Morgunblaðið - 05.08.1970, Blaðsíða 18

18
MORiGUÍNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 5. ÁiGÚST 1970
Theódór Skúlason
yfirlæknir — Minning
Fæddur 28. febrúar 1908.
Dáinn 27. júlí 1970.
„Víkur allt að eimam punkt,
eldist brátt hið nýja,
hið gamla verður aftur ungt,
allt er á fari skýja“
Þannig kveður Grímur Thom-
sen réttilega um mannlífið.
Hart og títt er höggvið í hóp
starfandi lækna í Reykjavík,
þegar með stuttu millibili tveir
þeirra líða skyndidauða af völd
um hjartasjúkdóms. Það mun öll-
um Ijóst, sem til þekkja, að eng-
in stéftt þjóðfélags okkar né í ná-
grannalöndum geldur meira af-
hroð en læknastéttin af völdum
þessa sjúkdóms. Skal ekki um
það rætt nánar hér.
Fyrir röskum 15 árum steðj-
uðu mikil vamdræði að lyflækn-
isdeild Lamdspítalans í veikind-
t
Föðurbróðir minm,
Ófeigur Guðnason,
amdaðist að EUijheimilimu
Gruind 2. ágúst.
Fyrir hömd aðstamidiemda,
Helga Kristinsdóttir.
t
Móðdr mám,
Sigurbjörg
Sigurbjörnsdóttir
frá Hauksstöffnm,
Vopnafirffi,
lézt í Elli- og hjúkrumarheim-
ilinu Grumd 2. áglúst.
Fyrir hömd vamidiaimaimia,
Kristín Friffbjarnardóttir.
t
Móðdr oikkar, temigdaimóðir,
amima oig lamgaimma,
frú Sesselja
Guðmundsdóttir,
Laufásvegi 47,
andaðdst í Lamdispítalanum
laiuigardaiginin 1. ágúst.
Útförim verður gerð frá Dóm-
kirkjummi föstuidaginm 7. ágúst
kl. 2.
Fyrir hönd allra aðstamdemda,
Katla og Hörður Bjamason,
Laufey og Ámi Snævarr,
Stefania og Thor Ó. Thors.
t
Eiginmaður minm, faðir og
soniur okkar,
Elís V. Árnason,
kanpmaffur,
Alfheimum 23,
verður ja.r'ðsuniginm frá Há-
teiigisikirkju í diag, miðviku-
diaigimm 5. þ.m., kl. 3 e.h.
Þedr, sem vildu minnast hins
látna, eru beðnir að láta líkn-
arstofnamir njóta þess.
Helga Sigurffardóttir,
Ámi Elísson,
Guðlaug Ólaísdóttir,
Árni Elisson.
um og við andlát prófessors Jó-
hanns heitins Sæmundssonar,
yfirlæknis. Leitaði ég þá til
Theódórs Skúlasonar og hað
hann hjálpar, sem hann veitti
ekki fyrr en eftir nokkra um-
hugsun, sem eingöngu var vegna
hans meðfæddu kurteisi og sam-
vizkusemi, að hann taldi sig
ekki færan til starfsins.
Með þessu hófst náið og
ánægjulegt samstarf, þannig að
ekki þótti ráð ráðið um stjóm-
um dieáJdjariimar niemna báðir
kæmu þar til. Nánari samverka-
mamji hiefi ég því aldred hiaft né
betri, enda við ætíð verið sam-
mála um framvindu mála deild-
arinmar og þróun hennar. Sem
eðlilegt er, hiefir lyflækmisdeild
Landspítalans aukizt að starfs-
liði og rúmafjölda þessi 15 ár,
sem við höfum starfað samam að
málum deildarinmar. Fyrir
röskiu ári urðu þáttaskil i rekstr-
inum á þann veg að sjúkrarúma-
einingamar urðu fjórar í stað
tveggja áður. Tók Theódór að
sér stjómun tveggja þeirra. Var
mér kunniugt um inn á hvaða
svið læ'kmÍEfræði'nmar hamm hiuigð-
ist sveigja reksturinn enda hafði
t
Faðir okkar, tengdafaðir og
afi,
Helgi Kristinn Einarsson,
símamaffur
frá Vopnafirffl,
seim lézt í Borgarspíta 1 araum
31. júlí si., verður jarðsamigÍTm
frá Hallgrimskirkjiu föstudag-
inm 7. ágúst kl. 13.30.
Unnur Helgadóttir,
Einar Helgason,
Hulda Marinósdóttir,
Grímur M. Helgason,
Hólmfríffur Signrffardóttir
og barnaböm.
t
Móðir okkar, airumia og lamg-
aimima,
María Albertína
Sveinsdóttir,
verður jarðsett miðvikiudag-
imm 5. ágúst frá Hallgríms-
kirkju kl. 3 e.h.
Bömin.
hann síðasta áratuginm haft
áhuga á og kynnt sér rækilega
— bæði með utanlandsferðum
og lestri, allar helztu nýjungar í
skj aldkirtiilssj úkdómum og öðr
um inmkirtla- eða hormónasjúk-
dómum.
Að Öiaifi læfcnd Geirssiyni látm-
um tók Theódór að sér alla um-
sjón og eftirlit með þeim sjúkl-
ingum, sem notið hafa meðferð-
ar blóðsegavarna á lyflæknis-
deildinni. Auk þess hefir hánn
haft með höndum allt uppgjör
og ranmsóknir á þeim sjúklinga-
hópi, sem telur nokkur hundruð
miaons. Vedt ég að hamm var
lamigt knmdmm í ritstörfrum um
þetta efni, enda sóttu þau óþægi
ieigla mifcið á hiamm í síðiustu veik-
indum, svo mjög að hann fékk
þau störf ekki um flúið.
Theódór var af góðu bergi
brotinn og sterkum stofnum.
Fæddur var hann og upp-
alinn í Húnavatnssýslum.
Sterkustu þættir skapgerðar
bams voru, aið mínium diómi, hreim-
skilni hans og samvizkusemi við
t
Jar'ðarför
Elínar Sveinbjarnardóttur,
sem andiaðdsrt í Elliiheiimdliinu
Grumid 1. áigiúsrt, fer fram frá
Dómkirkjummi fösrtudagimm 7.
ágiúst kl. 10.30.
Affstandendur.
t
Faðdr oikkar,
Björn. G. Jónsson,
framkvæmdastjóri
Tónlistarfélagsins,
er lézt 26. júlí, verður jarð-
sumiginm frá Frikirkjumni mið-
vifcuidagimm 5. ágúst kl. 13 30.
Sveinn Bjömsson,
Jón Bjömsson,
Guffmundur Ingi Björnsson.
alla menn og málefni. Þessir
tveir þættir settu svo á mann-
inm mark, að hann þoldi ekki
órétt í störfum sínum svo hrein-
skiptinm sem hann var í hví-
vetna. Olli þetta honum andlegs
álags, því að hann lá aldrei á
liði sínu, og lét hann ekkert
liggja í láginmi, sem honum þótti
miður fara. Tók skelegga af-
stöðu í málefnum sjúklinga og á
manmafundum, þegar svo bar
undir. Reglusemd hanis í störfum
var við brugðið, snyrtimennska
hans svo í blóð borin, að aldrei
var komið að skrifborði hans að
allt væri þar ekki tiltekið með
mikilli nostursemi.
Theódór var ágætum gáfum
gæddur og skörpum skilningi
eino og hanm átti kyn til. Hann
var maður í lægra meðallagi,
ljós yfirlitum, vel hærður með
ljóst hár, skarpt mótaða andlits
drætti, mikið enni, bláleit augu
og snör, ákveðið og beint nef og
mymdarlega höku. Andlit hans
var í semn skarplegt og gáfu-
legt, og augljóst var, að þar var
enginm meðalmaður á ferð.
Theódór lauk kandidatsprófi
frá læknadeild Háskóla íslands
1938. Fór síðan til framhalds-
náms til Kaupmannahafnar.
Stunidaði þar sérfræðinám í lyf-
læfcningum og settist síðan að í
Reykjavífc sem sérfræðingur
1940. Var ráðinn aðstoðarlæknir
við lyflæknisdei'ld Landspítal-
ans 1942—45. Síðan var hanm
starfandi lækniir í Reykjavík,
þar til hann réðist aftur að lyf-
lækndsdeild Landspítalans 1954.
Deildarlæknir var hann skipað-
mr 1955, aðstoðaryfirlæknir
1958 og yfirlæknir 1963. Docent
við læknadeild varð hann 1959.
Kennslan fór Theódóri sérlega
vel úr hendi. Að öllum kenmur-
um læknadeildar ólöstuðum
mundi ég telja, að enginn þeirra
hafi mætt að jafnaði eins vel
undirbúinn í kennslustumd og
hann. Komu þar fram þær góðu
eðlishvatir, sem ég hefi hér að
ofan lýst, enda nutu nemendur
hanis ríkulega fræðslu hans og
töluðu um, svo skipulegur og
greinargóður og hann var í allri
framsetningu.
Kennslumál læknadeildar voru
honum sérlega hugleikin, enda
hlaut hanm sess í nefnd þeirri,
sem skipulagði alla þá nýskip-
un kennslunnar, sem nú er að
hefjast. Harnn var þar fulltrúi
okkar kennara í síðasta hluta
lækniisfræðinátmsins, og leysti
hanm það ábyrgðarstarf af
hendi með mikilli lipurð, lagni
og kunnáttu. Svo mjög var hann
vakinn og sofinn í kennslumál-
unum síðari árin, að fátt mun
meira hafa tekið hug hans. Get-
um við seint fullþakkað honum
þau ágætu störf í þágu lækna-
deildarinnar sem og önnur
samtvinnuð Landspítalanum.
Læknastúdentar hafa misst af-
burðakennara sem og við sam-
kennarar hanis.
Áhugamál Theódórs voru
mörg. Hann unni fögrum listum,
bæði bókmenmtum, tónlist og öðr
um listgreinum, enda lá slíkt til
ættar hanis, og er bróðir hans,
Þorvaldur, meðal, þekktustu list
málara landsins. Hann ritaði fag
urt mál og bera greinar hans,
bæði um læknisfræði og önnur
efni þess órækan vott. Hann rit-
aði margt um læknisfræðileg
efnii og það vandaðar greinar,
að þær biirtust bæði í íslemzkum
og alþjóðlegum læknatímaritum.
Strax á Kaupmannahafnarárum
hans 1938-’39 vann hann að
merkum ramnsóknum á Ríkisspí-
talanum um ákvarðanir normal-
gilda í hjartalínuritum fólks á
ýmsum aldri. Fljótlega eftir heim
komuna tók hann saman merka
grein og birti ásamt prófessor
Jóni Steffensen um rann-sóknir á
niormalgildi blóðkorna meðal ís-
lendinga. Fyrir nokkrum árum
átti hann drjúgan þátt í sam-
starfi íslenzkra og skozkra
lækna frá læknaháskólanum í
Aberdeen við rannsóknir á
skjaldkirtli þungaðra kvenna
hérlendia. Hafa birzt um þær
rannsóknir merkar niðurstöður.
Var ætlunin að halda þvi sam-
starfi áfram. Eins og áður er get
ið hafði Theódór á prjónunum
mikla ritsmið um blóðsegavamir
og hafði variff til þess greina-
flokks miklum tima. Fyrir all-
mörgum árum flutti hamn gott er
indi á þingi norrænna lyflækna
í Osló og leiddi þar í Ijós tölu-
verða fylgni kransæðasjúkdóms
í ættum fólks ásamt lifnaðarvenj
um þess. Þvi miður birtist að-
eins útdráttur úr þessari grein,
en hún aldrei í heilu lági, sem
ég tel sök hógværðar hans.
Á þeim árum, er Theódór
stundaði heimilislæknisstörf í
Reykjavík, færði hann skrá um
heimsóknir allra sjúklinga
sinna svo og sjúkdómsgreiningu
þeirra. Vissi ég, að hann hafði
unnið mokkuð úr þeim gögnum.
Slík skipulagning á læknisstörf-
um mun sérstæð á þeim tíma,
enda veit ég aðeins eitt dæmi
þessa frá þeim árum. En svo vill
til, að báðir þessir samvizku-
sömu læknar hafa látizt af sama
sjúkdómi langt um aldur fram.
Svo traustur og góður félagi
læknastéttarmnar sem Theódór
var hlaut hann að lenda þar í
ýmsum forsvarsstöðum. Hann
var í stjóm Lækmafélags Reykja
víkur 1942—’44 og formaður
þess félags 1946—’47. Hann var
kosinn formaður Lyflæknafé-
lags íslands 1961 og formaður
Félags sérfræðinga í Reykjavik
1962.
f uppvexti sínum hafði
Theódór kynnzt laxveiðum í
sveit sinmi í Vatnsdal. Fljótlega
eftir heimkomuima 1940 hóf hann
laxveiðar, en með þeim anda
sportmen-nsku, sem honum var
laginn, stundaði hann aðeins
fluguveiði alla sína ævi og fisk-
aði mikið.
Spi! öriagann-a e-r sfcrýrtið. SSð-
ast er vilð áttum tal siaimiatn uim
rekistur deildiarkmiar druikkum
við fcaffi að því lofcnu mieð
nokkrum ungum læknum. Þar
sem ég var á förum norður í
land til laxveiða, barst talið að
þeim. Sagði Theódór eitthvað á
þessia teið: „fig hiefi upplifað
rómantík laxveiða á íslamdi, þeg
ar ég ásamt vini mínum, Sverri
Sigurðssyni, forstjóra, hafði
nokkrar stærri laxveiðiár norð-
vestanlands á leigu og fiskuðum
vissan fjölda laxa í hverri og
ræktuðum þær upp. Nú er ég
svo til hættur laxveiðum, en taki
hjá mér lax og nái ég honum,
Ölluim þeim, seim siýndu mér
hlýhiuig á sjötuigBafimiæli míimu
18. júlí sl. mieð hieimisófcnum,
hieilltaistoeyrtum oig góðum gjöf-
um, færi ég hj'artamis -þakkir.
Guið btess-i y'ktour.
Rósa Ingimarsdóttir,
Þórsgötu 19.
Þafcka viniáttu og 'hlýjar
kveðjur á áttræðisafmæli
míiruu 28. júmi si.
Ámi S. Böffvarsson,
Grenimel 35.
Inmitega þakkia óg öllium, sem
sýndu mér hlýhuig og vinéttu
á sjötu'glasta afmæli minu.
Guffmundur Guðmundsson,
Holtsgötu 19, Hafnarfirffi.
Móðir ofckar og tengdamóðir,
Guðrún Mensaldersdóttir,
verðúr jarðlsiun/gin frá kirkju
Óháða s-afnjaðarimB fimmtu-
daglinm 6. ágúst kl. 1.30.
Sigríffur Lilja Jónsdóttir,
Laufey Jónsdóttir,
Gunnar Jónsson,
Tómas Sigurþórsson,
Affalheiffur Sigurffardóttir.
Inmitegiar þakkir fyrir aiuð-
sýnda samúð ag hlýhiug við
anidlát og j'adðarför
Bjargar Gísladóttur,
Hverfisgötu 67.
Sérstatoar þakkir til sitarfs-
fólfcs og lætona Borgarspítal -
ans og Vífilstaðaíhælis.
Fyrir hönd vanidamiamna,
Laufey Gísladóttir.
Fósturmóðir mín og amma,
RAGNHHIÐUR BJÖRNSDÓTTIR,
frá Eskifirði,
til heimilis að Kóngsbakka 4,
andaðist aðfararnótt 4. þ. m. í Borgarspítalanum.
Fyrir hönd vandamanna
Asa Asmundsdóttir.