Morgunblaðið - 17.01.1970, Blaðsíða 10

10
MORGUMÐLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 17. JANÚAR 1970

EFTIR GÍSLA SIGURÐSSON
BRÚÐKAUP Figarós hefur verið með
hinum bragðbetri umræðoefnium þessa
vetrair, og þess vegnia vair það að vom-
um, að sjónvairpið nottfæirði sér þann
afenienina áhuiga, siem sfkyndilega ríkir
mieðai þjóð'airininar á óperuilutndingi.
Bftiir huignæomair brófasikiriftiir í dag-
blöðuinum þótti mörgum tírni til kom-
iinn, að þjóðfeiMiúsisitjóii og giaiginrýn-
endur feiddu samain heisita sána í sjón-
Guðlaugur Rósinkranz
vairpi. Og nú hefur það gerzit. Guð-
lawgur Rósinkr'amz sait fyrir svörum hjá
tvekn gagnrýnendum, Guðrúmu Á.
Símomiar oig Þoirkeli Siguirbjörmssymi,
Þetta var hátíðfeg stund og ekki laust
við að dálítil spemma lægi í lotftimu.
Þjóðin beið þess ám efa með efitirvæmit-
irngiu, hvort viðmælendum þjóðfeikíhús-
stjóra tækist áð kmésetja hamm betur em
meymt heiflur verið í umtáli og blaða-
skrifum að umidantfömu.
★
Það fór líka varla fram hjá neinum,
að þjóðfeikihússtjóri var ákiatffliega skelk-
aður, eða kammiski var það bara g'liímu-
sfcjálfti. Að mimmist'a kosti stóð hamn
sig allvel í gliímumni. Þau Guðrúm, Þor-
toeil og sttjórmiamdi þáttarimis, Eiður
Guðnaston, böf’ðu ekkd að komna Guð-
laiugi nema á ammað hnéð; byltu hlaut
hamn naumiast. Að vísu greip þjóðfeik-
húsistj óri til málalieinginigia, sem er ágætt
ráð í gllímu atf þessu taigi, og verður
tii þess að maðuæ fær á sáig færri
óþægiliegar spumingar, þegar tíminm er
ajfmankaður. Mér virðist, að þrátt fyrdr
aflfllt það siem sagt heflur veri'ð, hatfi marg
ir haft siamúð með þjóðíieikihúsistjóra í
þessaird hólmgöngu hamis, sem þó leiddi
í Ijós ýmislegt vafasamt eims og t. d.
það að hafa ekfci náðuoauta í tónlistar-
málum. En vomiamdi er eimlhvetrjum rórra
etftir þá játnimigu þjóðfeikihússtjória umd-
ir lokim, að bamm er í hjarta siínu ekki
fyllilega ánægður m,eð þetta hávaða-
sám a brúðfcaup.
★
A vinnustofu Asmundar Sveinssonar
myndhöggvara eru möng gimiiílieg mótíf
fyrir hugtovæma mynd'atökiumiemm og í
heáíld verður áð teljast, að þáttiurinm um
Ásmumd hafi tekizt mæta veil. Sú tætoni
að klippa burt spurmimgiar og gena sam-
tai að eintali heifur oflt verið no'tuð í
blöðum eða útvarpi og getur verið góð
þar sem hún á við. Alla vega er það
tilbreyting, enda verður það að vera
kraifa okkar á bemduir sjó'nivarpinu, áð
það matr'eiði ekiki alia rétti á sama
hátt.
★
Þátturinn gaf góöa hugmynd um
verk Ásmiumdar, um mainninm sjáltfam,
framtoomu 'hanis, orðtfæri oig skoðamir,
og þair með er víst óhætt að segja að
aðaiiatráðim hatfi bjarigazit. Samseitningin
totost bæriieiga, þó ekki alveg hnökra-
laiuist. Samt er verufe'gur miumiur á tovað
þesisi þáttur var betur unrninm oig aí
hemdi leyistur en þáttuirinm um Sigurjóm
Ólatfssom florðium daga. Amidrés Indriðia-
son, siem stjónnaði þeissum þætti hiefur
raiuinar sýnlt þáð áðrur, að harnrn er mieð
smekkvisiard mörunum, siem við eiigum
vöd á til þessiaria starifa.
★
Þar fyrir utan er fátt eftirminnilegt
úr dagskrá síðiuistiu viku. Miðvikudags-
myndin, Dárar og úýrlingar, og sjóm-
varpsleifcritið Lengi skal manninn reyna,
var hvort tveggja þesis kaniar efnd, sem
fer imin um ammiaö oig út um hitt. Það
er í beztia lagi siæmdllegit atflþrieyimigiar-
efln,i, ám ffliestna þeirr'a ei'ginileika, siem
gera kvikmyndiir að listaverkum.
Þýzk mynd, sem átti að veira um
eyna Bali í Indónesíu, sikiiidi áhorfemd-
uir sj ómrvarp'simis svo til aliveig jatfm nær
um þeissa pairiadísiareyju. Aftur á móti
var brugðið upp sæmleigiri mynd aí
dýrkum guðammia, bæði góðra og iliLr’a.
Mikiliu betri og víðtækari var sú mynd,
sem brugðdð var upp atf Sovétlýðveld-
Asmundur Sveinsson
inu Daghestan, þar siem karkneinniirmir
dansa af toröftum, svo grasró'tin tætist
upp, og toomiurmiar Mða eins og hvít ský
uim sviðið á etftir. Það minnti á fuigia-
mynd,1 sem einu sinni var sýnd í sjóm-
varpimu: siteggirmir stumigu sér og symtfu
kiratftaisund, en toventfuigilimm diMiaði sér
Míðlega á öldiumium. Það eiru vissiudeiga
margar stoemimtilegar hliðstæður í ríki
náttúrumnar.
★
Spáin fyrir næstu viku verður því
miður móbuð af svartsýni í þetita simm.
Þó kanm þar mairigt að vera betma em út
l'ítur í ffljótu bragði. Af því sem hietlzt
mætti ætla, að biitastætt gæti or'ðið, er
mynd um Seyðistfjörð, siem sjómivarps-
memm tótou þar á síðiastiMðmiu sumiri. Og
á mámudiagimn verðuir án efa athygilis-
vert efmi: fylgzt verður með ungum
hl'jómiláístarmiammi í heyirnaæskoðum í
Hefflswverndiairstöðiinni og rætt við Gyitfa
Baldurssan, forstöðumiamm heyrnardeild-
ar og ffeiri um heyrmiarstoemimdir og
hávaðamæilingiar. Það mum vera komið
í Ijós sem mamgir óttulðiuist, að himm
vélvæddi hávaði stoemmtistaðammia hief-
ur ekfci haft sem heppiteguist áhritf á
heyrn himma umgu hljómlistairmianma.
— Sjúkrabíll
Framhald af bls. 28
hj úlkruina'TÍkona fætru hieim tiH
sjúklinga með hjartatilfelli og
gætu notað tæki sjúkrabílsins
sem verður þanmig fyrirfcomið
að hægt verður að nota þau inni
á heimilunum jafnt sem í bíln-
um. — Samkvæmt - athugunum
10 síðustu ára 'hetfur fcomið í
ljós að mjög algengt er að hjarta
sjúklingar deyja heima eða á
leiðimmi í sjúkrahús, og tölfræði
legar athuganir frá ýmsum lönd
um sýna að helmingur dánartil-
fella 'toransæðasjúklinga eiga sér
stað á fyrstu klukkutímunum
eftir hjartakastið.
Sjúkrabílar aif umræddri gerð
munu vera notaðir víða eriendis.
Var Mosikva fyrista borgin, sem
tók upp notkun þeirra árið 1962
og nú eru þeir eirnnig notaðir
víðs vegar í Evrópu og Banda-
ríkjunum. Liggja fyrir tölur frá
viðkomaindi löndum um að dán
artala hjartasjúkMnga hefur
læfclkað til muna, sagði próf. Sig
urður Samúelssom að lókuim.
— Sjúkrahús
Framhald af bls. 28
ríkisvaldinu og þá tekin áfcvörð
un um byggingu Borgarspítal-
ans. Borgarstjóri sagði, að það
hefði réttilega verið gagnrýnt að
þrjú sjúfcraihús hefðu verið í
byggingu samtímis í höfuðborg-
inni, þ.e. Borgarspítalinn, ’við-
bygging Landsspítal'amis og
Landakotsspítalinn nýi og sagði
að nauðsynlegt væri að læra af
reynisliunni og hafa samráð við
aðra aðila bæði um byggingar
oig rekstur. Emnfremiur þyrfti að
hafa fjármögnun framfcvæmda
sem þessara í huga. Árið 1967
skipaði heilibri'gðismálaráðherra
mefnd til þess að gera tillögur
um verkaskiptingu sjúkrahúsa
í borginni. í nefndinni áttu sæti
Sigurður Sigurðs'son, landlæfcn-
ir, Jón Thors, fulltrúi, Tómas
Helgason, prófessor og Jón Siig-
urðsson, borgarlæfcnir. Hefur
nefnd þessi starfað mjög mikið
og haft samráð við ýmsa aðila.
Hins vegar hefur full samstaða
ekki náðst í nefndinni um sam-
eigimlegt álit. Borgarl’æknir tók
því saman af sinni hálfu skýrslu
um sjúkrarúmiaþörfina í borg-
inni og á grundvelli hennar var
óskað eftir, að hann setti fram
sínar niðurstöður og til'löglur.
Jatfnframt kom fram frá einum
nefndarmanna bráðabirgðaálit.
Ágreiningurinn stendur fyrst og
fremst um það, hvort bygging
geðdeildar skuli ganga fyrir
byggingu fæðinga- og kven-
sjúkdómadeildar eða öfugt.
í skýrslu borgarlæikniis kem-
ur fram, að þegar byggingu
Borgarspítalans í heild er lokið
svo og þeim bygginigum, sem nú
er unnið að og komnar eru und-
ir þak á Landsispítailaióðinni,
verður fullniægt þeim kröfun\,
sem gerðar eru í höfuð'borgum
hinna Norðu rlandanna umfjöida
sjúkrarúma. Hins vegar er Ijósit,
að deildaskipting á sjúkrahúsun
um er ekki sem skyldi og er það
einkum á sviði geðsjúkdóma,
kvensjúkdóma og um meðferð
vanvita, sem við stöndum ekki
nægilega vel, sagðí borgarstjóri
í ræðu sinini. Enntfremur er ekki
fylliilega ljóst hver þörfin er fyr
ir langlegudeild og hjúkrunar-
heknili.
Borgarstjóri gerði sérstakLega
að umtalsefni stoort á sjúkra-
rúmum fyrir geðsjúklinga og
sagði að í Reykjavík einni skorti
nokfcuð á annað hundrað sjúkra
rúm fyrir þessa sjúklinga, efvel-
ætti að vera.
Þá ræddi Geir HaHIigrímsson
einnig nýtingu sjúkrahúsanna í
Reykjavík og sagði að um 50%
atf sjúkrarúmum á Landsspítal-
anum væru nýtt af utanbæjar-
sjúklingum, um %-í4 á Landa-
koti og um fjórðunigur aí sjúfcra
rúmum Borgarspítalans.
í borgarráði var einungis
ágreiningur um tímasetningu
Uindirbúningsviinnu að B-álmu og
taldi meirihluti borgiarráðs rétt
að miða við árslok 1971 og
byggði þar á fyrri reynslu. Áætl
uð stærð B-'álmiunnar er um 20
þúsund rúmmetrar. Þessi tíma-
mörk eru einnig sett til' þess að
samræma nauðsynleg átök á
næstunni, því að ekki er hæigt
að búast við auknu framlagi frá
ríkisvaldinu meðan það stendur
í byggingu fæðinga- og kven-
sjúkdómadeidlar og hefur bygg
ingu geðdeildar. Þess vegina er
þetta, þegar.á allt er litið, rétt
tímasetn.ing, sagði borgarstjóri
að lokum.
Svavar Gestsson (K) lagði til
að undirbúningi að B-álmu yrði
lokið fyrir árslok 1970. Ástæð-
urnar væru tvær. í fyrsta lagi
væri mikil þörf á að koma B-
álmu upp sem fyrst vegna þess
að núverandi rekstrareining spít
alans væri óhagkvæm og í öðru
lagi mundi það tryggja skjótari
úrbætur í S'júkrahúsmálum Reyfc
víkinga. Þá kvaðlst hann telja,
að borgarstjóri tseki of mikið til
li-t til framkvæmda rilkisins, sem
þó skuldaði borgin'ni stórfé.
Geir Hallgrímsson, borgar-
stjóri: Eins og sj-Úkrahúsamál
okkar horfa nú við er tvenmtf
nauðsynlegra en B-áliman. Það
er stætotoun fæðinga- og kven-
sjúkdómadeildar og fjölgiun
rúma fyrir géðlsijúklinga. Ef sam
eiginleg yfiristj'órn væri á ölilum
sjúkrahúsunium væri það heiður
og sómi fuilltrúa Reyfcjavíkur að
leggja áherzlu á þetta tvennt.
Það er einmitt þegar eitt stjórn-
vald fer að sigla sinn sjó að
kraftarnir dreifast. Það var
synd, að samvinnutil’boði borgar
innar var hafnað á sínum tíma
og að ríkisvaldið hótf fram-
kvæmdir eftir að bygging Borg-
arspítalans hóflst. Þessa sögu
viljum við ekki láta endurtaka
sig. Aðalatriðið er, að það er
óraunhæft að ætla að undirbún-
ingi að B-álmu verði lokið fyrr
en á árinu 1971.
Svavar Gestsson (K): Mér
kemur það spánskt fyrir sjónir,
að það þurfi 20 mánuði til þess
að undirbúa þessar framkvæmd-
ir. _
Úlfar Þórðarson (S) lét í ljósi
undrun sína yfir þrákelkni
komimúnista í þessu máU.
Sigurjón Bjömsson (K) lagði
til að afgreiðslu málsins yrði
frestað og borgarfulltrúar
fengju álit húsameistara borgar
innar um uindirbúningsvinnuna.
Geir Ilallgrímsson, borgar-
stjóri, sagði að eklki væri ástæða
til slíkrar frestunar þar sem
tímamörkin væru einmiW sett
sikv. áliti byggingardeildar borg
arverkfræðimgs og húsameistara.
Sigurjón Bjömsson dró til-
lögu sína til baka að fengnum
þessum upplýsinigum.
Samþykkt borgarstjónar um B-
álmu o.fl. er svOhljóðandi:
„Borgarstjórn samþykkir að
fela sjúkrahúsnefnd og húsa-
meistara borgarinna.r í samráði
við borgarverkfræðing að ganga
frá teiikningum og ljúika öðrum
undirbúningi að byggingu B—
álmu Borgarspitailans og skal
við það miðað, að uppdiræittir og
útboðslýsingar séu fulilgerðar
eigi síðar en fyrir árslók 1971,
þannig að þá verði hægt að
bjóða út byggingiuna í heild.
B-álma verði sjö hæðir og
kjallari. Sex efstu hæðirnar
verði legudeildir, ein æffluð geð-
sjúkliingum, ein háls-, nef og
eyrnasjúklingum, tvær hand-
læiknissj'úfcliinigum (t.d. elys,
tovensjúkdómar eða aðrar sér-
greinar stourðlækniiniga) og tvær
hjúkruniar- og endurhæfingar-
sjúklin.gum. Síðar yrðu hjúkrun
ardeildinnar nýttar fyrir þá
bráðasjúkdóma, sem á þeim tíma
munu hafa mesta þörf fyrir
sjúkrarúm í spiítalanum, en sér-
stök hjúkrunardeild byggð á
spítalalóðinni.
Borgarstjórn samþykkir að
óska eftir samþykki heilhrigðis-
yfirvaldia á þessari ákvörðun,
sbr. 1. nr. 54 frá 10. júlí 1964.
Borgarsitjóm beinir því ein-
dregið til hei’líbrigðism'ál'aráðu-
nieytisins, að það beiti sér fyrir
því, að komið verði á sameigin-
legir yfirstjóm spítalanna á hötf-
uðiborgars'væðiniu a.m.k. að því
er tekur til verkasikiptingar og
ými’ssa annarra rekstrarþát.ta, er
hafa aukna hagkvæmni og be>tri
þjónustu við sjúklinga í för m.eð
sér.“