Morgunblaðið - 04.03.1970, Blaðsíða 17

MOBOUINBLAÐIÐ, MEÐVTKUDAGUR 4. MARZ 1970
17
Rússar óttast nýja
bardaga yið Kínverja
Sovézkur marskálkur aðvarar Pekingstjórnina
EKKERT lát er á gagnkvæm'iim
ásökunuim Rúsaa og Kínverja
þnátt fyrir viðræð'ur þeirra um
landamæradeiiurniar. Varla líður
sú vifea, að ekki sé sfeipzit á ásök
iimuim. Nú hefur það gierzt í
fyrs-ta sfeipti, að siovézkur mar-
skáLfeur hefur aðvarað Kínverja
vegna meints „undirbúninigs
styrjaldiar".
Að söign Moskvu-fréttaritara
brezka blaðsinis „The Times“ er
ástæða til að ætla, að Rússar
óttist msst að til nýrra átafea
feomi í (þessum máiniulði eða apríl
þegar þesis verður minnzt með
mikilli viðhöfn í Sovétríkjtmum,
aið eitt hundrað ár eru liðin frá
fæðingu Lenínis. Margt bendir til
þess, að Rúsisar gruni Kímverja
um að vilja tirufla hátíðalhiöldin
og draga í efa það tilkiall Rúiss'a,
aö þeir séu hinir eiinu sönnu
fulltrúar marxiismains og Lenín-
ilsmians. Þetta gætu þeir gert
mieð því að stofna til nýrra
landamærabardaiga, sem gætu
sýnt a'ð Rússar fylgi hernaðar-
istefnu.
Síðustu viðvaranir og ásafeainir
Rússa í garð Kímverja feomu
fram í grein eftir Ivan Yafeu-
bosvky marskálk, aðstoðarland-
varnaráðlherra og yfirhershöfð-
ingja Varsjárbandialaigsins, í blað
iniu „Sovietstoaya Rossiya". Hanin
varar við áfraimibaldandi stríðs-
viðbúnaði Kínverja. Hann sagði,
alð valdablöfek kiamimúniisita staf-
aði hætta frá Bandarikjunum,
Nato og „þýzkri hefndarstefnu"
og bætti við: „Striðsæðið, sem
valdlhafarnir í Pekimg hafa kynt
undir, heldur eimmig áfram í
Kíina. Þeir ala á þjóðemisremb-
ingi, róta upp rógi um Sovét-
ríkin og innræta kínverstou þjóð-
inni að hún verði að búa sig
undir styrjöld og hungur." At-
hyglisvert er, að markskélkur-
inm minniist á dieilumiar við Kín-
verja í grein, sem eimmig fjallar
um hlutverk Varsjárbandalags-
ins. Það mun ekki fara fram hjá
Rúmenum.
í síðustu viku kom fram hörð
igatgnrýni í sovéakia tíimairitiiniu
„Za Rubezohm", sem fjallar um
utanrítoismál, á síðasta fumd
kínverskra og bandarískra full-
trúa í Varsjá. „Þeim m/un mteir
sem Pekimg-forystan daðrar við
bandarískna IhieiimsvaldaS'inma,
þeim mun ákafar reynir hiún að
Landgræðsla
og
náttúruvernd
FYRSTI aðalfundur Land-
græðslu- og náttúruvemdarsam-
taka íslands var haldinn sl. laug
ardag og sunnudag. Að samtök-
um þessum standa 43 félög og
félagasambönd og hafa þau rétt
til að tilnefna 72 fulltrúa í full-
trúaráð og mættu 67 af þeim til
fundarins.
Á funidimum var genigið frá
ötarfstáætlun samitafeamna og
stjórn var kjörin. Hátoon Guð-
amumdssom, yfirborgairdómaini var
taos'inm forimiaiðuir, en meðstjóm'-
endiur eru 6. Þeir Irngvi Þorsbeims
son, lanidgræðtílufiullitrúd, Karl
EirtítasBon focsitíjári, Jónais Jóras-
son, rfáðuniaiuitur, Jóhannas Siig-
miurudsson bómdi, Siturla Friðmiks
som, erfðafiræð'iinigur og Eýþóc
Eimarisaon grasaifræðimgur. Auk
þeiss vonu kjörnár þrir var,airmemn
og t'veiir endunsfeoðendiur, og lotos
vair Ikosið í fastamefmdir sem eiga
að fjállia um leinistölk máieÆnii í
samvknniu við stj'ónn samtak-
-amna.
Milli funda störfuðu mef.nidir,
sem skiLuðu álitd uim hin ein-
stöku -atriðli í samibandi við stairf
sermi samtalkamnai.
Á fundinium var átoveð'ið að
boða tiil nýs fiumdarr fuilltrúaráðs-
inis fyrir 1. apriil næsttoomandii.
Sveinn Kristinsson
Kvikmyndir
NÝJA BÍÓ
TONY ROME
Amerísk kvikmynd
Frank Sinatra í höfuðhlut-
verki.
Leikstjóri:
Gordon Douglas
Sam slkemmtimynd stendur kvik
mynd þessi í fremsta flotoki. —
Fjallað er um efnið — sem út af
fyrir sig er ekki nýstárlegt — á
listrænan hátt, að jafnvei mann-
dráp glata óhugnaði símum, að
minnsta kosti þau, sem útfærð
eru af einkaspæjaranum Tony
Rome, öðru nafni Frank Sinatra,
en því ber ekki að neita, að hann
á langdirýgstain þátt í vimsældum
kvikmyndar þessarar.
Sinatra er svo fjöllhæfur leik-
ari, að hann virðist vel hæfur í
flest hlutverk. — í þessari mynd
má segja, að hann samieini að
ndklkru Poirot henmar Agöthu
Christhie, Sherlock Holmes og
James Bond, og týpur afleiddar
af honum.
Eidsmöggur að álkvarða og
fraimkvæma það, sam mestu
varðar, gamansamur og snöggur
í tilsvörum, harðskeyttur, ef til
handalögmáls eða vopnaðrar við
ureignar keirour, — þannig er
Frank Sinatra sem einkanjósn-
ari.
Etoki er hann þó gerður slíkt
ofurmemni, að homum geti ekki
skjátlazt myndina í gegn, en slikt
spillir stundum kvitomyndum af
þessari gerð. Og það eykur ein-
mitt spennu þessarar myndar, að
Sinatra er hvorki alviitur né al-
stertour, miklu mannlegri en svo.
Við vitum að vísu af reynslu
að svona menn halda ávallt lífi
í mymdarlolk, en það er gaiman,
þegar kvikmynd er svo vel gerð
og leikur svo frábær, að við
gleymum þvi l'ögmáli, unz við
göngum út úr kvikmyndalhúsinu.
— Það verður etoki skrifað á
reikning leikstjóra né höfuðleik
ara, þótt myndin yrði „stöð“ ann
að kastið, vegna tætonileigra mis
taka, sem kvikmyndahúsið hlýt
Framhald á bls. 13
æsa kínrverskan almemning gegn
löndium hins sósíalistíska sam-
félags og gegn Sovétrikjunum."
Að undanförmu hafa Rússar í
áróðri símuim vitaað meir og
meir í ungversk, pólsk og jafnvel
tóktoóslóvakísk blöð til stuðnimgs
ásökunium símum í giarð Kín-
verja ag til þess að sýna að hér
sé um að ræ'ð'a dieilu tveiggja
stjómtoerfa, em ekki aðeins deila
tvaggja ríkja um lamdamæri.
Fréttamiaður „The Tknieis“ heí
ur eftir kímverstoum hetimilda-
mönnum í Mastovu, að ef Rúsb-
ar tatoi ekiki rneira mark á
lamdamærakröfum Kínverja í
viðræðumum í Pekimig, sem nú
hafa staðið í röska fjóra márnuðj
verði liitiið svo á, að etaká búi heilt
undir hjá Rússum. Héimildar-
maðurinn sagði, að stóra spurn-
imgim væri hvað Rúsisar vildu
gera við Kímverja. Hamm lét í ljós
vafa um, að möguleitoar væru á
saimltoamiulaigi milli austurs og
vesturs um að draga gagnkvæmt
úr herstjrrk í Evrópu og gaf í
skyn að Rússar vildu ekki kalla
heiim herlið sitt frá öðrum að-
ildarlondum Varsj árbamdalags -
inb.
Kínverjar leggja á það áherzlu
að enginn kínverslkur hermaður
sé utan landaimæra Kína, ag
Rússar, sem studdu á sínum tíma
innlimium Tíbets, hafa igert lítiið
úr þessari hlið málsimis í áróðri
sínum. Kímverjar segjaisit emm-
frernor ektai eiga í neimurn dieil-
um vilð Momgolíu, þótt þeár taalli
landið sovéztoa mýlemdu, og þeir
leggja áfaerzlu á, að kímiveriska
Stjórnin og sú mongólstoa hafi
gert mieð sér víðtætoam sammáing
tun landamæri. Þá segja Kín-
verjar, að Rússar hafi lagt umdir
sig kínversk landsvæði á urnd-
anförnum árum, eirna dæmið,
sem þeir geta bent á, er sú stað-
faæfing þeirra, að Damamstoy-
eyja á Ussuri-fljóti, þar sem til
bardaga feom í miarz í fyrra, hafi
alltaf verið kínvensikt lanid og
sé aðeins ein af 000 eyjum á
fljótunum Amur og Ussuri, sem
séu undir „ólöglegu" hernémi
Rússa.
Um viðræðuraar í Petoing
segja kíniverstoir heimiildamieinn:
„Það er ekiki hægit að n'eýða
Kínverja til að semja með valdi.“
Þeir laggjia stöðiuigt áherzlu á
yfirlýsinigu kímvenstou stjórmar-
innar frá 8. október, þar sem
þess var krafizt, að gerðar yrðu
Tunglryk
hverfur
Washington, 2. marz. AP.
UM 2,3 grömm af tunglryki
hurfu um hel’gina er það var
til sýnis í Los Angeles. Tungfl
rykið var úr ferð Apollo 11
og í vörzlu dr. George Weat-
herill, prófessors við Kali-
forníuhástoóla. Alrílkilslögregl-
unni, FBI, hefur verið falið
að rannsaka hvarfið. Tungl-
rykið var sýnt við kvöldverð
arboð, sem haldið var til
styrktar góðgerðarstarfsemi,
í ti'lkynningum frá geimvis-
indastofnuninni NASA er tal-
að um hvarf, þótt talið sé að
tunglryfeinu hafi verið stolið
og að það hafi etoki týnzt af
tilviljun. EMki er umnt að
meta tunglryfeið til fjár, en
sá sem nú hefur það undir
höndum getur væntamlega
haft lítinn fjárhagslegan hagn
að af því þar sem ógerningur
er að selja það á löglegian
hátt ,s‘egja talsmenn NASA.
ráðstafanir til þess að afstýra
fretoari átökum, játað að Kin-
verjum hefði verið þröngvað til
að umidirrita landaimæraisammiing-
ana frá síðuistu öld, og viðræð-
ur yrðu hafnar um afhendinigu
landssvæða, sem þeir segja að
hafi verið tekin fram yfir það
sem sammimgamir továðu á um.
Að sögn þessara kínversku
heimildiarmanma virðast Petkinig-
viðræðuraar komnar í algerar
ógönigur. Um leið neita þeir því
eimdregið, alð himar nýju við-
ræður Kína og Bandaxíkj anna í
Varsjá hafi einlhverja þýðinigu og
benda á að margir slítoir fundir
hafi verið haldmir áður.
í Pekimg hafa kánverBkir fjöl-
miðlar hafið mýja áróðursher-
ferð gegn „hinum nýju zör-
um sovéztorar endurstaoðunar-
hyggju", eins og fréttasitofam
Nýjia Kína orðar það. Átyllan,
sem var motuð, voru mótmæli
frá ríkisstjórn Tékfcóslóvafcíu
gegm meintum afstoiptium Kín-
verja af tékkóslóvakístaum inrnan
landsmálum. Þessari ásötoun er
algerlega vísað á bug og því
Jakubovsky
haldi'ð fram, að Tékkóslóvakía
hafi verið gerð að „mýlemdu emd
urstaoðunarsinniaðrar og sósíalist-
ískrar heimsveldisstefrau Sovét-
rítaj'a'nna.“ Þá hiefur tækifærið
verið notað til þeiss að sataa
Rússa um þátttötou í samisæri
með Bamdairíkjamönmum, og
sovézk blöð eru borin þunlgum
sökium vegna árása á stefmu
Maios. Ekki er ósennilegt, að
svarið við ásökumum Tékkósló-
vatoa sé meðal amnars til kiomM
vegna ásatoama Rússa um, að Kín
verjar láti viðgangaist að Bretar
haldi yfirráðum sírnum í Homg
Kong, sem gagnbyltingarmenn
rnoti fyrir miðstöð og Bamda-
ríkjamiemn fyrir bækiistöð í Víet-
nam-istríðimi.
ÆSí úr WAY
MORGUNBLAÐINU barst í gær
eftirfarandi fréttatilkynning frá
ÆSÍ:
„Laugardaginn 28. feb. sl. var
aukaþing Æskulýðssambands fs-
lands haldið í Þjóðleikhúskjall-
aranum. Á dagskrá var aðeins
eitt mál: Erlend samskipti sam-
bandsins. Þingforseti var Hrafn
Bragason Sambandi ungra jafn-
aðarmanna, en þingritarar þær
Fjóla Valdemarsdóttir Ungmenna
félagi íslands og Erla Salómons-
dóttir Sambandi íslenzkra náms
manna erlendis.
Þingið starfaði að mestu í um-
ræðuhópum, þannig að hver hóp
ur tók til meðferðar alla þætti
'hins erlenda samstarfs.
Fyrir þinginu lá breytingar-
tillaga á lögum ÆSÍ þess eðlis,
að í stað þess að hafa lögfest
í hvaða fjölþjóðasamtokum ÆSÍ
skuli vera, þá kæmi, að þing
sambandsins taki hverju sinni
afstöðu til aðildarinnar. Breyt-
ingartillaga þessi var samþykkt
með tilskyldum meirihluta, en
% hluta atkvæða þarf til þess að
lagabreytingar nái fram að ganga.
Lögð voru fram á þinginu drög
að ályktun frá stjórn ÆSÍ. í drög
um þessum var rakið hvernig
erlend samskipti ÆSÍ ættu að
vera að mati stjórnarinnar. M.a.
lagði stjórnin til „að skipuðyrði
milliþinganefnd um aðild ÆISÍ
að Heimsþingi æskunnar WAY,
og skyldu athuganir nefndarinn-
ar beinast að eftirtöldu: 1. ár-
angrinum af tilraunum norrænu
æskulýðssambandanna til sjálf-
stæðs sameiginlegs starfs utan
Norðurlandanna. 2. Árangrinum
af allsherjarþingi æskunnar hjá
S.Þ. í New York í júní n.k. og
viðleitni ýmissa aðila til að sam-
eina æsku heimsins í eitt alheims
samband. 3. Þróun mála innan
WAY, einkum þeirra atriða, sem
norrænu æskulýðssamböndin
hafa harðast gagnrýnt og vald-
ið úrsögn æskulýðssambanda á
Norðurlöndum úr samtökunum.
Á meðan á rannsókn milli þinga
nefndar stendur, ber stjórn ÆSÍ
að auka ekki samskiptin við
WAY.“
Strax og drög þessi höfðu ver-
ið lögð fram, kom fram tillaga frá
nokkrum þingfulltrúum um, að
aukaþing ÆSI haldið 28. feþrú-
ar samþykkti að sambandið segi
sig úr WAY. Miklar umræður
urðu um þessa tillögu og var
deilt hart á báða bóga. Við at-
kvæðagreiðslu var tillaga þessi
sarnlþykkt með 28 atkv. á móti
voru 14, en 2 sátu hjá.
Áður en tillaga þessi var bor-
in upp voru drög stjórnarinnar
borin upp niemia kaflimn sem vita
að er til hér að framan og
voru þau samþykkt samhljóða.
World Assembly of Youth
verður tilkynnt um þessa sam-
þykkt að loknum samstarfsfundi
norrænu æskulýðssambandanna,
sem haldinn verður í Kaupmanna
höfn um næstu helgi.“
Þá var einnig sagt í frétta-
tilkynningunni frá ályktun ÆSÍ
um erlend samskipti ÆSÍ og er
þar rætt um að ÆSÍ haldi áfram
samstarfinu við norrænu æsku-
lýðssamböndin og beiti sér. fyrir
eflingu samstarfsins í ljósi efna-
hagslegs og atvinnulegs samruna
Norðurlanda.
Þá samþykkti þingið að halda
áfram þátttöku í Evrópuráði
CENYC og jafnframt lagði þing-
ið höfuðáherzlu á aukin sam-
skipti við æsku þróunarland-
anna.
Þá hvetur þingið til aukinna
heimboða á milli einstakra æsku-
lýðssamtaka hinna fjölmörgu
landa.
►prengja
Róm, 2. marz. AP.
SPRENGJA fannst í salemi
Boeing 707 þotu eþíópíska
flugfélagsins á Fiumicino-
flugvelli hjá Róm í gær-
kvöldi. Öryggisvörður fann ^
sprengjuna af tilviljun þegar
flugvélin var að hefja sig á
loft. Þegar flugvélin hafði
verið stöðvuð, þaut hann út
méð tösku, sem sprengjan var
í, og henti henni eins langt og
hann gat. Hann fleygði sér
niður, taskan sprakk í loft
upp, en hann sakaði ekki. i
í þotunni voru 27 farþegar,
9 manna áhöfn og 4 öryggis-
verðir. Meðal farþega var ut-
anríkisráðlherra Gabon. Eng-
inn hefur verið handtefkinn
enn'þá vegna tilræðisins, en
grunur lei'kur á að Þjóðfrels-
isfyllking Erítreu hafi staðið
að þvi. Neyðarástandi var lýst ,
yfir á Fiumicino-flugvelli.
ÖLlum farþegum var skipað
að forða sér frá flugvélinni
og lögreglumenn, slökkviliðs-
memn og starflsmenn Rauða
krossins þustu á vettvang.