Morgunblaðið - 30.12.1969, Blaðsíða 16

16
MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 30. DESEMBER lfl©9

Útgefandi
Framkvæmdastjóri
Ritstjórar
RitstjórnarfuHtrúi
Fréttastjóri
Auglýsingastjóri
Ritstjóm og afgreiðsla
Auglýsingar
Áskriftargjald kr. 165.00
i lausasölu
H.f. Árvakur, Reykjavík.
Haraldur Sveinsson.
Sigurður Bjarnason frá Vigur.
Matthías Johannessen.
Eyjóifur Konráð Jónsson.
Þorbjörn Guðmundsson.
Bjöm Jóhannsson.
Ámi Garðar Kristinsson.
Aðalstræti 6. Srmi 10-100.
Aðalstræti 6. Sími 22-4-80.
á mánuði innantands.
kr. .10.00 eintakið.
ÖFLUGT ATHAFNALÍF
¥ Tm langt skeið hafa allir
vinistri flokkamir á ís-
landi haldið uppi linnulaus-
um árásum á einkaframtak.
Þeir, sem fram úr hafa skar-
að á athafnasviðinu, hafa
verið hundeltir og reynt að
telja fólki trú um, að þeir
væru óþurftarmenn, sem vel
rækju fyrirtæki sín og högn-
uðust á atvinnurekstri. Að
undanfömu hefur orðið
ánægjuleg breyting á afstöðu
manna til atvinnurekenda,
breyting, sem stjórnmála-
menn gera sér grein fyrir, að
ekki er unnt að skella skolla-
eyrum við.
Á meðan allt lék í lyndi,
atvinna var yfirdrifin og
tekjur fóm stöðugt vaxandi,
var unnt að reka þann áróð-
ur, að atvinnufyrirtækin
þyrfti ekki að styrkja, held-
ur væri sjálfsagt að ganga
sem mest á hlut þeirra. En
þegar erfiðleikarnir dundu
yfir vegna utanaðkomandi
'ástæðna, gerði fólk sér glögga
grein fyrir því, að undirstaða
allra framfara og velgengni
fólksins er einmitt atvinnu-
lífið, fyrirtæki einstaklinga
og félaga. Þá brá svo kynlega
við, að þeir menn, sem mest
höfðu barizt gegn einkafram-
taki, tóku að lofa það og
þóttust nú berjast fyrir því,
að hagur atvinnufyrirtækj-
anna yrði bættur.
Alltaf öðru hvoru gleyma
vinstri menn því þó, að þeir
hafa breytt um áróðursað-
ferðir, og þannig gerðist það
við afgreiðslu fjárhagsáætl-
unar Reykjavíkurborgar, að
allir minnihlutaflokkamir
fluttu tillögur um auknar
álögur á atvinnureksturinn í
höfuðborginni, þótt þær
hlytu óhjákvæmilega að leiða
til þess, að atvinna drægist
saman og minna yrði um um-
svif fyrirtækja.
Ríkisstj ómin hefur nú boð-
að, að umbætur verði gerðar
varðandi skattlagningu fyrir-
tækja, þegar á þinginu í vet-
ur. Hefur nefnd manna starf-
að að athugun á þessum mál-
um og undirbúningi að skatta
lagabreytingum. Fróðlegt
verður nú að sjá viðbrögð
stjómarandstæðinga, þegar
þær tillögur verða fluttar, og
kæmi þá engum þeim, sem
með stjómmálum hefur
fylgzt um nokkurt skeið, á
óvart, þótt framsóknarmenn
og kommúnistar snerust gegn
þeim umbótum, þótt þeir nú
segi, að ríkisstjórnin hafi
ekki tryggt nógu vel hag at-
vinnufyrirtækjanna.
Ganga lengra en kommúnistar
¥ ritstjómargrein Tímans sl.
sunnudag er því haldið
fram, að með breytingum
þeim, sem gerðar em á tolla-
og skattalögum vegna inn-
göngu okkar í EFTA, séu álög
ur á landslýðinn stórauknar,
og síðan er því bætt við, að
nú eigi launastéttir að krefj-
ast stórfelldra kauphækkana.
Sannleikur þessa máls er
sá, að niðurstaðan af þeim
breytingum á sköttum og toll
um, sem eru samfara EFTA-
aðild, er sú, að þær hafa eng-
in teljandi áhrif á vísitöluna.
Söluskattur hækkar að vísu
aliverulega, en tollalækkanir
og þær hliðarráðstafanir, sem
gerðar em, m.a. með aukn-
ingu á bótum almannatrygg-
inga, nægja til þess að vísi-
taila verður svo að segja
óbreytt vegna þessara ráð-
stafana, hvað svo sem önnur
þróun efnahags- og kaup-
gjaldsmáia kann að leiða í
ljós.
Hitt er rétt, að nokkm
meira fé verður varið til
verklegra framkvæmda en
áður, og eins er þess að gæta,
að nálægt 100 millj. kr. af
hinum nýju söluskattshækk-
unum verður varið til trygg-
ingabóta og annarra ráðstaf-
ana, sem koma abnenningi
strax til góða.
Sérstök ástæða er til að
vekja athygli á því, að fram-
sóknarmenn ganga nú enn
sem fyrr lengra en kommún-
istar í því að reyna að æsa
til óraunhæfra kauphækkana,
sem kippa mundu stoðum
undan íslenzku efnahags- og
atvinnulífi. Þeir em orðnir
svo örvilnaðir í stjómarand-
stöðunni, að þeim finnst sjálf
sagt að beita hvaða ráðum
sem er til þess að reyna að
troða sér í ríkisstjóm að
nýju. Ættu þeir þó eftir ára-
tugs reynslu að vera farnir
að gera sér grein fyrir því,
að einmitt þessar bardagaað-
ferðir útiloka þá frá öllu
samstarfi, enda geta engir
nema kommúnistar hugsað
sér samvinnu við Framsókn-
arflokkinn á meðan beitt er
þeim bardagaaðferðum, sem
einkennt hafa flokkinn al'lan
þann áratug, sem nú er á
enda.
EFTIR VIGNI GUÐMUNDSSON
EINHVER aivarlegasti þjóðar’löstur ís-
lendiiniga er hin síflelil'da kröfuigerð. Við
erura endaíliaiust að heimta og kmefjast
aiiira ákapaðra hluita og þá fyrst og
fremist betri iífskjaira og hóglegira lífs.
Við gætum í þesisu efnii gjaman hiuig-
lieitt það sem John F. Kjenmiedy saigði
í ávairpi til þjóðair simmia/r: „Spurðu ekki
hvað lanid þitt igetiuir geart fyrir þi'g.
Spurðu hvað þú getiuir igert fyriir laind
þitt.“
Þetta gildir visisiuliega um mifclu fleiiri
en Bandaríkjamenm og elkiki sízt okkuir
ísliendiniga, sem blátt áfram virðumst
fátt orðið kunrna eða geta ammað em
'hedimlta.
Við þelkkjum dæmin hvemig fter, ef
þjóð'in heimtair aðeinis leiki og brauð.
Upp úr því befst eklkeint niema humda-
líf, fyrir nú utam hve þetta er ákaflega
hvimileitt og leiðigjaimt. Og þagair avo
verið er að gefa þessum ósóma lýð-
skrumarahei’tim e'inis og „bamáttam fyrir
ailþýðuma". Hví ekki ka'M'a þetta sínum
rétfcu nöfnium, eins og „lýðskrum" og
„við heimitum lieilki og brauð“?
Ég hefl ávallLt bcnrið mitola virðimigu
fyrir íslenzkiri bænidastétt. Mér hefir
fuindizt hún stillia kröfum síruum í hóf
og hún beifir jafnain sýnt að hún er
ekki síðUir fús til að gema fynst kröfuir
til sj’áMrair sín, áðuir en 'hún hafir gtert
kröfuir til ammarra.
Mairgir af forystumönmum bænidia hafa
fylgt og fylgja enm stefnu hófsemdar
og hagsýni á sama tima og þeir leitast
■við að fylgj aist sem nániast með öllum
nýjuimgum.
Þó er það of algenig sjón í Memzkum
lainidbúnaði, að til dæmiis vélvæðinig
toams sé ekfci rétt framkvæmd. Raum-
igi'ldi véllvæðinigariininiar hefir ekfci verið
raninsafcað að fuiMu áður en í hania hefir
verið ráði25t. Búhyggimdiin haifa gleymzt.
Gru'ndvöll'urimm fyrir vélvæðimigumni
hefir ekfci verið fyrir hendi, þegar
kaupin á vélumum hafa verið gerð.
Nýtinigin hefir því ekfci kiomið að því
'gagnii, sem henmd. var ætlað.
Menm verða að gera sér Ljóst að iamd-
búnaðluir er emgin uppgrip, eklkert síld-
arævimtýri. Páskabrotur gterast þar
ekki. Þróum lamdbúnaðar er, á okkar
mælikvarða, hægtfara, tekur mokkur áx
og framfcvæmdir verður þvi að skipu-
l'eggja vel fram í tímanin. Þar mieð er
efcki saigt að þessd Skipudagmiiinig þurfd
að vera aifturbiaiidssöm. Eimimiitlt þesa
hefir þó igætt um of hjá ofclkur. Við
þurfum að skipuiegigja af stódhuig. Við
verðum að hagvæða landbúnaðinm. Þees
vegna þairtf hanm að hatfla mjog faat-
mól'aða stefnu, stetfinu, sem er öllum
Ijós. Já, já — miei, ruei — stefn® er bama-
biti landlbúmaðarims. H rintgiatmdah á ttur
er sá eiiginleifci, sem emginn bóndi getur
lifað við.
En það þýðir eíbki að bendia sitöðuigt
á að við séum þjóð sem þýr við að
„eitt er lamd'ið ægi girt“, otg af þeim
sökum verðuim við að lifa á eiigim lamd-
búmaðli, á eigiirv flramteiðslu. Við eigum
að sömnu að igera ofclkur far utm að lifa
á eigim framLeiðslu, starnda á eigin fót-
um. Ekki vegma eimamgrumar og þess að
ek'ki sé bægt tiíl arnmama að leita, heMur
vegna þess, að islenzfcur lamidbúmaður á
að vera og getur verið sam/bærilegur við
iandibúnað ammarria þjóða. Og því aðeins
getur hamn hafa verið það að við nýt-
uim á sem hagfcvæmastam hátt þá
irmöguleika, sem eru fyrir í lamdinu
sjálfu. Við höflum flemgið á því imarg-
failda staðfestimgu að Menzka graisið
er það bezta, sem gerist í heimi hér
og mum betoa en alllt korn, hvaðam sem
það er. Þess vegma þarf að teggja við
það mjairgfald-a ræfct. Það er guilLnám/a
ístenzks landbúmaðar.
Það er emginm íslenzkur laindbúmaður
að fraimileiða hér fcjöt og mjólfc á dömsku
koffimi. Auðvitað verður að bjangaist við
það þegar harðast er í ári. En við verð-
um að læra að búa okfciur gegn mismum-
andi ánferði, rétt eirns og við verðum
að læra að kiæða okíkur gegn miismum-
aiidi veðiri. Við erum sem betur fer
búnir að læra að krökma ekki úr feulda,
vegna þess við 'feumnum efcki að gera
okfeur gæruúlpu.
Vestfirðimgar, og þá einlfeutm Stramdar
menin, haf'a senni'lega komizt lerngst í
því að verka vothey, og þá semnilega
fyrst og frerrast vegnia þess að þeir hafa
á'tt aillra lamdsmiarana ótraustast veður-
far við að búa. Vothieysgerð hefir haft
ýmsa hvimleiða fylgifisfca, sem okkur
hefir smátt og smátt lærzt að yfinstígia
og mú síðast miun 'hún hafa náð temgst
með því að verka heyið .í loftæmdum
hlöðum. Þetta er nýjumg, sem vert er
að gefa miklu mámari gaum, em til þessa
befir verið gert. Merk tilxaum er í
framlkvæmd í Hvammi undir Eyj afjöLl-
um, gerð af mamni, sem ekfci verður
í fijótu bragði séð að hafi af henini neinn
bein-ain haignað og seim ekfci hefir ti'l
þessa flemgið til herunar meiiran stydk.
Það er þess vert að siimraa þesisari tiiraum
mifclu mámar og raumax öfl'lum tilraun-
um, sem beimast að því að verka vot-
bey í lofttæmdiar umibúðir.
Og út frá þassu má gjarman huigteiða
hvort elfcki miuind hægt að mota aðferð
þessa á fleiri sviðum. Væri eklki mögu-
leifei að lofttæma testar fiskiskipa Okkar
og ná þamndg með hráefnið í enin fersk-
ara formi til lamds.
Á samia tíma og eitt fyrintæki kaupir
imn diainiSkt kom fyrir 100 mMljánir á
t\ eimur máraudum, erum við að velta
þ'ví fyrir okkur 'hvorlt það miuind borga
sig að gefa gaium að aitlhuigum, þar sem
umbúðiroar kosta eimar 100 þúsumdir
yfir 6 kýrfóður, um/búðir, sem auðveld-
lega má niota til mangs ammars, ef iila
tekst til.
Það 'hefði sjálflsagt getað verið auðvellft
fyrir þá, sem stóðu að samigömigumálum
í upphafi flluigsinis hér á landi, að bregöa
fyrir það fæti, af ótta við samkeppni.
Þeir gerðu það hirns vegar ekfci. Sömu
menmirmir og visisu að fluigið myndi
taka flrá þeim, sem bílaeigendum, eitt-
hvað atf farlþagum, brugðu efcki fæti
fyirir fiogið, heldur gerðust þeir sam-
starfsmenin og stuðmimgsmemm að upp-
byggimgu þess.
Þamniig ættu þeiir að breigð'aist við í
dag, sem eru að bjanga íslenztoum iaind-
búnaði mieð dömsfcu kormi. Þeir ætbu að
teggja sig fram um að eifilia íslenzika
grasrækt, þótt svo að viðskiptahagtnað-
utrinm atf damska korninu miimnfcaði.
Eitt fyrirtæfcii hefir þegar sýnt þessu
skilnimg m,eð myndairlegri fj'ángjötf til
'kalrainnsóknia. Sými þeir og aðrir étfram
M'enzkan stórhug.
Ályktanir um atvinnumái
MBL. hefur borizt eftirfarandi
fréttatilkynning.
Eftinfaramdli ályfctanir vteru
samþyfclk/fiar á flumdli a/tvimmu-
málainieíflmdar verikaflýðsifélatgainima
í Reykjavik og Haifinartfiirði í
igær, en meímd þessa síkipa meran
flrá 20 vertkalýðsfélögum:
„Atvdirantumálaniefmd verlkialýðs
félagairana í Reykjiavík oig Balfm-
arfirð'i sfcorair á Alþkugi og rílkis-
stljiórin að emduristkloða lög rar.
T9 31. desemtbar 1068 um ráð-
Statfamir í sjáva/rútvegi vegma
breytlinigar igemtgis islenzikinar
'króniU á þarm. veg, afð éflcvæði
lagammia verði efldki þfflántíiur í
igötu kljiarasaim/raiimga sjómannia
við úfivqgsmemn á taomandi ver-
tið.
Jafirtfirairat áklorar niefn/din á
ríkisstjiórmiima að tryggja, að
fliskverð verði áikveðið sem fyrnst,
og gera aðirar þær máðstafianiir til
að yertíð geti hafizt strax eftdr
áraimtát.“
„Atwiraraumálartefinid verfcalýðs
félagarana í Rieyfcjiavík og Halfn-
anfirði villl mliin/ma rikissitjióm á,
aið a(L hiaust gerði meflmdlim m. a.
tillagu um, að stöðvuð yirði sigl-
ólrtg tagana og Ibálba með atfla á
erlemdan miairlkalð, eða að öðmum
'toosti yrðli sérdtalkur Skattur,
115 % aif brúttósöiu SkLpannia,
motaður til verðhiaekkumar á afla
þeinra Skipa, sem larnda hénlend-
is.
í allt hausit heifla toganar og
bátar siglt ólhieift á eriendain
mankað.
Nú eru atvimmulhorfur Ihiimis
vagar svo alvarlegar á höfluð-
borgansvæðimiu, að ástæða er tái
að óttast f jölda -ait vininiu teysi.
Nlafndin ítne/kar þass vegirua, að
þönflin er enin 'brýninii nú en í
hauist -á, að toigarar l'amdi a/filla
sínlum (hér á iandli.
'Nefinidlki viil því erun á mý
sikora á ríktsstjómirua, að hún
venði við 'Oífianmeifimdum fcirÖfluim.“