Morgunblaðið - 10.08.1971, Blaðsíða 11

Morgunblaðið - 10.08.1971, Blaðsíða 11
MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 10. ÁGÚST 1971 11 Við gluggann eftir sr. Árelíus Níelsson TVÆE KYNSLÓÐIR Kynslóðir á Islandi ganga nú hvor sína götu, sú eldri og yngri, sú yngsta og elzta verða ekiki rœddar hér. Ein- hver múr er á miM, myndað- ur úr þögn og miissikilningi annars vegar, en vanþekk- ingu og fordómum hins veg- ar. Þennan Berlínarmúr þarf að rjúfa, ef vel á að fara, Arnnars getur þjóðin orðið rótlaus og án ættjarðarástar i sinu eiigin landL Sterkasti þáttur ættjarðar- ástar er nefnilega unninn úr ástúð og virðingu gagnvart eldri kynslóðum, sögu og af- rekum fortíðar í anda boð- orðsins, sem ekki hefux krenkzt í krafti sinium um þúsundir ára: „Heiðra skaltu föður þiinn og móður“.og það er eina boð orðið með fyrirheiti: „Svo að þér vegni vel og þú verðir langlífur í landinn." Gráhærður prestur stend- ur við annan enda bekks á biðstöð hér í höfuðborginni og bíður eftir strætisvagnL Við hinn. enda bekksins biða ung hjón með tvo sonu á að gizka sex ára og f jögra áxa að aldri. Koman er í stutt bUxum og síðhempu, naestum nakin að framan en vetrar- klædd að afitan. Maður henn ar með sítt hár og skegg i fráhnepptum stuttpels fflc- lega af ömmu sinni. Sem sagt nútíminn ungt fólk á íslandi. Yngri drengurinn tagar í síðhempu móður sinnar og vill fá hana með sér yfir göt una. En hún þráast við. Allt i einu dettur honum ráð í huig. Hann skotrar augum tii prestsins sem þau þefcktiu, en hann ekki og segir eitt- hvað í lágum hljöðum, sem unga móðirin svaraði fuilluim rómi með þessuim orðum: „Uss, hvaða vitleysa, þetta er gamalit, gráhært karlgrey. Hann gerir engum mein,“ Orðin l(ýsa góðvild og kæruleysi en varla virðingu! En er þetta ekki skýr roynd af þessum þætti í uppeldi þvl sem yngsta kynslóðin fær nú á dögum hér á landL Lýsir hvorki skilningi, þökk né virðingu, Ungur maður einn af skeggjuðu kynslóðinni sagði í sjónvarpi, að eldri kynsilóð- in hér i borginni gerði harla litið fyrir unga fóikið. Lítið á hallirnar og mann- virkin í LaugardaJnum héma í nýju miðborginni: Iþrótta- hölL iþróttaleikvangur og sundlaug allt á heimsmæli- kvarða, og þið fimnið skiln- inginn og þakklætið I þess um orðum unga mannsins sem var þó viss um, að hann gæti vel borið ábyrgð þess að vera talimn og tekinn til fyr- irmyndar!! Hins vegar mætir oflt hart hörðu og liku likt í dómum og afstöðu hinna eldri um yngri kynslóðina. Þar er þessi lýsing í dagblaði gott dæmi um góðvild, skilning og handleiðslu eða hitt þó held- ur! Atvikið sem lýst er gerist á einu þekktasta veitinga húsi á virðulegasta stað lan-dsins: „1 einu horni salarins sat skitugur krakkaskrill og lét öllum ilium iátum,, öskraði í gjallarhorn að gestum og þjóniustufól'ki og tók svo til að dansa í hóp milh borð- anna. Ekkert var gert til að koma þessum óþjóðaiýð út úr húsinu, enda þótt hann trufl- aði matarfrið og matar- lyst gesta. Hefur þjónustufófk ef trl vill hugsað sem svo, að rétt væri að sýna unigmennunum skiining og nærgætni. Þetta er aðeins smá sýnls- horn af þvi virðingarleysi sem íslenzk ungmenni sýna fóiki." Svo mörg eru þau orð, og ekki þarf að efast um sann- leiksgildi þeirra. En hitt má heldur ekki gleymast, svo að ekki verði af fordómar og hatiur, að til er önnur hlið bæði á eldri kynslóðinn-i, sem oft virðist dómsjúk, fjarlæg og hneyksl isgjörn og einnig hinni taum lausu„ freku æsku. Á sama tíma, sem þetta ger ist á Þingvöllum keppir is- lenzk æska til sigurs við úr- val úr æskulýð milljóna- þjóða, já, ailrar veraldar í tafli, íþróttum, glæsileika og háttprýði, með Henný Her- manns í broddi fylkingar. Á sama tima eru unnin glæsiiegustu námsafrek af Is lenzkri æsktt bæði utan lands og innan. . Þegar miðað er við, að hér eru aðeins 200 þúsund sálir og þar með minnsta þjóð heimis, ekki fleiri en i einni götu í stórborg, þá gengiur þetta kraftaverki næst og má ekki gleymast í fordóm- uim og hneykslishjali um himn ærslagjama minnihluta. En um eldri kynslóðma, sem hefur þrátt fyrir allar sinar yfirs-jónir sérstaklega með þvi að láta unga fólkið hafa oÆ mikil fjárráð, lagt hinum yngri 'í hendur haiiir i stað kota og moldarkofa, Ijós i stað myrkurs, hlýju í stað kulda, auðíegð i stað ör- birgðar, verksmiðjur í stað vinnustæða (stakkstæða, bað- stofa) vil ég benda á eina lýsingu, sem er kannski feg- urst lýsimg á guðsríki í sál- um og samfélagi manna, sem heimsibókmienmtir eiga. En það er íýsing Halldórs Laxness á sveitafóiikinu á Is- landi, ömmu og afa æsíkunn- ar, sem nú bæði töfrar og tryllir, með framkomu sinni í freisisvímu allsnægtanna. Hversu ólikt, en þó sami svipurinn og ljómar af bros- um æskunnar, þegar hún er i símu essi, glöð og góð án eituráhriifa, við Iei!k eða störf. Hahdór Laxness nóbel- skáldið okkar segir: ,j and- Iitum þessa fólks bjó svipur hinna löngu björtu sumar- nótta, með skógarilmi gegn- una svefninn. Ekiki aðeins þau höfðu sál, heldur einnig hiutirnir í kringum þau. Þótt allt væri komið að flófcuan fram, bæjar- koirnið, amboðin og búsáihöld in, var hver hlutur á sinuim stað, allt hreint og snurfusað. Það var ekki samloðun efnis- ins að þakka, að hlutirmir fléllu hér ekki sumdur, — hvað mundi verða um þessa tréfötu, ef hætt væri að mjalta i hana kvölds og morgna? Hún mundi falla í statfL Bærinn mundi hrynja þann dag, sem hætt yrði að ganga hér um dyr, með mjúka átakinu á snerlinum, varkára góðviíjaða fótatak- inu á pallfjiölunum. Hér þekktist ekki að ganga um Wut eins og hann kæmi engum vlð, jafnvel þvaran í pottinum var merkileg eins og sjálfstæð persóna með að- ild og réttL Aldrei virtist neitt hafa verið gert af skeytingarieysi né handahófi, litilmótlegasta handarvik umnið af sérstakri virðingu fyrir sköpunarverk inu í heild, af aiúð eims og þvílikt verk hefði aJdrei ver- ið umnið fyrr og mundi ekki verða frarnar unnið.“ Ef íslenzk æska nútimans hefði ekki gott af að læra og göfga með sér slikan hugsun- arhátt, þá er ekki gott að vita, hvað hún þyrfti fremur að læra. Það ætti að verða skyldw- nám í skólum og á stétfcum að kynna kynslóðirmar hvora annarrL Þar er eitt hús, eim ai mörg um sttxfnunum sameiginlegt fyrir eldri og ymgri hér i borginmi eimn beztur vett- vangur. Það er Tónabær. Kynslóð- irnar verða að kynnast bet- ur, en ganga ekki lengur hvor fram hjá annarri í góð- látlegu virðingarieysi, kaldri þögn eða heitiun hneykslun- uin. 7. júlí 1971, - BOAC Framh. af bls. 1 gjölð sín á leiðinni yfir Norður- Atiantshafið, utan mesta anna- tímans niður í 180 ðollara fram og til baka — hvað svo sem Hði ákvörðunum IATA. Er þetta rúmlega 20 dollurum lægra en stóru flugfclögin, Pan Ameri- can, TWA, og Air Canada lögðu til, að yrði samþykkt innan IATA — Alþjóðasambands flug- félaga. AP segir, að þessi fyrirætlun BOAC muni áreiðanlega mæta andstöðu stjórna IATA-félagama, eem enn sitja á rökstólum í Montreal. Talsmaður BOAC var að því spurður, Jiyort félag hans mundi fara i deilu við IATA út af þessu og svaraði hann þv' <tiL að sú vætri von stjómalr BOAC að til þess kæmi ekki, hún væri staðráðin í að koma á þeSsum Iágu fargjöldum en von- aðist eindregið til að samkomu- lag næðist við IATA um málið. Talsmaðurinm sagði, að fargjöld þessi ættu að taka gildí í apríl næsta ár. Gert væri ráð fyrir ,að farþegar greiddu fargjald sitt með nokkrum fyrirvaira og yrðu þeir að aflýsa flugferð, fengju þeir ekki endurgreiddan nema hluta fargj aldsins. mið. Þær haíi verið sérstak- lega skaðlegar sökum þess, að þær hafi aidrei verið gagn- rýndar einu orði, meðan hann var á líifi. Síðan liann féll frá, hafi hins vegar verið bætt úr mis- tökum hans. Loks hafi honum orðið á alvarleg mistök, þegar hann taldi að Hitler mundi ekki ráðast á Sovétríkin eftir að hann og Stalín höfðu gert með sér gnðasáttmála 1936. Hafi traust Stalíns á Hitler haft alvarlegar afleiðingar í för með sér fyrstu mánuðina eftir að inmrásiin í Sovétríkin hófst. í ágripinu er á það bent, að JLemn hafi látið þá skoðun sína í ljós, áður en hann dó árið 1924, að Stalín ætti ekki að fá í hendur stöðu aðalrit- ara komimúnistaflokksins. — Teikið er þó fram í lofkin, að þrátt fyrir ptersónudýrkun Stalínstimans og mdstök hans hafi eðli hins sósíaliska þjóð- félags í Sovétríkjunum og grundvallarstarf kommúnista- flokksims haldizt óbreytt. Rjómaís milli steikar og mÆ 1 Á eftir safaríkri steik og velheppnaðri ■ I ■ I sósu er frískandi að fá sér fsrétt, Ijúf- fengan og svalandi. Á hverjum pakka áf Emmess ís er fjöidi uppskrifta. ^ ®Emm ess m KERAMIKNÁMSKEID! KERAMIKNÁMSKEIÐ HEFJAST 17. ÁCÚST N. K. BÆDl DAG- OC KVOLD- — Stalín Framh. af bls. 1 NÁMSKEIÐ - SKRÁSETNINC NEMENDA HEFST KL. 13,00 í DAC fyrir tveimur árum. Tekur það yfir hálfa þriðju síðu í uppsláttamtinu, sem nýbúið er að setja á markað. Segir þar, áð hreinsanir þær sem Stalín stóð fyrir á árunum 1930—1940, hafi mjög skaðað sovézkia kormm- únistaflokkinn; Sovétþjóðim- ar og herkm. í bókum þeim, sem hanm hafi gefið út um Iandbúnað>ar- og efnahags- mál, hafi komiið fram ýmis annarleg og óheppileg sjóniar- OC NÆSTU DACA KERAMIKHUSID hf. (LÍSA WÍUM) Sími 92-2101 NJARDARCÖTU 5, KEFLAVÍK

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.