Morgunblaðið - 04.02.1970, Blaðsíða 17

MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 4. FEBRÚAR 1970
17
Norðurlanda-
ráð verði óháð
Kampmanirualhöfin, 3. Æefhr. NTB.
NORRÆNA skipulagningar-
nefndin, sem tilnefnd hefur ver-
ið af forsetum Norðurlandaráðs
og forsætisráðherrum Norður-
landa í sameiningu, hefur borið
fram tillögu þess efnis, að störf
Norðurlandaráðs verði gerð
óháð löggjafarsamkundunum og
að komið verði á fót norrænni
ráðherranefnd, sem eigi að geta
tekið ákvarðanir, sem bindandi
verði fyrir aðildarlöndin.
Skipiillaigniiinigiaimielfnidin leglgur
till, að. saimlþylklktiin uim Norðluir-
lanidiairtáð verði hluiti af rikásirétt-
larleigri saffn/þylklklt, sem verðd þ'átit
ur í mcxrræmu sarrustarfsisam-
þylklkitininii, er glerð var 23. marz
1I963 Og mefniiat Helllsiinigforsaamn
imigiuiriinin..
Neflnidiiin laglgur ©niniframiur till,
■alð hivart laand u/m s'ilg tállnietfni
réðhiema tii þegg að saimræmia
samistairtf rfkiiastjótnn/a Norðlur-
landia. Hetflur þeitita þagar Verið
gert í Danimiöirlku,
Helsinigforaaaimináinlgurinin á,
þegar toianin íhiefluir verilð aulkiiam,
að varða - teiádlarsamlþylklkitin
saimlkiv. tiláögiu nieflndlarinniar, ©n
það á alð Verta unmlt að gera sér-
stalkia samninga inmian Ihenmiar, aið
áliti nieflndiariinmiar. Nordldkigaimn-
iniguriinn ætti að igieita slkoðaz/t
sem Slikiur sérsamin/iinlgur.
—IJ r valskenning
Framhald af bls. 13
„öllum kom hann til nokkurs
þroska", segir Snorri, — og er
oss nær að trúa, að lítt hafi Er-
lingur rækt kirkjugöngur.
f framhaldi af þessu minni ég
á, að það hefur verið sagt, að
ég öfundaði Kvsk. af öllu sínu
úrvali. Þetta er grátlegur mis-
skilningur. Ég geri nefnilega
greinarmun á öfund og réttlætis
kennd. Ég reyni að starfa undir
kjörorðinu: Gjör rétt — þol ei
órétt. Kvsk. er gagnfræðaskóli í
Rvík. Hvers vegna getur hann
ekki tekið á sig sömu skyldur og
aðrir gagnflræðaskólar? Þessi
skóli hefur skirrzt við að hjálpa
þeim, sem eru mest hjálparþurfi?
(Eða ekki ætla ég, að það sé úr-
valið.) Ég á vitaskuld við, að
þessi einkunna-sía Kvsk sé ótæk
Hér er tilraun gerð til að skipta
stúlkum í I. flokks og II. flokks.
>að væri betra, ef börn „fædd-
ust inn í þessa flokkaskiptingu",
eins og er sums staðar enn í dag.
f>á væri gaman fyrir Kvenma-
skólann að þróast og aukast!
Fé til rekstrair Kvsk. er tek-
ið af þegnum ríkisins — og samt
er skól/um mismuniað svona 'hrap-
allega. Það er um það að ræða,
hvers vegna þessi gagnfræða-
skóli Kvennaskólinn, skuli ekki
hafa sætt sig við að standa jafn
hliða öðrum gagnfræðaskólum.
Því verður hver að svara fyrir
sig.
Ef Kvenmaskólinn hefði starf-
að á allt öðrum grundvelli en
hann hefur gert, — ekki mismun
að stúlkum, eins og sagt hefur
verið frá, setja slnar eigin regl-
ur, burtséð frá því, hvað
fræðslulög ætlast til — og ef
hann gæti starfað á meiri jafn-
réttisgrundvelli en hingað til
(sbr. þær tillögur, sem ég lýsi
hér síðar) — Þá er allt annað
mál að tala um aukin réttindi
Skóla til handa, svo fremi að al-
mennur áhugi sé til gtaðar.
Til áherzlu og sönnunar því,
sem nú hefur verið sagt, kem
ég aftur að því, hvernig skól-
inn hafi rækt hlutverk sitt. Eft-
ir að Kvsk. hefur valið úr þá
nemendur, sem hann telur sér
verðuga — og hið jákvæða svar
hefur borizt á heimilið — er
miklu fangi létt af dótturinni,
hún hefur fengið inngöngu í 1.
bekkinn, hún hefur verðleika,
dóttirin.
Eftir tvo vetur kemur hin
mikla sía: hverjir fá að fara í
landspróf? (Hér er ekki nauð-
synlegt að fara eftir því, sem
landslög ætlast til.) Og skólinn
hefur sett markið ofurhátt: helzt
enginn, sem hefur líkur til að fá
II. eink á landsprófi, og það
yrði (óafmáanlegur) blettur á
skólanum, ef einhver félli á
landsprófi. (Sbr. Viktoríutímabil
ið, þegar stúlka átti barn áður
en í hjónaband var komið. Varð
hún efkiki allira slkiamm? Lika
kirkj unnar? )
í ljósi þessara staðreynda hljói
um við að spyrja okkur: hvern-
ig mun Kvsk. koma fram- við
nemendur í hugsanlegri mennta-
deild sinni? Þá verður unnt að
sjá, eftir því sem á líður, hverj
ir hafi líkur á að hljóta II. eink
á stúdentsprófi. Verður þeim vik
ið úr skóla? Og ef einhver á í
vændum III. eink. Hvað verður
gert við hana? Verður hún send
til útlanda?
Nú vita flestir, sem um þjóð-
mál hugsa, að eitt hið versta,
sem komið getur fyrir þjóð, er
það að verða sundurþykk inn-
byrðis. Skólakerfið getur verið
eitt tæki til að hindra þetta. Hjá
þeim þjóðum, sem leggja rækt
við skólamál, er stefnan sú, að
hafa bekksagnir með fjölbreyti-
legu gáfnafari nemenda — en
ekki einhliða. Mönnum er þó
eigi að síður ljóst, að alls óvíst
sé, að hinn beini námsárangur
verði eins góður og ella, — en
það er annað, sem haldið er
fram, að vinnist og sé mikilvæg-
ara: að ungu fólki lærist að
vinna saman, þótt misjafnt sé;
menn þekkja hver annan; virða
hver annan, og þess vegna sé
þjóðfélaginu betur borgið. En
hér vilja mairgir viðhalda „sort-
eringu“ í heilum skóla til gagn-
fræðaprófs — og auka „sorter-
inguna“ til stúdentsprófs.
Hvers vegna verða byltingar?
M.a. vegna þess, að ráðamenn
skilja ekki æðaslög þegnanna;
kunna ekki að hleypa holskelf-
um nýs tíma á gamalt kerfi. —
Allt hlýtur að ver/a breytingurn
undiirorpið — að öðrum kosti
sækir dauðinn á. Mér kæmi ekki
á óvairt, þótt erfiðleikar verði
frtam undan hjá Kvsk., ef 19.
aldar hugsunarháttur á þar að
svífa yfir vötnum.
Máttlaust er fyrir skólayfir-
völd Kvennaskólans að segja, að
framkvæmdin hafi orðið að vera
svona í sambandi við III. bekk,
eins og lýst hefur verið, því ann
ars yrði kannski enginn 4. bekk
ur, ef allir færu í landspróf. Ég
held því fmm, að það sé enginn
va/ndi að sameina skynsemi og
réttlæti, ef slík kennd býr í
brjósti manns. Og þess vegna
ætla ég að leyfa mér að benda
skólanefnd Kvsk. á eftirfarandi
reglur vegna inngöngu í 1. bekk
þar, og standa þær nær réttlætis
kennd minni en sá leikur sem
þar hefur tíðkazt um inngöngu
nemenda. En reglurnar eru þess
ar:
Teknir skuli 32 nem. inn í
skólann með barnaprófseink.
5.00—7.50; einnig skuli teknir
32 n/am. með barnaprófseinik.
7.51—10.00 Ef fleiri æskja inn-
göngu í skólann en húsnæði hans
getuir rúmiað, steal hliutikiesti ráða
Fleiri tillögur koma einnig til
greina, en hirði ekki að ræða
þær að sinni.
Þessar reglur virðast mér meir
í anda minnar réttlætiskenndar,
minnar samvizku, minnar siðgæð
isvitundar, míns kristilega hug-
arfars en þær reglur, sem nú
gilda.
Gunnar Finnbogason.
— Kvennaskóli
Framhald af bls. 28
aðgang að skólanum. Var sú til-
Iaga felld með 25 atkvæðum
gegn 7.
Vilð atíkvæðiaigreiiðsíllu uim fruim
vtarpið var viðhiaift niatflniaikall. —
Gneiidiciu ©fltirtallidir þingmiemin
altlkvæði miefð fruirruvarpiiniu: Silg-
uíðlur B'jiairn.asón, Ágúsit Þorvalds
son, Reniedlilkt Grönidial, Rimgir
Fininggoni, Rirgir Kjiaram, Þor-
Stedmin GMagom, Rjlarbmiar Guð-
miunidisisioin, Emlil Jónsson,, Ey-
Steinm Jónisgon, Flniiðljlóm Þórðar-
son, Gmðllauigur Gísfasom, Gyllfi
>. GÍKllajsiom, Halidór E Sigurðs-
son, Hammdlbal Valdimiarggon, Imig
óillflur Jómsson, Jólhamin Hafislteiin,
Jóin Kjiartamisisan, Jón Slkafltagom,
Jómas Pétuirsscxn, MlaittlhJiiais
Rjlamason, Mlattihias Á. Mlaitihiie-
sen, P’álmi JómsBOm, Pétiur Sig-
urðsson, Sigurður Inigiimumidiar-
son, Silgurvin Eimiainsísom, Sverr'ir
JúllíiussOn, Viillhjáfllniiur Hjláimlarts-
son og Þórairimm ÞórarimissOn.
Efltiirtaldir þimigimemn /gtréidldlu
atkvæiðli igegn tfiruimvairpiniu.
Rjiörrn Páiissom, Rraigi Sigurjómis-
sorni, Edivarð Sigurðssiön, Geir
Gummiarsson, Gísílá Guðlmiundlssiom,
Imigvar Gísiliason, Jónias Ármiasion>,
Lúðvik Jósaflssom, flVCagmiús Kjiart
anisson, Stetflám Valgedrssom og
Steímgríimur Pálssom.
Tveár þimigmenm. Imigvar Gísla-
sion og Steflán Vafligeiinsisom igerðlu
igrein fyirir atikvæðuim síniuim, og
lögð'u áherzlu á að aðrar tfram-
Ikvæmdir í mienmtiaisklólaimálium
væru meira aðkallanidi ©n tfljiöfllg-
um monnltaslkóia í Reykjiaví'k.
- Tékkóslóvakía
Framhald af bls. 1
í viðtölumiuim, að sflooðainiir koimm
úmiista á síðustu tvedimur áriuim
verði ©kki bara kammiaðar, heldur
einniig að því er snertir fliemigra
tímmabil, segir enruflreimur í brétf-
inu tifl. flotoksfélaga.
Engar nátovæmiar töfliur eru
fyrir hemdli, hvemsu mairgir féliag-
ar bafla þegar gemigið úr komim-
úniistatfloldknum, ©n sumir tetfja,
alð þeir nemi mörgum þúsumduim.
Áður fymr var sagt, að floammún-
iistatflliaklkux'inm heifiðii haflt inman
sinna vébamda 1.656.000 félaga í
ágúst 1968, ©n taflismiaður mið-
stjórinar ftokiksiins sagði á flundi
með fróttamönmium á iaulgardag-
iinm, að f jöldi flioikiksiféfllaiga væri
niú um 1.450.000. Eí það er rétt,
þá hiefur fæklkað í fllolklknium um
meiira em 200.000.
Skýrt var flrá því í Prag í
dag, að JaromiT Hrbeik, kemmsiiu-
málairáðhienrta, em hamm tilheyrir
Mioiskvusinimaðasta ainmi fliolkiks-
ins, hetfði banniað ölll „samiskipti
án eftdiniitis“ miíllli háisikóflia í
Tékkóslióvakiu og ihiásikiólia á
Vestuiriiöndum. Þetta banm vedð-
ur til þesis að gema að nær engu
samsflcipti vísindiamaminia og há-
Skóiamiamna í Tékkósflióvalkíu og
á Vesturfliönidum.
ing, sáttaisemjara Sameiniuðu
þjóðamna, til að haidia samniinga-
umieitumium átfnam.
Samlkvæmt áneiðaniegum heim
Ildum í London er sagt, að orð-
sendimig Kosygins fleii í sér etftir-
lanamdi:
1. Sovétníkin ætlia að bæta
Aröbum upp vopmasiemidiingar
Randaríkj'anmia til Xsnaeis. Serndi
Randairflkjiamenn ísraiel herþotur
af Phantomjgerð eða ömmiur ný-
tízku vopn fá Arabarílkim sams
fconar vopm frá Savétrikjuniuim.
2. Sovétríkin æitflia sér eflciki að
hatfa heimaðarlieg atfsflcipti af
dleiilu Arlafoa og Gyðimiga, þótt vit-
að sé að um 4.000 sovézflcár foer-
floriingj-ar startfi nú með hemsveit-
um Arafoa ,bæði á vígstöðvumium
isijiáifum og fjarri þeám.
3. Sovétrikim teflija að aúkmiiing
hermaðainaðgerða stoflni firiðimium
í voða, efldci áðieiinis í Mið-Auistur-
iöndum, heldur um aflliam heirn.
Vestræmir stj/ómmiáiasónfiræð-
ingar segja, að tilgamgur Kosyg-
ins með orðsendingunum sé í
megiinatriðum þreiflalljdur:
í fynsta iagi vMji foamin skír-
skota tifl. aflia immiam flrönisflcu ag
brezku látjiármamina, sem vimveitt
eru Aröbum, flá þau till að ieggja
að Barudaríikjastjóim aið dmaga úr
aðstoð við ísraiel, eðia að öðinum
kosti að standa ein með ísrael-
um.
í öðru lagi viiji hanin sýrua,
að Sovétríflcin eru sverð og sflcjöfljd
ur Arabaníikj'aninia.
I þriðjia lagi vil'ji hairtn sýna
Vosturveflduinum, að Sovétrikin
hatfi álhuiga á áflraimlhalidandi fjór-
veflidiaviðræðum, og alð þau telji
pólitísfloa iausn áflcj'ósamiiegri en
hernaðlar'ieiga.
Robent McCioslkiey, biaðafull-
trúi bandarísífca utamiríkiisriáðu-
neytiisimis, sagði við flréttamienn í
dag, að orðsemdinigu Kosyigimis
yrði svarað fllijótiiaga. Aðspunjður
sagði hamm, að orðsemdimgarmiar
'þrjiár væmu svipaðar að arðaliaigi,
en ekki sam/hl'jáða. Heflur Biamda-
ríkjiastjóm eklri gert náðstatfamir
tll að samræma svar sitt svörum
stjórma Frakklands og Bretlamdis.
Staða forstöðu-
manns Hand-
ritastofnunar-
innar auglýst
EMBÆTTI tforstöðumanns Hand-
ritaistofnunar íslands hetfur ver-
ið auglýist laust til umsóikmar og
er uimsólknarÆrestur til 20. febr-
úar. Forstöðuimaður Handrita-
stofnunarinnar er jafnframt
prótfessor í heimspekideild
Hásfeóla íslands.
— Russel
Framhald af bls. 5
ur samið, en á einni skrá eru
nefnd 62 rit eftir hann. Hanm
hélt fyrirlestra við háskóla í
Englandi, Kína og Bandaríkj
uouim og vann sér miklar vin
sældir fyrir erindi í brezka
útvarpinu. Russel skritfaði
sjálfsævisögu sína í þremur
bindum.. Þar sagð-i hanrn að
þrjár ráðandi ástríður hefðu
skipt hanm mestu: „ástariþrá,
sannleilksleit og hyldjúpsorg
vegna þjáninga manmkyns-
ins. Þessar ástríður hafa kast
að mér fram og aftur á óligu-
sjó lífsins." Á níræðisafmæl-
inu sagði hann: „Eins og
Kassandra er ég dæmdur til
þess að spá iilu og verða ekflci
trúað. Spádómar hemnar rætt
ust. Ég vona heitt og imnilega
að spádómar mínir ræt’ist
ekkl“
Ný söluskrá
MIWBORG
FASTEIGNASALA — SKIPASA LA
TÚIMGATA 5, SÍMI 19977.
— Kosygin
Framhald af bls. 1
benda þó frekar til þess, að með
arðsanidiimguimuim vilji Kosygim
leggja að ieiðtoguim Vestuirveflid-
anna að neyna alð flá íisiriaeilisstjórn
till að diraga úr aðgeirðuim sínum.
Taismiaður framska uibamriílkiis-
ráðuneytiisins sagði í diaig, aið í
orðgendiinigu Kosyigims væru ©mg-
ar hótawir, heldur væri ieiðim
áflram opim till iauismiar á deilu
Araba og Gyðimga með sammimig-
uim. Sagði taflisimiaðurimm aíð
frainska stjórnim hetfði áhyggjur
atf því, hve hermiaðaraðgerðir
hefðu auikizt að umdamtförnu í
iöndunum fyrir boitni Miðjiairðar-
hatfsimis, og þóét hamn nefndi
akflci ísraefl. á natfn, var ljóst, að
hann taldi sökina l'iglgja hjá ísra-
eium. Sagði hann ennfrem-
ur, að franska stj'ómim hefði
hvatt stjóimiir Randiaríflcjianma og
Bretlands til að standa að fjór-
vóldasiamminguim um iaiusm dieill-
ummar með þátttiöku Fraldka og
Rússia. Vilja Fnaklkar að fjór-
veldin semji skýrsliu um þau at-
riði, sem samikomufliaig hetfur
máðst um milli Arafoa og Gyð-
iinga, og flái síðan Gunmar Jarr-
- AR BÆ JAR HVE R FI
HÁRGREIÐSLUSTOFAN
FÍÓNA
ROFABÆ 43
Opnar föstudaginn 6. febrúar n.k.
★
Nýjustu hárgreiðslur. — Úrval af permanentum.
Háralitur og lokkalýsingar.
★
A þriðjudögum og föstudögum er opið til
kl. 9 e.h. og á laugardögum til kl. 5.
★
Símapantanir í dag og á morgun. Slmi 82720.
F I Ó N A,
Rofabæ 43.
Sími 82720.