Morgunblaðið - 27.01.1970, Blaðsíða 16

16
MORGUiWBCAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 27. JANÚAR 1970

Otgefandi
Fra m k væ m da st jó ri
Ritstjórar
RitstjórnarfuMtrúi
Fréttastjóri
Auglýsingastjóri
Ritstjórn og afgreiðsla
Auglýsingar
Askriftargjald kr. 165.00
I lausasötu
H.f. Árvakur, Reykjavik.
Haraldur Sveinsson.
Sigurður Bjarnason frá Vigur.
Matthias Johannessen.
Eyjóifur Konráð Jónsson.
Þorbjörn Guðmundsson.
Björn Jóhannsson.
Árni Garðar Kristinsson.
Aðalstræti 6. Srmi 10-100.
Aðaístræti 6. Sími 22-4-80.
á mánuði innanlands.
kr. .10.00 eintakið.
SKAK
TTvort sem menn vilja kalla
** skákina íþrótt, list eða
vísindagrein fer ekki á milli
mála, að hún nýtur mik-
illa vinsælda hér á landi. Um
aillt land fylgjast áhugamenn
af athygli með frammistöðu
íslenzkra skákmanna á skák-
mótum erlendis. Áhugi íslend
inga á skák hefur aukizt mjög
vegna afreka Friðriks Ólafs-
sonar, og nú á síðustu árum
hefur annar ungur skákmað-
ur bætzt í hópinn og vakið
athygli alls almennings á
skákinni, en það er Guð-
mundur Sigurjónsson.
Guðmundur Sigurjónsson
hefur skýrt frá því, að áhugi
hans á skák eins og svo
margra annarra, hafi vaknað
á þeim tíma, þegar Friðrik
Ólafsson var að hefjast til
vegs og vinna sín fyrstu af-
rek. Og enginn vafi er á því,
að glæsileg frammistaða
þessa unga skákmanns að
undanfömu hvetur ýmsa
unga menn til dáða. Þannig
verða afreksmennimir til
þess að glæða áhuga meðal
unglinga og ungs fólks og
eiga sinn þátt í því, að nýr
meistari kann að koma fram
á sjónarsviðið á næstu 10
árum eða svo.
Um þessar mundir stendur
yfir alþjóðlegt skákmót í
Reykjavík, og hafa verið
fengnir til þátttöku í því við-
urkenndir erlendir skákmeist
arar. Skókmót sem þetta gef-
ur skákmönnum okkar ómet-
anlegt tækifæri til þess að
reyna styrkleika sinn í viður-
eign við hina færustu erlendu
skákmenn og veitir þeim
mikilsverða þjálfun. Nú þeg-
ar hafa óvænt úrslit orðið í
eimstökum skákum, sem sýna,
að breiddin er kannski meiri
í styrkleika skákmanna okkar
en menn höfðu gert sér grein
fyrir.
Stundum er sagt, að
áhugi almemnings á skák sé
svo mikill hér á landi, að leita
verði til slavnesku þjóðanna
til þess að finna sambærileg-
an almennan áhuga. Hvað
sem um það er, getum við ís-
lendingar verið stoltir af því,
hversu langt okkar menn
hafa náð í skákinni og þar
með borið hróður íslands
víða um heim. Þess vegna
eigum við að leggja okkur
fram um að efla skákiðkun
hér á landi og gera hana svo
almenna sem kostur er.
Tollvörugeymslan
T Tm þessar mundir eru að
^ hefjast framkvæmdir við
stækkun Tollvörugeymslunn-
ar hf. í Laugarnesi, þar sem
núverandi húsnæðisaðstaða
fullnægir engan veginn þörf-
inni fyrir þá þjónustu, sem
fyrirtækið innir af hendi. Er
stefnt að því að auka hús-
næði T oll vörugeymslunnar
um allt að 75%.
Starfræksla Tollvöru-
geymslumnar hófst 1964 og
hefur stóraukizt á þeim tíma,
sem liðinm er síðan. Á árinu
1969 voru um 15700 afgreiðsl-
ur út og inn og fjölmargir að-
ilar eru á biðlista, sem óska
eftir aðstöðu í Tollvöru-
geymslunmi. Starfsemi fyrir-
tækisins er háttað þannig, að
í Tollvörugeymslunni eru
geymdar vörur, sem bæði
erlendir og innlendir aðilar
eiga og síðan er hægt að toll-
afgreiða eftir því, sem þörf
krefur hverju sinmi. Er af
þessu augljóst hagræði, bæði
fyrir innflytjendur og neyt-
endur. Innflytjendur komast
hjá því að liggja með mikið
fjármagn bundið í vörubirgð-
um, en jafnframvt eru auknar
líkur á, að mikillvægar vöru-
tegundir séu til í landinu,
þegar á þarf að halda.
Framtíðaráform Tollvöru-
geymslunnar hf. eru þau að
koma upp fríhöfn og munu
þau mál nú vera í athugun.
Ef af því verður þarf að stór-
auka húsnæði frá því, sem nú
er fyrirhugað, en hins vegar
skapast aðstaða til margvís-
legrar starfsemi, sem ekki er
fyrir hendi í tollvörugeymslu.
Viðskiptin við Spán
T^ekizt hafa samningar um
sölu á 4000 lestum af
saltfiski til Spánar á þessu
ári og jafnframt er gert ráð
fyrir frekari viðræðum um
viðskipti milli landanna. Með
þessum samningi hefur náðst
mjög mikilsverður árangur
vegna þess, að saltfisksala Is-
lendinga til Spánar hafði
dregizt mjög saman síðustu
árin. Þannig tókst aðeins að
selja um 2000 lestir til Spán-
verja árið 1968, en áður hafði
útflutningur til Spánar verið
að meðaltali 6000 lestir á ári.
Vonandi er þessi nýi samn-
ingur upphaf aukinna við-
skipta okkar við Spán á ný,
en íslendingar hafa átt við-
skipti við Spánverja í meira
en 100 ár.

ERLEND
TÍÐINDll
Bandalagið
vestan Súez
SÍÐAN réðteteifiniu aeðiatiu miamin'a Araiba-
ríkjartnia í Rabat laulk í síðaista máiniuiði,
h/aifia verið uppi ráðagierðir um að aiuka
saimivimmiu Bgypta við glrammrítom Súd-
an og Líbíu, þiair seim umgiir herioriinigjar
og aðdáemdiuir Nassers farseta hiaifa brot-
izt til vaildia, og ©ru llílkiuir á, að þessi
ri'ki mymdi Þiríveilldabamidiaíllaig. Hugimymd
iin vairtð til þegair Naisser heimsótti þessi
tvö rílki eftir Raibat-iriáðsteifiniumia, siem fór
aligerilieiga út uim þúfiuir oig vairð Nassier
mitóll áiiitslhnieklkjir. Harnn greip fiagins
hendi þetta tækiifæiri til þeisis að bæta
síversmaindi aðlsitöðu sáima í Airabaheiim-
iraum, þar seim homum er iegið á hálsi að
huglsa naer einv'örðiumigu um vamiir Bg-
yptaiands og vanrækja bairáttuna fyrir
einimgiu Araiba. Þó er Ij ósrt, að Naisisar
miuni fiana mjöig varíQgia í sakiiirmiair, því
að oft bafia svipaðar ráðagierð'ir álður
verið uppi meðial Araiþa, og nærtætoaista
dæmið eru másiheppniaðar tiiílirauiniir hams
til þass að samieiinia Bgyptaliamd, Sýrilamd
og írak í ríkjiaisambamd. í fyrirlbugiuðu
þríveidiabamdiaiagi verður þamnig giert
ráð fynir niámu samstarfi í efimalhagsmál-
um, menmkuglairmáiium, hermáium og
stj órnmál'uim, em ekltoi gert ráð fyrir
formlletgium stjórtnmá'Iateinigisilum.
Hvalð sem líður þessium ráðagerðum
er ijóst, að í Líbýu hefuir Nasseæ eigmazt
eiinllæga Stuðminigsimenin, sem gieta reynzt
ibonium giagnilegir. Þeir eru hedfitræknir
amdistæðœnigar israelsmiainma og vegma
reymsiuilleysils í stjámmáilum haifia þeir
ieitað til Bgypta um aðsitoð. Naisser get-
ur motað reymsiiu sínia og þekkingu og
það rniMia éMt, sem nýju vafldlhiaifiarmir
haifia á boraum, tdíl þesis að fá í simm hliut
slkierf af þeim gáfiuriegu tietojium, sem
Líbýumemn baifia af oiíuauðl'imdium sín-
uim.
Byltimgarfiarimgjiarniir í Libýu eru alll-
ir umigiir huigsj ónaimenin, sem eru aiidir
upp í aðdláun á Nasser og amd.úð á gömi-
■um yfiirmianinium og spiliinigu. Aðalfför-
imgi byltimglariinmar, Gadiaffi ofuristi, er
afðeins 27 ára gamiail, og aðrir meðlimir
bylltinigainráðisáms eru þnemur árum
ymgri. Þeiir eru ailir sitoóilabræður, sem
bumdiust isamntökium um að stieypa toom-
umgsistj'órmimini af stóLi ag meyða Brieiba
og Bamdiaríkj'amieinm til þess að legigj a
miðiur herstöðvar sánar í iamdimu. f*eir
genigu í herimm til þeiss að tooma ráða-
gerðum síraum í framltovæmd og köliluðu
sig „Brjáisiu Bðsfiarimgjiama.“ Yfirmenm
þeirra toomuist á 'Smoðir um starflsiemi
þeirra og semdu þá til nlámis í Bretiaindi
og Bamdairiíkj'umium, „till þess alð graffa
undiain siðgæðiisvitumd jþeirma með vest-
ræmum áhrif um og búa svo um bniútamia,
að þeir bugisuðiu aðeirns um eigim haigB-
miumi og firama, er þeir snietrtu aftiur", eims
og Gadaflfii betfiur toomizt að arðd í við-
taiii við arábíiskiam blaðamiamn. Áramgiur-
inn varð þó aðeims sá, að þeir fyiituist
fyrirlitininigu á vestræmmi metnmámigu og
smeru sér afftur að tmdáirróðiursistairifisiemi
aif aulkmum kraifiti efftir heimíkamuma.
Byltinigim var átoveðim, þegar í Ijós toorn,
að hópar stjóimimáiliamainma hötfðu swip-
aðar ráðagerðir á pa j'ónumum.
Stefina mýju valdhaflamma er unidariegt
saimíblamd af miúhaimeðötori íhaildstsemi,
þokiultoeninidum sásí'dliiama ag arabískiri
þjióðermighyggjiu. >eir eru stramgitrúað-
ir, hafa sltoarJð upp heiriör giegm spiilfliimgu,
bamnað nieyzlu áffenigis ag vairpað öfllium
fyrrveramdá yfiirmönmum sírnum og
stjiármmáilaimöniniuim, emibættiismrnönmium
og toaupsýsfllumiöninuim í fiamgelsd eða sefft
þá í stoffuvarðlhiaiid. Þeir eru flaisibir í
sessi og fýigja ábneyttri steffnu þrátt
fyrir gagm'byltiimgartiliriaum, sem var
gierð snemma í síðaisita mánuði og átti
rætur að xieikj a tifl. vafldatogstreitu. Að
henmi stóðu tvieiir iiðsflorimgjair, Adam
al-Hawas og Moussa Ahimad, sem voru
einu láðstflariinigjiairmir, er áttu sæti í rík-
iissitjórniiininii, sem aðeisn heifiuir iormíteg
völd, þair sem ötlfl raumiverulleg völld eru
í 'hömdium byátimlgarnálðsins. Þessir tiveir
liðsfloriimgijiair höffðu stoipuiatgt byltimigumia,
en Gadafifi og aðráir firamtovæmt harna, oig
þess vagma töidu þeir, að æðstu völictím
ættu að vera í þeiinra höndium. Nú ný-
iega heffur Gadaffi, sem er fomseti byit-
imgarráðsimis, skipað sig fiorsætisráðhemra
ag vaimammáiiaráðhemra, og fjórir aðrir
liðsfiorimgj'ar haffa tekið vilð mikiivægum
ráðherraamibættum í stjórmámmi. Þammig
geta Gadafffii og félaigar hams haft aukið
efltirllit með störffum stjiórtmairtmmar.
Efltir valdatökuna óttuðuist Gadatffi og
stuðnáingsmemin hanis mærveru bnezka og
bamáarístoa hemliðsiinis í iamdiruu máklu
meir en að tiiraum yrði igerð tál gagn-
byltimgar. Þeir höffðu afflltaf trúað því,
afð 'hiutverk eriienda hertLiðsiins væri það
að halda komiunigmum við vöid, og efftir
byiltimiguna óttuðust þedr, að Bmetar og
Bamidaríltojamiemn gripu tid einih'vetnra
gagnráðstaffana. Þess vegnia snieru þeir
sér tiil Bgypta mieð beiðnd um aðstoð, og
upp úr þsstsu spruttu huigmymdirmar um
þríveldabanidiaflaig. Ottd nýjiu vaflldlhaffiamma
var þó mieð öiiu ástæðuliaiuis og náður-
staðan vair'ð sú að skömimu fiyirir j ód siam
þyttototu Bretar að ff.ytj'a á briott herílið
sitt fyrir 31. maæz ag Bamdairtífcjiaimiemm að
Ijiúltoa brotttfiutnimgi símium firá himmi risa
stóru Wheeiuis-fliugstöð, sem NATO baf-
ur notað til ætfinga mieð spnengjufflug-
vélar, fyrir 30. júmí. Fluglstöðin er 2.000
etorur og 100 máálljón doiilama virði, en
Bandaríkjamiann fiá engar Stoaðabæitur
og hiún verður eign líbýstou þj'óðiarimmar.
Samináinigaviðnælðum er þó ekki ekki að
flúlfliu iokið, oig er álflit á huldu um samm-
iniga við Brieta um sndði Iiofftviairmiakeirf-
iis og toaup á Chietftain-iskiráðdinekum.
Brymvarðir vaigmar, sem Libýumenm
höfðu samiið um toaup á fyirir bylting-
una, hafla verið afhantir, em Bretar eru
tregir tifl. að atfhenda storilðdretoana,
vegna þess að alitaialð er, að Gadafffi haffi
samiþykitot í viðræðumum við Nassier efft-
ir Rabat-ffuinidimn að senda beriið tii
Súez-viígstöðvainma, em Nasser virðist
bafla hatft mifcimn áhuga á 'því, þar sem
Alsírmemm bötfðu vísiað á biuig beiðni hains
um hernaðariaðstoð.
Fnaiklkar baifla fliýtt sér að bjóða Líbýu
mionnum vopn og reyma mú að seilast
til ólhriifla í Líbýu. Þeir hatfa falllizt á
að seiijia Líþýumlömnmum 100 Mimage-þot-
ur og haffa miltoinm áihuga á því að
flá aðstöðu tifl þese að takia þátt í hag-
nýtiingu aliíuauðiiinda í iandiinu. Frakkiar
haifla miltoimn áhuga á að aultoa útffliutndmg
sinm vegma óhiagstæðs viðstoiptajöfmuð-
ar, sem heflur rýrt gjáideyrisbirigðár
þeirra.
Vopmaiðmaður Firaítotoa er mijög void-
ugur, 50,000 firamskir veritoamenm starfa
válð vopnasmáiði, og toraúið er
flasrt á srtjórmina að finma rnýja toau'pend-
ur. Auk þess haf a Frakkiar mikámn áhuga
á því að autoa iltök sín og áihirif við Mið-
jiarðairlhaf, en stieffna þeirra tviræð, þar
sem þeir reymia um ieið að istuðla að sátt
um miifllli Araþa og Israeismamna. Aufc
Israieis haffa þeir bamnað vopmasölu tál
Egyptaiandis, Jóridamáu og Sýriamdis, en
öHfl iþessi rfltoi tótou þátt í sexdaga stríð-
inu. Steffna iþeinra er sú að setija ektoi
sfcríðsaðilum vopm, em saimbamd Bgypta
og Líþýumainma er að verða svo nói*ó, að
sá grumiur heffur vaknað að Líbýumiemm
séu miittilgöngumienn Egypta í Mirage-
itoaupuinum. Hvað seim því líður, haffa
Líbýumiann iitla sem eniga þörff á 50
þotum: her þeirra er aðeiins skipaður
7.0000 miönmium, þeir eiga aðeiins örtfáa
fliugrtnenm, sam tounna að ffljiúga þotum
og svo að sagja engia viðgerðarmenm.
GH.