Morgunblaðið - 31.03.1971, Qupperneq 12

12
MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 31. MARZ 1971
Skattamál á Alþingi:
Stuðlað að f j ármagnssöf n-
un í atvinnurekstrinum
Hlutabréf eru enn
eitt sparnaðarform
UMRÆÐUM um skattafrum-
varp ríkisistjórnarinnar og
breytingartillögur fjárhags-
nefnda.r við það var haldið
áfram í neðri de?ld Alþing-
is í fyrradag að loknu fund-
arhléi og á deiJdarfundi í
fyrrakvöld. Meðal þeirra.
sem til máls tóku í þeim um
ræðum voru Magnús Jóns-
son, fjármálaráðfierra cg
Geir Hallgrímsson. Verður
hér á eftir getið helztu atriða,
sem fram komu í ræðum
þeirra.
Magnús .Tónsson, fiármálaráð-
herra, sagði að nefndin hefði
lagt til að sameignarfélög yrðu
áfram sjálfstæðir skattaðilar,
en að þær hömlur væru settar á
starfsemi þeirra, sem hann teldi
viðunandi miðað við þær yfir-
lýsingar, sem
gaf um
þetta mál
[ í framsöguræðu
K við fyrstu um-
Wk ræðu málsins,
|gjt en þá sagði fjár
: málaráðh. að
§8 hann teldi
i það óeðlilegt
ástand, að mis
vætri milli sameignarfé-
laga og einkarekstrar hlutafé-
laga.
Þá ræddi fjármálaráðherra þá
tillögu nefndarinnar að gefinn
yrði feostur á þvii, að Mutafélög
gætu verið með tvennu móti,
annars vegar.með sama hætti og
nú er og hins vegar með arð-
jöfnunarsjóðsfyrirkomulagi. Það
kom í Ijós, að atvinnurekendur
lögðu á það verulega áherzlu,
að núverandi fyrirkomulag héid
ist einnig, en að hinu leytinu
nær það fram að ganga, að
hlutafélög verði með arðjöfn-
unarsjóðsfyrirkomulagi, sem
rétti
felur í sér möguleika til þess
að borga arð á annan hátt en
gert hefur verið til þessa. Þar
sem báðum þessum leiðum er
haldið opnum. tel ég, að full-
komlega sé náð þeim tilgangi,
sem að var stefnt og raunar
eðlilegt, að atvinnureksturinn
geti valið um, hvora leiðina
hann vill fara til þess að byggja
sig upp. Hugsunin í upphaflega
frumvarpinu var eingöngu sú,
að tryggja að halda fjármagni
í félögum eða þá að laða nýtt
fjármagn að félögunum með
því að það væri mögulegt að
greiða arð og til þess að auð-
velda þetta ennþá frekar var
tekin upp þessi skattfrjálsa
heimild, sem nú hefur verið
takmörkuð og ég tel vera til
bóta. Þá gerði fjármálaráð-
herra að umtalsefni þann áróð-
ur, að hér væri um að ræða
baráttu fyrir auðuga hlutabréfa
eigendur og sagði, að sér væri
í rauninni alveg óskiljanlegt,
hvernig hægt væri að halda
slíku fram. Hér væri verið að
opna möguleika til þess, að
hinn almenni hlutafjáreigandi
gæti fengið einhvern arð af
sínu hlutafé og það með skatt-
frjáisum hætti. Ég legg áherzlu
á það og endurtek, að það er
ekkert á bak við þessa hugsun
annað en að greiða fyrir því,
að hér geti myndazt hlutafélög
með öðrum hætti en verið hef-
ur, stór hlutafélög með al-
mennri þátttöku og að fjármagn
ið laðist að atvinnureksitrin-
um.
Magnús Jónsson ræddi þá
fullyrðingu Lúðvíks Jósepsson-
ar, að atvinnurekstrinum hefði
verið veitt aukin firíðandi á
kostnað annarra skattgreiðenda,
en því til sönnunar benti Lúð-
vík á, að hlutdeild félaga í
heildartekjuskattgreiðslum hefði
farið minnkandi. Þetta sannar
aðeins það, sagði Magnús Jóns-
son, að atvinnureksturinn virð-
ist ekki hafa borið það sama úr
býtum, eins og hann áður gerði,
vegna þess, að allt frá 1963 hef
ur verið lagt á atvinnurefestur-
inn eftir nákvæmlega sömu
álagningarreglu, þannig að það
er ekki vegna breytinga a
skattalögum, sem atvinnurekst-
urinn ekki borgar hærra held-
ur en hann gerir í dag, miðað
við árin 1962 og 1963. Skýring-
in á því að atvinnureksturinn
greiðir ekki hærra framlag af
tekjuskatti til rikisins er því
eíngöngu sú, að hann hefur átt
við erfiðieika að stríða, og
það kemur engum á óvart, sem
þekkir áföll áranna 1967, 1968
og fram eftir ári 1969.
Fjármálaráðlherra véfe siíðam
að skattvísitölunni og sagði, að
sér dytti ekki í hug að mót-
mæla því, sem hann áður hefði
sagt, að á árunum 1968 og ’69
og fram eftir árinu 1970 hefði
skattvísitala ekki verið notuð
að fullu, ekki fyrst og fremst
vegna erfiðleika ríkisins, heldur
og ekki síður sveitarfélaganna.
Nú er aftur farið að birta í
lofti og þá hefur skattvísitalan
verið ákveðin hærri en hæfefeum
ársins 1970 á tekjum er, hvort
heldur litið er til meðalkaup-
hækkana á árinu eða hœfekunar
á framfærsluvísitölu. Skattvísi-
taian hefur hækkað um 20%
og það er töluvert hærra held-
ur en bæði hækkun á fram-
færsluvísitölu, sem Þórarinn
Þórarinsson vill láta fylgja, eða
kauphækkanir þær, sem orðið
nafa að meðaltali á árunum
1970. Hitt held ég, að liggi í
augum uppi, að auðvitað hljóta
skattar að hækka með auknum
tekjum. Það er aðeins hlutfall-
ið, sem efeki á að raska. Þá
mótmæli ég því algerlega, að
skipulega sé unnið að því að
fresta því að leggja fram skatt-
skrár, af þvi að ríkisstjórnin sé
hrædd við að þar komi fram
að skattar hækki. Tillögur um
þessa frestun eru eingöngu
komnar fram af tæknilegum
ástæðum, en ekki vegna ótta
ríkisstjórnarinanr við skatt-
skrána, Og þessu til sönnunar
skal ég aðeins minna á það, að
ég hef sjálfur flutt hér á Al-
þingi frumvarp um það að auka
fyrirframinnheimtu opinberra
gjalda vegna þess, að gjöldin
muni hækka það mikið í ár.
Fj ármál aráðli erra sagði að
lokum, að hatnm legði áherzlu á,
að þetta frumvarp yrði sam-
þykkt og hann teldi þær b-reyt-
ingar, sem gerðar hefðu verið á
því til bó-ta, enda ætti það fyrst
og fremst að þjóma atvinnu-
rekstrimium og verða honiurn tii
eftiingair og auðvalda saimkeppn-
isaðstöðu ha-n-s ininan EFTA. Ég
i-egg jafnifraimt áherzlu. á þ-a-ð, að
áfram verði að ha'lda he-ild-airend
urskoðun ska ttalög.gjaif a r i nn a r.
Þett-a er auðvitað ekki nema ein
hliö á því máli. Það þarf a-ð
gera viðtækar breytinigar á ís-
lenzk-ri skattaliöggjöf og gera
h-ana e-iinfaildari og fe-llla nið-u-r
ótatoarga smásfeatta.
Geir Hallgrímsson, sagði að
málfliutningur stj órnarand-stöð-
Afstaða atvinnu-
rekstrarins
— til skuttafrumvarpsins
í RÆÐU sinni um skattam-álin i
fyrradag skýrði Magnús Jóns-
son, fjármálaráðherra frá því,
að samtök atvinnurekenda hefðu
lagt rika áherzlu á, að skattfrum
varp ríkisstjórnarinnar næði
fram að ganga á þessu þingi. —
: Fær Landhelgisgæzlani
Sikorsky-þyrlu í ár?
LANDHELGISGÆZLAN
vinnur nú að athugun á
kaupum á þyrlu af gerð-
inni Sikorsky S-62, en ef af
kaupunum verður standa
vonir til, að þyrlan verði
tekin í notkun í suniar. Frá
þessu skýrði Auður Auð-
uns, dónismálaráðherra, á
þingfundi fyrir skömmu og
gat þess jafnframt, að
björgunarþyrla af þessari
gerð, í fullri skoðun og
með öllum nauðsynlegum
varahlutum, myndi líklega
fáanleg til kaups á hag-
stæðu verði hjá bandarísku
strandgæzlunni, en hún
hefur notað þessa gerð með
ágætum árangri við al-
menn gæzlustörf undan-
farin 8 ár.
Auður Auðuns sagði enn-
fremur, að unnið hefði verið
að útvegun á lánsfé til kaup-
anna og myndi það verða fá-
anlegt hér innanlands með að-
stoð Seðlaban-ka íslands. Land
helgissjóður mun einnig hafa
nokkurt fé aflögu til þessa
og ennfremur hefur Slysa-
vamaiféiag fslands f.h. Björg-
Ímeð öllum nauðsynlegum og ennfremur hefur Slysa- stakri vindu á flugi, en slil
varahlutum, myndi líklega vamaifélag fslands f.h. Björg- björgunartæki hefur Eir eki
unarskútusjóðs Aus-tfjaröa
boðið nokkurt framlag til
kaupanna.
Verði Sikorsky-þyrla keypt
getur hún f'lutt 10-12 farþega,
en sú þyrla, sem Landhelgis-
gæzlan á nú, getur aðeins
flutt 3 farþega. Þá verður
möguleiki til að flytja 6 sjúkl-
inga á börum, en nú getur
þyrlan aðeins flutt 1 sjúkl-
ing. Þá opnast ýmsir aðrir
möguleikar með stærri þyrlu,
svo sem aukið flu-gþol, blind-
flug, flug yfir sjó og mögu-
leiki til að draga menn upp
eða slaka þeim niður með sér-
stakri vindu á flugi, en slíkt
björgunartæki hefur Eir ekki.
Las ráðherrann bréf fr-á Félagi
ísl. iðnrekenda, Landssambandi
iðnaðarmanna, LÍÚ, Verzlunar-
ráði íslands og Vinnuveitenda-
sambandi fslands þar sem segir:
„U-ndiirritiuð landssiaimtök at-
vminiuvegaininia, sem hatf-t haifa til
umsagnair frv. táO. laga um tekju-
skatt og eigmaskatt leggja
áhe-rzlu á að frv. nái fram að
gainga á þessu þiingi. Fullbrú'ar
saimt-akainna h-af-a átt ýtairlegar
viðræður við form-enm fjhn. Nd.
Alþ. og fiuiliitrúa embættisim-aininia
þeiirra sem stóðu að sammingu
frv. og treysta saimitökin því, að
áranguir þe-irra viðræðima verði
sá að á firv. ve-rði geirðair þær
breytingar sem saimtökin teflja
viðinn-andi. Sérsitakilega vilja saim
tökiin benda á að aðild ísl-ands
að EFTA gerir breytingair á
s-kattalögunium brýnini og m-eð
því sé uinint að efma að nokferu
þau fýriirheif, sem gefin voru í
sambandi við inmigöngu ísilands
í EFTA“.
Skýrsla um
utanríkismál
Emifl Jónsson, utaniríkisiráð-
herra, fliutti skýrslu um ubainrík-
ismál í Sameinuðu þinigi í gær.
Nokkrar umræður urðu um
skýrsiuima og verður frá þeim
skýrt í blaðiimu á moirgun.
uninair væri með nokkuð ein-
kennilegum hætti. Ýmist væri
því halldið fram,
að fruimvarpið
væri tiil þess
failllið að styðja
við balkið á ait-
viminurekenda-
aiuðvaildinu, en
hiiris vegar væ-ri
1-átið í það
skima, að ekki
væri nægiliega
geir-t fyirir atvinimurefesburiinin í
laindiinu. Þinigmaðuriinin sagði, að
-atviininiuirekendur hefðu ekki ver-
ið ánægðir m-eð afl'l-ar greinar
fruimvairpsins, eins og þ-að upp-
hafiltega var úr garði gert. En
hiims vegar h-af-a ýms-air þær
ábendingair, sem komið hiatfa
fraim frá saimtökum atvinimuirek-
enda, verið t-ekraar til greiiraa, svo
sem um saimeigraarféilög og
raokkrar breytingair varðandi
fy'rmingairreigliur. Þá he-fur re-gfl-
um u-m sfcaibtliagningu sölulhagn-
aðar verið hagað öðruvísi en upp
haiflega var áæbiað og félöguim
er í sjálfs vald set-t, hvort þau
villja hailda varasjóði e-ða veilja
nýja 1-eið arðjöfnuniarsjóðs. Þá er
og takmarkað skatt'frelsi a-rðs
hjá viðtakanda. Þessar breyting-
ar hatfa áM'air orðið til þ-ess, að
atviininiurekeindu'r teflja S'ér hag í
því að firumvarpið ve-rði sam-
þy’kkt. Þ-að vi'lil svo til, að gagn-
rýrai stjórn'a-randstæði'nga á efni
þessia firumvarps hefur gen-gið í
söm-u átt og gagrarýhii atvimnu-
rekenda upphiafiiega, þ'anmig að
þær br-eytingar, sem gerðair haf-a
veirið eru ti'l þess fai'Ctniar að
koma tiil móts við talsmenin
stjórraairaindstöðunniar. — Þess
vegma skýldi maður ætla, að
þeir sæju ljósa punkta í breyt-
iingartiillögum meiiriihluta fjár-
hagsinefndar. En svo hefur ekki
veirið á þeto að heyr'a, og sann-
ieikurimin er sá, að hér er ekki
fjaiJað um málin, af máletfnaleg-
urn áhuga, eða áhuga á atvinmu-
rek-sbrimum í lamdinu eða féHags-
rekstri yfirleitt. Hér er fyrirfram
möir’kuð nieákvæð afsbaða, eimis og
stjórniairainds-töðunini er ei-gimllegt
og hún hefur vainið sig á nú
urvdamf-arim ár.
Því er haldið fram, að skatt-
frelsi arðs af hliutafé sé óeðli-
legt. Hvers vegna? Ég hygg, að
allir háttvirtir þingm-emn hafi i
einn eða annan tima átt þátt i
því að viðurkenna skattfralsi
sparifjár og skattfreísi spariskirt
eina. Skatffrelsi þessara spam-
aðarforma er viðurkenmt í því
skyni að auka á s-parnaðarvið-
leitni lands-manna. Ég býst við,
að þingmenn hafd allir þann
skilnimg, að sparnaður í þjóð-
fél-agirau er undirstaða framfara
og framikvæmda og fjárfestiing-
ar. En ef við viðurkennum skatt
frelsi sparifjár í bönfeum lands-
ins, þar siem hægt er að fá á
ákveðnum bundmum innistæðum
9—10% vexti, þar sem innistæð-
an er rikdstryggð. Ef við viður-
kenmum einnig skattfrelsi spari-
skirteinanma, — andvirð-i þeirra
er notað í ýms-um tilgangi, til
dæmis að stuðla að opinberum
framkv-æmdum, sem gefa vexti
frá 4% og u-pp í 6% og eru verð-
tryggð. Hvað mælir þá á móti
því að viðurkenna takmark að
skattfrelsi arðs af hllutabréfum.
Hiutabréf eru í raun og veru
Framhald á bls. 21