Morgunblaðið - 12.08.1969, Blaðsíða 13

MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 12. ÁGÚST 19®9 J3
Heimsfrioarþmg-
ið í Austur-Berlín
„ÞEIR, sem halda að
hægt sé að kalla saman
þing eins og þetta, án
þess að minnast á Tékkó
slóvakíu, hljóta að hafa
misskilið tilgang friðar-
þingsins“.
Á VALDATÍMA HITLERS.
Fyrir um það bil þrjátíu ár-
um ferðaðist ég um austurhluta
Þýzkalands, Vestur Pólland og
yfir T ékk ósló v ak í u til Ung-
verjalands. Þá var ofsi nazista
hvað mestur og ferðamaður
fékk óspart að heyra um þá
miklu lausn lífsgátunnar, sem
flokkur sá taldi sig hafa fund-
ið, með foringjanm Hitler í far-
arbroddi.
Mörgu góðu fólki kynntist ég
í þessari ferð eins og gengur,
því alls staðar er líka til gott
fólk. Síðan hefi ég alltaf haft
áhuga á afdrifum þessarra
þjóða, sem nú eru eins og kunn
ugt er, handan við járntjaldið
svonefnda.
f LANDI ULBRIGTHS.
Eins og menn vita, þá er
ýmisum enfiðleikum bundið að
afla sér hlutlausra upplýsinga
um þetta svæði, jafnvel fyrir
ferðamenn — nema þá á þing-
um og mannamótum.
Á síðastliðnu sumri gafst
mér kostur á að komast til
Austuir-Þýzkalands meðal ann-
ars að sitja Heimisfriðarþingið
sem haldið var í Austur-Berlín
dagana 21.-24. júnií síðastliðinn.
Taldi ég að þesisi för gæti
orðið til nokkurs fróðleilks um
líf og háttu manna austur þar,
og þær breytingar sem orðið
hafa í hugurn og högum fól'ks
í löndum þesisum hin síðustu
örlagairí'ku ár.
Þar sem ég er eindregið
fylgjandi vestrænni samvinnu,
gat lí'ka orðið fróðlegt og styrkj
andi fyrir sanntfæiringuna að
finna andrúmsloftið í herbúð-
um öðruvísi þenkjandi aðila,
enda varð sú raunin á. Einangr
un er sízt til þess fallin að
halda við máletfnalegum áhuga,
þótt vér verðum að sætta oss
við það hlutskipti langtímum
saman, vegna legu lands vors.
Upphaflega var ætlun mín að
skrifa ræfkilega ferðasögu í
rólegheitum og koma henini
einhvers staðar á framifseri, ef
nok'krum kynni þykja úkemmt-
un að.
Nú hefir hinis vegar þannig
dkiþast að Heimtstfriðairþingið
hefir verið rætt í blöðum á
þann veg að mér þykir tilhlýði-
legt að segja nokkuð frá kymn-
um miínum af téðu þingi, eins
og atburðir þar komu fyrir
augu og eyru.
Téklkóslóvakíumálið er hér
sérstaklega tekið fyrir, vegna
hins almenna áhiuga fólks um
það efni. Auðvitað voru fjöl-
mörg önnur mál rædd á þessu
þingi, þó ekki verði frá þeim
greint í þetta skipti.
Kemur hér síðan frásögn,
lauslega samin upp úr minnis-
blöðum mínum.
MARGAR FRÆGAR
PERSÓNUR.
Þing þetta var haldið í hinni
veglegu jþróttahöll Austur-
Berlíraar. 1102 fulltrúar frá 101
þjóðlandi sátu þingið og 56 fé-
lagssamtök.
Margt göfugra manna var
þarna samanikomið, svo sem
séra Martin Niemöller, Krishna
Menon, hinn mikli indverski
stjórmmálamaður, patríarkinn
Kyrillos frá Búlgaríu, Metró-
pólítinn frá Rúsislandi, Kathol-
ikos frá Armeníu, Abdul Ham-
id sjeik frá Jórdaníu, höfuð-
klerkur frá kirkju Kopta í
Egyptalandi, og fullt atf prest-
um, sem aðeins voru séra.
Enginn af prinsum hinnar róm
verskkaþólsku kkkju mætti
þarna, ekki svo mi'kið sem und-
irbisikup. En kaþólsikir prestar
voru notokxir, að því að mér
vair fortalið. Af leitomanna-
hópum er mér minnisstæðast-
ur fjörutíu og fimim prótfesisora
flotokur frá Bandar. N. Am.,
sem sagt var að vææi þarna
viðstaddur, en ég varð aldrei
vör við.
NEFNDIN UM ÖRYGGI
EVRÓPU.
Ég valdi mér sæti sem
áheyrnarifulltrúi í nefnd þeirri
sem fjallaði um öryggi Evrópu.
Eftir að fundur hafði verið
settur hófust umræður og var
farið stillt af stað, og talað um
að efla þyrfti öryggi Evrópu,
hvað svo sem mismunandi
stjórnmálastkoðunum liði.
En brátt fóru umræðurnar að
beinasf allmjög í eina átt, sem
sé ádeilu á Nato, Vesturveldin
og stjórnmálastefnu Bandarikj-
anna. Vestur-Þýzkaland og
ísrael fengu líka sinn sfcerf vel
útilátinn.
ÓFRIÐLEGAR RÆÐUR.
Vonu þessar umræður allt
annað en friðsamlega upp-
byggðar, og bjóst ég nú við
hörðum andmælum viðkom-
þjóða, einíkum þó frá hinum
fjörutíu og fimm bandarísku
prófesisorum. En þeir virtust
allir þegja þunnu hljóði. Gefck
þessi einhliða máltfilutningur
nokfkra hríð.
SENN BRYDDIR Á BARÐA.
Ungur maður fransikur, gekk
nú frarri og talaði um nauðsyn
þess að allar þjóðir væru frjáls
ar, og um leið minntist hann
lítillega á Tékkóslóvakíu, en
óljóst þó. Á eftir þessum
Frakka sté kona í stólinn og
minntist meðal annars á Tékka
og taldi víst að þeir myndu
forðast vestur-þýzka heims-
valdastefnu.
Eftir þetta tóku margir
ræðumenn til máls en enginn
þeirra minntist á Tékkósló-
vaikíu og þótti méir furðu
gegna, þar sem innrásin al-
ræmda sat einis og kötotour í
hálsi alls þingheims, og meira
var búið að pískra um attferli
Rússa gagnvart Tékkum en
nokkurt annað vandamál síð-
ustu tíma.
KÖTTUR GENGUR í KRING
UM HEITAN GRAUT.
itæðurnar héldu áfram, flest
ar í sarna áróðurs og árásar-
tóninum, sífellt sifur um illt
innræti Vesturveldanna og
þeirra félaga.
Ein ræða var þó rmdantekn-
ing, en hana hélt Livescu, pró-
fessor við háslkólann í Búkarest
í Rúmeníu. Hann sagði mikla
nauðsyn á að góð sambönd
kæmust á milli allra ríkja Evr-
ópu, hvaða stjórnmálaskoðun
sem þau anraars hefðu.
— Hver þjóð á að fá að ráða
sjálf, þetta er undinsrtöðuatriði
— og prófessor Livescu lagði
þunga á orðin.
Eftir margar ræður, allar í
svipuðum tón um hin stórgöll-
uðu Vesturveldi, minntist loks
franskur maður á Tékkóslóvak
íumálið og sagðist hafa eftir
öruggum heimildum, að yfimráð
Sovétríkianna yfir Téklkum nú
um tíma, væru naiuðsynleg
vegma ástandsims í þe'ssu landi.
TÉKKT TEKUR LOKS TIL
MÁLS
Rétt á eftir stóð upp hinn
tóklknesfci prófessor Tulso, og
sagði að vandamál Tékka væru
mjög flókin, en sambönd þeirra
við hin sósíölsiku ríki væru
vegna sameiginlegra hags-
muna. Prófessor Tulso var stutt
orður, og var sem hann biti í
sundur orðin þegar hann sagði:
F.g bið þetta þ'ng að ræða ekki
hér um málefni Tékkóslóvakíu.
, Með það settist prófestsorinn og
ætlaði þá allt af göflunum að
ganga fyrir fagnaðarlátum.
Fundust mér þessi læti nokkuð
kynleg, því að h^vaða fagnaðar
adki var að þvi, þó að mælt
væri á móti umræðum um eitt
hvert mesta mál þesisa þings?
— Margt er skrítið í kýrhausn-
um. —
RÚSSAR VORU VINMARGIR
Var nú allfriðsamlegt hljóð í
ræðumönnum, þar til Sahid
Kajal, arabiskur maður, hélt
harðorða ræðu um stuðning
Bandaríkjanna við ísrael.
Þar næst kom fram Askanjo
Ilalase frá Panama. Eftir venju
lega inngangsádeilu á Bandarík
in, mirantist hann þannig á
Tékkóslóvakíu:
Heimsvaldasinnar hafa und-
irbúið innrás gegn verkamönn-
um í Téfckóslóvakíu. Slikt var
hættulegt heimsfriðnum. Ef
Sovétríkin verða að taka slíkj.
skref sem þau gerðu gagnvart
Tékkum, þá hafa þau fullan
rétt til þess. Með þeim. hætti
hafa Sovétríkin viljað forða því
að ástand eins og í Vestur-
Þýzkalandi komist á í Tékkó-
slóvakíu. 1— Nú var runninn
móður á Panamamanninn og
túlkarnir höfðu etoki undan að
þýða. Varð fundarstjórinn loks
að biðja Aákanjo Ilalase að
þagna.
Næsti ræðumaður minntist
ekki á Tékka, en þá kom fram
Síle frá Belgíu. Hann minnti &
að hin kristna friðarhreyfing
styddi þetta þing. Sjálfur sagð-
ist haann vera andvígur heims-
valdasinnum, og minntist loks
á Tékka:
Það getur svo sem verð að
Tékkar séu sannir kommúnist-
ar, en vér Belgíumenn óskum
eftir að ræða mál þeirra frekar,
ef ekki hér, þá heima í Belgíu.
— Maður þessi fékk sáralítið
klapp. Finnak kona minntist á
þann vanda, sem Finnum væri
á höndum vegna nágrennis við
Noreg og Rússland. Hún sagðist
óttast NATO, en hins vegar
ynnu Rússar ætíð að öryggi
smáþjóða. Konan fékk feikna
klapp. Mongólíumaður minntist
á hættuna sem heim'sfriðnum
stafaði af stórveldabrölti, im-
períalisma. Hann taldi rétt að
ræða málefni Tékika á þessu
þingi, og að sósíalistarikin
þyrftu að verja lýðræðið í heim
inium.
TILGANGUR FRIÐAR-
ÞINGSINS
Þá reis upp Potka frá Austur
ríki. Þetta var ungur maður,
vel máli farinn. Hann sagðist
vilja fá hér fram heiniskilnar
TIL LEIGU
iðnoðorhúsnæði ó jnrðhæð í
Súðavogi 36. Stærð um 270 ferm. Upplýsingar í síma 32328.
Framhald á bls. 17
Nauðungaruppboð
sem auglýst var í 12., 14. og 18. tbl. Lögbirtingablaðs 1969, á
hl. í Miðtúni 34, þingl. eign Matthíasar V. Gunnlaugssonar. fer
fram eftir kröfu Gjaldheimtunnar, Gunnars M. Guðmundssonar
hrl. og bæjarfógetans í Kópavogi, föstudaginn 15 ágúst n.k.,
kl. 11.00.
Borgarfógetaembættið í Reykjavík.
Nauðungaruppboð
sem auglýst var í 72. og 74. tbl. Lögbirtingablaðsins 1968 og
2. tbl. 1969 á hl. í Grensásvegi 58, þingl. eign Erlu Vídalín
Helgadóttur, fer fram eftir kröfu Arnar Þór hrl. og Lúðvíks
Gissurðrsonar hrl., á eigninni sjálfri föstudaginn 15. ágúst n.k.,
kl 15.00.
Borgarfógetaembættið í Reykjavík.
Trésmíðavélar
Af sérstökum éstæðum bjóðum vér
ódýrt, lítið notaðar trésmíðavélar.
Delta-bandsög 20".
Delta-borvél patrónu.
Lesbo-rennibekk (tré).
Lesbo-bandsagarblaðasuðutæki.
Lesbo-smergel,
t, Hunoai t tiinii n
Grjótagötu 7. Sími 24250.
H
m
'K?..
5 Pi
m
■fö:
p.-
2

5
mo i
HUSBYGGJENDUR
SPARIt} riMBURKAUPtTÍMA, FÉ 06 FYR/fíHÖFN^
\""Þ
'
HLÁÐie HÚSIB FLJjT 0G ORUGGLEGA Úfl MATHELLUM EBA
MÁTSTEIHI FRAMLE1.TDUM ÚR S EYBIS H Ó\l ARAUÐAM ÖL.
EITT BEZTA 0G ÖDÝFASTA BYGGINGAREFw SEM VÖL ER A
HÖFUM F.INNIG FLEf TAR AÐRAR BY GGIN §]{, f>V ÖR UR.
HAGKVjEMÍR—GFHrhBSttFSK IIMA '--------—
ÚÍTVEGUM S TÁDLAÐAR T EIK NINGAR. T/EK NIÞJÖNUSTA.
v r.:>
’.'tP,
■V/
'r.ý-Á
yjpJ.'i
W;&;‘
VERZLIÐ
PAR SEM URVALID ER MEST 0G KJÓRIN BEZT.

f.j