Morgunblaðið - 28.02.1970, Blaðsíða 8

8
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 28. FEBRÚAR 1870
Á íslandi þarf sterkan sjálfsaga
og harða sjálfsgagnrýni
— til að verða ekki vanabundnu starfi að bráð
— Rabbað við Rut Ingólfsdóttur, sem heldur
sína f yrstu opinberu hljómleika á íslandi í dag
SÍÐDEGIS í dag heldur
ung listakona sína fyrstu
opinberu hljómleika á veg-
um Tónlistarfélags Reykja
víkur. Er það Rut Ingólfs-
dóttir, fiðluleikari, sem
kom heim frá framhalds-
námi í Briissel sl. haust
eftir að hafa tekið lokapróf
frá Conservatoire Royal de
Musique með láði, 96 stig-
um af 100 mögulegum.
Reykvísku áhugafólki u-m
tónlist er nafn Rutar alls ekki
með öllu ókunnugt. Hún til-
heyrir fjölgkyldu, sem uim
árabil hefur tekið virkan þátt
í tónlistarlífi höfuðborgarinn-
ar. Faðir hennar er Ingólfur
Guðbrandsson, stofnandi Pólý
fónkórsins og stjórnandi frá
upphafi, en hljómleikar kórs-
ins hafa jafnan verið með
meiri tónlistarviðburðum.
Rut og Þorgerður, systir
hennar, voru í kórnum frá
öndverðu og störfuðu með
hon>um, samfara hljómlistar-
og menntaskólanámi, unz
þær, að loknu stúdentsprófi,
héldu utan til framhaldsnáms,
Rut í fiðluleik og Þorgerður
í kirkjutónlist og tónlistar-
sögu.
Þess er skemmist að minn-
ast, að Unnur María, systir
Rutar, lék einleik á fiðlu í
sjónvarpið fyrir skömmu, en
hún stundar einnig mennta-
skólanám; sömuleiðis yngsta
systirin, Inga Rós, sem einnig
leikur á celló, en sú fimmta,
Vilborg, sem er við hjúkrun-
arnám, hefur um árabil leikið
á blokkflautu, — hljóðfæri,
sem á vaxandi vinsældum að
fagna meðal tónlistarmanna
víða um heim.
Eflaust minnast þess einnig
margir frá fyrstu dögum sjón
varpsins, þegar systurnar
komu þar allar fram í við-
talsþætti og léku á hljóðfæri
sín, allar klæddar eins bún-
ingum, gerðum af móður
þeirra, Ingu Þorgeirsdóttur,
kennara.
Síðastliðið haust giftist Fut
Birni Bjarnasyni, er stundar
nám í lögfræði við Háskólann
og á heimili þeirra við Berg-
staðastræti röbbuðum við
saman stundarkorn í vik-
unni.
Rut sagði mér lauslega frá
námsferli sínum, sem hófst,
þegar hún fimm ára gömul
fékk uppfyllta þá eindregnu
ósk sína að eignast fiðlu •—
óák, sem fylgt var eftir með
mörgum fögrum tárum. Hún
var sett í spilatíma hjá Rut
Hermannis og lærði hjá henni
til fjórtán ára aldurs. Þá fór
hún í Tónlistarskólann og
lærði hjá Einari Sveinbjöms-
syni, þar til hann fór utan.
Siðan hjá Birni Ólafssyná.
Jafnframt stundaði hún nájc
í menntaákólanum, tók fjckða
og fimmta bek'k utan skóla
„til þess að fá meiri tíma til
að æfa mig“, segir hún.
— Að loknu stúdentsprófi
var ég í nokkrum vafa um
hvert halda skyldi. Það varð
þá úr, að ég færi til Malmö;
þar hafði Einar Sveinbjörns-
son tekið við stöðu koncert-
meistara hjá sinfóníuhljóm-
sveit borgarinnar, sem starf-
ar á svipuðum grundvelli og
hljómsveitin hér — og jafn-
framt kenndi hann við kon-
servatoríið. Sumarið næst á
eftir spilaði ég með Ungdoims
orkestern í Lundi. Það er
hljómsveit unglinga frá öll-
um Norðurlöndunum, sem
starfar á hverju sumri. Þang
að höfðu margir farið héðan
og mig hafði lengi langað til
þess, svo að ég notaði tæki-
færið. Með þeim lék ég bæði
einleik og í kammersveit.
— Og síðan?
— Næsta haust fór ég til
Brússel, til að nema hjá Al-
fred Gertler. aðallega að ráði
Bodhans Wodisckos, hljóm-
sveitarstjóra, sem þekki eitt-
hvað til hans. Og þar var ég
þar til í fyrra, að ég kom heim
og réðst til Sinfóníuhljóm-
sveitarinnar og hóf jafnframt
að kenna.
— Og hefurðu alltaf verið
jafn áhugasöm við námið, —
hefur það aldrei hvarflað að
þér að gefast upp við allt
saman?
— Ja, ég veit nú ekki hvað
ég á að segja um það. Ég
held raunar að það sé nokk-
uð algengt. að dálitið dragi úr
áhuga krakka á aldrinum 11-
12 ára, — en svo eykst hann
gjaman aftur. Ég hætti þó
aldrei og hugsaði aldrei til
þess að hætta — fyrr en
kannski eftir að ég byrjaði
hjá Gertler. Þá varð ég að
læra allt frá grunni með nýj-
um hætti, allt frá því að
halda á boganum og hljóðfær
inu — og — já, — ég verð að
játa, að þá hvarflaði að mér
að legg.ia árar I bát. Ég hafði
þá talið mér trú um, að ég
kynni þó eitthvað, en svo
varð ég að byrja alveg á nýj-
an leik.
Víðsjár aukast með
Kínverjum og Rússum
MOSKVU 27. febrúar, NTB.
Gagnrýni Sovétríkjanna í garð
Kína hefur færzt mjög í auk-
ana upp á síðkastið, en í dag
hafa Sovétríkin í fyrsta skipti
í alllangan tíma vænt Kínverja
um að þeir myndu ekki hika við
að heyja styrjöld til að ná
markmiðum sínum. Þetta hefur
NTB fréttastofan eftir Moskvu-
fréttaritara sínum í dag. Þá segir
einnig, að ríkin tvö hafi reynt
að stilla heift sinni í hóf, eftir
að landamæraviðræður þeirra
hófust, en svo virðist sem harka
sé nú að færast í leikinn að nýju.
Grein þessa efnis birtist í dag
í utanríkismálaritinu „Novoje
Vremja“ og þar er farið mörgum
orðum um stórkostlega aukinn
vígbúnað Kínverja og marghátt-
aðar stríðsögranir.
f niokkum tímia eftir að þeir
Kosygin og Chou En Lai h itbust
í Pekirng virtist vera þegjandi
samikomuiag að reyna að forð-
ast opinberlega að gagnirýna
um of, en eftir að kínverska út-
varpið og aðrair fréttastofnanir
þar í tandi hafa riðið á vaðið og
hert gagnrýná og áróðuir gegn
Sovétstjórninmd hefur sovéz-ka
stjórnin svairað í sama tón.
— Voru hans kennsluað-
ferðir þá svoma gersamlega
frábrugðnar því, sem annars
staðar tíðkuðust?
— Já, hann hefur byggt upp
nýjar aðferðir á sinni eigin
reýnslu og ég kamn nú mjög
vel við þær, þó ég hafi ekki
verið ginnkeypt fyrir þeim í
fyrstu.
— Hvernig var háttað
kennslunmi þama?
— Gertler kenndi u.þ.b. 20
manna hópi, tvisvar i viku,
allt upp í fimm klukkustund-
ir í senn. Hann lét einn og
einn nemanda spila og leið-
rétti jafnóðum. Þanmig lærðu
nemendur strax að spila
fyrir áheyrendur og jafn-
framt lærði hver af annars
mistökum. Aulk þess voru
tveir aðstoðarkennarar, sem
leiðbeindu nemendunum, ein-
um í senn. Flestir nemendum
ir voru útlendingar, gagngert
kommÍT þangað til þess að
ganga í gegnum þessar breyt
ingar. Þeir voru misjafnlega
langt komnir og sáu þá eldri
nemendur hvemig Gertler
leysti úr vandamálum hinna
yngri, — vandamálum, sem
þeir sjálfir voru e.t.v. búnir
að leysa með öðrum hætti áð
ur. Lofcs átti hann það til að
láta þá eldri leiðbeina þeirn
yngri og vemja menn þannig
við kennslu.
f Belgíu er rótgróinn fiðlu
skóli. Þar störfuðu m.a. Wieni
awáky, Vieuxtemps og Ysaye
og fór kennslan fram í sömu
stofu og þeir kenndu í á sín-
um tíma.
— Á hverju byggist stíll
Gertlers?
— Þar kernur ýmislegt til,
en m.a. einkennir það hann,
að fiðluleikarinin á að hreyfa
sig sem minnst. Hann ráð-
lagði sumum nemendum að
æfa sig milli tveggja stóla til
þess að draga úr hreyfingum
sínum.
— Frá þessum skóla tókst
þú býsna gott próf — en
hélztu hljóimleika jafnframt?
— Já, hluti prófsins var
fólginn I opinberum hljóm-
leikum.
— Og nú ertu komin heim.
Hvernig leggst það í þig?
— Ágætlega nú orðið. Fyrst
í haust leizt mér ekkert á
blikuna, en í vetur hef ég að-
lagazt aðstæðunum og haft
svo mikið að gera, að ég hef
eklki haft tíma til að hugsa
um aðra kosti. Þetta hefur allt
verið mér svo mákil nýlunda,
ég hef aldrei leikið með sin
Rut Ingólfsdóttir
fóníuhljómsveit áður, aldrei
kennt áður — nú og aldrei
verið gift áður, svo að ég hef
haft nógu að sinna.
— Hefur þér ekki reynzt erf
itt að undirbúa hljómleika
samfara þessu öllu?
— Jú, óneitanlega hefur
þetta verið mikil vinna. Og
mér óar svolítið við þessu
varðandi framtíðina. Starfið
í hljómsveitinni og kennslan
eru það þreytandi, að það
þarf töluvert átak til að spila
•meira, undirbúa hljómleika
og annað í þá veru. Eftir að
ég kom heim aftur hef ég
dáðst æ meira að ýmsum
mönnum okkar; þeir virðast
komast yfir ótrúlegt starf. Ég
held að hér á íslandi þurfi
mjög sterfcan sjálfsaga og
harða sjálfsgagnrýni til þess
að verða ekki að bráð vana-
bundnu starfi við hljómsveit
arleik og kennslu.
— Og þú ætlar að reyna að
halda settu striki?
— Já, sú er ætlunin, eftir
fremsta megni — að minnsta
kosti meðan ég ekki eignast
börn. í sumar langar mig að
fara til Ungverjalands og
Austurríkis á námskeið hjá
Gertler. Hann hefur sérstakt
námskeið í tónlist Béla Bar-
toks í Búdapest og annað al-
mennara eðlis í Salzburg, með
an tónlistarhátíðin þar stend
ur yfir. Næsta haust tekur
svo væntanlega við starfið í
hljómsveitinni og kennslan.
En mig langar auk þess að
reyna að spila kammermúsík,
eftir því sem tök eru á. Okkur
vantar hér tilfinnanlega
kammerhljómsveit. Það þyrfti
endilega að nota meira af
tíma hljómsveitarinnar milli
hljómleika til að æfa karnmer
músík.
Hjalti Elíasson: BRIDGE
— Þig dreymir ekki um að
verða koncertfiðlari og ferð-
ast um veröldina?
— Það væri svo sem nógu
gaman að vera frægur fiðlu
leikari og ferðast, — en það
vinnst víst ekki í fyrstu lotu
og sá, sem stefnir að slíku
verður að vera við því búinn
að fóma öllu öðru, samkeppn
in í heiminum er svo gífur-
lega hörð. Frægir einleikarar
lifa tæpast nokkurn tíma eðli
legu heimilislífi. Slíkt væri
auðvitað óhugsandi fyrir gifta
konu með börn og heimili.
Það er frefcar að kárlmenn
geti þetta, ef þeir eiga konu,
sem sér um allt fyrir þá er að
heimili og börnum lýtur.
— Og hvað um húsmóður-
störfin og hannyrðir og þess
háttar, ertu ef til vill eins
myndarleg við saumaskap og
mamnma þín?
— Mér þykir alla vega gam
an að sauma og hef gert dá-
litið af því erlendis að því að
sauma fötin mín sjálf. Fram
að þeim tíma saumaði
mamma allt fyrir mig.
— Að lokum, Rut, hvernig
líður þér svona rétt fyrir tón
leika, ertu taugaóstyrk?
— Ekki kannski beinlínis
óstyrk, en mér finnst þetta
mikil ábyrgð.
— Og hvað ætlarðu að
leika?
— Verk eftir Joseph Gibbs,
Mozart, Corelli — Leonard,
Béla Bartok, William Walton
og Stan Golestan. Ég býst
ekki við að margir þekki
þessi verk — en það hafa
verið svo mikil brögð að því
undanfarin ár, að hér séu leik
in sömu verkin aftur og aftur
— mér fannst tími til korninn
að breyta til.
¥ G-9-4-2
¥ 7-6-5
* Á-G-3
* A-K-G
FYRIR 22 árum var haldið
Evrópumeistaramót í Kaup-
mannahöfn. Þetta vaa* fyrsta
mótið eftir síðari heimstyrjöld-
ina. Þá kom þetta spil fyrir í
leiknum milli Noregs og Eng-
lands.
* 7-4-3
¥ G-3-2
* Á-K-9-4
Jk 9-5-2
Vestur er gjafari og A —V. á
hættu.
Eftir þrjú pöss, opniaði Suður
á 1 spaða, og lokasögnin varð
4 spaðar.
Vestur spilaði út lauf ás og
kóng, síðam þriðja laufi, sem
Austur trompaði. í fjórða slag
spilaði Austur hjarta. Nú var
ekki animar vatndi hjá Suður en að
svínia tvisvar trompi, sem hamn
að sjálfsögðu gerði.
A hinu borðiruu varð sama loka
sögn og spilamennskan gekk ná-
eins.
En á eftir sá Austur að harni
hefði getað hnefckt spiliniu.
Hvernig gat hann það?
* Á-D-10-8
¥ G-3
* K-D
* D-10-9-4-2
Sagnir gengu þamnig:
Suður Vestur Norður Austur
1 lauf 1 hjarta 2 hjörtu pass
2 spaðar pass 4 spaðar pass
pass paiss
(2ja hjartasögn Norðurs er
Sterk, og ef Suður hefði fyriæ-
stöðu í hjarta, þá væri betra að
hainrn yrði sagnihaifi í grandsögn).
Vestur spilar út ás, kónig og
drottningu í hjairta, sem Suður
trompar. Austur fylgdi lit með
2, 8 og 10.
Hvernig skal Suður spiia?
Framhald á bls. 25