Morgunblaðið - 10.06.1969, Blaðsíða 11

MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 10. JÚNÍ 1099
11
Sr. Helgi Tryggvason, yfirkennari:
Ný kennslubók
og notkun hennar
SÚ FAGNAÐARFREGN hefur
alveg nýlega borizt yfir land-
ið, að út er komin á vegum Rík-
isútgáfu námsbóka langþráð
tegund bókar, en það er ljóða-
og söngbók, „Sálmar og kvæði
handa skólum, 1. hefti.“ í heft-
inu eru 76 Ijóð eftir 39 nafn-
greinda höfunda og nokikra ó-
nafngreinda, svo að þetta er
nokkurt sýnishorn íslenzkra bóik
mennta í bundnu méli. Og hvaða
námsgrein skyldi vera vítamín-
ríkari en samstilitur söngur fag
urra og efnisríkra ljóða, sem
bera birtu, yl og fjörgandi anda
inn í hugi barna og keninara
þeirra og sameinar alla, sem að
starfinu standa. Skemmtilegir
söngtímar bverfa ailidrei í
gleymskunnar djúp. Þeir eru
tryggir vinir, sem fylgja okkur
alla ævi.
Ég tel bók þeasa að öllu leyti
lofsverða frá hálfu ríkisútgáfu
nefndar. Fyrst og fremst að semja
sig þannig að hætti góðra menn-
ingarþjóða, að láta lag og fyrsta
erindi hvers ljóðs haldast ná-
'krvæmlega í hendur á hverri blað
síðu. Alþjóðamál nótnanna er
auðvelt fyrir alla að skilja að
vissu marki og hafa fulla leið-
beiningu af. Ytri gerð bókar-
innar er öll hin prýðilegasta,
brotið þægilegt, pappír er þétt-
ur og virðrst sterkur, letrið
mjög akýrt og nótnaskrift Hann
esar Flosasonar söngkennara
hin prýðilegasta, eins og hans
var von ug vísa. Nokkrar falleg
ar myndir eftir Balthasar prýða
bókina.
Sálmarnir í þessu hefti eru
aðeins hluti þeirra, sem þegar
hafa verið valdir í slíka skóla-
bók. Mun því 2. hefti vera vænt-
anlegt innan skamms, sérstak-
lega ef vel og verðuglega er tek
ið á móti þessu.
Fyrir kristnifræðikennarann
er ljóða- og söngbólk þessi hinn
bezti fengur, svo og aðra kenn
ara. Þegar hver nemandi hefur
slfka bók í höndum í kennslu-
stund, má margt gera til gagns
og gleði: skýra orð og huigtök,
iðka samlestur og víxllestur, sem
æfir góðan og skýran framburð,
syngja lagið og ljóðið, bera sam-
an við biblíusögur, sem farið er
með. Um íslenzkanám má nefna
í viðbót, að gott er fð skrifa
upp eitt og eitt erindi í vinnu-
bókina, ekki sízt eftir eigin vali,
einnig skrifa upp erindi án
stuðmngs af bókinni, þau sem
lærð hafa verið, leiðrétta síðan
hver hjá sér með stuðninigi bók-
arinnar. Ymsir sönigvarnir eru
valdir með tilliti til biblíusagna,
sem kenndar eru, aumir miðaðir
við viðtöl við börnin um ýmis
vandamál, sem þau brjóta heil-
ann isn o.s.frv. Bezt er jafnan
að þaullæra lagið undir texta
fyrsta erindis, en fara síðan að
syngja hin erindin. Bn byrja má
fljótlega að athuga efni þeirra
og segja þau fram. Að læra að
styðjast við nótur að vissu martki
er auðvelt. Taka fyrst lag, sem
maður kann vel, og syngja það
um Leið og nóturnar eru Skoðað-
ar. Lengd tónanna, hækkandi
tónar og lækkai.di, þagnir o.fl.
kemur þá allt fram og segir til
sín. Þetta sannast bezt á þann
hátt, að kórfól'k fær strax noikk
urn stuðning af að horfa á nótna
blað í hendi sér, þó að það hafi
aldrei notið kennslu í nótna
lestri.
Allir prestar og annað kirkj-
unnar fólk mun g'eðjast mjög yf
ir þessari bók. Hún inniheldur
að sjálfsögðu ýmsar perlur
kirkjusálmanna og mun því lyfta
undir söng í kirkjuguðsþjónust-
unni, þegar börnin hafa lært
lögin í skólanum Þarna er því
reynt að stíga spor í átt til meira
samsrarfs skóla og kirkju, en
slíkt er lífsnauðsyn, svo að krist
in trú og heiðarleg hegðun megi
eflast í landinu.
Með því að undirritaður var
um tíma til aðstoðar þeim Eiríki
Stefánssyni kennara í Langholts
skóla í Reykjavík og séra Sig-
urði Haoilk Guðjón.-syni í undir-
búningsstarfinu er mér kunnugt,
að þeir lögðu mikið og alúðar-
fullt starf í þessa bók, val efn-
is o.fl. Vonum við allir, að það
hafi tekizt allvel En það kemur
betur í ljós, þegar síðara heftið
bætist við.
Að sjálfsögðu hefur verk
þetta gert miklar kröfur til fram
kvæmdastjóra Ríkisú.tgáfunnar,
Jóns Emils Guðjónssonar. Hon-
um vil ég færa sérstakar þakk-
ir allra þeirra, sem unria fag-
urri hugsun í veglegu ljóði og
lagi. Honum er það áreiðanlega
eindregið hugsjónamál að gera
sem bezt við æsku landsins á
því sviði, sem lýtur að andlegu
uppeldi með göfgun hugans, en
slí'kt veitir bezta veganestið og
mesta menntun
Að lokurn mætti gjarnan minn
ast þess að fyrir nokkrum árum
ÞAÐ HEFUR óneitanlieiga valkið
nokkra aithygli sú frétt, að inn-
an skaimms tíma verð'i opnað vín-
veitinigalhúis í Haifnarfiirði. Er
engu lfkara, en aið þeir, isiem að
þessari frétt standa, tell'ji sig hafa
fyrirfraim tryggt sér Stuðning
bæjarstjóroar til þess að mæla
með isfliSku leyfi og þa® óður en
nolkikurt erindi hefur boirizit bæj-
arstjórn þar um. Veirða sflffkar get
sakir í garð bæj aryfirvaíld'a vart
taflldar smielkldlegar. Frtagn þessi
heifur sj'áfflfsiagt verið útbúin í
milkiuim fögniuði yfir því, a® á
nýlofcnu Alþinigi var samiþykkt
breyting ’á áfengi-liöggjöfinni í
þá átt, að nú þarf akki að vera
áfengisútsail'a fyrir hendi í hin-
um einstöku byggðariliöguim til
þess að opna megi vínveitinga-
hús, en það valld sett í hendur
stjörna viðkomandi héraða, Um
þetta eru eftirfaraindi ákvæði:
„Aður en vínveitiniga'leyfi er
vei'tt, sk.al leita um-agnar bæjar-
stjónnar eða sýslunef'ndar í þeim
kaupsitað eða sýSlu, er í ‘hliult á,
og er ráðherra óheimillt að veita
sllikt léyfi, ef hlultaðei'gandi bæj-
aristjórn eða Býsiunefnd reynis't
l’eyfisveitingu mótfa'llin".
Það er þvi algeriJaga á valdi
bæjarstjórnar Hiaifnarfjarðar,
hvort vín'veitinigahús verður opn-
að í Haifnarfirði, sé öðruim skil-
jrrðuim fuflllin.aegt.
I 'hverju byggðarlagi starfa
áfengisvamaniefndir, sem æ'tilað
er m.a. það' hiutverk að vera
hlutaðeiga'ndi yf irvöflidum . til
gáfu tveir ..landsþ.ekktir söng-
kennarar, þeir bræður Áskell
Jónsson á Akureyri og Páll E.
Jónsson á- Laugaskóla í Þingeyj
arsýslu út „Söngbók skólanna“
laglínu og ljóðlínú sarnferða, en
snillingurinn Hilmar Magnússon
á Akureyri skrifaði nóturnar og
fjölritaði bókina. Þetta var góð
byrjun og gerði sitt gagn. Auð-
vitað löngu uppseld. Gott er,
að Ríkisútgáfan hefur tekið þráð
inn svo myndarlega upp, og gert
það einmitt á sviði kristinna
fræða sérstaklega
Helgi Tryggvason.
ráðunieyti?, en um það segir svo
í álfengisfl'ögunanm:
„Áfeingisvairna'rniefnidir dkuiliu
vera ráðgefainidi um öll bindindis
og áfenigismláil fyrir sveitairsitjóirn
ir, llögreglustjóra, áfenigisvairna-
ráð, ríkiiistjórn og aðra þá aðila,
sam komið' geta til greiinia í því
samíbamdi“.
Áfenigismlálin bafa að jaifnaði
verið umdeild. Minna eir þó um
það, að fófllk sjái aiuiknia reisn eða
sóma hjiá einium eða 'nieiniuim í
saim'bandi við rueyz'Iu áfiengis, en
milkilu mieira af böli ag eymd,
sem þj'áiir beint og öbeiinit mikinn
fjöl'da manna. Haifnlfirðingar
höfðú þetta í buga, þegar gemigið
vair hú-i úr húsi tfl. að fá fófk til
að slkirifa urndir ás'korun þesis efn-
is, að bæjarsitjóm léti fara fram
alIJ'Sherjar atlkvæðagrei'ðliliu um
opnum áfengisútsöillu í bænum,
sem þá vair forsenda þess, að
hæigt yrði að fá Iey.fi til að opna
vínveitinigalhúl?. Þiiátt fyrir
margra miánaða bairiáttu í þessu
efni fékkst aflllis ekki tiillSkilimn
fjöildi tdil þess að islferifa undir
áslkoruuina og m'arigir, sem Skrif-
uðu undir lýstu því yfiir, að þeir
mumdu greiða aitfevæði gagn opn-
un á áfengisúfciölu og þar með
vínveitingahúsa, enda þótt þeir
vildiu gjainnan, að Slík atkvæða-
greiða fiæri fram. Br því eðlliliegt
að draga þá á'lykbun af þessu, að
mifelum meirihiuta Hafnffirðinga
sé mijöig þverit um gieð, að vín-
veitingáhút? sé opnað í bænum.
Það vekur vissarlega ugg í
brjósbum margria, ef svo óHíldiega
viMi till, að vínv'ei’tingaúis yrði
opnað í Hafnarfirði. Sú er raum-
in á, að eftiir því, sem auðvefldara
er að ná í vöru, seilst hún meira.
Er það aimennt sölulögmál og er
áfemgið eázt þar undaintelkning.
M'argskonar böl, sem efeki verð-
ur bætt fyligir í kjölf arið’.
Það er fiull ástæða fyrir þá,
som um þessi mlál fjal'la að gera
sér grein fyrir hlutunum. Og þá
vakna spurniinigar eins og þess-
ar: Hversvegna eru 17-1® sinnum
fleiri fangelsaniir í Reykjavík
vegna ölvuinar helldur en í Haffn-
anfirði, þegair Reykví'kiingar eru
ekki nema uim 9 sinnuim flleiri en
Hafnffirðki'gar? Og hvers vegna
eru 14-15 sinrnum fieiri teknir
ölivaðiir við aiksitur í Reykj-aví.k
en í Haifnarfirði. Vínveiltiinga'hús
eru í Rvík en efeki í Haffnanfirðá.
Er orsaka'rimnar að leita þar?
ÁðuT en tírvar er fe'ngið við þess-
um spurininiguim og ýmisum fiieiri
er ’ástæða fyrir Haifnfirðiinga að
stail'dra við og hugsa sitt m'ál. Ég
vill efeki trúa því, að noifekur vilji
stu'ðja að því, að ástanidið í áfeng
ismlálum versni í Batfnanfirði frá
því 5iem er og fyrirmynda í þess
um efnuim er ekki að leita til
Reyikjaivífeur, þaT sem meixa
frdlsi er í sölu áfenigis. Þörí tfyrir
vínveitinigahús í Haffnarfirði er
engin en áhættan mifcill.
Páll V. Daníelsson.
Gomulka hlnut
99,82 %
utkvæðu
I VARSJÁ 3. júníi, NTB.
\ Bæði Josef Cyranikiiewics for-
i sætásnáðhierira og Stef an
1 Jedryoh'Owski urðu neðstir í
7 kjördiæmium sínum af þeárn
\ fraimlbjóðeTiiduni, sem kjiörnÍT
í voru sl. sumniudag tiil pólska
/ þjóðþinigsdnis, en Wladyslav
/ Gomiul'fea, leiðtogi feommúrv
\ istafliok'ksins, vann hins vegar
|) mikinn sigur og hlaut 99,82%
i atkvæða í kjördæmi sánu.
/ Kom þetta fram í yfirliti því, /
\ sem pólsika fréttastofain PAP 1
í kunngerði opiniberilega í gær-
/ kvöldi.
/ Allir meðlimir fiorsœtis-
\ nefndar kommiúnisitafloikiksins
\ voru ikjömáir á þj'óðþingi'ð, en
L a‘ðieins helmingur þeirra með
/ Gomulfca í bnoddi fylkángar
\ urðu efstir í 'kjördæmium sín-
\ uim, segir í tiilkynnmigu PAP.
Páll V. Daníelsson:
Á að opna vínveitinga-
hús í Hafnarfirði?
VERÐIÐ BRÚN - BRENNIÐ EKKI
NOTID
C0PPERT0NE
....

COPPfRTONE er langvinsælasta og langmest seldi sólaráhuröurinn í Bandarikjunum, enda sanna vísinda'egar rannsóknir, framkvæmdar af hlutlausum aðila,
að COPPERTONE gerir húðina brúnni og fallegri á skemmri tíma en nokkur önnur sólarolía.
COPPERTONE SÓLAROLlUR FÁST 1 FLESTUM SÉRVERZLUNUM, APÓTEKUM OG KAUPFÉLÖGUM UM LAND ALLT.
Heildsölubirgðir
HEILDVERZLUNIN YMIR
Sími 11193. 14191.