Morgunblaðið - 06.11.1970, Blaðsíða 18

18
MOR'GTJN'BLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 6. NÓVEMBER 1970
Minning hjónanna:
Guðnýjar Árnadóttur
og Ólafs Sigurðssonar
Þegar ég miimist hjónanna
Guðnýjar Árnadóttur og Ólafs
Sigurðssonar, sem bæði létust hér
á Isafirði og var hér búið hvilu-
rúmið hinzta, sé ég svífa fyrir
h u gskotss j ón um mínum svip-
myndir hins liðna í þjóðlífi og
háttum þeim, sem nú þegar hafa
sungið sitt síðasta vers og eiga
því ekki afturkvæmt inn í vit-
und og svipmynd þjóðlifsins á
nýjan leik. Sumt, sem að vísu
mátti hverfa og tilheyra hinum
liðna tíma einum, en annað, sem
skolazt hefir burt í straumi tím-
ans og nýrra hátta með þjóðinni,
sem átti í sér fólgið mikið iifs
gildi og bar í sér traustleikann
og þá festu, sem ein getur skap-
að holla hætti, þá einstaklinga,
sem traust vekja og traust býr
með, sem standa sem bjargið,
drangurinn, trausti og stöðugi,
er veltir af sér hverri holskeflu
og iðuköstum án þess að titra
eða haggast í umróti tímans.
Þau hjón voru alin upp við
hætti hins liðna. Lifið skar þeim
þröngan stakk, sem mótaði þau
og lífsferil þeirra, allt frá fæð-
ingu svo að segja til hinzta dags.
Og þótt þau væru misjöfn
eð skapgerð, hún ör í lund, en
hann maður, sem nálega aldrei
brá skapi, þá áttu þau margt
sameiginlegt. Þau voru hrein-
skiptin og máttu hvorugt vamm
sitt vita, og sá, sem var minni
máttar átti víst skjól, þar sem
þau voru, þeim var veitt af
megni aí örlæti þess hugar, sem
ekkert má aumt sjá. Þau voru
bæði börn þeirrar dalabyggðar,
sem ói hann frá blautu barns-
beini, en hana frá því hún var
á f jórtánda ári.
Ólafur var fæddur í Grímsgerði
t
Útför eiginmanns míns,
Friðriks Júlíussonar,
Freyjugötu 18,
Sauðárkróki,
fer fram frá Sauðárkróks-
kirkju laugardaginn 7. nóv-
ember kl. 2 e.h.
Fyrir mina hönd, barna okk-
ar og annarra vandamanna,
Fjóla Jónsdóttir.
á Flateyjardal í Suður-Þingeyj-
arsýslu 8. júlí árið 1878, en hann
lézt á Isafirði aðfaranótt hins 14.
febrúar s.L Foreldrar hans voru
hjónin Sigurður Jónsson og Mar
grét Indriðadóttir. Var hann ní-
unda bam þeirra hjóna, en þau
eignuðust 12 böm, en aðeins 6
komust til fullorðinsára. Bama-
veiki, mislingar og kíghósti varð
hinum að banameini. Bújörð
þeirra hjóna varð harðbýl mjög
og þau fátæk. Þvi varð það að
ráði, þegar Ólafur var fjögurra
ára að aldri, mislingasumarið
1882, að hann fór i fóstur til föð
ursystur sinnar, Önnu Jónsdótt-
ur og manns hennar, Ólafs Sig-
urðssonar, sem bjuggu í Tungu
í Fnjóskadal. Þar ólst hann upp
hjá þeim til fulltíða aldurs og
naut mikil ástrílds af þeim. Vor-
ið sem hann fermdist fluttist á
heimili fósturforeldra hans 15
ára stúlka, Guðný að nafni Árna
dóttir og ílentist þar. Síðar, eða
19. nóv. 1901 gengu þau í hjóna-
band. Er hún lézt 24. apríl 1964
höfðu þau hjón dvalið samvist-
um í 71 ár, en í hjónabandi sex-
tíu og þrjú ár og hálfu betur.
Guðný var eyfirzk að ætt,
fædd að Fífilsgerði í Kaupang-
urssveit hinn 7. des. árið 1876,
dóttir þeirra hjóna, Guðrúnar
Benjamínsdóttur og Áma
Magnússonar. Hún var yngst
þriggja systkina. Bjuggu foreldr
ar hennar við litið bú, en gagn-
samt, því faðir hennar var ágæt-
ur fjármaður. Voru þau hjón því
bjargálna, en vorið 1886 varð
fjölskyldan að flytja frá Fífils-
gerði, þar sem eigandi jarðarinn
ar þurfti hennar meö fyrir ætt-
ingja eða skyldulið sitt. Varð
þetta upphaf að hrakningasögu
fjölskyldunnar. Varð hún að búa
við lítið jarðnæði næstu árin
fjögur, en 1890 missti faðir Guð-
nýjar heilsuna og móðirin biluð
að heilsu þá. Fóru eigur þeirra
hjóna á uppboð og fjölskyldan
tvístraðist. Fór Guðný þá með
móður sinni að Bakka í Fnjóska
dal, en þangað hafði Guðrún syst
ir hennar ráðizt áður sem vinnu
kona, en móður sína missti hún
3. janúar 1891. Var Guðný fermd
þá um vorið. Af föður hennar er
það að segja, að hann lá rúm-
fastur og varð eftir í Eyjafirði,
er þær mæðgur fluttu austur I
Fnjóskadal, en hann lifði aðeins
tvö ár eftir það, því hann lézt
3. júlí 1892.
Ég hefi rakið að litlu feril
þessarar fjölskyldu og vanda
hennar, sem sýnir, að hún bað-
aði ekki í rósum, en varð að
sæta þeim örlögum að tvistrast.
Og þung raún hefur það verið Guð
nýju á viðkvæmum aldri að
missa báða foreldra sína með
skömmu millibili, svo viðkvæm
sem hún var, barn að aldri.
Hún naut að sjálfsögðu ekki
mikillar skólamenntunar í æsku
sinni. Aðeins mánaðartíma á und
an fermingu sinni naut hún
skólavistar, en hún var flugnæm
og nýttist vel þessi eini mán-
uður og tók miklum framför-
um, að sögn kennara hennar. Og
það liknsemdar- og vinarbragð
sýndu þau hjónin henni á Stein
kirkju, þar sem hún naut kennsl
unnar, að gefa henni skólavist-
ina. Það mundi hún alla ævi, þá
móðurlausa bamið að föður sín
um fársjúkum.
Eftir að Guðný kom í Tungu
hófst nýr þáttur í lifi hennar.
Og sem fyrr getur gengu þau
Ólafur og hún i hjónaband tíu
og hálfu ári síðar. Til vorsins
1902 dvelja þau svo I Tungu, en
flytja þá að Fjósatungu, þar sem
þau dvelja í vinnumennsku til
1908, en eftir það em þau á ýms
um stöðum í Fnjóskadal í hús-
mennsku. Fyrst 1923, eftir 22
ára veru á ýmsum stöðum, fengu
þau jarðnæði.
Við aldamótin síðustu var öðru
visi um að litast en nú. Þá lá
jarðnæði ekki á lausu. Ég hygg
að margt það fólk, sem lifði þá
og barðist sinni lífsbaráttu hefði
talið sig finna lífshamingju sina
fullkomna með ábúðarrétt í
hendi á ýmsum þeim jörðum, sem
nú eru í eyði og enginn vill
nýta til ábúðar lengur, þar á
meðal jarðir í Fnjóskadal. Þá
var ekki hafinn að neinu ráði
straumurinn að sjávarsiðunni.
Og þau hjón voru líka rótgróin
við heimabyggð sína og bundin
gróðurmoldinni, svo að óhugs-
andi var annað en að vinna þau
störf, sem þau voru alin upp við.
Þau hjón eignuðust einn son
barna, Jón, sem síðar varð prest
ur og prófastur að Holti í Ön-
undarfirði. Þrátt fyrir kröpp
kjör og lítil efni brauzt hann I
það, með hjálp og stuðningi for-
eldra sinna, að hefja langskóla-
nám. Þótti það, að ég hygg hátt
siglt á þeim tíma, að setja sér
slíkt mark, en hann og foreldrar
hans létu það ekki á sig fá, enda
unnu þau hjón syni sínum mikið
og vildu af heilum hug fórna sér
fyrir harm, enda sýndi hann á-
gæta námshæfileika, sem varð
þeim foreldrum hans enn meiri
hvatning að duga honum af
fremsta megni, en hann vann sér
sjálfur inn á námsárum sínum
sem hann mátti. Þannig blessað-
ist allt. Þar var lika einn hugur
innan fjölskyldunnar, að ná
settu marki. Hann lauk embætt-
isprófi í guðfræði frá Háskóla
Islands árið 1928.
Þegar sönurinn, sr. Jón vigð-
ist að Holti í Önundarfirði, 1929,
bjó hann sig undir að setjast á
staðinn og fluttist þangað og hóf
þar búskap vorið 1930, varð það
að ráði að foreldrar hans flyttust
þangað norðan úr Fnjóskadal.
Kvöddu þau þá sína kæru heima
byggð, Fnjóskadalinn, samferða
menn, ættingja og vini. Mun það
ekki hafa verið sársaukalaust,
eftir svo langa samleið, enda
voru þau hjón bæði komin þá á
sextugs aldur. Hófst nú nýr þátt
ur í lífi þeirra. Þau unnu búi
sonar síns og tengdadóttur, Elísa
betar Einarsdóttur og nutu með
þeim og bömum þeirra fjöl-
skyldulífsins í nýju umhverfi og
kynntust nýju fólki, sem þau
bundu vináttu við og tryggö. En
þau gleymdu ekki gömlu átthög-
unum fyrir því. Þeir áttu ríkan
þátt í lífi þeirra, hug þeirra og
sinni og vinirnir fomu gleymd-
ust heldur ekki, því við þá var
bundin órofa tryggð og minning
ar, sem aldrei hurfu úr huga,
enda á meðal þeirra nánir frænd
ur og venzlalið, en þau undu
hag sínum vel í Holti. Þar nutu
þau samvistar sonar síns, sem
Maðurtnn minn
ÖLABJR HELGASON
læknir, Hávallagötu 17,
verður jarðsunginn frá Dómkirkjunni laugardaginn 7. nóvember
kl. 10,30.
Þeim, sem vildu minnast hins látna, er vinsamlega bent á
liknarstofnanir.
Kristín Þorvarðardóttir,
böm, tengdaböm og bamaböm.
Innilegar þakkir fyrir auðsýnda samúð og vinarhug við
andlát og jarðarför
INGU GUÐMUNDSDÓTTUR
Þökkum einnig starfsfólki Elli- og hjúkrunarheimilisins Grundar
fyrír góða hjúkrurr og umönnun.
Jóhann J. Kristjánsson,
Haraldur Kr. Jóhannsson,
Guðmundur Kr. Jóhannsson,
Birgir J. Jóhannsson ,
Heimir Br. Jóhannsson,
Sigríður H. Jóhannsdóttir,
Harrnes Jóharmsson.
tngibjörg Gunnlaugsdóttir,
Ingibjörg D. Kristjánsdóttir,
Asdís Jónasdóttir,
Friðrika Baldvinsdóttir,
Sveinn Saemundsson,
þau höfðu séð vaxa úr grasi og
fylgzt með námsferli hans.
Þau fylgdust nú með synin-
um, sem gott var að eiga skjól
hjá og njóta ástúðar hans og
kærleika. Og vel reyndist
tengdadóttirin þeim. Það var að-
dáunarvert að sjá umhyggju
hennar fyrir þeim ellimóðum, en
bæði áttu þau hjón athvarf hjá
þeim til hinztu stundar. Þá var
og gott að njóta samvistar við
bömin, sem voru afa sínum og
ömmu sem ljósgeisli á vegferð-
inni, er sló bjarma á líf þeirra
er halla tók undan fæti og hinn
dimmi skuggi ellinnar færðist
yfir.
Til Isafjarðar fluttist fjölskyld
an 1963. Þá hófst seinasti þátt-
ur lifs þeírra. Þar nutu þau enn
ástríkis og umhyggju, unz yfir
lauk. Á vestfirzkri grund voru
þau 18gð til hinztu hvíldar, nær
þeirri byggð, Önundarfirðinum,
sem hafði alið þau um áratuga-
skeið. Þau hvíla nú í legstað vor
Isfirðinga, eftir langa ævi og
giftudrjúgt starf. Þau hvila hlið
við hlið, en þannig höfðu þau
fylgzt að um langa stund, þar
sem saman fór einn hugur og
einn vilji, enda unnust þau hug
ástum, sæl í ást sinni og tryggð,
enda segir skáldið: Er nokkuð
svo sælt sem tvær sálir á jörð,
samhljóma í böli og nauðum?
Með þökk vil ég kveðja þessi
hjón. Þau hafa lifað sér til sæmd
ar og öðrum til fyrirmyndar um
gott dagfar, heilbrigt mat á líf-
inu og að vinna sér inn brauð
sitt í sveita síns andlits. Megi
guðs blessun fylgja þeim í eilífð
arheimi.
Sig. Kristjánsson.
Guðlaug Ólafsdóttir
Vífilsgötu 2, Reykjavík
F. 3. júní 1889. — D. 27. okt 1970.
ÞAÐ IhetEur OlömgMm verið sagt,
að e<n)ginn ráði síruuim rtæturstaS.
Varð ég þess áþreifanleiga vör,
einia niótit á liðniu hausti. Ég
sofnaði heknia í rúmi mínu, en
vafcmaði að miorigni í sjúfcrastofú
þar ®em þrjár konur vwu fyrir.
Nokkur ónot fylgdu umskiptun-
nm í fyrstu, þó segja megi
að hver sé hólpinn, seon fciemst
í ljúfar l’æknislhendur, þeg-
ar þesis er þörf. SOdimu lagði
inm um gQiuiggarua á sjúfcrastof-
unini þennan dapra hauistmorgun
og óteuinn anidlit blöstu við mér
í morguinislkímu'noii. Hvað baifði
'fcomið fyrir og Ihvers var að
vænta? Þamnig beið ég átefcta.
Nolklkru seinna fcomu læfcnar á
Stoifugang, þedr litu til sjúkling-
anna sem fyrir voru og eiftir því
sem ég komst næst var sitthvað
að. Konan sem lá við hiiðinia á
mér var með sár á fæti og fleiira
amaði þar að. Þetta var myndar-
bona sem bar með sér mdkiinn
þdklkia, enda þótt hún væri sár-
þjáð. — Þegar læfenarnir voru
genignir út lanigaði mig tid að
vita einlhver deili á stofusystrum
mínum ag spurðist fyrir um þær.
Tvær voru að vestan, en sú sem
næst miér var sagðist vera ættuð
frá Skarðtíhlíð urndir Eyjafjöil-
um og héti Guðlaug Ólafsdóttir
og væri 81 árs gömui.
Dagiamir liðu og oft lantgar
nætur. Við stofusystur kynnt-
umst brátt, fumdum til hver með
airaniairri og hlýr hugur tengdi
ofckiur saman.
Við Guðlaiuig áttum oftasi. tal
sameun því hún var í næsta
Bábýli, farm ég brátt hvem
miann hún hafði að geyma. Hún
vat hetja í luind, sem bar ís-
lenZka meniningu í brjósti, eins
og hún getur fegurst verið.
Ung fór hún Út sveitinni sinni
því í blóma fjarlægðar hillti
undir ný óakalönd. Hún giftist
góðum manni, Marikúsi Sæmunds
syni, sem hún unmi mjög, 1913 og
bjuggu þau ien-gi í Vestmianma-
eyjuim. Þar eiginaðis't hún fitnm
börn, en. fjögur böm þeirra missti
hún aftur, svo eftir lifði bara
einm sonur. — En Guðlaulg fevart-
aði efcki, hún taildi sig vera búna
að heimta böm sín úr helju þar
sem sonarbömin væru. Ég tók
lifea eftir því hve ljúf og edsfeu-
leg þau vomi við ömimu sína
þeigar h-e imsók rnar tím inin viar.
Var aJffit hien-niar nánasta skylcbu-
lið samttient í því að sýna henmi
ástúð og umhyiggju.
Líklega er fátt sem kemur
rnarnni betur í lifinu em tryggð
og ræfctiarsemi og slífear gjafir fá
eflauist miakteg laun þeigar kem-
ur að rieifeninigsgkilaim.
Það er efeki á mirau færi að
refcja ævisögu Guðlaulgax til þess
sfeortir mig feunnutgleilk. En mig
lanigaði til að senda henini
toveðju og þafcfea henni sam-
verustundimar á sjúkrastofunini,
það er aWtlaf mikiiltt fengur að
kynmast góðu fúlki, tr.austum
stofnum sem l'áta eigi bugiast,
en halda sirmi reisn þar til yfir
lýfcur.
Ég lærði margt aif þessari hug-
þefldfeu fjalllafeonu þarna á sjúkra-
srtlofurwii. Hún var fróð um margt,
unmi ljóðum og sögum. Taflaði
fallegt mál og leiddi m-ig inn í
(heim gamalla EyfeiLling'a.
Síðústu dagana sem við vorum
samian á sjúfcrahúsinu var Guð-
laug að hressast, sárdð á fætin-
um var að gróa. Vonaðist éig
eftir að geta hitt haina heima á
Vífiílsgötu 2 oig helzt af öJlu að
ge*a fært henni ljóðabók Rrist-
jáns Jónissonar. Kristján var
hewnar uppáhalds sflaáld, en IjóO-
in harus bunifu úr sflöápnuim einin
góðan veðurdag og saknaði hún
botoarimnar mjög, En nú þa-rtf
þess efcki með.
Um Heið og ég sendi þér þessa
fátækiegu kveðju Guðlaug mín
votta ég mianini þírmim og nén-
asta sky’ldu'liði inniiliega samúð.
Ég vona að miamntoostir þínir
lifi áfnam í sona rbör nunum.
Jarðarförki fór fram frá HaJl-
grímisíkirfcju í gær.
Hulda Á. Stefánsdóttir.
— Raflínur
Framhald af bls. 12
Varðandi raf'MnuS'tremgimn til
Akraneiss er því til að svara, að
Andaikíligárvinkjun hetfur um
langan tíma séð fyrir odk-uþörf
Borgarfjarðarthéraðs, en míeð
tiSfeomu Semientsverksmiðju rfk-
isins á Aknamesi var hins vegar
óh-játovæmileg't að tenlgja raf-
veituifeenfið í Bonganfirði við
orlkujver Jjaindsvirkjuniar á Suð-
urlandi.
Var þar um að ræða í fyxsta
laigi að trygigjia þá viðbótarorku,
sem þörf var á, og í öðnu tegi
var hér um, mikið öryggismál að
ræða fýrir Sermentsverfcsmiðjuna
og al’an iðnað í héraðimu.
Nú stendur fyrir dynum stæfefc
un 'Or'kuversiinis við Andafcíleár-
fossa, en þrátt fyrir það verðúr
samtemgirng við orfcuverin á
Suðurlamdi óhj áfcvæmilleg um
a®a framtíS. — Þá ferama tál
einnig sömu rofc um aufena haig-
nýtimgu á rafork.u til uppliitun-
ar íbúðarhúsa hvað Bongarfjanð-
arhérað stnentir og að framan
gneinir varðandi Vestmannaeyj-
ar.
Hjartans þakklæti til ailra,
sem glöddu mig á níræðis-
afmælinu með skeytum og
samtölum.
Guð blessi ykkur öll.
Sigrún L. Ólafsdóttir,
Staðarhóli, Saurbae,
Dalasýlsu.
Hugheilar þafckir til allira
þeirra, sem sýndu mér vin-
semd og glöddu mig margvís-
lega á 80 ára afmæli minu
27. október.
Hafið öll sömun heill og þökk.
Sólveig Danivalsdóttir.