Morgunblaðið - 10.06.1969, Blaðsíða 19

MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 10. JÚNÍ 1969
19
„Dánumaður hálffyliir öld“
Raignaa- 6 ára og Auði þriggja,
en hún lét ekki bugast og næstu
áirm vanm hún a'ð ýimsmm störf-
uon, lengst a£ ráðskona við báta,
bæði á Dalvík og Siigiufirði.
192S giifitist Halldóra öðru
sinmi eftiirlifandi mamni sínium,
Sölva Siguirðssyni frá Undhóli í
ÓsilanidShlíð í Skagafirði og fóru
þau að búa þar saimia ár. Með
Haildóru flytjast börn hemnar af
fyrra hjónabandi og ólust þar
upp. Þau eru nú bæði búsett á
Siiglufirði.
Á Undhóli bjuggu þau Hall-
dóra og Sölvi í 30 ár en þá fkutt-
Uist þau til Reykjiavíkur, því Sölrvi
var að tapa sjóninni og miissti
hana alveg nokkru síðar. Stuttu
efitir komiuna til Reykjavíkur
fiestu þaiu kaup á íbúð a'ð Holts-
götu 31 og bjuiggu þar æ síðan.
Með síðari manni sínuan eign-
aðist Halldóra einin son, Jóhann-
es Gísiia, nú fuiltrúa hjá Loft-
leiðum h.f.
Ég bef hér að framan lýst í
sitórum dráttum ævileið Hall-
dóru en kjaminn liggur í starfi
hennar og sarmskiptuim við ann-
að fólk. Alls staðar þar siem HaE-
dóra var og fór var hún virt fyr-
ir dugnað, prúðmerunsku og
hjálpfýsi. Halidóra var greind
kona og var gaman að ræða við
hana, enda fylgdist hún vel með
því sem var að gerast í þjóð-
lífinu og myndaði sér ákveðnar
skoðanir á hverju máli
Meðan þau Halldóra og Sölvi
bjuggu á Undhóli var oft mikið
af börnum hjá þeim, sérstaklega
á surnrin. Öllum þessum börnum
neyndisit Halldóra sem bezta
móðir og þeirn bezt sem mest
þurfti fyrir að hafa. Bróðurson-
ur Sölva ólst þar upp að nokkru
leyti, Ólafiur Gíslason, nú inn-
kaupastjóri á Keflavíkurflug-
velli.
Öll þessi böm minnast þess-
arar góðu konu með ást og virð-
inigu. Halldóna var með afbrigð-
um gestrisin, enda komu marg-
ir á heimili þeirra hjóna, og það
eagði Halldóra eitt sinn við mig:
Þá Mður mér bezt er ég hef sem
flesta af vinium mínum í kring-
um miig.
Ég vil svo að endingu þakka
þér, kæna mágkona, allar gleði-
og ánægjustundimar á heimilj
þínu. Ég mun ætíð minnast
þess hve veil þú tókst á móti
mér er ég kom í sveitima og
reyndir að láta mér Mða eims
vel og hægt var, þcnátt fyrir að
nógu öðru væri að simma.
Megi sá sem öHu ræður og
stjómar bjó'ða þig velfcomma
heirn og leiða þig inn í sitt
dýrðarríki.
Öllum viinum og vand-amönm
um sendi ég mínar innilegus'tu
samúðarfcveðjur og bið þeim
alirar blessunaæ á komandi ár-
um.
Farðu í firiði.
friður Guðs þig blesisi,
hafðu þökk fyrir allt og allt.
Jóhannes S. Sigurðsson.
Sýrland viður-
kennir
A-Þýzknlnnd
Damaskus, Bonn, 5. júní,
NTB, AP.
SÝLENZKA stjómin ákvað í
dag að viðurkenna Austur-
Þýzkaland og hafa þá fjögur ríki
viðurkennt landið á síðustu vik-
um. Hin eru írak, Kambódía og
Súdan. Bonn-stjórnin sendi frá
sér orðsendingu, eftir að á-
kvörðun Sýrlendinga hafði verið
birt, og gagnrýnir þar stjórnina
í Damaskus fyrir „þessa óvin-
samlegu ráðstöfun“ gegn Vestur-
Þýzkalandi.
í tilkymminiguinni segir, að V-
Þjóðverjar miumi „gera viðeig-
andi ráðstatfanir, en ekki voru
þær sikýrðar nánar. Þegar Kam-
bódía viðurkenmdi Austur-
Þýzkalamd fyrir nofckrum dög-
uim ákvað Bonm-stjórnin að
'hætta stjórnimálasamstarfi við
lamdið, en því hefur ekki verið
tformlega slitið, enda hatfa farið
tfram umræður um endurskoðun
á Hallsteinis-fceminingummi, eims
og frá befur verið skýrt í Mbl.
Á MÁNUDAG eð var hafði Torfi
Ólafsson loks uppjetið helming
lífsterfcu sinnar.
Sfðbúin afmælisgrein jaðrar
við eftirmæli. Jeg er þó ekki að
rita hjer um lík, heldur sprækan
miðaldra dreng, sem daglega tel-
ur fjármuni borgarbúa hraðar en
eygt verður og ver þá skakka-
föllum (gengisfellingaæ ræður
hann þó ekki við, enda eru þær
náttúruafl).
Afmæli það sem vjer tíundum
hjer bar upp á mánudaginn var.
En því skríður greinin um það
svo seirut samam, að höfundur var
sjálfur í veizlunmi. AUt frá því
hetfur lygilegur urmull trjeiðn-
aðartfólfcs starfað aí kappi ’ höfði
hans. Þa'ð er loks nú, að upp-
sagnarfresfcur þesis renmiur út.
Til skemtamair og fróðleiks bin-
um átján þúsumd ætt- og sfcað-
fræðingum islamids drepum vjer
hjer nefi blaða á milh í fimmt-
ánda bindinu og sjáuim, að: Torfi
fæddist á banmárumium (he-fur þó
fráleitt látið þá ógæfu hi-idra sig
fremur en aðrar). Það er hálf-
gert aðalsmerki hjer að vera
fæddur á merkisári, en merkis-
ár eru þau ár, sem hatfa sjeð
stjörnuhrap, byltingu, tímamót í
sfeáldságnagerð, eða heimsendi.
Hjer á landi eru þó látin duga
eldgos, jökulhlaup eða þjóðarem-
ing. En þetta voru eymdartimar.
Torfi rjett missti af frostavetr-
irnum mikla, vopnahljeinu, sjáltf-
staéðinu, halastjömunni og loft-
steininium. Hanm fjekk ekki eirnu
sirani Kötlugosið. Á þeim árum
var ekki verið að hlaða undjr
hvem ótíndan torfa.
Torfi er Barðstrendingur og
Rauðsenidlingur að ætt. í æsku
skildi hann verða jafnvígur tii
sjós og bús. Bn Torfa hugnaði
aldnei almennilega íslenzku Hús
dýrin (kimdin, hesturinn og kýr-
in, svínið og hænsmið ekki talin
með, þótt ólíkt meiri veraldar-
bragur sje á þeim skepmum).
Hanis dýr hafa ævinlega veiið
einlhyrningurhm, geirfuglinn og
nykurinn. Þó muna elztu þorsk-
ar þar vestra góðvild Torfa í sinn
garð og gamall sau’ðpeningur
viknar gjarnan, er hans er
minmzt. Góðvildarbrot hetfur
Torfi og sbenkt íslenzkium Land-
búnaði með því að halda til
streitu ásfcritft sinni að Búnaðar-
ritinu og á jafnvel til alð skera
upp úr því. Þannig liðu íram
æisfcuárin, að Torfi staikk niður
ortfi um siumur og egndi fyrir sæ-
pening, en svalg í sig Eimreið-
ina og bita úr Arfleifðinmii um
vetur jatfnt því, sem hamn hreytti
kýr og ljet óspart heyra hversu
mjög þær stæðu fornkúm að baki
í öllum greimium.
En skjótt skipast véður í lofti
og jafnvel á baðstofulotfti. Hið
eina, sem íslendingum hefur
aldrei tekizt að einangra sig
gegn eru bækuæ. í þamrn nvund,
sem kýrin og þorskurinn, bless-
uð sjeu þau, stóðu loks á gati
gegn ósvifnum spumingum
Torfa um alheiminm hnituðu
nokkrar ljótar fluguir að sunman
hringi yfir bænum og settust
loks á burstina. Þær ljetu dólgs-
lega, kváðust hafa keypt heim-
inn fyrir nokkru og vera nú
bommar að líta á hann. Fyrsta
snöggt viðbraigð öldunga var að
kramja þær til bana með
Kvennafræðaramum eða árgangi
af ísafold. En fleiri fylgdu eftir,
og öldungum þótti brátt sýnt, a'ð
þe:r færu halloka fyrir helvíton-
um yrði ekkert þjóðráð til bjarg-
ar. Spennan jókstf. Flugurnar
hvísluðu fólsku og lævísi að
börmuim og æskufólki. Öldungar
hjeldu furnd. Fliugurnar mögnuð-
ust.. Öldungar stofnuðu nefnd.
Flugumiar læddiu sjer í bófcalíki.
En eitrinu var sáð. Börn og óvit-
ar höfðu þegar lætt nokkrum
undan og þar, sem bragðvísi ung-
menma á sjer lítil mörk áttu þau
brátt rauðlit kver undir steini
hjer og þar um sveitina. Vand-
fundinn varð sá rúmbáikur
æskumanns, sem ekki geymdi
eitt. Hötfundar þessara bóka
tóku skærustu Imdjámum langt
fram í rauðurn lit. Þeir hjetu
asnalegum nöfnium og litu asna-
lega út. Þeir voru líka fúlmenmi
og vildu skera ístruna af Kaup-
manninum Okkar. Þeir voru
komnir úr hinu dularfulla heims-
homi austri og víðar að segja
frá gerzka ævintýrinu. Þeir
bættu einum við Hið Islenzka
Vindasafn. Áður áððum við út-
synnimigirm, liandnyrðinginn og
skætinginn að jeg ekki taH um
logmrmolluna, en nú bættist við
hugsjónagarrinn. Það er alkunna,
að sumnam og austanvindar ræna
fólk hvurri ögn af glóm, sögðu
öldungar og vógu flugumar
straumsveittir miMi gigtarfloga.
Og áður en öidumgar fengju sagt
gigt átti annarhver unglingur
sjer hugsjón. Þegar haustaði að
setti ungur ma'ður hausdnn í
veðrið og hljóp vestur á Núps-
stað.
Torfi hafði bitið það í sig að
læra. Sú árátta var mokkuð kunn
á Islandi í eima tíð, það var áð-
ur en námsleiðinn var fundinn
upp. Torfi situr nú í Núpssfeóla
að nema galdur. Einn dag að
teknu prófi ver'ður homum gengið
upp á þar til gerðan hól og spyr
vjefrjett, sem þar er, hvað hamn
eigi að gera. — Snautaðu suðuir,
helvítið þitt —, anzar vjefrjettin
nokkuð faöst, — og reyndu að
verða eifcthvað. — Sígildur Is-
lendingur ömglar hann saman
nokkru snæri, bimdur upp
Skreppu sína, stígur fæti hart á
fold og srtefnin suður. I opið geð
óveðra og vindfauta hreytir hiann
henópum rauðliða enda kemsf
hann! Næsfcu misseri þrauikar
Torfi Verzlunarskólann undir
Vilhjálmi Þonn og kveður hann
með láð uppá heila vasann. Það
stemmdi þá að ævin var í hverfi-
púnkti. Á veggjum Totrfa hafa
aldrei hangið iranrammaðir pen-
ingaseðlar eins og hjá Joakim
von And og öðruim góðum kapí-
talistum. Hann lamgar að nema
meiri galdur, en býðst starfi sem
fjegæzlumaður hjá Landsbank-
anum. Sæmileg störf eru ekki
á hverju horni. — Torfi ræðst til
barakans. Og geröi rjett. Mig óar
við þeiirri hugsun hefði hann
brotizt til hásfeóla og horfið þar
t.d. í Helj argreip Islenzkra
Fræða. Sú grein á vinninginn yf-
ir móðuharðindin í svæfimgu ís-
lenzks anda.
Það var um líkt leyti, að Torfi
rjeðst í fjármenraskuna og frið-
ardúfan flaug með trylltu fjaðra-
skaki víða um heim, virtist., virt-
ist hafa femgið siæmt í augað og
stefndi ýmist út eðá suður,
stjörnuirugluð og hitti marga
dritur henmar. Eilitið taugasikoilf-
inn húsamálari var að stofna
heimsveldi útí Prúaslandi og var
með læti. Þjóðlöndum var hvoltft
með einu ha.radtaki á rjettum
stað. Hvorki fjelaga Jósef nje
oss hinum var um sel. Engum
var yfirleitt um sel. Um það bil
voru síðustu dagar hugsjónar í
heiminum og voru margir um
bitamn. Enn gátu ungmenni sjeð
hitt og annað í hillingum. Enn
gat meran dreymt um nýtt og
betra. Tortfi slóst í hópinn.
Hvergi hræddur hjörs í þrá og
hefur efcki oi'ðið síðan. Það var
rjettmæM, sem gamla ekkjufrú
Mattilda av Elvinni sagði um
hann: — kommi var ann góður—.
Ekki verður feigum forðað,
hefur margur sagt ög fengið sjer
þvínæst leyfisbrjef. Torfi gekk
hinn troðna veg í því efni. Og
áður langt leið átti hann fyrir
þrem litOium skrímslum að sjá.
Ævibók á þefcta ekki að verða.
Stiklum því aðeins á björgum.
Eitt afrek hetfur Tortfi framið,
sem jeg fávitinn skil alltaf raokk-
um veg jafniilla og oft er reynt
að skýra mjer það. Þessi gamli
drengur er einm fárra los band-
ittos communistos, sem marið
hefur það að vera í seran sósíal-
isti og kaþólikki. Kaþólsfea kirkj-
an á ísilandi og Torfi eiga hvort
öðru ýmislegt upp að inna. Ótal-
in em þau trúrit og fræðslu-
kögglar, sem Tortfi bjargaði hjer
fyrr meir á eytunguna. Röskum
svo ekki svefntfriði kirkjunnar
meir, nemia bendingu vil jeg
smeeygja að Vatíkanimu: vanti
það alminlegan páfa, þá heitir
haran Torfi.
Islendingar vom aldrei stýri-
látir nemendiur. Þeiæ lær'ðu flest
af sjáitfum sjer, sem einihvers
virði var. Þótt Torfi hætti próf-
skírteiraasöfraum eftir Verzlunar-
skólann kvaddi hann þar aðeins
skólana, en ekki þekkingarleit-
ina. Hann hefur þann sjeríslenzk-
an hátt á að mega helzt ekki sjá
áhugaverða bók nema kaupa og
lesa. Hann er frískleikamaður á
erlendar tungur og hetfur enda
bjargað bókum og hugsmíðum af
flestum ahninlegum málum. Urm
ull er það fræknustu skáldmenna
og hugsuða frá örófi til gærdags,
sem Torfi er þrælþvældur í og
samigróinn verkum þeiirna. Ekk-
ert hefur maninsandinn kveikt,
sem Torfa er óviðkomandi. Ekki
einu sinni Esperantó.
Um víðreisn Torfa: Hann fór
um miðjan sjötta tug til USA að
friðmælast við ótætis impeæial-
isfcana, sem auðvitað tóku engum
sönsum. Torfi rararasakaði banka-
kerfi þeirra nokkuð í boði hjer-
og erlendra bankafrömuða. Hef-
ur það kerfi sjaldan blómstrað
skærar en etftir. Síðar fannst hon-
um vairt kurteisi að lotfa dönsku
frændunum ekki að njóta nœr-
veru sinniar, svo hann reisti
þangað með konu og yrmlinga.
Hatft var etftir honum við land-
töku, að danmörk væri Mtil að
sjá. Var þetta sálbragð Tortfa,
gátu danir illa neitað (þótt þeir
eymdarlega kveddu hana stóra
mi'ðað við Andorra, Bútan og
Sifckim) en Torfi horfði fast í
augu þeim. Hrundu þeir loks
saman og báru hann á höndum
sér etftir. (No guarantee).
Frá Þýzkalandi gekk hann á
örstundu og hefur ekki verið
netfndur minna en doktor þar síð-
an. Nýjasta landkyraning Torfa
var sú, er hann dró til Sovét í
hitt eð fyrra að litaist um,
styrkja sig í rússraeskurani og
stúdera hina slavnesku sál.
Vjer muraum nú bráðtega
bremsa.
Barnaláni má Torfi fagna.
Hann á þrjú lítil ófjeti, Önnnu,
Helga og Ólatf. Þau eru hvert
öðru ósvífnara en eilítið greind-
arleg til augnanna og skæð lista-
börn. Þau eru öil á síraum stað í
Hinu íslenzka Skólakerfi og
Torfi eignast stúdent með vorinu.
Að auki á haran lærðan stjúpson
í Nocnegi.
Um nokkurt árabil hefur Torfi
þróað gamlan hæfileika sinn af
kappi, en þa'ð er eldamennskan.
Get jeg sjálfur bezt um það
dæmt, að haran er fæddur kokk-
ur og ætti að vera á Hilton en
ekki Melhaganum. FuMyrt skal
hjer óttalaustf, að enginn hetfur
týnt lífi sínu af mat Tortfa.
f þessari línu er Torfi kominn
þrjá daga á sextugsaldur. Mun-
um vjer því fara að munda
punktfingurinn, svo stórafmæla-
greinarnar ná: ekki saman. Því
sagði jeg Torfa nú hatfa jetið
helming lífstertu sinnar, að jeg
ætla honum að verða hundrað
ána. Tek jeg ekki anraað í mál og
hlusta á engair vííilengjur í því
efni. Er það meðtfram af einberu
sjálfsvíli, því hvert, sem maður
karan að álpast um heiminn þarf
maður alltaf að eiga slíkan öðl-
ing vísan einhvers staðar. Úti er
greira.
Ásgeir Asgeirsson.
(Aths.: Stafsetning er höfundar)
íbúð til leigu
5 herb. íbúð á 2. hæð í fjölbýlishúsi við Háaleitisbraut, teppi,
gluggatjöld og vélai í þvottahúsi.
Tilboð sendist afgr. Mbl. fyrir laugardag merkt: „Góð um-
gengni 106".
VÖRUFLUTNINGAR
Reybjnvík — Anstfirðir
Vörumóttaka alla virka daga hjá Vöruleiðum Suðurlands-
biaut 30 Sími 83700.
Bifreiðastöðin STEFNIR.
Hafnarijörður
Til sölu eldra steinhús í Suðurbænum. Á efri hæð eru tvö
herb. og eldhús, á jarðhæð eru tvö herb. bað og geymsla.
Húsið er ailt nýstandsett, málað, dúklagt og teppi á gólfum.
Ræktuð lóð með trjágróðri. Verð kr. 1 milljón, útb. um 500 þús.
Laust til íbúðar nú þegar
GUÐJÓINI STEINGRlMSSON, HRL„
Linnetsstíg 3, Hafnarfirði, sími 50960.
Kvöldsími sölumanns 51066.