Morgunblaðið - 04.02.1971, Qupperneq 17

MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 4. FEBRÚAR 1971
17
Yfirlitskort af fyrirhuguð um þjóðgarði Vestfjarða.
— Þjóðgarður
Framhald af bls. 28
búataður í Látravík. Síðustfu
íbúar Si'éttuhrepps yfirgáÆu
hrtepp siinn fyrir uim það bil
tveimiuir áratuiguim. Marwwiirfki á
þessu landissvæði eru víðar hrun-
in eða í ál'æmu ástandi, með ör-
ffláiuim undantekninigum.
Þetta landssvæði býr yfir fjöl-
breytilegri náttúrufaguirð. Þar
eru fögur vötn, ár og ósar mieð
mikluim silungi, stórfengGleg björg
iðandi af fugli og lífi. Meðal
þeirra er hið stórbrotina Hom-
bjarg, seim einginn getur gleymt,
sem þangað heifur einiu sirani kom
ið. Margar víkur á þesisu svæði
eru mjög grasgefnar með töflr-
andi suimarfegurð. Jökulfirðir frá
Hestfiæði til Hrafnsfjarðar eru
fagrir og friðsælir. í hlíðuim
þeirra eru einhver beztu berja-
lönd, sem fionast í landi olokar.
Á þessu Iiandssvæði er viðast ó-
snortin náttúra.
Aflmarka þarf land þetta með
girðingu úr Hrafnsfirði í Furu-
fjörð. Sú vegalengd er aðeins um
6 km. AlOlt landið, sam hér er
lagt til að gera að þjóðgarði, er
uttn 582 ferkílómetrar, en til sam-
anburðar má geta þess, að svæði
þjóðgarðsims á Þinigvöllum er um
27,7 ferkílómefcrar.
Á undanförnium áruim hafúr á-
hugi fölks, sem býr í þéttbýli,
farið vaxar.di á því að leiita sér
aflþreyingar í kyrrð og fagurð ó-
byggðra svæða. Þar hafa þúsumd-
ir manna fundið hvíld og frið
flrá önmiuim hversdagslífsin's og
þeirri spemnu og hraða, sem
flýlgir llífi fðiks, sem býr í fjöl-
roanni.
Óvíða er hægt að njóta jafn-
góðrar hvíldar og í umhvarfi,
sam hafur að bjóða tilkomuimik'la
nláttúruífegurð og möguileika að
njóta margvíslegra gæða slíks
umhverfis.
Horniatrandiir og Jökulfirðir
'eru að dómi okkar einhverjir á-
kjósanfleguistu staðir tiil að opna
fyrir hvem þainn, sam þráir
kyrrð og frið frá hávaða og metnig
ixin í bæjum og borgum. Þetta
stórbroitina hérað var byggt um
efldir fólki, sem háði þar harða
ffiflsbaráttu einangrað og nauit
eklki þeira líísþæginda, sam bae-
ir og flliest önnur héruð buðu
börnium sínum. Það yfirgaf að
Sokum þessa byggð. Fóik þráir
nú að lieíta að sumrinu til slíkra
landssvæða til að hvíla sig og
mjóta heilnæms loftsflags og
kynrðar.
Við fceljum, að þagar sé tíma-
bært að friðlýsa svæði sem
þefcta og gera það að ailtaennings-
eign undir eftirláti opinberrar
Istjórnar. Þá teíjuim við mijög
koma tiíl grein-a að gera dýralíf
á þessu svæði fjölbreyttara en
nú er. Ti'lraun ætti að gera með
að flytja nokkur hreindýr til
iþessara staða, og sömuleilðis væri
ðkynisamlegt að gera nú að nýju
tiflraun með innflutninig sauð-
r.auta til þessara svæða. Þarna
yrðu þessi dýr á aftaörkuðu, en
víðáttuimiktu svæði og gsetiu nieytt
gróðurís, sem engin skepna er til
að neyta. Þarna mundu þessi dýr
llitfa í friði fyrir áneitni og skot-
^teði vieiðimanna. Að vetri til
leggja veiðimenn eklki í ferð á
þessar slóðir, en að sumrinu
mun fjöldi fóllks sækja þessi
svæði. Fóik, sem þráir frið og
er að mjóta niáttúrufegurðar, mun
aldrei þola, að þessum dýrum
verði grandað.
Þá teljum við það vera mikil-
vægt, að silungsstafninm, sem er
í ám, ósum, vötnum og fyrir
landi á þessum svæðum, verði
vemdaður fyrir rányrkju neita
og ádráttar. Þarna á að rækíta
silumg og leyfa aðeiins veiði á
stöng innan þeirra marka, sem
kuinnáttumenn télja að stofninm
þoli. Ferðamaðurinn á að fá
keypt veiðileyfi fyrir hófiegt
— Apollo
Framhald af bls, 1
og nálgaðist það með 3.684 kíló-
metra hraða á klukkustund. Eft-
ir þvi sem nær dregur eykst
hraði geimfarsins, þar sem að-
dráttarafls tunglins gætir nú æ
meir. Snemma á morgun, fimmtu
dag, verður hraðinn orðinn rúm-
ir níu þúsund kílómetrar á
klukkustund, en um það leyti
hverfur Apollo 14. á bak við
tunglið og fer á braut umhverfis
það áður en lending verður
reynd á föstudag.
— Vegaskemdir
Framhald af bls. 28
var mikil hálka i gær. í gær voru
Oddskarð og Vatnsskarð mokuð,
Á Norðurlandi var færð sæmileg
en þó var mikil hálka á vegum
i Eyjafirði og Þingeyjarsýslu,
1 gær hafði Morgunblaðið
samband við fréttaritara sinn í
Vík í Mýrdal og sagði hann að
mjög mikil úrkoma hefði verið
þar í fyrrinótt og hefði Víkurá
sem rennur i gegnum þorpið
flætt yfir bakka sína. Flæddi tnn
í kjallara í nokkrum húsum í
þorpinu, en vatnið mun ekki
hafa valdið teljandi skemmdum.
Sagðí fréttaritarinn að það hefði
verið mjólkurbíll á leið frá Vík
sem ók fram af brúnni á Hvamms
á. Nokkrar skemmdir urðu á
bilnum, en engin meiðsli á mönn
um. Bíllinn sem ók út af Deild-
arárbrú með framhjólin var
jeppi og meiddist ökumaðurinn
eitthvað lítilsháttar. Einnig sagði
hann að víða annars staðar í
Mýrdal hefðu farið ræsi og
menn sloppið naumlega frá þeim
sumum.
Samkvæmt upplýsingum veð-
urstofunnar í gær mældist mest
úrkoma á Mýrum í Álftaveri,
31 millimetri frá kl. 18 i fyrra-
dag til kl. 9 í gærmorgun, en
allmiklar skúrir gengu yfir mik
inn hluta landsins í fyrrinótt og
fram eftir morgni i gær, Suð-
vestanátt eða vestanátt var á
landinu í gærmorgun. Á Vest-
fjörðum var rok og rigning fyrri
hiuta dagsins í gær og var gef-
ið frí í barnaskólum á Isafirði
vegna veðurs, að sögn fréttarit-
arans þar. 1 gærmorgun fuku
þakplötur af einu húsi á Isafirði,
en ekki er vitað um aðrar
skemmdir vegna stormstns. Um
kl. 6 í gærkvöldi var aftur á
móti komið norðan vonzkuveð-
ur á ísafirði og snjókoma.
verð, sem hver maður á að hafa
-efni á að greiða.
Fjölamiðlar okkar þyrftu að
kynna þetta svæði, sem önnur
óbyggð svæði, sem fóllki væri
hollt að koma til og njóta úti-
vistar í hóllu loftslagi. Slík
kynining, þó sérstaklega í sjón-
varpi, mundi vafalaust hafa
ttniikil áhirif á fóllk og verða tiil
þess, að margfalt fleiri en niú
yfirgæfu um sinin vélknúin tæki
sín og leituðu á vit ósnortimnar
nábtúru við nyrzta haf og kæmu
til starfa á ný þróttmeiri, hress-
ari og betri mertn.“
— Laos
Framhald af bls. 1
ig boriizt fréftliir um hörð áitök
Við Bam Na, um 145 kilómetra
fyrir norð-aiustian Vianitiiamie. Að-
spuirður kvaðisit talismaður'inn
ehkert vita tiH þess að falílhliíía-
hermenn flrá Suðutr-Vieitinaim
hefðu vterið flluittliir tffl Boliovens-
hásllétlfcunnar í Suðuir-Laos.
Þefcta er ekki í fyrsta slkiipti,
sem Muonig Souii kerour við sögu
átaJkanina í Laos. Kommúnistium
tókst að ná bæmum á siitt vaild
fyrir 15 mámuðum, en stjórniair-
herinm hraíbtii þá þaðan í okfcóber
í fyrra. Bærinn er taliinn hafa
mikíla hemiaðarlega þýðimgu, því
hann eir í útjaðri Kruiklkusiliétitu
og skammt frá vegi þeism, sem
Kínverjar hafa verið að leggja
flrá Norður-Vietnam í áttina að
landamærum Thafflands. Þess tniá
einniig geta, að Muong Soui er
endastöð Við veginn tffl Dien
Bien Ptou Virkisiins þair sem
Frakkar hiðu endantegan ósigur
í Indökína-styrjöidinni í april
1954.
Að undantfömiu heflur verið
á kreiíki orðrómur uim yfirvof-
amdi innrás hersveiita Suður
Vietnams og ef tffl vilffl einniiig
bamdainíslkra hersveiita, inn I Laos
flrá niorðurhénuðum Suður-Viet-
mamis. Engin staðflestimig heflur
flengizt á þess'um orðróml, en
hinis vegar heflur bandaríslka her-
stjórnin í Saiigon skýrt flrá bar-
döguim við sveiitir kommúnisita í
héruðum þeirn í Suður-Vietnam,
er fflggj'a að landaimænum Laos.
Þá hafa bandariskar herþotur
haldið áfram loftárásum sínum
á flliutminigalieiðir kommúníista um
syðsitu héruð Laos, en um þau
héruð liggur Ho Chi Minih Slóð-
in svonefndu — aðalflutninga-
leiðin fyrir hermenn, hergögn og
Vistir frá Norðuir-Viieitnam tffl vig-
stöðva i Suiður-Vietiniam.
— Meðaltekjur
Framhald af bls. 28
bætt hlut sinn, miðað við við-
miðunarstéttirnar, og er þar
m.a. að þakka aukinni ræktun
og vélvæðingu. Á árunum 1954,
1957 og 1960 vantaði bændur
22,7% að meðaltali til þess að ná
tekjum viðmiðunarstéttanna, þ.
e. sjómanna, verkamanna og iðn
aðarmsuma, en á árunum 1962-
1969 vantaði að meðaltali 13,2%.
Á árunum 1964 og 1965 náðu
bændur að fullu tekjum viðmið-
unarstéttanna, sem voru þá 162
þús. kr. og 199 þús. kr.
— Kennara-
háskóli
Frambald af bls. 12
þyrflti gaumigiæfillegrair atihugun-
ar Við. Hamin lagði nokkrar fyr-
irsipumiir flyriir ráöherra og
spuirði, hvort ekki ætti saimhlliða
því að gera bamalkeininiaíra að há-
skólabo rgurum, að bæta kjör
þeiirra og hvort gert hefði verið
ráð fyrir því að niemendui" í
KennairalháiSkóla tSlands iniytiu
sömiu náansilláinalkj'ara og nemend-
ur Háskóla Mands.
Gísli Guðrnundsson (F) kvaðst
ekki hafa átt þesis koslt að kynina
sér frumvairpið ‘tiill hffitar. Sér
viirtist þó sem verið væri að
leysa húsinæðiisvaindamiáll Kenn-
airasikóla ÍSlainds með þwi að
leggja haonn niður, ecn stofna í
hams staið Keininairalháslkóla með
stúdentspróf að dmmitölkuiskU'yrði.
„Er ekki kennaraháskóli hlið-
Stseður deilldiuim HáSkóIa íslamds
og .því hflluti af honium?“ spurði
þimigmaðurimin og saigði, að a.m.k.
væru inntökuiSki'liyrði hiin sömu.
Þá lagði þimigmaðuirimm firam fyr-
iirspum til ráðherra um þaið,
hvort er.fiðleiikar á að flá baima-
kemmiara mieð rétftlimdi till þess að
fara út á lamdisbyggðima myndu
ekfhi aukast við þessa Skipam.
Fyrir 50 ámum, þegar hamn var
að læra að draga till staifls og lesa
þurfltii ekki hjískólamenntaðan
marnrn tffl — heflduir hefðu óskóla-
genignir forel'drar símiir sagt sér
tffl.
Gylfi Þ. Gislason lýsti ánægju
sinmli yfir því, að tafllsmiemm stj'óm
aramdstöðummar hefðu liýst stuðm-
imigi við megimieflni flrv., en kvað
það ekki haifa flarið fram hjá sér
að viðbrögð þeirra heflðu ekki
verið eiins jákvæð og gagnvairt
frv. um Skólalberfi og grumm-
skóla. Hanm sagðiist leggja rílka
áiheirzllu á, að frv. niæði fram að
ganiga á þessn þimigi, effia vascri í
óetflnl kamið rnálurn Kemmarakól-
airns og kennaraimenntuinar 1 land
iiruu.
Tveir þinigmenn haÆa gert at-
hiuigaisemd vlið það, að frv. kom
elkki fram strax í haiuist. Ástœð-
am er sú, að ráðumeyfiið fléiklk rnál-
ið ekki flrá neflndinnii fyrr en 23.
október sL og kaffla ég það rösk
handltök að haifa ilofcið aitlhugun
á þvli og umræðum í rífcilsstjóm-
iinni á þeim fiíma, sem lliðinn er.
Tveir þmgmiann haifla spurt,
hvers vegma kennaranáminiu sé
ekfci framiur ætHaður staður í
hiásfcólanium. Þagar sú hugmynd
kom fyrsit upp fyiftr nókkrum ár-
um að færa kennaramemntunina
á háisfcálacstig vair ég þeirrar
Skoðunar, að hún æfiti heima í
einmli dieifld i hásfcólanum. En
þetlfia sjóniarmið mæfiti mikiílli
andstöðu í Kennarasfcðlamum og
meðal samtaba barrjakenmara.
Röbin voru þaiu, að fcennaranám
væri þess háttar sémám, að það
gerði aðrar kröflur an háskóla-
niám yfliirilelfit. Enda væru dæmd
um Sffllkt t.d. í samnbandi við
tækniiniám að það værf utam
hinnia hefðbuodniu háiskóla.
Nefndin, sem samdi frv., Æélflist
á þessa stooðun og íiifcicsstjómin
hefur éinnig falffizit á hana. Ég
jáfia fúsfltega, að þetta er engan
veginn sj'állflsagt mál. Það mæfiti
sfcipuleggja nýja delilld inman Há-
sfcóla ísliamds á þainn veg, að
gamflar venjur yrðu efcífci til
trafafla. En þar sem skoðúm sér-
fróðra mamma um þesisi máil var
mjög eindreg'in var á hana fall-
izt
Magnús Kjaiifiansson taléti, að
átavæðim um verfceflnaski pt imgu
væru ehkfi nógu ljós, en það eru
afliveg skýr áfcvæði um hana í 1.
gr. frv. Þá taldl hamn einniig, að
áfcvæðiin um dmmtökuskffiyrði
væru öijós. Þau eru þvert á móti
mjög Skýr. rnntökuskilyrði er
Stúdentspróf eða arnnað nám, ef
skóflasitjóm mefiur það jafngfflt
og ráðuneytið feffllst á það. Frjáls
legri ákvæði eru t,d. í giidamdi
háskðlalögum. Þá spurði þimig-
maðurinn, hvort álkvæðið um
kjör rektors táknaði steflnu-
breytingu um ráðnlingu embætt-
ismanna. Hér er um að ræða
aninian háskóla og eðiilegt, að
hfflðstæð regla gffldi i honurn og
Háslköla ÁSIands. Þá spuirði
Magnús Kjarbainjstsom hvort nem-
endur, sem Ijúika kennaraprófi í
vor geti haifið niám í hinum nýja
Kennaraíhásfcóla? Mig rekuir i
rogast anz að hieyra slika spuam-
Lnigu frá þinigmiannli. Hvers
vegrna Skyldi kenniari, sem lýtouir
prófi í vor vffija fara í Kemmajna-
hásfcólamn, þagar það veitir hort-
uim '.emgiln frékari rétitindii en
hann fær með prófi sinu í vor?
Eysfléimn Jómssom fllýsti efltir
Skýringu á kenmiaraSbortl á fram
hafldisisfcðlaiStigi. Fyrir nofchrum.
árum var háskiðlamuim fiaffið að
meminlta fcennara fyrir framhaHs
Sfcðlasflig'ið. BA-námið var þá end.
urtsfcipuilagt frá grunnl Það he.C-
ur því mliður elktoi gecflizt etimis
vel og Skyflidi. Og þarna er eiltt
þeirra. vertoafna, sem talkaist þarf
á við. Þefita hefur verið tlffl ræfcSi-
legrar athugunar í hásfcólainiuim.
Ég hef fllátið þá sfcoðum í Ijós við
forráðametrm BA-deffidairinniar, að
ég teidi najuðsynfliagt að gera þær
ráðStatflanTir, sem duga í þessiu
sambandi. Þá skal þess getið, að
I sammflmgu er flrv. um réttflndl
kenmara á hinum ýrasu skðla-
stíiguni.
Slgurvin Einairsson spurði,
hvort niemendur Kennaraslkallans
myndu fá sairma rétlt tffl náms-
iánia og hásfcólastúdemtar. Að
sjálfsögðu. Þá spurði hamn hvotit
þessi breyting heflði í flör með
sér bætt fliaiumalkjör kenn.ara. I
nýgerðum kj arasamni ngum muin
engin stétt hatfa Motfið jafin
mfflíla kjeirabót og éinimiitít henn-
airar og ég tel þá vefl, að henmí
kömina. Ennfremiur spurði þing-
rmaðuriinn hvort kemnarar flrá
þessum nýja Skófla flenigjiu hærrl
laun en aðrir bennarar. 1 kjora-
saimmflngum rikisstarflsmaininia
eru ákvæði urn þessa nýju kenin-
aira. Þeiim yrði Skipað í 18. lauma-
fflloíkk, þ.e. með þeflm, sem byrj-
aðir voru starf fyrir 1963. Kenn-
arar aimenmit eru í 16. iauna-
fflókki, en geta ummið sig upp
með síarflsreynslu og viðbótar-
mennítun.
Að iokimni þessari ræðu
mennitamáílaráðlherra var uim-
ræðunnli frestað, en rmamgir þiing-
menn voru á rwælendiastKirá.
— Ný aðvörun
Framhald af bls. 1
sem lagt var fram fyrir áramót-
in, en í þvi frumvarpi lagði þing-
maðurinn til að allur innflutn-
ingur matvæla skyldi bannaður
frá hverju ríki er ekki féllist á
vemdun laxastofnsins. Var þetta
frumvarp Pellys ekki tekið til
afgreiðslu fyrir þingrof, enda að
flestra áliti allt of róttækt.
Pelly segir að hann hafi þeg-
ar fengið loforð um stuðning
við nýja frumvarpið frá 36 þing
mönnum Fulltrúadeildarinnar, en
alls eru þingmennirnir þar 435.
Á árinu 1969 fluttu Danir fisk
afurðir til Bandaríkjanna fyrir
um 100 milljónir danskra króna
og er þar með talinn fiskur frá
Grænlandi og Færeyjum. Fer út
flutningurinn til Bandaríkjanna
vaxandi ár frá ári að sögn ræð-
ismanns Danmerkur i New York.
- Egyptar
Framhald af bls. 1
krafizit að Israelar kaifflfl Skilyrðis-
laust affilt herffið sitt á brott frá
hemiuimidu svæðuinum. Segir þair
að , ,he imsvaildasi n na r‘ ‘ undir flor-
ystu Bandarifcjanina reyrá að
hvetja ísraela tffl að halda árás-
arsteflnu sinmi áfram, og stofirá
þainnig fi-iðiinum i heiimimum í
heettu.
Goida Meir, forsætisráðherra
Israels, fflufti ávarp í Tel Aviv
í dag þar sem hún fagnaöí
áslkiorun U Thants uim áfiram-
haJldandi frið mflffli Araha og
Gyðiega. Sagði hún að hersveitiir
Israeflis færu að ósfc fram-
fcvæmdastjörans: „Verði ekíkl
Skiotið á okkur, mumum við etkM
sfcjóta," sagði frúin, „en hier-
svéitir ökfcar eru betur und!ir
átök búnar en nokkru sininli
fyrr.“