnunina með leggj-
'um eða hanafótum úr höfuð-
iínunni upp í hlerana, og það
•er auðVitað til bóta, en hitt
■veitir þó skiljanlega enn
meiri opnun að tenjgja þessa
leggi hærra upp á togvírana
og upp fyrir hlerana.
Bjarni Ingimarsson
Haröplast - semet - ál
Þoð er sjoldan
ein bóron stök
LANGT er síðan menn fóru að
sm>íða skemmtiíbáta úr öðrum
éfnum en veiði eða stáli, en
viði eða stáli, en menin hafa verið
imjög hriikandi við tilraunir af
þessu tagi í smíði fiskibáta. Nú
er aftur á móti vaknaður mikill
ábugi fyrir þesaum ódýru efnum
en endingargóðu, einkum í Kan-
ada og Bandaríkj unum, og eftir
þ,vi sem brezkir skipasmiðir
segja er engum va'ndikvæðum
bundið að þeirra dómi að smíða
fiskibáta úr harðplasti. Ýmeir
telja þó semientstolöndu — ferró-
sement — sterkasta efnið í fiski-
báta. Hvað sgja íslenzkir skipa-
smiðir um þetta mál. A'uðvitað
gera þeir sér Ijóst, að þegar þeir
eru efldir til að smíða skipin
fyrir fiskimenmna akkar, &vo
sem vera ber, dugir ekki að gera
bara það, gem aðrir gera, heldur
vera í fararbroddi. Samivinna ís-
lenzkra fiskimanna og skipa-
smiða á að geta leitt til þess að
ViS næðum forystu víða. Skipa-
smiðirnir þurfa að gera sér ljóst
þann fcost, að þeir geta byggt
fiskiskip 'í samvinnu við reyud-
Uisbu fiskimenn í héimi. Hirwum
unga skipasmíðaiðnaði er nauð-
syn að samvinna takist með
Bolfiskafli
báta 14,6
HEITA má, að sama veðurbliðan,
sem var í febrúar, hafi haldizt
allan marzmánuð. Góður afli var
hjá togbátunum allan mánuðinn
og hjá línubátunum var yfirleitt
góðuir afli, emikanlega fyrri hluta
mánaðairins, en hjá netabátunum
var yfirleitt mjög tregur aflL
í marz stunduð'u 46 Vestfjarða
bátar bolfiskveiðar, 35 réru með
línu, 8 með net og 3 með botn-
vörpu, en á sama tíma í fyrra
réru 40 bátar með lírau og 12
með net. Línuibátarnir ‘voru nú
mest á svæðinu frá Lótraröst að
Barða, og var uppistaðan í afla
þeirra steinbítur, þegar kom
fram í mánuðinn. Netatoátranir
voru mest í Víkurálraum og út af
Breiðafirðiniuim, en togbátamir
vestan til við Barðagruimið og
suður undir Víkurál.
Heildaraflinn í mánuðinum
var 7.477 lestir, og er heildarafl-
skipstjórnarmönnum og verk-
fræðingum. Við eigum .kannski
ekki peminga á borð við aðra, en
við eigum hagnýta reynjslu fiski-
mannanna, og 'unga og hug-
myndaríka verkfræðinga.
Sjóstongoveiði
í ANNARRI frétt hér á síðunni,
ier sagt frá því að Orkneyingar
hyggi gott till sjóstangaveiði fyr-
'ir ferðamenn sem til eyjanna
Ikoma. Hvað hafa menn hugsað
Ifyrir sliku 'hér. Við eigum fullt
>af aflóga skipum, sem eru nægj-
anlega góð til að gutla á yfir
sumarið við ströndina með spar-
ineytmum vélum, jafnvel aðeins
ihjálparvél og seglum. Það mætti
trífa innan úr þessum bátum, því
að varla þarf nú að ætla aflan-
um mikið plásis, og innrétta þá
skemmtilega. Sjálfsagt tækist
okkur með einhverjum flottræf-
ílshætti að igera þetta að margra
milljóna fyrirtæki, en hinir
löngu firðir og flóar með næg-
um fis.ki fyrir stangaveiðimenn
bjóða upp á þennan afcvinnuveg.
Vestfjarða-
þús. lestir
inn frá áramótum þá orðinn
14.605 lestir. í fyrra var aflinn
í marz 4.176 lestir og heildarafl-
inn frá áramótum 10.734 lestir.
Aflahæstur togbátanna er
GuðbjartuT Kristján frá ísafirði
með 384,3 lestir, og er hann afla-
hæsti báfcurinm í mánuðinum. Af
netabátunum var Vestri Irá Pat-
reksfirði aflahæstur með 251,2
lestir, en í fyrra var Helga Guð-
mundsdóttir frá Patreksfirði
aflahaest með 58,2 lestir. Af línu-
bátunum er Táiknfirðingur afla-
hæstur með 258,4 lestir í 22 róðr-
um, en í fyrra vac Sólrún frá
Bolnugavík aflahæst línubáta
með 194,3 lestir í 10 róðrum.
Guðbjartur Kristján er nú afla-
hæstur Vestfjarðabáta frá ára-
mótum með 602,3 lestir, en í
fyrra var Helga Guðmundsdóttir
frá Patreksfírði aflahæst yfir
sama tímatoil með 577,8 lestir.
FISKIMÁLASTJÓRI rakti í er-
indi sínu hina óhiagstæðu þróun
í sjávarútvegi og má segja að
þar teggist atll á eitt útgerðinni
til miska.
„Á þessu 10 ára tímatoili (það
er 1958—68) sagði Fiskimála-
stjóri,“ hefur fiskiskipastóllinn
vaxið um 51% eða úr 54.600 br.
rúmlestum í 82.250 br. rúmlestir.
Alfinn á hverja rúmlest er
þannig langtum minni í lök
tímabilsins en við upp'haf þess.
Þetta segir heldur ekki alla sög-
una. Tækin, sem nú eru raotuð
og ætluð til að hjálpa sjómönn-
um við að ná mieiri afla voru
varla til við upphaf tímabilsins.
Eins og allir vita er hér um
mjög dýran útbúnað að ræða,
sem útgerðin verður að bera,
hvort sem mikið aflast eða lítið.
Þróun aflabragða á kostnaðar-
einingu (leturbreytingin er
blaðsins) er þannig jafnvel enn
óhagstæðari en þróun afla á •
hverja rúmlest. Skýrir þetta að |
noklkru hina mikla exfiðleika út-
gerðarinnar. Aflinn á hvern |
fiskimann hefur fallið úr 200
lestum á árinu 1966 í tæplega
100 lestir á s.l. ári. Gefur það
glögga hugmynd um tekjurým-
un þeirra sem sjó stunda.“
Þessi orð minna á þá stað-
reynd, að útgerðarmenn og sjó-
menn leysa ekki vandamál sín
m-eð innbyrðis deilum um skipti
á tapinu..
Ekki sama
hvernig þeir
eru mannaðir
NOKKRIR skipstjórar og stýri-
menn,. sem fengu ekki stöður við
sitt hæfi á brezka togaraflotan-
um, tóku sig saman í vefcur og
mönnuðu tvo litla togara frá
Grimsby Ross Heron og Ros’s
Tern og stunduðu veiðarnar
upp á hlut. Þeir komiust leikandi
af með sjö menn á dekki í stað
10 mianna, eins og venja er að
hafa á fcogurum sömu stærðar.
Þetta er aðeins eitt lítið dæmi
af mörgum, sem hægt er að
nefna um það, að það margborg-
ar sig fyrir okkur, sem allt eig-
um 'undrir sjávarútvegi, að launa
svo vel sjómannastéttina, að
þangað veljist aðeihs úrvalefölk
— og ekkert nema úrvalsfólk.
MARGAR þjóðir víða um heim
eru að byggja 'heilan flota af
rækju- og humarbátum oft úr
harðplasti einhverskonar og virð
ast þetta hin glæsilegustu skip
og vel útibúin af myradum að
dæma, en það er nú okkar helzta
dægrastytting að skoða flottar
myndir af annarra þjóða bátum
til ýmissa nota. Björgvin Bjarna
son segir, að það sé útilokað að
láta slíka báta bera sig á rækju-
veiðum hér, þeir yrðu alltof dýr-
ir og Björgvin veit vitaskuld
hvað hann syngur 1 þessu efni
manna bezt. Þrátt fyrir það
finnst manni, að við verðum að
eiga að minrasta kosti einn raun-
verulegan rækjuJbát fyirir landi,
fyrst við erum að göltra Við
þetta, Rækju- og humarveiðar
•erú þá enginn atvinnuvegiir, ef
þær geta ekki borið báta, sem
smíðaðir eru fyrir þessar veiðar,
heldiur ,verða að notast við af-
lógs koppa, sem ekki hafa leng-
ur verið nýtilegir til annarra
veiða. M.enn ern síðan að tjasla
saman, eiginlega hver eftic sínu
höfði, einhverjum álíika aflóga
græjium og bátarnir eru sjálfir.
Auðvitað þarf að nýta út úr
þessum smábátum okkar, sem
enu geysi margir, en gaman
væni að eiga einn nýtízku rækju-
bát, þó ekki væri nema til að
leita að rækju við ströndina,
djúpt og grunnt.
Gildi toppmanna
‘VTÐ erum alltaf að verðlauna
menn fyrir eitt og annað, suma
að því er virðist helzt fyirir að
hafa lifað og tekið til sín nær-
ingu —• af sjálfsdáðum. Gildi
mikilla aflamanna og sjósókn-
ara fyrir þjóðrina er mikið og
fyrir sum sjávarþorpin ómeta'n-
legt. Þesis eru mörg dæmi, að
einn slíkur hafi viðihaldíð byggð
í fjölmennum þorpum um ára-
raðir. Ef toppmaðurinn fer 90
sjóferðir yfir vertíðina, fer með-
alsjóiaóknarinn kannsiki 60; hefði
toppmaðuirinn aftur á móti ekki
fatrið neima 60 sjóferðir er lík-
legt að hinn hefði ekkri farið
nema 40 s'jóferðir. Þetta á vita-
'&ksuld ekki aðeins við um sjó-
sókn, þó að dæmíð verði þar
máski ljóisara en í öðrum tilvik-
um. Það eru toppmennimir, sem
•marka árangur heildarinnar.
Eftir því setn toppurinn er hærri
verða meðalafköstin meird. Ég er
ekki á móti hreppstjórum, ekki
heldur á móti sóknarnefndar-
mönnum, fulltrúium í <stjóirnar-
ráði, formönninm, ráðunautum
eða erindrekum, sem auðvitað
eru þjóðinni nauðsynlegir, en
það er fleirum en mér, sem
finnst um o:f gengið fram hjá
mönnuim, sem raunverule'ga hafa
einhverju skilað um dagana,
sem fasta má hendur á og gert
eitthvað annað en tuskast 30 ár
eða svo skamimlaust í þesisu eða
hmu starfinu hjá því opinibera.
'Það gefcur vél verið að hug-
m-yndasnauðiir, framtakslausir og
’hæfileikalauisir puðarar séu mátt
arstólpar hvers þjóðfélags, og
ieigi því að verðlaunast, en kerf-
:ið er leiðinlegt.
Olíuofnor
— geislahitun —
ABERDEEN-BORG úthlutaði utn
áramótin 180® fermetra lóð und-
ir verksmiðju til framleiðislu á
fiiskikössum úr plasti. Það virð-
•ist svo af fleiri sarmskonar frétt-
•um að Bretar geri sér nú ljést,
>að það dugir ekki annað en
<hef jast hanöa á þesisu isviði.
Skozksjomanna-
sildaruppskrift
í ÞÆTTI einuim i BBC frá sild-
veiði- og útgerðarbænum Mallaig
í Skotlandi var talað vrið koniur,
sem kunnu ýmislegt fyrir sér í
matreiðslu síldar. Karlarnir báru
lof á matreiðslu kvenna siiina
en einn þeirra játaði þó, að hann
fengi aldrei betri síld en þá, sem
hann ætti nýveidda úti í sjó og
við .vinnuna. Skozku sjómenn-
irnir matreiddu síldina þannig:
Sneru af henni hausinn og drógu
út úr henni slógið, stungu henni
stutta stund ofan í heitt vatn og
stífð-u haraa síðan úr hnefa við
vinnu sína. Hefur einhyer ís-
lenzkur sjómaðiur reynslu af
þessari uppskrift?
með rafkveikju.
Verzlnn 0. tilingsen
BiLAKAUP.
9
Vel með famir bílar tíl sölu
og sýnis í bílageymslu okkar
I að Laugavegi 105. Tækifæri
tíl að gera góð bílakaup.. —
| Hagstæð greiðsiukjör. —
Bílaskipti koma til greina.
JfO
©
Os
13
'S
S
a
tSi 2
0»
s
32
I
s
s
JfO
a
c
I Tökum góða bílo í umboðssölu
|Höfum rúmgotf sýningorsvæði
innanhóss.
w*~rr» OMBOÐIÐ
SVEINN EGILSSON H.F.
L’AUGAVEG 105 SIMi 2046t