Morgunblaðið - 20.02.1970, Blaðsíða 23

MORJÖUÍNBLAÐiIÐ, FÖSTUDAGUR 20. FEBRÚAR 1970
23
Forstöðumenn bókamarkaðarins Jónas Eggertsson og Uárus
Blöndal.
— Bókatitlar
Framhald af hls. 3
er nefnii'St EinJaafbTiéf eimraeðis-
herranma Hilttens — Mutaaoli'ni,
vafalaust fróðleg lesning.
Þarna gefst tilvalið tækifæri
fyrir hina fjölmörgu ljóðaunn-
endur að bæta í safn sitt. Ekki
einungis bókum þjóðskáldanna,
heldur og ljóðum ungra skálda.
Reyndar er minna úrval af þeim,
en maður hefði átt von á, en
þó ruolkkiujr einitölk eÆtir af suim-
um.
Kápur njósna- og stríðsbók-
menntanna eru litskrúðugastar,
etnida fleatiair elklki -stvo ýkja @amil-
ar. Þessar bókmenntir virðast
ekki hafa náð miklum vinsæld-
um fyrr en á síðari árum — ef
til vill er hæfilega langt liðið
frá átökunuim, til þess að þær
lokki.
Þjóðsögur og sagnir hafa alltaf
átt rík ítök í íslendingum og í
einu horni markaðarins er slík-
ar bækur að finna, fullar af
draugum, huldum vættum,
kjarnakörlum og Kraftaskáldum.
En það eru til fleiri kjarna-
karlar en gömlu sagnirnar greina
frá. Ævisögumar segja frá
mörgu misjöfnu sem á daga þessa
eða hins hefur drifið á sjó og
landi. Þarna eru líka samtals-
bækur, þar sem menn rekja ævi
og atburði með annarra orðum.
Hin hvítu segl eftir Jóhannes
Helga, sævidrifin og stormi
kemd saga og Hundaþúfan og
hafið, önnur bókin af tveimur
sem Matthías Johannesen skrif-
aði um Pál ísólfsson.
Það er meira verk en unnið
verður á stuttri stundu að kanna
hvað til er á bókamarkaðinum,
og því hefur verið gripið nið-
ur af handahófi á stöku stað.
Margar þessara bóká eru logn-
öiLdtuir stem skajpaz't hatfia eftir hol-
skeflur jólabókaflóðsins. Þær
hafa beðið síns tíma. Kannski
kemur hann núna, og kannski
tekur leiðin heim nokkur ár í
viðbót.
— Skólamál
Framhald af bls. 24
2. Kennslufræðideild skóla
skial vera ráðgefandi stofnun og
falla undir stjórn fræðsluráðis og
fræðslustjóra, og skal ráðinn að
Ihenni sérstakur forstöðumaður.
3. Kennslufræðideild skóla
vinnuir að tilraunum til endur-
bóta á kennslu og skólastarfi,
er m.a. miði að því að sam-
ræma skólakerfið (skólastarfið),
breyttum þjóðfélagsháttium, svo
sem með því að auka námsfram
boð og menntunarmöguleika.
4. Athuga skal við mennta-
málaráðuneytið hvort ekki sé
rétt að stofna til samstarfsnefnd
ar þeas og fræðsluráðs varðandi
rannsóknir og tilraunir í skól-
um Reykjavíkur."
f greinargerð fyrir tillöigunni
segir, að í skólamálum hafi
Reykjavíkurborg sérstöðu í land
inu vegna fjölmennis, margbrot-
innar atvinnuskiptingar ogstærð
og f jölda skóla. Þá kemur einn-
ig fram í greinargerðinni að
milli Skólarannsókna ríkisins og
fræðsluyfirvalda borgarinnar
hafi ekki verið skipuleg tengsl
en skipulegt samstarf þessara að-
ila sé nauðsynlegt og óhjákvæmi
legt. Hægt er að hugsa sér það
með tvennum hætti; annað hvort
sameiginleg rannsóknar- og til-
naunastofnun, rekin og kostuð af
ríki og borg eða sérstök stofnun
á vegum borgarinnar, tengd
skólarannsóknum ríkisins með
samstarfsnefnd. Fræðsluráð
Reykjavíkur taldi síðari leiðina
heppilegri, en leggur jafnframt
áherzlu á, að skipulegt samstarf
verði milli skólarannsókna rík-
isins og fræðsluyfirvalda í
Reykjavík til þess að samræma
verkefnaval, koma í veg fyrir
tvíverknað og tryggja sem bezta
nýtingu mannafla og ffármagns.
— Slippstöðin
Framhald af bls. 24
varð ekfei lokið og var frest-
að. Nýjar félagssatmþykktir
hafa þó verið gerðar og talið
er sennilegt, að frá fraimtíðar
Skipan félagsins, Mtutafjár-
aulkningu og kosningu nýrrar
stjórnar verði gengið á fram-
haldsaðalfundi í næstu viku.
Hlutaféð verður aukið upp
í hér utm bil 38 milljónir
króna, sem skiptast þannig,
a@ Akureyrarbær leggur
frajm 15 milljónir króna, rík-
issjóður 10 milljónir, Kaup-
félag Eyfirðinga 5 mill’jónir
og Eimskipafélag íslands 2
milljónir. Þá hefur hlutafjár-
eign núvérandi eigenda og
hluthafa félagsins verið end-
urmetin á tæplega 6 milljón-
ir króma.
Hitn nýja stjórn félagsins,
sem kosin verður á framhalds
aðalfundinum verður þannig
Skipuð í megindráttuim, að
Akureyrarbær fær 2 fulltrúa,
ríkið og KEA 1 fulltrúa
hvort, en stjórnarformaður
verður Skafti Áskelsson, for-
stjóri. — Sv. P.
— Minning
Framhald af hls. X5
beiteuteysátniu um dagaima, en hef-
ur borið það með miklum kjark
og diugniaði.
Þatu hjónin höfðu bæði mikið
yndi af að ferðaisit um Landið otg
-ntjóta hintniair miargtorotniu og
hrifeaiieau náttúruifegurð okkar
Lainds.
Þeigar heilsan leyfði motuðu
þaiu gjarnia siumairleyfi Sverriis' til
þetss að skioðla landi'ð, byggð þesis
ag óbyggðir. Þar leituðu þau sér
hivíLdar Og tiilibreytinigair frá önn-
um daigsiniS í faðimi LaindsiinB. —
Vair rr»jö(g ámaagjuLegt að ajá
Svemrii sýrxa myndiasafin siitt úr
feriðúm ‘þeiir'r'a og heytia þau segja
frlá. Átti óg því iláni að fagma
fyriir miöngum ánum að fiana méð
þeim í eiinia fenð uim 'landið og
er mér það ferðaiLag mjöig minn-
issitæitlt. Mátti mairigt aif þeim
laera hivennig ferðast 9kal um
iamidið oktoar, og vatoti það álhiuiga
mainins á að sjá meiira af því og
nqóta þesa.
Fynsitu árún eftir að ég kom
heim frá niámi vair ég um lanigt
skeið næirri dagiegur gesttuir á
heiimiii Sverriis og RagnheiðaT ag
niaut gestriismi þeimra o>g hlýju
heknálásinis. Kynmtist ég þá möng
um eigimfeitoum Sverris, sem ég
kuinmd svo vei aið meta, eins og
vintfeistu hamis og tmaust, kímnii
hianis og gaimianisiemi á góðUm
dtundum. Svenrir vair sivo viðles-
imm og fróður um ætítifiræði og
ýmds þjóðfeg fræði að gott var
til toans að leita etf upplýsinigair
vamttiaðd. Vair hainm manmia kunm-
ugaistuir á hinium fjöilþætltuistu
srviðium.
Mikilll harimur er nú kveðinm
a@ fjölskyldu Sverris við hið
akynidilega fráfaill haus.
Vil ég sénsaklega votta sam-
úð mína Ragnlheiði, efckju hamis,
Scnflfíu litiu, sólamgeisla heimiliis-
irus, og háaildnaðri rnóður hamis.
Með þessum fiátæklegu orðum
ktveð óg hér með góðan dreng
með þatoklæti fyrir samferðinia.
Megi fslaind eigniazt manga
synii hornum IStoa.
Jóhann Bjamason.
HINN 13. þ.m. lézt að heimili
símu, 'hér í bongimmi, Svenrir Þor-
bjönnisson, hagifræðinigur og for-
stjórj Tryggingastofiniumar ríkis-
ins, eftir stutta sj úkdómstegu.
Hamm vbi' aðeima 58 ára, er amd-
lát haws bar að hönduim, var
fæddur 22. apríl 1912 á Bíldudai,
saniur merkishjóniainmia Þorbjörms
Þórðarsooair, læknis þar, og Guð-
rúiniar' Pálisdóttur.
Sverrir var mi'kiLl mámsmað-
ur. Hanin varð stúdent frá
Meinmtaskólamum í Reykjaivík
1930, þá mýorðinm 18 ára gamal'l,
laiuk síðan ha'gfræðimámi við
háskólanin í Kiel á 4 árum en var
við firamhaldsmám í fræðigrein
sinni við sama háskóla á árum-
um 1935—1936.
Nýkominm heim frá námi gerð-
ist hainm, 1937, Stamfismaður
Tryggingastofnumiar rikisins, sem
þá var í mótum. Var honium fyrst
fia/lim umsjón með aðalbókhaldi
stofnuiniarininiar, em fljótlega varð
hamm jatfnframt aðaQifulltrúi og
hægri hönd fonstjóra og síðar
fékk hann, sem sMtour, starfs-
hieitið Skrifsíof'Ustjóri. — Svenr-
ir var maður gjörhuguil og lætur
það því að lífeum, að hamm hatfi,
vegna þeirra starfia er niú voru
netfnd, orðið aililra miammia bezt
heima í starfisemi stotfmiumarimm-
ar, í smáu sem stótru. Það var
því verðuig viðurkenmimg á störf-
urn harnis, þegar bomum árið 1957
vaæ failin forstaða Tryggiri'giar-
stofoiu'niarinniair, er hinm ágæti
fyritrrennari hamis, Haraldur Guð-
mumidsson, lét af störfum fyrir
alduirs sakir. — Því erfiðia stainfi
gegndi hamm síðam til dauðadags.
Það var al'Ina manma mál,
þeima, er bezt ti'l þekktu, að
Svenrir yxi af starfi sínu og með
því. Hamn var ettijumiaður til
stainfa, mjög vamdaður að virð-
ingu siinini og þeirrar stofnunar,
sem 'hamin stýrði, stáiheiðarfegur,
em kröfudltilil sjállfum sér til
handa. — Aufcaistönfium sinnti
bann lítt, sóttist ékfci eftir slStou,
heldur taldi réttilega, að staða
hamis kretfðist starfsferaifta hams
alllna. — Þaú störf hans, sem
ökki tölduist beinlínis til skyldu-
starfia hains, vonu svo til eingömgu
á tryggingasviðimiu, þar sem þörf
var sérþefcfciragar hamis og reynsiu,
svo sem við umdirbúmimg lagia-
setnim'gar, þ. á m. við emdurskoð-
uin áLmiainmiatryggiingailiaga og
umdinbúminig liaga um almemnan
lífeyrissjóð. .— Tvenm voru þau
störtf, sern Sverri voru huiglliedikim,
en fcostuðu ekíki mitoið atf tímia
hains: Hanin var lengst af prótf-
dómiari við viðsfeiptadeild Há-
isteólainis og átti sæti í stjórm Lána-
sjóðs stúdienlta.
Elja Svenris til stairfa var þeim
imun feifsverðari, sem heilsa hams !
lenigst af vair lakari en mörgum
var kuminiu'gt. Alliam þanin tíms,
sem kynini Okkair og samstarf
stóðu, eða hábt á þriðja ámatug,
átti hanin við vainheiilsu aið stríðg
og mest síðustu árim. í ferð, sem
við fiónum samarn haustið 1966, í
samibamdi við samstarf Nurður-
lainda í tryggimigamálum, varð
það bert, að hjiartatoviMi, sem all-
leingi hafiði háð 'homiuim, var kom-
imm á nOktouð alvarfegt stig.
Vagnia þe®sa kvilia var hanm á
þriðjia mánuð í Bandaríkjunum
til aðgerða vorið 1967 og aftur
til eftirlits á 's.l. ári. — En aldrej
dró hainin af sér og gat varla
heitið að hann tæki sér sumar-
leyfi. — Hefur ósérihlífni hams
vafaliaiustt átt mikimm þátt í því
að ’hainrn er mú fialllinn frá íyrir
alldur fnam.
í eimkailífi sínu var Sverrii
hamingjiumiaður. Hamm tovæntislt
8. júlí 1943 efitirlifiamdi komu
siinni, Raignlheiði Ásgeins. Vaæ
saimtoúð þeiinra með ágætum.
Þeim vairð etoki barnia auðið, em
þau ættleidd'U systurdóttur
Sverriis, Sofifíu, er móðir hemmair
féll fná.
Ég sendi þeim mæðgiumum
immiliegar samúðantoveðjur og ég
þáklkia góð og lærdómsrík kynmi
við hinrn firamliðmia.
Gunnar J. Möller.
í dag verður Sverrir Þor-
björnsson forstjóri Trygginga-
stofnunar ríkisins borinn til graf
ar. Hann lézt aðfiaranótt 13. þ.
m. eftir langa og erfiða van-
heilsu aðeins tæpra 58 ára að
aldri.
Sverrir var fæddur á Bíldu-
dal 22. apríl 1912, sonur hjónanna
Þortojarnar Þórðarsonar héraðs-
læknis og Guðnúnar Pálsdóttur.
Að honum stóðu sterkir íslenzk-
ir stofnar í báðar ættir, enda
bar höfðinglegt yfirbragð hans
því ljóst vitni að hann átti til
gildra forfeðra að telja.
Hann var snemma settur til
mennta og lauk stúdentsprófi ár
ið 1930, aðeins 18 ára að aldri.
Að því loknu sigldi hann til
Þýzkalamds og nam hagfræði við
hástoólann í Kiel, þar sem hann
lauk prófi með ágætum vitnis-
burði á óvenjulega skömmum
tíma. Eftir að hann kom heim
aftur gerðist hann staífsmaður
Tryggingastofnunar ríkisina,
sem segja má að þá hafi verið í
mótun. Hann var lemgi skrif-
stofustjóri þessa fyrirtækis og
forstjóri þess frá árinu 1957 og
til dauðadags. Hann varði þeirri
stofnun ævistarfi sínu og verði
saga hennar og þróunar
íslenzkra almannatrygginga
skráð, verða þau nöfin fá, ef
nokkur sem koma þar flremur
við sögu en nafn Sverrís Þor-
björnssonar.
Eins og að líkum lætur þar
sem í hlut á slíkur hæfileika-
maður og Sverrir Þorbjörnsson
var hann oft kvaddur til ýmissa
trúnaðarstarfa í þjóðfélaginu.
Hann átti m.a. sæti í Félagsdómi
í vinnudeilum og í stjórn lána-
sjóðs stúdenta. Prófdómari var
hann við viðskiptadeild Hástoól-
ans og fyrr á árum var hann
hagfræðitoennari við lagadeild
HáskóLans.
Sverrir Þorbjörnsson hafði sig
lítt í frammi í félagsmálum og
var hlédrægur að eðlisfari.
Hann var því valinn til trún-
aðarstarfa vegna mannkosta
sinna og hæfileika en öll ásælni
í metorð og mannvirðingar var
honum fjarri skapi. Hann var
mikill starfsmaður og fljótur að
gera sér grein fyrir lausn hvers
viðfangsefnis. Hann nálgaðist
Iivert málefni hleypidómalaust
og lagði hlutlægt mat á kjarna
þess. Rökréttri hugsun og skarp
skyggni hans var við brugðið
þegar greiða skyldi úr flóknum
vanda. Vegna þessara eiginleika
íiinna, samfara góðvild og sam-
vizkusemi ávann hann sér mikið
traust og virðingu hinna mörgu
isem höfðu við hann skipti.
Sverrir var mikill r.ámsmaður
á skólaárum sínum, en eftirlætis
námsgreinar hans munu hafa ver
ið stærðfræði og saga. Tóm-
stundum sínum hin síðaTi ár
varði hann mjög til að kynna
sér íslenzka sögu og ættfræði
og stóð hann þar traustum fót-
um í þjóðlegri hefð og unni ís-
lenzkum fróðleik öðru lesefni
fremur.
Sverrir Þorbjörnsson gat virzt
ókunnugum næsta fálátur og
hrjúfur á yfirborðinu, en að
baki þess bjó viðkvæmari lund
og heitara skap en ráðið var í
við fyrstu kynni. Hann keppti
ekki um lýðhylli né gerði hvem
viðhlæjanda sér að vini. En
þeim sem öðluðust vináttu hans
var hann öllum mönnum trygg-
lyndari og drengilegastur í
hverri raun. Hann barst lítið á
og flíkaði ekki tilfinningum sín-
um. Hann lét aldrei skrá sig til
leiks í því kapphlaupi um lífs-
þægindi og ytri velmegunartékn
sem svo mjög einkenna okkar
tíma. En vegna fágætra eðlis-
kosta varð hann mikill af sjálf-
um sér. Hann gerði miklar krötf
ur til sjálfis sín og hlotnaðist sú
hamingja að auðnast að upp-
fylla þær. Langvarandi van-
heilsu sem hann átti við að búa
veitti hann hetjulegt viðnám og
æðraðist hvergi. Þrisvar fór hann
til Vesturheims og gekk þar
undir erfiðar læknisaðgerðir og
nýjustu tækni læknavísindanna
var beitt til að létta honum bar-
áttuna. En þrátt fyrir það að
hann gengi aldrei heill til skóg-
ar hin síðari ár mætti hann dag
hvern til vinnu skinar og skil-
aði hverju dagsverki af fullri
sæmd. Hann minnti því í mót-
læti sínu á hið forna grenitré
Stephans G. „sem bognar aldrei
brestur í bylnum stóra seinast".
Sverrir Þorbjörnsson var
kvæntur ágætri konu, Ragnheiði
Ásgeirs ættaðri frá Knarrar-
nesi á Mýrum, og voru þau
hjón mjög samrýnd og samhent
í starfi og áhugamálum. Ragn-
heiði og dóttur þeirra, Soffíu
sendum við vinir þeirra hjóna
okkar dýpstu samúðarkveð’jur.
Ég sem línur þessar rita hitti
Sverri síðast á „góðra vina
fundi“ fomra æskuvina. Á slík
um stundum hvarflar það stund-
um að manni að tíminn hafi stað-
ið kyrr og ekkert hafi breytzt.
En fallvaltfeiki lífsins bíður á
næsta leiti og nú söknum við vin
ar í stað þar sem Sverrir er horf
inn úr hópnum.
Það verður ávallt bjart yfir
minningu hans, en bjartast þó í
hugum vina hans og þeirra sem
þekktu hann bezt, og þakka hon
um að leiðarlokum drengilega og
ógleymanlega samfylgd.
Guðmundur Sigurðsson.
B LAÐ B U RÐARF 0 LK
OSKAST í eltirtalin hverfi:
Freyjugata 1-27
TALIÐ VIÐ AFGREIÐSLUNA J SÍMA 10100