Morgunblaðið - 04.05.1969, Blaðsíða 8

8
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 4. MAÍ 1969
SKAKÞÁTTUR
í UMSJÓN SVEINS KRISTINSSONAR
LÖNGUM hafa menn bollalagt
og brotið heilann uan það, hvort
ýmsir arudlegir hæfileikar væru
arfgengir. Meiri hluti manna
mun hallast að því, að vissir
andlegir eiginleikar — góðir eða
iilir — séu að einhverju leyti
arfgengir. Óhætt mun að telja
íslendinga í hópi þess meiri-
hluta, og er það í samræmi við
þann ættfræðiáhuga, s'em á
óvenijurík ítök meðal okkar.
Við erum tiil dæmis ekki lengi
að slá því föstu, að „hann“ eða
„hún“ sæki þetta eða hitt í
„karlinn" eða „kerlinguna", ef
einhver sýnir ákveðnar lyndis-
einkunnir, sem eru þó tíðum al-
geragar og finnaralegar hjá vel-
flestum mönnum. Því verður þó
varla á móti mæilt, að sameig-
inleg skapgerðareinkenni séu
tíðari meðal násikyldra manna
en alJisóskyldra.
Sovézki stórmeistarinn, Salo
Flohr, tekur í nýlega útkomnu
þýzku skákblaði (Schach-Echo)
þá spurningu til Ihugunar, hvort
skókhæfileikar erfiist. Ekki reyn
ir hann að leggja fram neina
algilda niðurstöðu um þetta.
Hins vegar finnsrt honum dálítið
athygllisvert, að ekki mun þess
dæmi í skáksögunni, að sonur
stórm'eistaira í skák hafi orðið
stórmeistarj í þeirri sömu grein.
Þeir hafa þó surnir fengið tals-
verðan áhuga á skák og stundað
hana nokkuð, en ekki „slegið í
gegn“. Nefnir Flohr nokkur
dæmi sliks.
Taimanoff á, til dæmis, tví-
tuigan son, sem er mikili tón-
listaráhugamaður eiras og faðir-
inn, og teflir nokkuð, en ekki er
ta>lið líklegt, að hann búi yfir
skákhæfileium á borð við stór-
meistara. Þá minnist Flohr á
einkason AIjechin.s, fyrrverarudi
heimsmeistara, sem býr nú í
Sviss. Það er fjörutíu og s'jö ára
gamall maður, verkfræðingur að
atvinnu, sem virðist varia hafa
fengið svo mikið sem skákáhuga
i arf frá föður sinum.
Spassky og Petrosjan eru báð-
ir svo tiltölulega ungir, að vanla
er von til þess að þeir eigi stór-
meistara íyrir syni enn. Þrátt
fyrir mikla eirabeitingu að sbák-
inni og straragar þjálfunarað-
gerðir, þá hafa þeir þó ekki
hugsað svo alfarið um eigin
frama, að þeiir hafi viljað skjóta
loku fyrir það, að silíkt gæti
skeð í framtíðinni. Flohr upp-
lýsir okkur um það, að Spassky
eigi þriggja ára son, sem er að
vonum slakur við skákina enn.
Hins vegar á Petrosjan fijórtán
áira gamlan son, Va/rta<n að nafni,
sem hefur mikinn áhuga á skák
og virðist búa yfir allgóðum hæfi
leikum. Hann gengur í skákskóla
fyrir unga, áhugasama skák-
mienn í Moskvu, þótt æfcla mætti,
að hann gæti lært aerið nóg af
flöður sínuim. — En máski er
>rfeinkakennsla“ litin óhýru auga
í Rúss-lanidi.
Nú geta lesendur sjálfir dæmt
tsm það, hve líkl'egt má telja, að
Petrosjan þessi Petrosjansson
hreppi stórmeistaratign með ár-
unum. Hér fer nefnilega á eftir
skák, sem hann teflir við jafn-
aldra sinn, sovézkan, Derjabin
að nafni, sem þykir eiranig efni-
legur unglingur í skáklistinni.
Þeiir, sem kvarta yfir því, að
hehnsmeistarinn tefli fuilmarg-
ar bragðdaufar skákir, geta alla
vega glatt sig við það, að skák
þessi er ærið tilþrifamikil og
viðburðarík.
Kannski Vartan sæki, þrátt
fyrir allt, einraig nokkuð í
„kerlinguna“.
Hvítt: Derjabin
Svart: Vaxtan Petr jsjan
Sikileiyjarvörn
1. e4, c5; 2. Rc3, Rc6; 3- g3, g6;
4. Bg2, Bg7; 5. f4, e6; 6. d3, Rg-e7
7. Rf3, 6-«; 8. 0-0, d5; (Hinir
ungu keppendur tefla hið svo-
raefnda „iokaða“ afbrigði Sikil-
eyjarvarnar. Spassky beitti því
nrjög á hvítt í útsláttaireinvígj-
Unum í fyrrasumar, og vann
með því margan glæsilegan sig-
ur, einkanlega gegn Ianda sínum
Geller). 9. e5, a6; 10. a4, Bd7;
'11. Bd2, Ra5; 12. Del (Hindrar
b5 um stundarsakir með því að
ógna riddara á a5) 12. — Re-c6;
Bh3, Rb4; 14. Hcl, De8; 15. b3,
Rxb3! (Djarfleg ákvörðun en
hæpin. Riddairarrair eru fuMdýr-
mætir til að láta þá báða fyrir
hrók og tvö peð) 16. cxb3, Rxd3;
17. De2, Rxcl; 18. Bxcl, b5;
(Peð svarts á drottningararmá
eru raú býsna ógnandi. Hvítur á
sennilega ekki betri leið en þá,
sem hann nú vedur, þótt hnán
kosti hann skiptamun) 19. axb5,
d4; 20. Re4, Bxb5; 21. Df2, Bxfl;
22. Bxfl, (Liðsafla er n,ú svo
skipt, að 'hvítur hefur þrjá
„létta“ menn gegn tveimur
hrókum og tveimur peðum.
Reiknað í „punktum“ hefur
svartur því nokkra liðsyfirburði,
rnm
stundum fullbráðlát. Með milli-
leiknum 34. Bc5! 'hefðá hvítur
unnið. Biskupiran ,er nefnilega
friðhelgur vegna mátsins á ’b7.
Nú fær Petrosjan hins vegar
mótspil) 34. — d3f; 35. Kg2, d2;
36. Bf3, Dxb3; 37. Bdl! (Snj,aU
varnarleikur. Hvorn biskupinn,
sem svarta drottningán drep'ur,
nær hvítur peðinu á @6 með
skák, og svarti kóngurinn verð-
ur svo berskjaldaður, að hvítur
ætti að minnsta kosti ekki að
Tigratn Petrosjan og koraa UaJih.
ALLTAF FJÖLCAR
VOLKSWACEN

en menn hvíts eru virkari og
samstilltari til átaka) 22. — Dc6;
23. Bd3, Hf-b8; 24. g4 (Skyndi-
sókn gegn svarta kóngnum er
það, sem hvítur setur helzt
traust sitt á. Hann fórnar peð-
inu á b3, ,finnst hann ekki ha£a
tírraa til að valda það. Eftir
24. — Hxb3 m-unidli hvítur vænt-
aralega Leika 25. Bc2 og halda
því næst áfram kóngjs'sókninni)
24. — a5 (Petrosjan yngri hefur
greinilega fengið í arf nokkuð
af varkárni föður síns) 25. Dh4,
a4; 26. Rf6f, Kf8; (Eftir 26. —
Bxf6?; 27. ex,f6, Dxf3; 2«. Dh6,
Dxg4f; 29. Kf2 verður svartur
mát) 27. Rxd4? (Snotur leikur,
en held'ur ekki meira. Ef riddar-
inn er drepinn, kemur skák á a3,
og svartuir er glataður. En svart-
ur á örlagaríkan millileik. 27.
Be4 var mun sterkari ileikur fyr-
ir hvítara)27. — Bxf6!; 28. exf6,
cxd4; 29. Ba3t, Ke8; 30. Dxh7,
Hd8? (Slæmur leikur, sem átt
hefði að leiða til taps fyrir svart
an. 36. — ax!b3 væri hins vegar
einfaildur vinningsleikur) 31.
Bxg6, Kd7; 32. Be4, Db6; 33.
Dxf7f, Kc8; 34. Bxa8 (Æskan er
þuirfa að tapa taflinu eftir það)
37. — Dxa3 (Betra virðist að
drepa hinn biskuipinn) 38. Dxe6t
Kc7; 39; Dc4t, Kb6; 40. Dxa4,
Dd6; 41. Db3t (41. g5 hefði
tryggt hvítum vinning. Það velt-
ur á ýmsu í þassari skák)
41. — Kc7; 42. Bf3, Dxf6;
43. Db7t, Kd6; 44. Dc6t, Ke7;
45. Dxf6, Kxf6; 46. Bdl, Hd3;
47. Kf2, Hh3; 48. Kg2? (Úrslita-
afleikuriran. Með Ke2,, Hxih2f
Kd3 og síðan Be2 heldur hvítur
auðveldlega jafntefli, þar sem
hann nær d-peðinu) 48. — He3;
49. Kf2, Hel; 50. Bc2, dl D;
51. Bxdl, Hxdl; 52. Kf3, Hd3f;
53. Kg2, Ke6; 54. h3, Kd5.
Og nú gafst hvítur upp, en
Petrosjan hinn ungi hrósaði
sigiri. Hann var að vísu nokkuð
heppinn, en heppni fylgir styrk-
leika, segja sérfræðingarnir. —
Nú er eftir að vita, hvað hann
á langt í stórmeistarann.
Bobby Fischer varð stórmeist-
ari fimmtán ára að aldiri. Vartan
Petrosjan verður að halda vél
á spöðunum, ef hann ætlar að
ná því marki svo uragur.
Aður fyrr var auðvelt að velja —
því þá var aðeins ein gerð af VOLKSWACEN
En nú er úr fugum að velja.
Guðbjörg Guðna-
Volkswagen 1200
Volkswagen 1600 A og L
Volkswagen Variant 1600
Volkswagen 1300/1500
Volkswagen 1600 TL
Eitt er þó sameiginlegt með
öilum Volkswagen - bílum:
Oryggi — þægindi. — Fyrsta
flokks handbragð og frO-
gangur.
Hátt endursöluverð — og síðast en ekki
sizt — góð varahiuta- og viðgerðaþjórv
usta.
Verð frá kr. 209.500,00 með öryggisbeltum
og filbúinn til skrásetningar.
HEKLA hf
Laugavegi
170-/72
dóttir — 95 ára
FRÚ Gúðbjörg Guðnadóttir,
Hraunibæ 99, ReykjarvLk, verð-
■ur 95 ára í daig. Hún fæddist 4.
’maí 1874 að Arnai'hóli, Vestur-
Landeyjum, Rangérvalllasýslu.
Komin af góðum bændaættum.
Ung fluttist hiún til Reykjaivik-
ur, þar sem bún giftiist Jóni
Runólfssyni frá Skálmabæ,
Álftaveri. Þau eignuðust tvö
böm, Ragraheiði ag Guðna, sem
bæði eru á lífi.
Mann sinn missti Guðbjörg
16. janúar 1967. Þá höfðu þau
búið saiman í 50 ár í fansæiu
hjónabandi.
Það em allta'f fréttir þegar
fól'k nær svo háum aldri að
verða 95 ára. En þó sérstaklega
er fólk heldur svo vel atgervi
sínu sem frú Guðbjörg gerir,
'þrátt fyrir hin mörgu ár að baki
sér. Sjón, heyrn, eftirteikt og
minni eru í bezta lagi. Hún les,
borfir á sjónvarp, heimsækir
ættiragja og vini, hefur gaman
af haradavinrau, mörgu smáfólki
hefur hún gefið trefla, sokka og
Vettiinga prjóna’ða með snyrti-
leigu handbragði. „Blómaikona“
er hún og hjá henni eru allir
hlutir í röð og reglu.
Það er fróðlegt og Skerramti-
legt að ræða við frú Guðbjörgu
um þá míklu breytingu, sem
orðið hefur á lífskjörum fólks
á henni ævi. Hún segir aildrei
styggðaryrði uim nokkiurn
mann, er stillt í tali, hlý og hýr.
Eezta skemmtun hennar er þeg-
ar sonur hennar fer með hana
í „bíltúr“ um Reykjavík og ná-
grenni og hún samiþykkir að
„ekkert sé fegurra en vonkvöld
i Reykjavík".
Frú Guðbjörg býr hjá syni
sínum Guðna og konu hans frú
iÁstu og nýtur umhyggju þeirra
og sonar þeirra.
Vi'ð óskum henni Guðs bless-
iunar og til hamiragju með af-
imælið.
Margrét Hjálmtýsdóttir.