Morgunblaðið - 06.05.1970, Blaðsíða 10

10
MORGITNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 6. MAÍ 1970
Ræða Sverris Hermannssonar á útifundi 1. mai:
Bragð er að þá barnið finnur
Góðir fundarmenin.
Einn snjallasti stjórnxnálamað-
ur sem uppi hefir verið á ís-
landi, kvaddi sér hljó'ðs á Al-
þinigi að Lögbergi og mælti srvo:
„Svo lízt mér sem málum vor-
um sé komið í ónýtt efni, ef
eigi hafa ein lög allir. En ef
sundur skipt er lögumum, þá mun
sumdur skipt friðinum, og mun
eigi við það miega búa.“
Það éru íslenzkri verkalýðs-
hreyfinigu gömul og ný sannindi,
að hún á mast undir því að í
röðium hennar ríki samheldni og
samstaða. Lengst af hefir hún
eigi átt því láni að fagna. For-
imgjar hennar hafa á stundum
sundiur skipt lögumium og þar
með sundur skipt friðinum og
hafa launþegar átt erfitt við áð
búa. Hin síðari árin hefir orðið
miMlvæg bieytiinig til batnaöar í
þessum efnum, og sanniast enn
að nieyðin kennir naktri konu að
spimirua. í rruestu örðugleikum,
sem íslenzk verkalýðshreyfing
heifiur átt í um lamigfi árabil, tókst
1 röðum henmiar meiri samstaða
en daemi eru til um áður. í hinni
harkalegu varniarbaráttu síðusfiu
ára hefir verkalýðshreyfingin
uinmfð mikla vamiarsigra og
mikils er um það vert, að í þeim
átökum lærðd hún bezt að meta
og þekkja verðmæti, samistöðu
og samhíidni.
Nokkrum grónum mönnum í
íslenzkri verkalýðshreyfingu
hefðd fyrir fáum árum þótt það
örðug tíðindi að trúa, að fulltrúi
verzluniarfólkis í lamidinu ætti er-
indi á málþing verkalýðsins 1.
maá. Stóð enidia í þófi lengi a‘ð
samtök verzlumiarfólks næðu
rétti sím an. Emgu að síður er
það staðreyud, að samtök verzl-
umiarfólks mynda næststærsía
lainidssambandið miiiian Alþýðu-
Sverrir Hermannsson
snimbainds íslands, og kemur nú
engum lengur ti! bugar að bau
eigi ekki þangað fullt erindi.
Stillt hefur -verið til friðar og
hafa niú ein lög allir.
Því er ekki að leyna að mörg-
um hiefur sýnzt að verkalýðs-
hreyfimgin hafi borið skarðian
hlut frá borði í laumabaráttu
undanfarinna ára. begar tímar
líða og mcnn eiga hægar um að
líta hlutlægt á málin, þá ætla
ég að sögu verkialýðshreyfimgar-
inimar frá þessum árum rnuni
bera hátt. Þjóðarbúið hafði orðið
fyrir skyndileigum og geigvæn-
legum áfcllum. Meiri og har1r.a-
legri áíöllum en dæmi eru úl
um áöur vegmia aflabrestis og
hríðfallandi miarkaöa erlendvs.
Verkalýðlshreyfinigin gerði »ér
fulla grein fyrir orsökum og af-
leiöingum og axlaði sinm hluta
byröanraa af ráðimum huig, þótt
reynt væri að varjia verstu
áföllunium hdmna lægst launuðu
og verst settu. Samtímis því
tókist þó að þöka fram til sigurs
eiinu mesta bagsmunamáli verka-
lýðssamtakannia fyrr og síðar,
sem eru lífeyrisréttindin. Og nú
bíður stórt verkefni framiundan
og það er að tryggja verðgildi
lífieyrisréttindanna. Og' það á að
segja það sem safct er, að til
grumdvallar lausniar á því stór-
máli Lá skilnimgur og vineamleg
samskipti verkalýðs, vimmmveit-
enda og ríkisvalds. Það veröur
fært til bókiar í sögu verkialýðs-
hreyfingarinnar á þesisum árum,
að áramigur baráttu hemmar og
ábyrgrar afstöðu til þess sem
sýnidjuist á stundum liibt leysian-
leg vandamál, verður talinn sá
mestur að eiga stærstam hlut að
þeim gerbreyttu viðhorfum, sem
við ökkur blasa í daig. Því er það
að nú erum við konoin samam
og kirefjumst rétitar okkar. Og
þá er það þessd dagur, sem sjólf-
sagður er til þess að setja oktour
ein lög öllum.
Mitoið hlaktoaði Þórbergur til
þess í bréfi til Láru sinmiar að
Morgunblaðið hætti að tooma út.
En varla mun hoouim haf a boðið
í grun, að í stjórnmálapistli
Morguin/blaðsinis ætti eftir að birt
ast eftirfarandi, sem þar gat að
líta sl. milðvikudag. Þar segir
svo': „En það er ástæðia til að
umidirstrika þá staðreynd, að nú
mælir enigimn geigm því, að hægt
er að veita lauinlþegum kjarabót“.
Bragð er að þá bamið finmur. En
við þuirfium emigan veigvísi til að
rata að peim staðreymdum, sem
blasa við allra auigum: í daig eru
íslenzkir atvininovegir fullfærir
um að greiða hærra kaup og
bæta kjörin. Hin hörmulega stað
reynd verður ekki dulin, að hin-
ir lægst lammuðu geta etoki lifað
maminisiæmiamidi lífi á launum
simium. Það er aiuövitað mikill
ánangur, að á skömmum tíma
hefur verið unninn bugur á at-
vinnuleysiniu að mestu. En það
er ekki nóg. Þáð er ekki nóg að
geta sér farborðta af því að
niæg atvinna býöst og unjninn
er laragur vinnudagur. Afkoma
hins almennia verkamamims og
verkaíkonu í þjóðfélaginu veröur
að vera sú, að þau geti séð sér
farborða á þeim vinnutíma, að
Framhald á bls. 24
Frá fundi á Lækiartorgi 1. maí
Nýjungar og umbætur hjá Rafmagnsveitu Reykjavíkur:
Fjarstýring á orkunotkun
Álagsstýringarkerfi komið upp næsta vetur
RAFMAGNSVEITA Reykja-
víkur hefur fest kaup á svo-
nefndu álagsstýringarkerfi,
sem nota má til ýmiss konar
fjarstýringar á orkunotkun til
dæmis til að rjúfa rafhitun á
vissum álagstíma, kveikja og
slökkva á götuljósum og þess
háttar. Uppsetning þessa kerf-
is hefst í haust, samkvæmt
upplýsingum Aðalsteins Guð-
johnsens rafmagnsstjóra.
Hér er um að ræða eima af
ýmsum nýjungum og umbót-
um á rekstri Rafimagnsveit-
unimar, sem er og hefur verið
unnið alð. Ber þar hæst undir-
búnimg að byggimgu nýrrar
bækistöðvar fyrir alfa starf-
semi Rafmagnsveitunmar, svo
sem ðkýrt hefur verið frá í
blaðinu. Jafmhliða byggimga-
áætlunum er hafin skipuleg
hagræðimgarstarfsemi hj á Raf-
magnsveitunmi.
Af öðrum nýjumgum og um-
bótum má nefma:
• Dreifimiðstöð hefur ver-
ið byggð við Elliðaár og tekim
í notkun sem aðveitustöð.
Stjóimbúnaöur fyrir veitu-
kerfið hefur ekki verið keypt-
ur enm, en húsnæðið er tilbúið
og þess vænzt að útboð á bún-
aði geti fairið fram seimma á
árinu.
• í undirbúnánigi er könn-
im á uppbyggimgu gjaldskrár
Rafimiagosveitunin'air og stefnt
áð því að þessu venkefni verði
lokið á næsta ári. Emdurbygg-
img gj aldskráriruniatr mun gera
hana eimfaldairi, en jafnframrt
taíka tillit til breytfcra a@-
stæðrna og nýrna tegumida ruot-
enda.
• Svonefnf möskvakerfi,
sem sett var í Háalieitishverfi,
að mokkru leyti í tilrauma-
skyni, hefur reynzt afburða-
vel í reksfcri, og er spennia þar
mjög jöfn og rekstraröryggi
igott. Lágspennufcerfi Raf-
magmsveitunnar, sem byggt er
í dag og hefiur verið byggt á
uimdamfömium ár, er þannig úr
garði gert að temgja megi það
saimom (í „möskva") í þar til
gerðum temgiskápum. Há-
spenmudreáfikerfið er nú að
mesfcu byggt fyrir 11000 volta
spenmu í stað 6000 áður, og
er flutnimgsgetan því mun
meiri.
Mikið hagræði verður að
hinu nýja á 1 agsstýrimgarkerfi,
sem verður til húsa í Aðveitu-
stöð 5 við Elliðaár, hinni fyr-
irfiuguðu dreifimiðstöð veitu-
kerfisims. Sérstafcur móttöku-
búmaður verður hjá motendum
sjálifum og hægt verður að
rjúfa straum til notenda í
ákveðinn tírma. Með álagsstýr-
imigairtækjunum, sem eru
svissmesk, frá fyrirtækinu
Zellweger, verður meðal amn-
ars hægt að stýra götullýsingu
frá einum stað í stað margra
mú, og með tilkomu þeirra
verður hægt að bjóða ýrmsa
þjónuistu, t. d. að siökkva ljós
í verzlunum. Vaktmienn fiá
senidar alls komar viðvaranir
og verða ekki bumdnir á
ákveðnum stað, og þammig
mun kerfið a,llt stuðla að auk-
imni hagkvæmni.
Ksrfið má mota til að dnaiga
úr álagi þegar búast má við
hámarksnotkun, t. d. á að-
fanigadag, og má draga úr
notkuninni með því a@ rjúfa
straum hjá vissum notemdum
í mjög stuttan tíma, t. d. raf-
hitamofcemdum, frystihúsum og
vissum stórum motendum í
iðraaði. Aldrei verður gripið
til þess að draga úr álagi
mema þegaæ fyrirsjáamlegt er
að álagsaufcmimigin verði mjög
mikil, eða aðflutt orka eé tak-
mörkuð.
Uppsetnimg tækjamn,a hefst
í haust, og leysa þau af hólrni
rofaiklufckur, sem starfað hafa
Skrykkjótt. Stjórmtækjumum
verður komið upp fyrir ára-
mót, og kerfið verður væmfiam-
lega að fullu tilbúið til notk-
uraar fyrir vetrarlok.
Hin nýja dreifimiðstöð við
Elliðaár, sem nú er raotuð sem
aðveituistöð, ex ætluð sem
stjómlkerfi alls veitukerfiisins.
Þar munu sjást bilamir, þang-
að berast aðvaranir frá að-
veitustöðvum og þaðan verð-
ur hægt að fjarstýra aðveitu-
stöðvum. Af þessu öliu verður
mikið hagræði, og mun dreifi-
miðstöðin flýta aðgerðum, t.il
dæmis þanrnig að straumleysi
í biianatiífellum verður stytt.
W

Nýja dreifimiðstöðin við Elliðaár.