Morgunblaðið - 17.01.1970, Blaðsíða 19

MOBGUNIBLAÐIÐ, LAUGARDAGU'R 17. JANÚAR 1970
19
Guðm. Ingi Eiríksson
bóndi Álftárbakka sextugur
INGI, eins oig hamn er æ-virulega
fealfliaiðiur, fæddist alð Áltftáiribakka
1®. jiamiúiar 1910, scxniur sæmdiar-
hijóniaimnla sieim jþar bjuggu, Mar-
grétar Guðmiundsdóttur og Eiríks
Einílfesisioiniair, en þaiu eru bæði lát-
in. Imgii vaæ einia baim þedrra
hjóna sem. upp toarmst; þau höfðu
áðUr eiigmiazt 2 dneinigi en máisisit þá
báða umigla. Inigi óllist því einm upp
hj'á forefldrum símium við miífeið
áatrifei, sem þeim vaæ svo ásk!ap-
að að veita bæði miömmum oig dýr
um og fórium við dmemigiimiir, siem
voirium hjá þeim á summim ekki
vairhiluita af því, en nú einu 30 ár
síðam ég feom þamlgað fymst, 12
ária gamiaill. Ég taðaðiiist fflijótt að
Iniga, sem þá var 24 ána gámiall,
söfeum giæeiie'ilka hams og dmemg-
staapair. Inigi sfcóð á þeóm éirtum
í milkflium framikvæmdum á búi
föður sóns við ertfið akiilyrði, sam-
göniguflteysi og lamiaðam fnam-
kvæmdiaþrótt lamidsmiammia, mifct í
feneppummá mifeiu. Hamn sléfctaðd
Og stælktaaði túndið og byiggði
góiða fjáirbúsblíöðu á þeim árium.
Imigii vamm um slfeeáið vilð smiiðiar
í Borgainniesii og víðar, em þá vooru
flomeMiarmiir fairmdr að hiedilsiu og
hainm sniemi heim. En mér er efaki
gmumiiaugt að hiugur hams hatfi
staðið till annama starfa em bú-
sfeapar, en römm er sú tauig er
metafea dmegur föðurtúna til, enida
ötemidur Inigi svo föstum fótum á
föðurleifð sinmi, að þaðam huigsa
ég að hamin færi eflrlki ótiflmieydd-
ur. Inigi mekuir niú smiofcunt bú hjá
lainidnómi riíkfeiins í Þvenholita-
lamidi, sem er miæsta jarð við Áltft
ánbaíktoa.
Nákvæm upptaflirmmig á ékiki víð
ó þessum tímiamótuim, svo unigur
og giæisdllegur sem Inigi er þrátt
fyrir að hamm betfur iagt sextíu
ór að baltai sér. en þess má geta,
að hamm er þúsumdþjaLasmiðiur
og taamm vel að mieta miútímia véi-
tækini oig niotfæra sér hana eins
og við á. Ingi er kómgur í ríki
stínu, Álftáinbatataa, þangað er gott
að kiomia og þar er goitt að dvelja
og oft eir gilatt á hjialla í kirdmg
uim Inigia, sem er jaflniam hnótour
aílls faigmiaðar oig svo onðhagur
í rökirœiðum og fundvís ó kjarna
hvers máls, að mangur stjórm-
miálamiaðurinm mætti öfundia
hamin af. Inigi er góður hesfca-
maður og á miangt góðra hasta,
sem hann hjefur ræktað sjálfur.
Inigi er einnig igóður veiðimaður
á stönig og byssu, þó hamm stuindi
það lítið, enda leigir hann vin-
um síniuim úr Reykjiavík ámia og
kuinmia þeir vel að miefca mábýlið
við Iniga og veit ég að þeir taka
undir mieð miór, þagar ég óskia
honum til haminigju á þessum
tímiaimiótum, mieð vorn um marga
ániæigjufllega samfumidi í framfcíð-
inind.
Sigurjón Bjamason.
— Nýársþankar
Framhald af bls. 9
fé til að rétta hlut þeimra
byggða, sem háðu svo erfiða bar
áttu fyrir lífinu að eigi var ann-
að sýnma en að þau mundu ger-
eyðast að mannfólki. Sumum
þessara byggða varð að vísu
ekki við hjálpað, t.d. ýmsum út-
verum, sem upprunalega höfðu
byggzt vegna þess að stutt var
að róa á miðin. En vélbátarnir
hafa afnumið þennan kost og
þeiss vegnia' eru útverin meðfr'am
norðvesturströnd landsins dauða
dæmd. Þrjú nyrztu fylki lauds-
ins, sem að stærð eru þriðjungur
landsins og nær norðurpólnum
en ísland, eru byggð tæpri hláfri
milljón sálna eða varla 12%
þjóðarinnar. íbúafjöldi þeirra er
lægri en höfuðbongarinnar Ósló
Nú spyrja sumir: Borgar sig að
halda þessum landshluta við? —
Jú, svanar þjóðin -nær einróma,
— annað væri þjóðarskömm
Þarna á norðurhjaranum eru
auðu'gustu fiskimið latndsins.
og margt fleira nytsamlegt, t.d.
vatnsorka. — Líku máli gegnir
um ýmsar dalabyggðir sunnar í
landinu, en þaðan hefur unga
kynslóðiin flúið til að öðlast
meiri lífsþægindi og hær.ra kaup
í Osló og grennd.
Baráttan gegn þessum „þjóð-
flutningum" hefur nú verið háð
í mörg áæ utndir forystu dugn-
aðartforlfesiinis Reidiars Garisenis.
Sveitafélög og fyrirtæki hafa
fengið styrki og lán til að koma
upp iðniaði og öðrum atvinnu-
greinum í heimahögum, og stór
atvkunufyrirtæki í Osló og ná-
grenni bafa séð sér hag í að
stofna útibú uppi í sveit. En
straumlhvörf hafa þó ekki orðið
í þessu máli, ennþá er segulnál
Oslóar sterkara en byggðanna.
— Vandamál nir 2:Eitrun lofts
og vatns. — Nýja árið er helg-
að baráttunni gegn þessu al-
— Minning
Framhald af bls. 18
vinnu við bústönf og amnað er
heimdlið við þunfti, og aldur
hans og geta leyfðú.
Rétt upp úr tvítugs aldri varð
hann svo fyrir þeinri þungu raun
að missia heilsu sína og dvaldist
í eitt ár í sjúkrahúsi. Bjó hanm
jafnan upp úr því við sfeerta
stanfsgetu, en vanm við heimili
sitt allt það, er hann hafði þrótt
tifl!, þar til er hann varð, árið
1944, að fara til dvalar á hjúkr-
unarheimdli.
Enda þótt Steindór væri mun
eldri maður en ég, höguðu for-
lögin því þó svo til, að ég í
bernsíku mininá og æsku hændist
mjög að samveru við hanrn, og
þar sem heimili ofekar voru í
svo að segja nábýli, voru margar
stundir notaðar af mér tdl þesis
að komast til Dóra í Sviðugörð-
um. Og því er eízt að leyna, a®
vegna Skertra starfsfcrafta haifði
hamn fremur tíma til þess að
deila með ungmennum er e.t.v.
voru þá ðkflri mjög hörundsáriir
fyrir þótt ver>k félili úr herndi. Þaæ
við bættist og, að Steindór var
mjög slkýr maður í huggun, hafði
maingt leaið og trútt minmi á
liðlna atburði og manmþdktajari
ágætur. Hann var barngóður og
vinur al'lra, sem lítt gátu borið
hönd fyiir höfuð sér, ef ég má
orða það svo, enda var hamm með
an okkar nágremmi varði, sémstak
ur að umgangast ákepnur, efeki
sízt hesta, er hann sýmdi mifela
lagni, og ótömdum hestum ein-
staka þolinmæði og mannlega
meðferð. Var það ofefeur sem til
þefektum oft mikið undrunairefni
hvað hanin, þrátt fyrir vamheilsu
sína, var diuglegur að koma umg
um hesturn og öft böldnum, til
mota við þau verfe er þeir voru
þá brúkaðir til.
Árum samian amnaðiist hann á
heimili sínu aMan heiimiflutning
heys af engjum og hatfði þá otft-
ast ekki færri en 7—8 hesta umd
ir böggum, og við strákamir sár
öfunduðum hann, að aldrei fór
ofarn hjá Dóra! Með fuimleysi
og föstum handtökum gefck hvert
verik, sem hann gat sinnt, örugg
lega undan.
Allt þetta og svo ótal margt
fleiira frá vináttunni og sam-
verustundumum við Steindór,
streyimir nú fram í huga mér,
þegar hann hefir kvatt.
Ég minmist sem drengur jóla
boðanna hjá móður hans, og þó
að kökumar hennar væru mikl
ar og góðar og siifurkannan hemm
ar failleg, þá var líka ekflri mimma
varið í að koma í „Kamesið" til
Steindórs því þar var svo margt
að sjá og heyra, því þótt hamn
ger'ði efeki víðreist um samkomu
staði, kunni Steindór ógrynni
margt að segja forvitnum ung-
mennium. Og þar haifði hann i
fóirum sínum manmtafl, sem eíkki
var lítill kynjahlutur í augum
barns. En Steindór var slunginn
taflmaður og kunmi lag til þess
að við, sem hann siðar meir
kenndi „marmganiginn“, bærum
stundum sigur af hólmi. Rétt má
nærri geta hvort svo haifi í raun
og veru verið. En þetta m.a.
sýndi að hann hafði gott lag á
því að laða að sér börm og ung
menni.
Og þá eru réttadagarnir ektoi
fremiur fallnir í gleymsfeu. En
svokölluð sundurdráttarrétt fyr-
ir fjallféð var í Sviðugörðum.
Þá var löngum hugsað um að
vera efcki langt firá Steindóri og
hann ætíð árvakur um að þeir
ungu í hópnum nytu efeki síður
viðburða dagsins en aðrir. Hanm
var mjög glöggur á fé og kom
enginn að tómum kofamum hjá
honum sem ræddi við hann um
það. Hestarnir gleymdust og
eklfci heldur á þekn dögum og
var Steimdór óspar a@ lofa börn
um að reyna ásetu á bestum, sem
þeim voru áður ókunniir. Ætíð
var þó hjá honum sama vartfærm
in, hugsunarsemin og skyldu-
rætoin að hafa hætfilegt vit fyr
ir þeim yngri.
En svona væri hægt að rifja
svo ótall margt upp frá löngu
liðnum dögum frá því er sam-
vera ökkar Steindórs stóð. Slífet
var þó aldrei ætlun mín, enda
fer vel á því hér sem oiftar í
svipuðum tilfellum; að miinming-
amar séu geymdar ósfeertar og
efcki iátnar á þryfefk út ganga.
Emgu að síður er hinum látna
vini mínuim þöfckuð liðin tíð.
Þötókuð öll hjálpim, þegar hemm-
ar þurfti helzt. Þafckaðar afllar
'skemmtilegu og tilbreytingaríku
stundirnar, sem hann ókóp fyrir
unga drengi, sem margt vildu
vita og áhyggjulausir skemmtu
sér við meinlaust gaman hins
hógværa manns.
Friður sé með þér.
Gunnar Signrðsson,
Seljatungu.
Bezta auglýsingablaðiö
þjóðaböli, serrt er orðin mein-
vættur iðnaðarþjóðanna fyrst og
fnemst. í Noregi getur mengun
lofts tæplega talizt alvarlegur
skaðvaldur, þó að þess séu dæmi
og moldnok sunnan úr Sahara
komist þangað og sömuleiðis
mengað verksmiðjuloft frá Mið-
Evrópu. — En um mengun vatns
gegnir öðm máli. Þess eru mörg
dæmi að fiskur drepst í ám, og
nú hafa menn tæki til að sanna
að dauðinn stafar af eitruðu
vatni. Þess em dæmi að góðar
lax- og silungsár „hafa orðið
geldar“ af þessum ástæðum. Hætt
an er einna mest af kvikasilfri
sem tréni-verksmiðjurnar nota
við framleiðslu sína en margt
annað verksmiðjufrárennsli kem
ur líka til gneina. Nú verður haf
in herferð gegn öllum þessum
óþverra, því að allir eru ein-
huga um að hann megi ekki líð-
ast hjá siðmenntaðri þjóð. Iðnað
ur, sem veldur landsspillingu og
heilsutjóni má ekki líðast. Það
er hlutverk vísindanna að sigra
þessa hættu.
En í þessu sambandi verður að
minnast á aðra hlið náttúru-
verndar, sem nú er mikið hita-
mál í Noregi. Leingi vel voru
Norðmenn sinnulitlir um með-
ferð þá, seirn fossar og fljóta-
drög urðu fyrir af völdum vatns
virkjana, enda hafa fá stór-
hneyksli orðið í því efni lengi
vel. En þegar raforkustofnun
ríkisins hóf máls á því fyrir
nokkrum árum að virkja allt
vatn, sem rennur niður í botn
Harðangursfjarðar hófust mót-
mæli. Því að þessari virkjun
fylgdi það skemmdarverk, að
einn fegursti foss landsins, Vör
inigfoss, hefði stórsfeemmzit. Peir
Thomsen, ritstjóri „Stavanger
Aftenblad", gerðist forystumiað-
Ur mótmælanna og vakti þjóð-
ina til meðvitundar um, að hér
væt’i verið að áfomma hneyksl-
anlleg spellvirki. Og virkjunar-
áformin eru ekki ákveðin enn-
þá, en reynt að finna einhvem
meðalveg. f öðru virkjunarmáli
hafa stefmur tekizt á. Osflóar-
borg keypti fyrir mörgum árum
vatnsréttindin í Aurlandsá í
Sogni, en virkjuin heninar hefíSi
haft í för með sér að mikill hluti
dalsins hefði farið undir vatn
vegna stíflunnar, en þarna er
mikil náttúrufegurð og auk þess
vaxa þar jurtir, sem eru afar
sjaldgæfar. Eftir að gerðar
höfðu verið breytingar á virkj-
unaráætluninni, sem höfðu minni
ináttúruskemmdir í för með sér,
samþykkti Stórþingið leyfi til
virkjunairinnar. — Því að Osló
er enn banhungruð í meira raf-
magn,svo að eftir að hafa virkj
að alla Hallingdalsána ofan úr
1000 mður í 165 m>etra hæð, verð
ur borgin nú að sækja raforku
alla leið vestur í Sogn, yfir
þvert. landið. En togstreytan
milli náttúruverndar og orku-
aukningar er í fullum gangi og
talsmenn verndarinnar vinna á.
— Loks skal drepið á eitt
raunalegt vandamál nr. 3. — Eit
urlyfjanotkun unglinga. Undan-
farin ár hefur þetta mál ekki
verið eins alvarlegt í Noregi og
það var í Danmörku og Sví-
þjóð en nú virðist komið í sama
óefnið. Smyglun fer stórvaxandi
og nýlega komst lögreglan yfir
30—40 kíló aif eitri. Og umgl-
ingar, sem lenda í ógæfunni
verða margir að aumingjum á
nokkrum mánuðum. Hvað skal
nú til vamair verða? Lögregl-
an eykur stórum eftirlit með
smygli og refsingar eru þyngd-
ar, því að ósi skal á stemma. Og
hið opinbera tekur í umsjá ger-
spilltu vesalingana og kemur
þeim á hæli, sem þurfa að
stækka. Það er stórt verkefni
sem bíður lausnar á þessu vandá-
sama vandræðamáli.
— Ég hef í grein þessari
hlaupið á hundavaði og glefsað
í ýmislegt af því, sem mér finrwt
ofarlega á baugi í Noregi núna
uim áramótin. Þetta er ekki nema
hrafl, en lesandimn verður að
taka viljanm fyrir verkið.
Skúli Skúlason.
INGÓLFS-CAFÉ GÖMLU DANSARNIR í kvöld. HLJÓMSVEIT AGÚSTS GUÐMUNDSSONAR. Aðgöngumiðasala frá kl. 5. — Sími 12826.

tatagtatgtgEagtgts
JÓBAS Diskótek
OPIÐ KL. 9—1.
15 ára og eldri. — Munið nafnskírteinin.