Morgunblaðið - 22.05.1969, Qupperneq 15

MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 22. MAl 196®
15
Hafnarfjarðarvegurinn -
Akkilesarhæll ísl. vegamála
— frá fundi Sjálfstœðisfélags Garða- og
Bessastaðahrepps um Hafnarfjarðarveginn
FYRIR skömmu hélt Sjálfstæð-
isfélíig Garða- og Bessastaða-
hrepps almennan funð í sam-
komuhúsinu á Garðaholti. Var
fundarefnið, Hafnarfjarðarveg-
urinn og á fundinum mætti Ing-
ólfur Jónsson samgöngumálaráð-
herra og Matthías A. Mathisen
alþingismaður. Framsögumenn
voru þeir Sveinn Ólafsson fuli-
trúi og Sveinn Torfi Sveinsson
verkfræðingur. í fundarlok var
borin upp ályktun og hún sam-
þykkt með samhljóða atkvæðum.
Var ályktunin á þessa leið:
Fundur í Sjálfstæðisfélagi Garða
og Bessastaðahrepps, b.aldinn
föstudaginn 2. maí 1969 ályktar,
að það sé skiiyrðislaus nauð-
syn að nýbyggingu Hafnarfjarð
arvegar v-erði hraðað svo sem
frekast er kostur, enda er veg-
urinn í algjörlega óviðunandi á-
standi, þrátt fyrir þær miklu
tekjur, sem ríkissjóður hefur af
veginum. Fundurinn skorar á
þingmenn Sjálfstæðisflokksins í
Reykjaneskjördæmi, að sjá til
þess, að bygging nýs Hafnar-
fjarðarvegar verði tekin inn í
þá vegaáætlun, sem nú liggur
fyrir Alþingi.
MISHEPPNUÐ VIÐGERÐ
Formiaður félagsins, Steinar S.
Waage setti fundinn og skipaði
fundarstjóra, Jón Sveinsson og
Sundarritara Magnús S. Magnús-
son.
Sveinn Ólafsson hóf mál sitt
með því, að gera stuttlega grein
fyrir ásigkomulagi Hafnarfjarð-
arvegairins nú og á undaniförn-
um árum. I>á rakti hann nokk-
iuð hversu viðhaidi vegarins hefði
verið háttað, og gagnrýndi ýmis
legt um vinnubrögð og tilhög-
un viðhalds á umliðnum árum.
Varð honum einnig táðrætt um
slitlag það er lagt var á Hafn-
arfjarðarveginn sumarið 1967, og
sem varð gjörónýtt innan eins
árs. Ennfremur átaldi hann
vinnubrögð við endurviðgerð
sumarið 1968, sem hann taldi
gjörsamlega misheppniaða og
hneykslanlega, þar sem telja
mætti hana flokkast undir só-
un á almannafé.
Þá vék Sveinn að hinni fjárhags
legu hlið málöins. Kvað hann aug
ljóst, að af því hlytist verulegt
fjárhagstjón fyrir þjóðarbúið
Ihve ásigkomulag vegarins vaeri
lélegt, bæði sökum óhæfilegs
slits á ökutækjum og glataðra
vinnustunda, sem rynmu óbættar
út í sandinn, fyrir tafir á um-
ferð, um 6000 þúsund ökutækja
á mánuði um veginn. Tekjur af
veginum eru 30—40 millj. kr. á
ári af umferðinni, og taldi
Sveinn óhægt að þeir sem legðu
fram slíkar tekjur til vegamála
væru afskiptir um þjónustu.
Dýr vegalagning í gegnum Kópa
vog ylli á'hyggjum af því, að
ekki yrði úr framkvæmdum við
vegimn sunnan Kópavogslækjar,
nema fjár yrði aflað sérstaklega
til þeirra framkvæmda.
Að síðustu lagði Sveinn Ólafs
son áherzlu á að það væri mik-
ið hagsmunamál, ekki Garð-
hreppiniga einna, heldur og at-
vinnuveganna á Reykjaneskjálk
anum öllum, að góður vegur
kæmi í gegnum Garðahrepp
án tafar, og einnig að vegasam-
band imnan stór Reykjavíkur
svæðisins væri þarna komið í
viðunandi horf, því það efnahags
tjón er af slæmum vegi stafaði
væri meira en menn e.t.v. grun-
aði.
MIKLAR TEKJUR AF
UMFERÐ UM
HAFNARFJAROARVEG
Sveinn Torfi Sveinsson sagði
m.a. í ræðu sininii:
Vegur þessi er Akkilesarhæll
íslenzkra vegamála og ekki al-
veg að ástæðulausu. Umferð um
hann er l'angmest allra þjóðvega
á landinu og yfirborð hans er
verst allra þjóðvega. Vegurinn
var fyrst til sem krókóttur hest-
vagnavegur, ef frá er talið, að
ef til vill hafa sauðkindur áður
troðið þær slóðir. Er það svo sem
ætla má sýnu betri aðferð við
ákvörðun vegarstæðis en nýj-
ustu aðferðir, en þær ganga út
á að láta laxinn í ánum ákveða
brúarframkvæmdir, eins og gert
var í Elliðaánum.
Þogar Bretar komu hingað í
stríðsbyrjun, komu þeir upp
flugvelli í _ Vatnsmýrinni í
Reykjavík. Á þennan völl átti
að setja asfaltyfirborð, og var
flutt inn asfaltemulsion, og var
um til þeirra framkvæmda.
Ekki tókst þó betur til en svo,
að seinni hluta árs þegar kólna
tók í veðri urðu Bretarnir dauð-
hræddir um að asfaltemulsionin
mundi skemmast vegna frosta.
Var hún þá gefin Vegagerð rík
isins, sem helti henni á Hafnar-
fjarðarveginin, eins og hann var,
og að þeirri fyrstu gerð hefur
verið búið fram á þennan dag, og
veginum Htið breytt í legu síð-
an.
Sveinn Torfi ræddi síðan Hafn
arfjarðarveginin gegnum Garða-
hrepp og sagði: Á umræddum
kafla er nauðsynlegt að gera
nokkur jarðvegsskipti fyrir báð-
ar brautir, en samkvæmt áætl-
unum er ætlazt til, að vegur-
inn verði tvær tvöfaldar ak-
brautir í hvora átt. Nú þegar
er hægt með mjög lágum kostn-
aði að taka upp úr næstum öllu
vegarstæði vestari akbrautar allt
það efni, sem óhentugt er undir
veginn.
Hentugt fyllingarefnii má að
þó nokkru leyti fá á stæði veg-
arins á Arnarmeshæðinni, og
einnig í Hraunsholtshæð, en auk
þess þyrfti að sækja nokkuð fyll-
ingarefni að. Slíkt verk er sjálf-
sagt að bjóða út, og er þá átt
við alvöru útboð, en ekki slíkt,
sem fyrirtæki wokkru var fengið
í hendur samkeppnislaust nú ný
lega. Rétt er að taka fram, að
ríkisstjórmdn og SÍS eiga rúm-
lega helming í því fyrirtæki.
Vegagerðin hefur verið sein-
heppin með sín útboð, og er á-
stæða að bendá á Hafnarfjarð-
airveginn til dæmis um það. Sett
var eftir 20 ára þóf slitlag á veg
inn, og þar sem Vegagerðimni
hafði aldrei til þess tíma tek-
izt að leggja út asfaltyfirborð
var leitað til sama fyrirtækis
og fyrr greinir um framkvæmd
verksims, og lagði það út slit-
lagið. Tæki þeirra höfðu aldrei
áður lagt út asfalt á veg, sem
var með hjólför í undirlaginu,
og var þjöppun af þeim ástæðum
misjöfn og lagið eyðilagðist.
Ekki sá útboðslýsingin við þesis-
um ósköpum og runnu þarna
miklir peningar út í sandinm
vegna galla í lýsingu. lFeiri
dæmi mætti til nefna.
Vék Sveinn Torfi síðan að
fjármálahlið Hafnarfjarðarvegar
ins og sagði að umferðatalning
sýndi að umferð inn í Garða-
hrepp norðan frá væri 12.000
bílar á dag, en það samsvarar
því, að þriðji hver bíll á land-
inu aki um veginn á hverjum
degi. Skýrði Sveimn frá útreikn-
ingum af tekjum af þessari um-
ferð og sagði að þær mundu
nema 99.470,00 kr. á dag, sem
skiptist þannig: af benzíni
59.076,00 kr., af dekkjum 5.840,-
kr. og af bílnum 34.554,- kr. Sam
svarar þetta því, að 36,3 millj.
kr. komi inn til ríkisins árlega
af umferð um veginn umfram
tolla og gjöld bifreiðaeigenda
fyrir bifreiðar sínar, benzín þeirra
og dekk Varahlutum til bifreiða
er sleppt.
S.l. 10 ár hefur ríkisvaldið
fengið 300 milljónir króna um-
fram tekjur af umferð um þennan
veg, og látið alls á móti 1020
milljónir kr. af handvömm. Mis-
munurinn hefur t.d. farið til
vegagerða á Vestfjörðum, þar
sem eru 1.750 bílar, en þar á sam
kvæmt Vestfjarðaáætluninni að
vera unnið fyrir 128,4 millj. kr.
Þó er umferð um Vestfjarðaveg
ina hverfandi og að auki aðeinis
hluta úr árinu Ég vil leyfa mér
að halda því fram, að sú fram-
kvæmd hafi átt að koma á eftir
vegabótum í nágrenni Reykjavík
ur.
Með vísan til þess sem sagt
hefur verið, hefur verið sýnt
fram á, að brýna nauðsyn ber
til að hefja þegar í stað fram-
kvæmdir við lögn nýs Hafnar-
fjarðarvegar gegnum Garða-
hrepp. Umrætt mál er þjóðhags-
lega skynsamlegt, og er það ann
að en hægt er að segja um býsna
margt, sem það opinbera veit
ir fé til hér á landi.
Með þeim framkvæmdahraða,
sem gera má ráð fyrir að verði
á verkinu, er hægt að fullyrða
með rökum, að:
1. umferðin hefur nú þegar
margfalt greitt allan kostnað við
vegagerð á umræddu svæði í rík
issjóð, en því fé verið varið til
aninars.
2. umferðin mun á meðan á
framkvæmdum- stemduir skila rík
issjóði öllum kostnaði jafnóðum
og honum yrði eytt til vegarins.
3. umferðin mun að lokinni veg
lagningu skila ríkissjóði veruleg
um tekjum árlega, sem ríkissjóð-
ur gæti notað með betri sam-
vizku til annarra vega, þar sem
líkja má rekstri ríkisins í Hafn-
arfjarðarvegi undanfarna ára-
tugi við hreina rányrkju, þar
sem mikið hefur verið tekið og
illt eitt látið í staðinn. Er því
ástæða að benda þingmönnum
okkar á að styðja rækilega við
bakið á samgöngumálaráðherra í
þessu máli og það í verki.
VEGYLÖGIN 1963 STÓRT
SPOR I RÉTTA ATT
Ólafur G. Einarsson sveitar-
stjóri kvaðst telja víst, að allir
þeir sem um veginn fara, væru
sammála um að endurbygging
hains væri orðin brýn nauðsyn.
Skiljanlega væri ekki hægt að
frarmkvæmdium. Þegar saman
gera allt í einu. Spurningin væri
í hvaða röð ætti að vinna að
framlkivæmd'um þegar saman
færi lélegur vegur og mikil um-
ferð, meiri en á nokkrum öðrum
vegi, ættu framkvæmdir þar að
ganga fyrir öðrum.
Einnig mætti spyrja, hvort við
gerðum ekki of miklar kröfur
með því að ætla að leggja tvo
vegi að sama marki með innan
við tveggja kílómetra millibili,
sem hraðbrautir. Eininig kynni
að veira ofrausn að byggja þrjár
brýr á liðlega 2aj km. kafla.
Fjárráð væru takmörkuð og því
dregur eðlilega úr magni fram-
kvæmda, ef við gerum alla vegi
úr 20 cm. steinsteypu. Olíumöl
hefur sannað ágæti sitt á þeim
vegum sem hafa innan við 1500
bíla umferð á sólarforing. Aðr-
ar og ríkari þjóðir en íslending
ar telja sig fullsæmdar af slíku
slitlagi á vegi.
Ólafur sagði að viðurkenna
bæri, að afrek hefðu verið unn-
in í vegamálum á undanförnum
áratugum. Hins vegar hefði þess
ekki verið gætt, að með mjög vax
andi umferð hefði þurft að bæta
vegakerfið, sem fyrir var .Aukn
um innflutningi bifreiða yrði að
fylgja sterkari vegir. Lítið sam
ræmi væri í því að leyfa inn-
flutning stærstu flutningabíla,
sem svo vegirnir ekki þyldiu.
Líkti Ólafur þessu ástandi við
inmflutning skipa til lands, sem
engar hafnir hefði.
Ólafur kvað vegalögin frá 1963
hafa verið stórt spor í rétta átt
og ætti samgöngumálaráðherra
þakkir skilið fyrir sinn þátt í
setningu þeirra. Benti hann þó á,
að heppilegra væri að veita hér-
uðunum meiri sjálfstjórn í vega-
málum. Það hefði ekki gefið
góða raun að fella ýmsa sýSlu-
vegi undir þjóðvegakerfið.
Væru dæmi þess sjáainleg í næsta
nágrenmi.
Að lokum kvaðst Ólafur vænta
þess, að þessi fundur yrði til
þess að knúið yrði fastar á með
úrbætur fyrir þann mikla fjölda
vegfarenda sem um Hafnarfjarð-
arveg þyrftu að fara.
ASFALTGJÖFIN
B J ARN ARGREIÐI
Guðmundur Einarsson verk-
fræðingur ræddi um vegamál
almennt og gat þess að árið
1937 hefði fyrsti vegur hér á
landi verið steyptur, en síðan
ekki söguna meir fyrr en að 25
árum liðnum, og þá Keflavíkur-
vegurinn. Hann kvað ófullnægj-
andi skipulag hinis opinbera í
vegamálum og peningaskortur til
framkvæmda vera aðalorsök
þess ástands, sem nú ríkti í
vegamálum hér á landi. Guð-
mumdur taldi að ráðlegra hefði
verið hjá hinum opinbera að
kosta til byrjunarframkvæmda á
nýjum Hafnarfjarðarvegi með
því fjármagni sem lagt var í að
asfaltera Hafnarfjarðarveginn á
áriniu 1967. Sagði hann asfalt-
gjöfina frá Bretum vera hinn
mesta bjarnargreiða, sem okkuir
hefði verið gerður. Ætla mætti
að betri vegur væri nú kominn
ef asfaltið hefði ekki verið sett
á. Guðmundur sagði, að fund-
ur sem þessi gæti á jákvæðan
hátt stutt stjómmálamenn í því,
að ákveða fé til þeirra fram-
kvæmda, sem skila mestum arði.
STÓRATAK í VEGAFRAM-
KVÆMDUM UNDIR FORYSTU
SJÁLFSTÆÐISFLOKKSINS
Ingólfuir Jónsson samgöngu-
málaráðherra sagði í ræðu sinni
að þörfin fyrir varanlega vegi
sannfært sig um að Hafnarfjarð-
arvegurinn væri verri vegur en
malarvegirnir væru yfirleitt og
því væri ástæða til að hugleiða
að tþörfin fyrir varanlega vegi
væri víðar en á Hafnarfjarðar-
lieiðinni, þótt honum væri vel
kuininuigt um að umferðin eftir
þeim vegi væri mjög mikil og
þörfin fyirir varanlegan veg væri
brýn nauðsyn. Fjármagnið væri
hins vegar takmarkað og í mörg
horn að líta, þar sem allsstað-
ar væru uppi kröfur um nýja
vegi og endurbætiur á vegum.
Ráðherra kvaðst vilja benda
fundarmönnum á að verið væri
að vinma að Hafnarfjarðarvegi í
Kópavoigi, þar sem Kópavogs-
kaupstaður sæi um framkvæmdir,
en ríkisstjórnin hefði ábyrgst
lán vegna þeirra framkvæmda.
Reykjavíkurborg ætti að sjá um
vegarkaflann að Fossvogslæk, en
þann hluta vegarinis sem eftiir
væri, um 3,6 km. kafla ætti rílkiis
sjóðuir að sjá um og yrði homum
loikið 1971 eða 1972, samikv. á-
ætlunum. En strax eftir að vega
spottanium í Kópavogi yrði lok-
ið væri mikill vandi leystur, því
stór hluti umferðarinnar væri í
Kópavog sjálfan og mestu um-
ferðatafirnar í Kópavogi.
Síðan upplýsti ráðherra að
fjármagn til vegasjóðs, úthlutað
af Alþingi, væri áætlað á árun-
um 1969—1972 2220 milljónir kr.,
en hefði verið 1150 millj. kr. á
árunum 1965—1968. Hér væri
því um mikla aukningu að ræða.
Aðaltekjurnar kærnu frá tollum
af bifreiðum, þungaskatti, ben-
zínskatti og gúmmígjaldi.
Síðan rakti ráðharra hvernig
áætluðum tekjum yrði varið til
hinma ýmsu vega á áætlunartíma
bilinu, og er skiptingin þessi:
Til þjóðbrauta: 126,9 millj. kr.,
til landsvega: 94,3 millj. kr., til
brúargerðar: 146,2 millj. kr., til
sýsluvega: 35 millj. og til vega í
kaupstöðum og kauptúnum 221,9
millj. kr.
Ráðherra sagði, að þar sem
Framhald á bls. 12
Hluti fundargesta.
Frá vinstri: Matthias A. Matthiesen alþingismaður, Ingólfur Jóns
son samgöngumálaráðherra, Ólafur G. Einarsson sveitarstjóri,
Arinbjöm Kolbeinsson læknir, form. F.Í.B.