Morgunblaðið - 11.09.1969, Blaðsíða 3

MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 11. SEPT. 1&S9
3
Edith Södergran að þakka að
ég gaf út fyrstu lióðabdkina
— sagði Tarjei Vesaas í viðtali við Mbl.
TARJEI og Haillldis Moren Ves
aias llásu úr vorlkuin aímum í
Norræin'a húsiniu í gærfcvöldi.
Las Tarjiei Veisa'ais bæði óbunJ
ið miáil og ’l'jóð og Hiaffllldiis Mor
en 'llas simiásögu og ]jóð.
Síðdagis í gær hitlti biaðia-
miaðuir Mb'l. |>au hjón snöggv-
aist að máli á Hóted Sögu. —
Voru þau þá inýlega fcomáin úr
íerð til Knísuivíkuir og lýsti
Tarjei Vesaais hrifniinigiu sáinini
yfir þeim mifclá niátitúnuikirafti,
sem þar brytist fram. Tarjei
Vesaias kamur hinigað í fyrstia
sinmii, en fcon'a hains d'valdist
hér í miánia'ðartímia árið 1938.
— Ég hiaiuit ferðastyrlk tiil ís-
lainids, sagir Halldis Moren, og
förinia unidirbj'ó ég m.a. mieð
því að geirast áskráfiaindi að
Mortguinlbliaðinu um báltfis árs
skeiö. Það var mér milkil hjálp
tid að igeiria miig stoiljanleiga.
Ég toom hinigað til Reytojaivík
u>r, ien bjó ei'niniig í Reytoholti
um slfcei'ð og fór til Aikureyrar
og Sig'liuíjairðar. Á Atouireyri
(hiibt'i ég þá Heiga Vaitýsson,
sem mér er saigt að enn lifi
þar í hárini elli.
Talið beirst að. nútímiabók-
menin'tum í Nonegi og Tarjei
Vesaias ssgir aið þar sé margit
umigr'a höfumda, sem gefi góð
air vom'ir. Bófcmiemnltastefina og
ýmissa nýjuiniga eiinis og t.d.
be'imilidarstoáldsagnia gæti þá
síðair í Noregi en í Danmörku
og Svíþjóð.
— En 'hve miairigaæ bæfcur haf
ið þér Mröið fná yð'ur fiara?
— Þser eru nú orðraair 36,
þair af 5 Ijóðialbækur.
— Þér hólúð Ijóðlslkáldsfer
il yðair firemur seiinlt.
— Já, ég var tæplega fimm
tuigur þegar fyrsta ljóðabók
miín kom út. Það vair ljóðúm
Editlh Södergrian að þaktoa að
ég gaf út máinia fyrstu ljóða
bóto.
— Á hve mörg mlál haía
báekuir yðar veæið þýddar?
— Ég má éklki faira mieð það,
em bætouir mímar fcoma oft
saimtimis út í Danmörtou, Sví
þjóð og Fiintniiandi. Þá haf'a
þær eininig komið úit í Enig-
iand'i. Ein bðk mín, Fuiglame,
hefur verið þýdd á tíu mál.
Tvær bótaa mintma hafá verið
þýddar á íslaniziku, Klatoahöli-
in, sem kom úit hjá Alrrueinma
bókafélaiginu í þýðimigu Hamm-
esair Péturssonar og Svörtu
hestartnir, sem pmeinltiuð var
sem firamlhialdsisaiga í Sam-
vim'niuininá. Mér hefiuir veæið
tjáð að þýðiimg Haininiesar Pét-
urssomar á KliatoahöRiinmi sé
lisítavel gerð og ég bef mikimm
ábu'ga á að kymmaist þessu ís-
lanztoa skáldi.
— Er fyrimhugað að fleiri
— Ég þékki eintoum íslem/d
imgasögutnnair, em hef aiuk þess
lesið mokkra'r bætour eftir Hall
dór Laxraess og Guraniar Gumm
arsson. Þá þetoki ég einmiig til
Kristmianims Guðmunidissoniar,
og Helga Vailtýsson hlýddi ég
á í Noregi 1917, er harun fliutti
þar fyrirlestur. Noktorum ár-
um síðar var Guðmumdur
Hagalllín gestur á heimiilli föðiur
mínis og minmist ég þess er
þeir ræddu um Jón Arasom,
faðir miran og haran,.
— Úr þvi miimmat eæ á ís-
-- Hve margar bækur hafið
þér skrifað, frú Vesaas?
— Mínar bækur eru einn
þriðji af hams, og þó aðeins
betur, eða þriettán a$ls. Flest
ar eru það ljóðabækur, en
einniig barnabækur og svo
ævisaga föður mín:s, Sven
Morens.
— Faðir yðar vair eininig rit
höfundur.
— Já, og ég held að eitt-
hvað bótoum hans hafi
verið þýtt á íslenztau.
— Að lokum. hvernig ei
Halldis Moren Vesaas og Tarjei Vesaas á Hótel Sögu í gær. (Ljónm. Mbl. Kr. Ben).
bætour yðar komi út á ís-
lenz.ku?
— Almiemima bófcatfélagið
brinigdi til mín í miorigun og
bað um samlba'l við mrög og það
getur verið, að það leiði til
þeas, að fleiri bækiur komi á
íslenztou.
— Viraniið þér að stoáldverk
urn um þessair miundir?
— Ég ydki eiibt og eitt l'jóð.
— Hatfið þér kynmzit ísiliemek
uim bókirraeninitum að eiinhverju
miatrki?
le'ndiinigasöigiuir, skýtuir Hailldis
Moren inm í, lainigar mig til
að segja frá litlu albvilki úr
'hjómaibairadssögu oktoair. Tairjei
varð eirau sirani fyrir slysi, er
hamin var að viinmia og laskiað-
ist fótuæ hams um hnéð. Meðam
bainrn átti í þessu lá barnm og
lais Njáls sögu. Gg á hverju
tovöldi þuldi hain,n fyrir mig
það seim hanin hafði Oiesið yfir
daigiinm. Með þessu móti fammlsit
iraér é'g nijóröa söiguraniar í göml
um og uppruimalegum stíl.
fyrir rithöfund að vera giftur
rithöfundi?
— Þessu get ég eklki svar-
að, því að ég hetf eklkert til
samanburðar, segir 'Halldis
Moren, ég hef aðeiras verið
gift rithöfundi, en Terjei
Vesaas svarar:
— Við blöndum éklki sam-
an hjúskap olklkar og ritstörf-
uim. 'Hirus vegar Desuim við
'handrit hvors annars þegar
þeim er lokið og ræðum þau
clklkar í milli.
STAKSTEIMAR
Afmælisbarnið
og líkið
Morgunblaðið birti í gær fyrri
hluta frásagnar um „skipulagða"
fjárfestingu eins og hún gerðist á
íslandi á velmektardögum Fram-
sóknarflokksins. Nefnist frásögn
þessi „Afmælisbamið og líkið sem
jarðaði grafara sína“ og er skrá-
sett af Ásgeiri Jakobssyni. Þar
segir mi.a.:
„ „Eymdin og atvinnuleysið á
kreppuárunum er flestu fullorðnu
fólki enn í fersku minni, en hitt
hafa færri gert sér ljóst, að póli-
tísk haftastefna og pólitísk ný-
skipan í atvinnumálum var ein
helzta orsök þess, hversu lengi við
bjuggum við kreppuna. Ný fyrir-
tæki voru stofnuð með nýjum
herrum — öll fjárfesting ríkisins
var pólitísk fjárfesting — fjár-
festing í atkvæðum hér og þar
um l.andsbyggðina.
í Ólafsvík var ömurlegt ástand
eins og víðast annars staðar í sjáv
arþorpunum þessi Iöngu sjö ár
frá 1932—39. Syðra í höfuðhorg-
inni sat nefnd - Fiskimálanefnd -
sem stjórnaði að vilja ríkisstjóm
arinnar öllum framkvæmdum
við sjávarsíðuna. Þetta var póli-
tísk nefnd, fyrst og fremst, og þó
að margir nefndarmanina vseru
hinir ágætustu menn, þá mótuð-
ust ákvarðanir nefndarinnar að
mínum dómi ekki af því, hvað
væri hagkvæmast — rekstrarlega
í hverju tilviki, né lieldur af því
,hvar nauðsynin vær’i brýnust á
nýju atvinnufyrirtæki, heldur af
pólitík og þeir staðir urðu útunð
an, þar sem svo hagaði til að
andstæðingar sátu í rúmi fyrir já
mönnum ríkisstjórnarinnar.
Kolamið eru auðug á Breiða-
firði og einkum á Ólafsvíkurmið-
um og uppúr fjórða áratugnum
fóru Faxaflóabátar og fleiri að-
komubátar að sækja þessi mið.
Ólafsvíkingum þótti að vonum
sárt að sjá mikínn afla veiddan
á miðunn sínum og síðan fluttan
til annarra staða, þar sem hann
veitti mönnum nokkra atvinnu
en sjálfir sátu heimamenn eftir
atvinnulausir. Þetta ástand þrýsti
skiljanlega á stofnun hraðfrysti-
húss í þorpinu.
Meðan verkamenn og sjómenn
ungir og aldnir, bogruðu við að
moka uppúr grunninum kaup-
laust var hert á bréfaskriftum
suður, en það var eins og að
klappa steininn. Fiskimálanefnd
neitaði algerlega að veita leyfi
til byggingar hraðfrystihúss í Ó1
afsvík. Rök nefndarinnar fyrir
synjuninni voru þau, að svo lít-
il reynsla væri fengin á frysti-
húsarekstri, að ekki væri rétt að
reisa fieiri í bili í landinu."
Sjónvarpsþáftur
Irá Færeyjum
eyðílagðist
SL. LAUGARDAGSKVÖLD, er
sióravairpið ætilaöi a0 serada últ
daigskriá frá Færeyjium, vac6 a@
hæröba við þaið, þar sem í Ijós
tooim a® efraið með útvairpskór
Fæireyjia var efcki á spóttluinini,
sem mioíia át'ti. Hetfuir þalð siemini-
•leiga veirið þu’rrtoað alf bamdinu
í miiisgiripuim.
Mbl. spurðiist fyrir um þetta
hjá sjóravairpirau og gaí Pétur
Guðlfininssora sjóruvarpsstjóri eft-
iríainamdi yfiir'lýsiinigu:
Diaigistoriá úilvarpiskórs Þórashafn
air, sem tfilytjia é'bti í sijóonvarpi
eil. 'íaiug'airdagislkivöld, hecfur því
miður miisfarizt í meðlföruim og
vairð því að faflflia máiður é Iþeim
tíma s'ern bleinini haifði verið éfcveð
inin. S'jómvarpið Ihammiar þaiu mis
tölk, iftam hér haifla orðið og miun
sæita fyœta tætoitfiæri tii að bæröa
úr þekn.
- JARÐHITI
Framhald af bls 1
heáimitooimiuraa irua.: „Fyrir ut-
ain gíigiin'n,, sem var í raoiktourrii
hæð yfiir s'triöradiinini furadium
við þrjé gígamymdiaðia gos-
staðá, ein þiar haifði vatinið þó
eklkii benoitizt upp á yfirbor'ðið
eim. Anraars staðiar var heitt
yfírtaorðisiviatra ára þesis þar
væru þó gígar mé uppispiriettur.
Gígiuiriiran var gETió'Mtour þeim
sem Arradnup og Mikfceflisein
hiatfa lýst. Þeir tveir haifla saigt
flrá iþví að 'hieitt vatra hafi
öeitlað upp úr jiörðiinrai, ein hér
var allt með öðmum hriag. Við
áæitfliuðum að svæðið giætfi atf
siér 500—600 llítria atf 400 stiga
hiöitiu vatrai ó klliukitoustuinid, 1
gíigmum sjéllfum var vatmslhiit-
iinin 58 3tig. Bneraináisteiraisibnagð
var aif viatn'iirau. Etfraatfiræ'ðárag-
uininin Maloora Slliesser t'ók gais-
sýmMi'orrai, fýtlflii tillriauraaglös
mieð varöná og héit s'tútraum
niður í vatraiiinu. Gaisieifmira
stigu þá upp í. fllöistkuinini og
þriemigdiu vatrairau út. Tilraaunir
staradia mú yfir á grænlleinzku
jHiriðlfr'æöidieilidiininii oig verða
efmin fcörainulð þar máraar. Eiran
ig vair fjöflisikraúðuigna jurtaiíif á
sivæð'irau en amiraaris sbaðar í
Auisituir- Gr æinllianidi. “
Hinin gamflii Graærailaradis-
köinmuiður Ejraar Miktoeáisiein,
sagir við Po'litiltoera: „Bg hetf
aildnei motokum tímia hieyrft
um siliíikt, era hvorfci ég raé
Arradmup komiurn raotokrau sáraini
á þaraniain sröað. Ég hietf alldraed
heyrt um gí.ga og óg þeiklki
enigiain sem heiflur séð gufu
stíigia upp af igriærallenzikiuim
uippsprerötum.“ RytgaarcL
- DUBCEK
Framhald af bls 1
leytfi til Vínarborgar í því skyni
að veita þar viðtölku austurrísk-
uim bótomenntaverðlaunum. Hav
el vatoti athygli á sér nýlega, eT
hanra tovartaði uradan því að
hljóðnemum hefði verið komið
fyrir í íbúð sinni í Prag. (Havel
var Dubcelk-sinni og lét ó'spart í
ljós óánægju vegna innrásarinn-
ar með þátttökiu í mótimælafund
um. Taismaður au'sturraíska utara
ríikisráðunetyisinis sagði að nofldk
uð væri slíðan hátíðahöldum
vegna bótamenntaverðlaunaaf-
hemdingarinnar hefði verið atf-
lýst, þar sem sýnt hefði þótt að
Haval gæti etoki komið til að
taika við þeim.
- FLUGVÉLAR
Framhald af bls 1
am baifi verið i aðlflliuigi er silysið
vairð. Skýjiáð var mieið toöflum.
Elktoi er 'emn 'lljóist Ihver tiflidraög
voru 'að alysiiraiu, iera sjióraiaravottair
segja, að llitda eiralkiatfiluigvéliin. hafi
tfHloigdð þiverit á búk þoituinraiar
máðjiam., og hatfi þæir siíðiain) taáðar
hriapað til jarðar. Kom þoröam raið
ur á sojiabaumiaalkiur oig dredíðásit
braak úr hemrai yfdr 200 mietma
sivæðL
Skipulagshygg j an
Frásögrain greinir síðan frá
því, hvemig slegið var úr og í
með röksemdír gegn byggingu
hraðfrystihússins. Þegar slakaði
á Framsóknarklónni um skeið var
húsið þó að lokum reist. En ekki
var sá flokkur fyrr húinn að
koma sér í yaldastólana á nýj-
an leik. en pólitísk skipulags-
hyggja framsóknarmanna knúði
þá til að láta Kaupfélagið reisa
annað frystihús í kauptúninu!
Markmið þess var þó öllu æðra
en að frysta kola og þorsk. Því
til staðfestu buðu framsóknar-
menn framkvæmdastjóra gamla
frystihússins til erfisdrykkju um
leið og þeir fögnuðu hinu nýja
samvinnuframtaki. Þau mál skip
u'ðust nokkuð á annan veg eins
og fyrirsögn frásagnarinn^r gef-
ur til kynna.
<

C