Morgunblaðið - 10.08.1971, Blaðsíða 26

26
MORGUNBLAÐIÐ, MUÐJUDAGUR 10. ÁGÚST 1971
Minning;
Kristinn Jónsson
forstjóri Akureyri
1 dag verður jarðsunginn frá
Akuxeyrarkirkju Kristinn Jóns-
son, uimdæmisstjóri Fliugfélags
Islands i Norðlendingafjórðungi.
Hann iézt í sjúkrahúsi Akureyr
ax þann 4. þ.m. eftir stutta en
erfiða sjúkdómslegu.
Kristinn fæddist 1. desemtoer
1911 á Brekku í Nauteyrar-
toreppi, Norður-Isafjarðarsýslu,
sanur hjónanna Jóns Haildórs-
sonar og PáJinu Kristjánsdótt-
ur. Hann fór til Akureyrar til
nárns í Menntaskólanum og lauk
þaðan gagnf ræðaprófi. Sneri
hann ekki aftur til æskustöðv
anna að námi loknu, en settist
að á Akureyri og ól þar aldur
sinn til æviioka.
Fluigféiag Akureyrar h.f. (sdð-
ar Flugfélag Islands) var stotfn
að i júní 1937 og íyrsta flugvél
féiagsins, eins hreyfiis sjóftug-
vél, kom til iandsins tæpu ári
siðar. Aðalbækistöð ílugvéiar-
innar var á Poilinum við Akur-
eyri og þax var byggt skýii fyr-
ir hana. Á þessum árum hafði
KEA aígreiðslu flugvélarinnar
með höndum og í hvert sinn
sem fluigvélin lenti á Poiiinum,
eða fór þaðan, var maður
sendur frá fyrirtækinu til að
annast afgreiðsluna í skýlinu.
Kristinn heitinn starfaði þá hjá
KEA og snemma árs 1939 fær
ibann það verkefni að annast
afgreiðslu fluigvélarinnar, fyrst
sem iausamaður, en þann L maí
1939 ræðst hann sem fastur
starfsmaður hjá Flugfélagi Ak-
ureyrar. Þegar nafni féiagsins er
toreytt í Fluigfélag Islands h.f., og
aðsetur þess fflutt til Reykjavík
ur, 1 marzmánuði 1940, verður
hann fulltrúi féiagsins á Akur-
eyri og veitir skrifstofu þess
þar forstöðu. Gegndi hann því
starfi til æviloka og var hann
næst eizti starfsmaður Fiug-
féiagsins að starfsaldri til, hEiíði
starfað ósiitið í rúm 32 ár hjá
íélaginu er hann lézt.
Leiðir okkar Kristins lágu
íyrst saman í júnímánuði 1939 er
ég tók við staríi sem fluigmaður
hjá Flugfélagi Akureyrar. Meg
inverkefni flugvélarinnar það
sumar var að annast sáldarleit
fyrir Norðurlandi og var hún
því staðsett á Akureyri. Krist-
inn var þá orðinn fastur starfs-
maður hjá félaginu og sá hann
um aiia afgreiðslu flugvéiarinn-
ar í flugskýiinu. Við Brandur
Tómasson flugvirki fórum siid-
arleitarflugin, venjuiega tvisv-
ar á sólarhring þegar gaf, en
þess á milli var ég í farþega-
flugi eftir þvi sem eftirspum og
aðstæður leyfðu. Það mátti auð-
vitað ekki bregðast að búið
væri að opna flugskýlið þegar
JlugvéHin kom, og að sleðinn,
sem henni var rennt á inn i flug
sikýldð, væri kominn á réttan
stað á dráttarbrautinni. En við
þurftum engar áhyggjur að hafa
aí þessu — það brást ekki að
Kristinn hefði ailt tilbúið þegar
við komum og vissi hánn þó oft
ekki um komutima flugvélarinn
ar fyrr en hún flaug yfir bæinn,
því sjaldnast var hægt að láta
vita af sér um talstöð. Þama
kom fram sá eiginleiki í skap-
höfn Kristins, sem mjög var ein-
kennandi í lífi hans og starfi,
áreiðanleikinn og orðheldnin,
sem færðu honum óskorað
traust þeirra, sem við hann áttu
skipti.
Það er vissulega mikið vatn
til sjávar runnið síðan Kristinn
heifinn stóð í vaðstígvélum á
fleka dráttarbrautarinnar við
flugskýlið á Akureyrarpoili og
afgreiddi þá einu flugvél iands-
manna, sem flutt gat fleiri en
einn farþega. Samanburður á
þeirri mynd við svipmynd úr
innanlandsfluiginu í dag, þegar
50-farþega áætiunarflugvélar
fljúga þrisvar á dag milli Rvikur
©g Akureyrar, sýnir þróunina á
þriðjungi aldar. Hún er árangur
af starfi mar.gra. Einn þeirra var
Kristinn Jónsson. Kristiinn var
ekki aðeins virkur þátttakandá i
starfi og þróun Fluigfélags Is-
lands, hann var einnig mikili bar
áttumaður íyrir bættum aðbún-
aði ffliugsins á Akureyri. Jafn
hliða starfi sínu fyrir Flugfélag-
ið var hann starfsmaður fiug-
málastjórnarinnar um langt ára
bil og ég hygg það sannmæiá, og
almennt viðurkennt, að stöðug
barátta hans hafi orðið tii að
hraða ýmsum þeim umbótum,
sem orðið hafa tii að tryggja
fluigsamgöngur við Eyjafjörð og
auka öryggi þeirra. Hann hafði
brennandi áhuga á þeim máium
og þá sérstakJega fiyrir stækkun
og endurbótum á flugveiiinum
við Akureyri.
Kristinn kvæntist Ástþrúði
Sveinsdóttur frá Ríp i Hegra-
nesi árið 1934 oig lifir hún mann
sinn. Ástþrúður, eða Ásta eins
og hún er venjuiega köiluð, hef-
ur átt við mikla vanheilsu að
strfða um langt árabii. Varð það
hlutskipti Kristins að annast eig
inkonu sina og hjúfcra henni i
langvarandi veikindum hennar.
Gerði hann það af siSkri natni
og umhyggjusemi að einstætt
mim vera og lýsir það vei
hvem mann Kristinn hafði að
geyma.
Þau Ásta og Kristinn eignuð-
ust átta börn, sem öll eru upp-
komin. Það var þvi ekki alltaf
úr miklu að spila á heimiiánu,
en með samheldni, nýtni og spar
semi tókst þeim hjónum að koma
ölium börnunum til manns. Húsa
kostur heimilisins var heldur
ekki mikil fyrstu árin eftir að
Kristinn hóf starf hjá Fiugfélag
inu, en erili og gestagangur oft
mikili. Þegar skrifstofutíma
lauk tók heimilið viö sem af-
greiðsla félagsins. Viðskiptavin-
ir undu því ógjarnan, að vera
háðir venjuiegum skriístofutima
um erindi sin, enda flugið oft
stopult og breytilegt eftir veðri
og vindi. Þá var hringt I sima
eða á dyrabjöllu aígreiðslu
mannsins, á nóttu sem degi, til
að fá upplýsingar eða afgreidd-
an pakkann sinn. Húsmóðirin
var þá orðin starfsmaður íé-
lagsins, engu siður en eiginmað
urinn, og voru þau hjónin sam-
hent mjög í þessu erilsama starfi
frumbýliisáranna.
Jafnhliða starfi sinu hjá Flug
félagi Islands var Kristinn heil-
brigðisfuJltrúi Akureyrar um 18
ára skeið, en mun hafa sagt upp
því starfi er hann varð fuiltrúi
flugmálastjómarinnar.
Kristni var mjög umhugað, að
starfsfólk FlUigféQagsins gæti
orðið beinn þátttakandi í af-
komu félagsins með þvi, að það
eignaðist hlutabréf í félaginu.
Þegar það mál leystist með
stofnun félagsins Starfsmenn
h.f. kaus starfsfóikið Kristin
sem stjórnarformann og sýnir
>að glöggt það trauist, sem
starfsfólk félagsins bar til hans.
Þótt starfsferili Kristins Jóns
sonar væri allur á Akureyri, en
minn hér í Reykjavik, urðu
kynni okkar mjög náin. Á flug-
mannsárum minum dvaidi ég oít
langfímum á Akureyri, við sild
arleit, veðurtepptur eða af öðr-
um ástæðum, og hin siðari ár
átti Kristinn oft erindi hingað
suður. Þessi kynni leiddu til vin
áttu milli okkar, sem varð ein-
lægari og dýpri eftir þvi sem ár
in liðu.
Skapgerð hans var létt og með
næmu skopskyni. Menn vörp-
uðu því gjaman af sér grárri
hversdagsgrimunni þegar Krist-'
in bar að garði, spaugsyrðin
fuku og hláturinn dunaði. En
jrátt fyrir hina léttu skapgerð,
sem eflaust varð til að létta hon
um róðurinn þegar í áiinn syrti,
svo sem varð langtímum saman
hin siðari ár vegna veikinda
Ástu, þá var Kristinn í eðld sinu
alvörumaður. Hann hafði mjög
rika ábyrgðartilfinningu og
mátti ekki aumt sjá. Hann vildi
ailra vanda leysa, sem til hans
leituðu, og þeir voru margir.
Flugfiélag Islands á nú á bak
að sjá góðum og tryggum starís
manni og við samstarfsmennirn-
ir kveðjum góðan dreng og
traustan vin um leið og við iát-
um hugann reika á vit minning-
anna. Ástþrúði, bömunum og
fjölskyldum þeirra, sendi ég
inniiegar samúðarkveðjur.
Öm Ó. Johnsotri.
VIÐ tókum gagnfræðapróf s©m-
an frá Menrataskólanum á
Akureyri vorið'3934 og höfðum
þá aðeina verið saman í skólan-
um veturinn. áður. Ekki höfðum
við þekkzt fyrr, því að haran var
að vestan, en ég að austan. Hann
varð fljótt góður vinur minn,
giaðværð hans, bjartsýni og
hjáipsemi voru eiginleikar, sem
ég og fleiri kunnum að meta.
Hann var bláfátækur, eina og við
flesrtiir þá, en samt veituli og ráð-
hollur. Hann hætti námi að
loknu gagnfræðaprófí, því að þá
hafði hanin fundið unnustu sina,
en þá var stofnun heimiílis og
áframhaldandi nám óhugsandi.
— „Liggur þér svona mikið á
neiinu?“sagði einn forstjórinn á
Akureyri við hann, skömmu eftir
að hann gifti sig, er hann sótti
fast eftir svari við því, hvort
hann fengi vinnu við fyrirtæki
hans. — Auðvitað lá honum á
svari, þá kominn með komu og
lítið barn og ekki líklegur til að
hlaupa frá skyldum sínum. —
Og nú sjáum við öll, sem þekkt-
um hann bezt, að þeir eðliskostir,
sem gerðu hann vinsælan ungan,
reyndust engar tálvonir.
Kristinn Jónsson var fæddur 1.
des. 1911 á Brekku i Nauteyrar-
hreppi og lézt 5. ágúst si. á Akur-
eyrarspitala eftir stutta en erf-
iða sjúkdómslegu. Foreldrar hans
voru Jón Halldórsson, húsmað-
ur á Brekku og kona haras Pál-
íma Kristjánsdóttir. Hann giftist
14. júlí 1934 Ástþrúði Sveins-
dóttur bónda á Ríp í Hegranesi
og stofnuðu þau heimili sitt á
Akureyri, og hafa þau búið þar
— Þjóðhátíð
Framhatd af bls. 3
til M. 4 um morgurainn og
®tóð hljómsveit Ingimars Ey-
dal sig með eindæmum vel,
svo og hljónmsveit Þorsteiins
Guðmundssoraar frá Selfossi.
Þá vaæ ekki slegið af söngn-
um í tjölduraum í dalnum og
fram til kl. 8 um morguninn
ómaði söragurinn á fullu.
Laugardaguriran fór að
mestu fyrir ofan garð og neð-
an, því að úrkoma var tals-
verð og gjóluskratti, en þegar
líða tók á kvöld fór að hægj-
ast hjá veðurguðunum og þá
leið ekki á löngu þar til hijóm
sveitimar tóku til höndunum á
pöiluraum og darasinn dunaði.
Gaui í Gísiholti hafði íjórum
sinnum um dagiran synt út í
miðja Tjöm til þess að koma
hnettinum aftur á rétta braut
og þykir hann liklegasta geim
faraefnið sunnan Heimakletts.
Talsvert gjólaði um tjöidin í
Dalnum og t. d. hijóp Siggi
alla tíð síðan. Þau eignuðust 8
böm, 4 dætur og 4 syni, siem öll
eru uppkomin, samhemt foreldr-
um sínum og breiða mú út lífs-
meiðiran. Kristinn vamn fyrst við
ýmis verzlunaxfyrirtæki á Akur-
eyri, en árið 1939 réðst hamtn tál
Flugfélaga íslands og starfaði
þar til æviloka. Hamn reymdist
frábær starfsmaður, enda voru
homum fljótt faiin hin ábyrgðar
meistu störf hjá flugféJagimu.
Mörgum öðrum trúnaðarstörfum
simmti hanm á Akureyri, sem
ekki verða rakin hér.
Þau Ásta og Kristimm opnuðu
þegar hús eitt skólabræði’um
hanis og öðrum vinum og höfðu
ti'l marga ára memirataskóla-
raememdur á heimiii sínu. — Þau
reyradust samhent í því að gleðja
alla, sem til þeirra leituðu, ekki
alltaí með hlöðnu veizluborði,
því digra sjóði áttu þau eraga,
heldur með þeim hjartans yl,
sem nærir sálina. Ástæða væri
til að ætla, að eimn vetur í skóla,
og það ekki í sömu kenmslustofu,
myndi varla nægja til þess að
mynda vimáttu, sem héldist aJia
ævina, tryggð, sem 30 ára
búseta á öðrum stað á lamd-
inu breytti emgu um, en
sú varð raiumim. Kristinm
var áfram ómissamdi vinur, þótt
ég heidi lemgra á námsbnaut em
hamin, og svo mun haía verið um
fleiri skólabræður hans. Hermili
haras stóð okkur alltaf opið.
Ásta varð andlegur ráðgjafi okk-
ar margra og Kristiran alltaf
geislandi af lifSorku. Næstu 6 ár-
im á Akureyri kom ég til þeirra
mörgum stundum, og eftir að ég
fluttist suður og festi ráð mitt,
hlaiut ég þegar að fara norður
til viraa miraraa og alltaf þegar við
komum til Akureyrar dvöldum
við hjá þeim, síðast á sL sumri
Það hefur verið lærdómsrikt og
þroskamdi að fylgjast með lífs-
ferii þeirra, umhyggju þeirra fyr
ir bömunum sinum og bamna-
börraum og ekki sizt sálarþreki
Ástu í margra ára erfiðu sjúk-
’dómsstriði og fómfýsi Kriistiins
og umhyggju fyrir konu sinni.
Þrátt fyrir þessar heimilisástæð-
ur og mjög erilsaimt starf Krist-
iras, áttu þau alltaf tíma til að
að miðla vinum sínum. — Slíkt
er fáum gefið.
Á sl. sumri gekk ég með syni
minum upp brekkuna frá húsi
Ástu og Kristins upp i kirkju-
garðinn, þar sem faðir minn hvíl-
ir. Það er fagur staður, sem ber
vitrai aiúð og smekkvísi Akur-
eyrrnga við þennan helga reit. Þá
grunaði mig ekki, að nú að ári
hvíldu þar 3 vinir minir, sem ég
heimsótti þá, en miraningin lifir.
Nú, þegar þú vinur minn, hefur
hlotið þar legstað, vil ég þakka
þér af hjarta vináttu þína við
okkur Selmu og börn okkar, um
leið og ég bið þér Ásta blessunar
guðs í þungri sorg. Bömum
ykkar og öðmm ástvinum flyt
ég innilegar samúðarkveðjur. Trú
mín er sú, að við eigum öll eftir
að hittast. Drottinn gef þeim
dánu ró, hinum líkn, sem lifa.
Jón Gunniaugsson.
Ella upp í miðja hlíð eftir
einu tjaldi, en því vax tjaldað
snarlega aiftur og svo var gít-
arinn dreginin undan dívanin-
um og Mipien ótt og títt.
Á sumnudeginum í þjóðhá-
tíð var aftur byrjað að rigna,
en á suranudagskvöld vax farið
að draga niður í veðrimu og
imenn voru mættir vel gallaðir
i dalnum og meira að segja
mætti einm í frosikbúningi.
Á sunnudagskvöldið og fram
til M. 2 um nóttina var svo
þjóðhátíðinni fram haMið af
fullum krafti og var þá hvað
mest fjörið, enda rigningin
búin og áferagið líka. Um rnið-
nætti var glæsileg flugeida-
sýning og menn skemmtu sér
kon-unglega, því að „þrátt fyr-
ir böl og alheimsstríð, þá er
haldin þjóðhátíð“, og þó að
íólk hafi þurft að skemmta
sér í áföngum á þesisari þjóð-
hátíð, voru allir hressir og
kátir og hamiragjan sú sama í
sól og rigningu, enda ekki
anraað ieyfilegt á þjóðhátíð
Vestímannaeyja. — á.j.
— Morison
Framhald af bls. 15
litla sturad við iand verdt,
þá koma meran til fundar við þá.
Þeir kenndu þar engan mann,
en heizt þóttá þeim sem þeir
mæltu írsku. Brátt kom til
þeiira svá mikit fjöknenni, at
þat ekipti mörgum hundruðum.
Þessir menn vedttu þeim at-
göragu ok tóku þá höndum aHa
ok bundu ok ráku þá síðan á
Sand upp. Þá váru þeir færðir
á mót eátt ok dæmt um þá. Þat
skilðu þeir, at sumir vildu, at
þeir veari dxepnir, en sum-
ir vffldu, at þeim væri sMpt á
vistir ok væri þeir þjáðir. Qk
er þetta var kært, sjá þeir, hvar
reið floíkkr manna, ok var þar
bcxrit merki í flokkinum. Þóttust
'þeir þá vita, at höfðiragi nökk-
urr mundi vera i fflokMnum. Ok
er flokk þenna bar þangat at,
sá þeir, at undir merkinu reíð
mikill maðr ok garpligr ok var
þá mjök á efra aldr ok hvitr
fyrir hærum. Allir menn, er þar
váru fyrir, hnigu þeim manni ok
fögrauðu sem herra síraum.
Fundu þeir þá brátt, at þaragað
var skotit öllum ráðum og at-
kvæðum, sem hann var. Siðatn
sendi þessi maðr eftir þeim Guð-
leifi. Ok er þedr kómu fyr-
ir þenna mann, þá mælti hann
til þedrra á norrænu ..
Maður þessi leitaði frétta af
Islandi og spurði sérstaklega
eftir Þuríði systur Snorra og
syni hennar Kjartani. Ályktaði
Guðleifur af ræðu hans, að
þama væri fcominn Bjöm
Breiðvikingakappi.
Loks getur Morison sögu
Eiríks rauða, þar sem segir írá
skræliragjuraum tveimur, sem
Þorfinnur Karlsefni og félagar
hans tóku til fanga á MarWandi.
Sögðu faragamir frá lifnaðar
háttum sins fólks, þar sem erag-
in væru húsin en menn lægju í
heliium eða hodu-m. En . . . „þeir
sögðu þar liggja land öðrum
megin gagnvart sínu landi, er
þeir menn byggðu, er váru í
hvítum Mæðum ok báru stanig-
ir fyrir sér, ok váru festar við
ífliikr ok æpðu hátt, ok ætla
menn, at þat hafi verið Hvítra-
mannaland eða Iriand it miMa.“
Morison segir, að í bók T.G.
Olsens „EARLY VOYAGES"
hafi komið fram sú huigmyind, að
Hvitramannaiand sem einnig
hafi verið kailað „ALBANIA
SUPERIOR" hafi annað hvort
verið heiidarheiti norrænna
manna á heimskautasvæðinu
öllu eða afbökun á nafni hér-
aðsins Tir na-Fer Finn á Ir-
landi. Hins vegar telji Cairil
Rafn að Hvítramannaland hafi
verið suður af Vinlandi. Loks
segi Hencken í tímaritinu
„New Eragland Quarterly" að
þessar frásagnir séu seranilega
þjóðsagnir, upphaflega til orðn
ar sem skýriragar á hvarfi ís-
lenzkra sjómanna.
Morison bendir á, að sam-
kvæmt tímataii Islendingasagna,
hafi þessir atburðir átt að ger-
ast á 11. öid, en papamir að
hafa farið frá íslandi á 9. öld.
Sé þarna samband á milii haíi
annað tveggja Jjóslega gerzt.
Papamir frá Islandi náð fima-
aldri eða gefizt upp fyrir hold-
legum veikleikum og lönguninni
til að lifa áfram, tekið saman
við innfæddar' stúlkur, eignazt
afkomendur og hafldið uppi
irsku samfélagi í nokkrar aid-
ir. Þá sé og hreint eWti vist
að það hafi verið írsMr menn,
sem Guðleifur Gunnlaugssora
hitti, e.t.v. hafi það verið Indí-
ánar, sem hafi tekið aðkomna Is-
lendinginn sér að leiðtoga, —
enda spyr Morison: „Hvaðan
fékk Isiendiragurinn hest? og
bætir við: „aiit gerðist þetta
fyrir svo löragu siðan, á þeiim
tima, sem manni finnst að alit
hafi getað gerzt. En til þessa
dags bafa eragar menjar fundizt
um þetta írska samfélag í Vest-
urheimi.“