Morgunblaðið - 04.03.1970, Blaðsíða 15

MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 4, MARZ 1970
15
■sasozímB
Stofnlánadeild landbúnaðar,
Kvennaskólinn og prestaköll
Á FUNDI Efri deildar í gær var
frumvarp um Stofnlánadeild
landbúnaðarins á dagskrá og var
afgreitt tii 2. umræðu og vísað
til landbúnaðarn-efndar. Þá var
frumvarpi um heimild handa
Kvennaskólanum til að braut-
skrá stúdenta afgreitt til 2. um-
ræðu og vísað til menntamála-
nefndar. Þá var ennfremur lok-
ið 2. umræðu um frumvarp um
skipun prestakalla og prófasts-
dæma og um Kristnisjóð.
í Neðri deild var fyrsta mál á
dagskrá kosning nýs forseta þing
deildarinnar, og er skýrt frá
henni á öðrum stað í blaðinu í
dag. Frumvarp um dýralækna
var afgreitt til 2. umræðu og vis
að til landbúnaðamefndar. Þá
var frumvarpi um breytingu á
lögum um Bjargráðasjóð íslands
visað til heilbrigðis- og félags-
málanefndar og afgreitt til 2.
umræðu og frumvarp um breyt-
ingu á lögum um almannatrygg-
ingar var afgreitt til 3. umræðu.
Einnig fór fram 1. umræða um
sameiningu sveitarfélaga, en
henni varð ekki lokið.
EFRI DEILD: — SKIPUN
PRESTAKALLA
Miklar umræður urðu í Efri
deild um frumvarp um skipun
prestaikalla og prófastsdæma og
um Kristnisjóð. Gerði frú Auð-
ur Auðuns (S) greim fyrir áliti
mennitaimálainiefndar. Minmtist
hún á, að menntamálaráðlherra
hefði skipað niefnd vorið 1966
til þeiss að gera tillögu um fram
tíðarskipun prestakalla og var
frumvarp um skipuin prestakalla
og prófastsdæma lagt fyrir Al-
þingi 1966, en varð ekiki útrætt.
Frumvarp það, setm hér væri
um að ræða, væri í meginatrið-
um byggt á tillögum prestakalla
nefndar, en lægi nú fyrir í nokk
uð breyttri mynd frá þvi, sem
var 1966, en þær breytimgar
hafa verið gerðar við meðferð
málsins í ráðuneytinu og eftir
athugun þess hjá prestastefnu
og á kihkjuþingi.
Með þessu frumvarpi væri
stefnt að því að samræma sikipu
lag þjóðkirkjunnar því þjóðfé-
lagsástandi, sem við búum við í
dag. Frumvarpið fæli í sér þær
breytingar frá núgildandi lögum
amniars vegar, að prófastsdæm-
um ög prestakölluim yrði fækk-
að en hins vegar, að stofnaður
/rði Kristnisjóður. Nú væru
prófastsdæmin 21 að tölu og væri
með frumvarpinu lagt tifl, að
þeim yrðii fækkað í 15.
Ýmisir tóiku til máls á eftir frú
Auði Auðuns, þeirra á meðal
Jóhann Hafstein kirkjumála-
ráðherra, sem kvaðst vilja
þaklka menmtamálanefnd fyrir
mikið starf, sem ‘ nefndin hefði
inint af hendi vegna þessa máls.
Lýsti ráðherranm yfir þeirri von
siníni, að frumvarpið næði fram
að ganga á þessu þingi í öllum
meginatriðum.
Sem að framan greinir, var
umræðunni um frumvarpið lo(k-
ið en atkvæðagreiðslu frestað.
í 1. umræðú í Efri deild um
frumvarpið var heimild handa
Kvennaskólamum til þess að
brottskrá stúdenta og um frum-
varp um stofnlánadeild lamd-
búnaðarins tóku engir þingmenn
til máls.
NEÐRI DEILD: —
DÝRALÆKNAR
Ingólfur Jónsson landbúnaðar-
ráðherra mælti fyrir frumvarpi
um dýralækna. S'kýrði ráðherr-
anin frá því, að frumvarpið væri
samið af nefnd, sem Dýralækma-
félag íslands kaus árið 1965.
Hefði frumvarpið verið í end-
urskoðun bæði hjá ráðuneytinu
og eiins hjá dýralæflmum sjálf-
um og fengið noflckrar breyting-
ar í meðförum. Hefðd Dýralækna
félag íslands látið í ljós það álit,
að eins og frumvarpið væri nú
úr garði gert, væri félagið til-
tölulega ánægt með það, taldi
það stórt spor í framfara átt og
skapi aukna möguleika til þess
að veita flestum héruðum nauð
syinflega dýralaeknisþjónustu.
Að ræðu lamdbúraaðarráðlherra
lokinni vair frumvarpinu vísað
samihljóða til 2. umræðu og lamd
búnaðarnefndar.
í GÆR var lagt fram á Alþingi
frumvarp um breytingu á lög-
um um lax- og silungsveiði.
Þetta er frumvarp, sem ríkis-
stjórndn lagði fyrir síðaista Al-
þingi, en varð ekiki útrætt á þdmig
inu og er það því á ný lagt fyrir
Alþiiragi. Frumvarp þetta er
nokkuð breytt frá fyrri frum-
varpinu.
BJARGRÁÐASJÓÐUR
Emil Jónsson félagsmálaráð-
herra mælti fyrir frumvarpi um
breytiragu á lögum um Bjarg-
ráðasjóð íslands. Er efni frum-
varpsins á þá leið, að með því
að kartöfluframleiðendur greiða
— eins og framleiðendur ann-
arra laindbúraaðarvara — Va % af
söluverðimæti framleiðslu sinraar
til aifurðatjó'niaidieilidar landbún-
aðarins við sjóðiran, þyki eðli-
legt, að þeir eigd þess kost að
njóta aðstoðar úr deildinni, svo
sem framleiðendur araraarra land
búnaðarvara, ef þeir verði fyrir
stórfelldum uppskerubresti, svo
sem raun varð á sums staðar á
sl. sumri, enda hafa þeir þegar
leitað til Bjargráðasjóðis um
slíka aðstoð, en Bjargráðastjórn
Framhald á bls. 23
Jón
Snorri
Þorleifs-
son
— tekur sæti
á þingi
í GÆR tók Jón Snorri Þorleifs-
son, 1. varamaður Alþýðubanda
lagsinis í Reykjavík sæti á Al-
þingi 1 stað Magnúsar Kjartans-
soraar. Las forseti Neðri deildar
uipp bréf nfá Maig.niúsi, þar sem
þinigmaðurinin skýrði frá því, að
hann væri á förum til útlanda
og mundi því ekki geta sótt þing
fundi mæistu vikur. Kvaðst hann
óska þess, að Jón Snorri Þorleifs
som tætki sæti á Alþingi í fjar-
veru sdnni.
HAUKADALSSKÓLI, umdir
stjóm Sigurðar Greipssomar,
þess þjóðkummia manrnis, hefui
mú stiarfað á fimmta tiug ára.
í lok þessa skólaiárts fói
fram atihöÆn síðastldðið summu-
dagskvöld, fyrsita þessa mán-
aðar, í Skóiiamium við Geysd, að
hefðbuindnium hætti.
Þarraa voru mœttiir gamlir
raemenduir Sigurðar og vimir
tii að votta bonium þalkklæti
og viirðinigu. Sigurður Greips-
son hetfur seitið sitóram stað
með reisn og raoitið þar góðmar
komu sirunar. Hauikadafliur er
föðurleifð hans, og hanm er
sprottimm upp úr moldinini þar
í niámun'da við Geysi, þar sem
er heimsfrægt orlkiustreymi
jarðar.
Fyrr á öldum var lærdóms-
setur í Haukadal — þar var
ein fyrsta alkademia (eims kon-

Liðskönnun í Haukadal
Skólaslit í Haukadal
ar „Svarti Skóli“) á Ísíllamdi,
og þaiðan voru uppnummir
Haulkdælir, sem urðu valda-
miklir á Sturlumigaöld.
Þarna í Haiuífcad'afl er jarð- ‘
vegur fyrir buigisjómir, sem
Sigurður hefur haildið eldi í
og svarið hollustu við, þ.e,
fk>rmu erfðiriniaæ, turugu feðr-
araraa, mammdóminm, þrosfloanm,
kjarfltinm, eflirag viljamis — í
Stiuittu máli sagt, heæðim'g skap
hafruarinmiar, sem ræður úr-
slitum um það, hvort einstakl
iinlgurimm þorir að lifa (og
jafravell falla) með sæmd og
stairada á eigin fótum. Þetta
hefur verið uppeldisviðhortf
Sigurðar Greipssonar í skóla-
Stjórniarstarfi fré fyrstu tíð.
Þetta er í tfertugasta og
þriðja sirun, sem Sigurður slít-
ur HauikadaflsSkóla. Hamm
byrjaði árið 1927 „ám þess að
eiga raedtt niemia áhugann",
einis og hainm hefur sjálfur
sagt. „Sparita" hamis him nýja
þarrna uippi við jöikflia hetfur
hins vegar hafldið velli. Fyratu
áTÍn var þetta þriggja mán-
aða skólá, sem stóð frá byrjiun
nóvember fram í miðjarn febrú
ar, en nú er þetta fjögurra
máiniaða skó'li.
Sigurður setti samlkomuma
með ræðu og byrjaði á því
að þalkka gestum auðsýnda
vimáttu og þanm hug að koma
ti'l Geysis þeranan dag. Hanm
þakkaði Ármýju Filippusdótit-
ur, fyrrum skóiastýru Kvenma
Skólamis í Hveragerði og víðar,
sérstaklega fyrir komuna og
saigði: „Hemmar stairtf og mitt
þjóraa okíkar huigsjónum".
Hanm kvað áramiguir af startfi
henmiar lengi lifa hjá nem-
eradum lvemmar, rifjaði upp
skemmtilegit atvik frá 1936 er
20 uragir fuilllhugar, nememd-
ur hams, urðu að bjarga all-
mörgum. niámsmeyjum hemm-
ar 1 veðurofsa, eiraum mesta,
sem hefur komið þar um slóð
ir; lýktaði þeinri omnustu við
veð'uæ (og konur) náttúrlega
með dansiþalli og öðrum
Skemmtilegheitum síð'ar um
kvöldið eða nóttiiraa.
Svo vék skólastjóri að skól-
araum og raemeradum hana,
sem hanrn kvað misjatfraa að
efnivið. í iok árs yrði að
tj'a'da því, sem til vætri. Oft
hefiðu verið aíbuirðamenm í
hópi miemenda hams. Hamm
hortfði til gamalflia raememida
si'raraa, sem flestir hverjir eru
bændur þarna í nærliggjamdi
hreppum og sátu og hliustuðu
á hvert orð, sem hamm sagði:
„Það var einu sinmi min hug-
sjón, að bændur gentgju fram
eins og vaskir menm með fall-
egam burð — þanmdig á ofldkar
bæradastétt að líta út — að
geta borið höfuðið háitt, jatfn-
vel þótt örðuigieikar steðji að.
Það gleður mig ævinflega að
sjá góðan burð, að memm séu
beinir og séu dj-anfir í tfnatm-
göragu, viljasterikir og örugg-
ir til átaka .... þairaniig hetf ég
átt hugsjón".
Að lokinmi ræðu Skólastjóra
geragu nemendur bams tfrá
vetrimum fram og sýndu fim-
leika. í þetta sinm voru það
aðeims sex, sem tóflou þátt í
íþróttasýraingurani, en aflls
vomu átta raem'enidur í slkól'am-
um í vetiur.
Siguirður sjáiltfuæ stjórmiaði
(Mynd: stgr.)
sniögigt og af öryggi, en hamm
kenindi bæði leiktfimi og gflímu
í vetur að vamda, auk bók-
imiemmita- og sögufiræðSkx.
Anraað altriði var bærada-
■gflíma, og vair siðasta gJiímam.
tailsvent hörð mMi Smœtfeilfl-
irags og Stnamdiamammis, sem
'Irýktaði nrueð siigri Sraætfellilinigs-
ins.
Þriðja aitriði kvöldsins var
kvikmyndaisýnimig, em Bjamni,
soniur Siigurðar, haifði komið
með að sumraam failiega kvik-
mynid um Öræfin, au'k garniam-
myndar og kvikimyradar um
fiu'gferð Lafltleiðavélar til
New Yonk.
Að lökum var katffidryflckja.
Þar flutti Árný Filippusdótt-
ir þaikkarræðu ti'l hjóniarana og
vék jaíraframt að ýmsu öðru
úr lítfi og starfi. Gerður var
góður rómiur að. Steingrímur
Siguirðssora, listmiáliari og
bliaðamiaðúr, var þatrma við-
staddur og flutti ávarp og
sagði m.a. þetta:
„Ég etend hér upp, hvort
sam mér Hkar beitur eða venr,
a.f því milg laragar aðeins t.il
þess að sýnia lit þakklætis fyr-
ir góð orð atf mumni hema
þessa húss, viniar míins Sig-
urðar Greipssomar.
Fyrir örfáum árum féll það
í hlut miran að taika hús á Siig-
urði í ákveðnum tilgaragi. Mér
var falið að eiga viðtal við
haran í reykvískt bliað. Þetta
var um hávetur á miðjum
skólatima, og var mér svo leer
dómsríkt, að ég mininist þess
æ síðan ....
Það er býsraa milkið vainda-
vedk að flytja ræðu hér í
Haulkadal. Hér hatfa ýmsir
slyragir memm sýrat orðsins
iþrótt ellegar aðrar íþrótta-
greimar (ég tafla nú efkki um)
— bæði fynr á öldum og á þess
ari öld. Hvort tvegigja metur
Sigurður Gneipsson milkiils,
'hvort heldur sem er hreysti
og fræknfleikur amdaras eðla
Mk'amlegt aitgenvi. Farnigarp-
armir, sem voru mianm lífsims,
er við viijum allir Mlkjast, etf
við viljum teljast menm,
bruigðu jafnt fyrir siig bramdi
onðsims sem bnaradi höggomr-
ustunmiar. Þá SkaTphéðimm. vá
Þnáin við Maihkartfljóf, hmulklku
honum snilliyrði alf vör.
Ef nokkur maður er emdur-
borinm fonnigarpu'r, þá er þgð
Sigurður Greipsson,
Nú muin vena raóg komið,
hugsar Siigurður. ...
Um árið, þegar ég fékk loks
áheyrm haras vegna éður-
gneinds blaðaviðtaiLs, saigði
hianin, að það væni þegar búið
að fllytja raógu mamgar líkræð-
ur yíir sjáltfum sér, sem ættu
að raægja sér yíir í eilátfðima.
Ef noíkkur maður í tölu nú-
liifenida er smarflitfamdi þrátt
fyrir tölu'verðan aflduæ og hörð
átök í lífirau, er það Siigurð-
ur Gneipsson. Haran telkur líf-
ið sem skemmitilegam henruað
og gliaða ornustu og hvetur
raem'and'Ur síma og allia þá, sem
honum kynraast, til dáða oig at£-
reka, sbr, það sem hanm
sagði áðam í ræðu sirand, að við
rraegum engiu.m degi ljúka ár
þess að gena eittflrvað m'ark-
vert og starf og athöf.n skapi
okkuir fynst og fnemst gæfu
.. — stgr.