Morgunblaðið - 13.08.1971, Blaðsíða 16

16 MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 13. ÁGÚST 1971
Útgsfandi hf. Árvakur, Reykj'avík.
Framkveemdastjóri Haraidur Sveinsson.
Rilstjórar Matthías Johannessen.
Eyjólfur Konráð Jónsson.
Aðstoðarritstjóri Styrmir Gunnarsson.
Ritstjórnarfulltrúi Þorbjorn Guðmundsson.
Fréttastjóri Bjöm Jóhannsson.
Auglýsingastjóri Árni Garðar Kristinsson.
Ritstjórn og afgreiðsla Aðalstraati 6, sími 10-100
Auglýsingar Aðalstræti 6, sími 22-4-80.
Áakriftargjald 196,00 kr. á mánuði innanlands.
f lausasölu 12,00 kr. eintakið.
STRAUMHVÖRF í INNLENDUM
SKIPASMÍÐUM
Þögn þeirra
æpir til þin
Gamla konan með ungbarnið
Tl/feð hverjum deginum sem
líður verður það æ ber-
ara, að atvinnuvegimir og
þar með þjóðarbúið í heild,
stendur nú með meiri blóma
en nokkru sinni eftir 12 ára
valdatímabil viðreisnarstjóm
arinnar. Er sama hvert litið
er: Atvinnulífið er í upp-
gangi og meðal almennings
ríkti bjartsýni og atvinnu-
öryggi.
Eitt skýrasta dæmi þessa
eru hin mikla straumhvörf,
sem urðu í skipasmíðum
landsmanna. Innlendar skipa
smíðar voru hér sáralitlar
fyrir, en um síðustu áramót
var komið svo, að í smíðum
voru 67 fiskibátar innanlands,
þar af 18 yfir 100 rúmlestir.
Tvö strandferðaskip hafa
verið smíðuð og undirbún-
ingur hafinn að smíði tveggja
1000 lesta skuttogara á Akur-
eyri.
F’ins og fyrr er að vikið eru
nægileg verkefni í inn-
lenda skipasmíðaiðnaðinum
eins og sakir standa. Og að
óbreyttum aðstæðum hefði
ekki þurft að kvíða verkefna-
skorti. En þá gerist það, að
ný ríkisstjóm tekur við völd-
um í landinu og hennar
fyrsta verk er að veikja sam-
keppnisaðstöðuna við er-
lendu skipasmíðastöðvamar
með því að veita jafnháa
lánafyrirgreiðslu til fiski-
skipa smíðaðra erlendis og
væru þau smíðuð hér á
landi.
Eru sérlega upplýsandi við-
töl, sem Þjóðviljinn átti við
nokkra forráðamenn skipa-
smíðastöðvanna sl. sunnudag
um þessar ráðstafanir. Allir
þeir, sem við nýsmíði fást,
lýstu því undantekningar-
laust yfir, að þær mundu
veikja mjög samkeppnisað-
stöðuna við erlendu stöðvarn-
ar. Og er einn þeirra var
spurður álits á ráðstöfunun-
um tók hann svo djúpt í ár-
inni að svara því til, „að ef
engar sérstakar ráðstafanir
yrðu gerðar til handa ís-
Jenzkum skipasmíðastöðvum,
þá liði ekki á löngu, þar til
íslenzkar skipasmíðastöðvar
gætu snúið sér að því að
smíða eingöngu árabáta og
trillur." Og væri þá illa
farið.
Eins og nú er komið er
sannarlega ekki vanþörf á að
rifja upp þau ummæli Jó-
hanns Hafsteins, fráfarandi
iðnaðarmálaráðherra, er hann
En hvernig mátti slíkt
verða?
Þar kom annars vegar til
dugnaður og stórhugur
heimamanna og hins vegar
skilningur ríkisvaldsins, sem
fyrir tilstuðlan Jóhanns Haf-
steins beitti margvíslegum að
gerðum til þess að efla skipa-
smíðaiðnaðinn í landinu.
Þannig voru stofnlán skipa-
smíðastövanna hækkuð til
þess að þær væru betur fær-
ar um að gegna hlutverki
sínu, samtímis því sem lána-
fyrirgreiðslur til skipa smíð-
aðra hér voru auknar og
samkeppnisaðstaða innlendu
skipasmíðastöðvanna við er-
lendar þannig bætt. Þessi
lánamismunur var útgerðar-
mönnum nægileg hvatning til
þess, að þeir létu smíða skip-
in hér á landi, þótt þau yrðu
ef til vill nokkru dýrari.
sagði, að fyrir fiskveiðiþjóð
sem okkur íslendinga sé fátt
mikilvægara en vera þess
megnugir að smíða okkar
eigin fiskiskip innanlands.
Er hvort tveggja að af því er
mikill menningarbragur,
skipasmíðarnar eru hags-
muna- og sjálfstæðismál og
af þeim hafa menn svo
hundruðum og jafnvel þús-
undum skiptir framfæri sitt.
Hér á það við sem um svo
margt annað, að það er hæg-
ara að brjóta niður en byggja
upp. Við höfum á að skipa
þjálfuðum og hæfum skipa-
smiðum, sem tryggja verður
næg verkefni. í þessum efn-
um gagnar ekkert almennt
tal um áætlanagerðir, heldur
raunhæfar aðgerðir.
Eins og sakir standa, er
mikil atvinna í landinu. Þess
munu fá dæmi, að aðrir gangi
atvinnulausir en þeir, sem
eru helzt ekki vinnufærir.
Með röngum stjórnarathöfn-
um er á skömmum tíma hægt
að snúa þróuninni við, þann-
ig að samdráttur verði og at-
vinnuleysi.
Fráfarandi ríkisstjóm lagði
áherzlu á að efla atvinnuveg
ina og koma upp nýjum at-
vinnugreinum og tryggja
þannig hinum mikla fjölda,
sem bætist við á vinnumark-
aðinum á hverju ári nægi-
lega atvinnu. Þannig verða
hagsmunir almennings bezt
tryggðir. Með þeim. eina
hætti er unnt að bæta lífs-
kjörin í landinu til fram-
búðar.
Kalkútta, 8. ágúst.
Frá Freysteini Jóhannssyni,
blaðamanni Morgunblaðsins.
Dag og nótt heldur flótta-
mannastraumurinn frá Austur-
Pakistan yfir til Indlands áfram.
Nú er aðeins um tvær leiðir yf
ir landamærin að velja og
á hverjum sólarhring koma um
36 þúsund manns. Það eru hin-
ir heppnu. tír andlitum þessa
fólks má lesa þungar raunir og
um leið og þúsundirnar ganga
þöglar hjá, heyrir þú þögn
þeirra æpa til þín undan blóð-
ugu oki.
Indverska stjórnin telur
flóttafólkið nú vera orðið rös'k
ar 7,4 milijónir, 3,9 milljónir
karla og 3,5 milljónir kvenna.
Flest er fólkið hér í Vestur-
Bengal, eða um 5,6 milljónir og
um 200 þúsund rnannis til við-
bótar hafa verið fiuttir tiil ann-
arra fylkja. Af þessum 5,6 miilj
ónum dvelur á fjórðu milljón í
flóttamannabúðum, en hitit fólk
ið, sem einnig fær sjúkrahjálp
við komuna og mat, reikar um
fyikið og leitar uppi frsendur
og kunningja.
Við ókum sem leið liggur frá
Kalkútta aJlt að landamærun-
um við Bagdah. Þar er önnur
þeiirra ieiða, sem stjórnarher
Pakistan hefur ekki tekizt að
lóka. Langieiðina var vegurinn
krökkur af flóttafólki og viða
meðfram honum hefur flótta-
fólkið reist strákofa sér til
skjóls gegn monsúnregninu,
sem í einni svipan breytir um-
hverfinu i svað. En þetta fól'k
er ekki hinigað komið til að
kvarta. Það hefur náð lifandi
yfir landamærin og í bili er
það fyrir mestu.
„Það grátlega við okkar gíf-
urliega starf fyrir flóttafólkið,"
segir æðsti embættismaður
Vestur-Bengal, Sengutta, við
mig, „er að við getum ekki gert
það hamingjusamt. Við veitum
þvi skjól, læknishjálp og nauð-
synlegustu fæðu. Og það er ör-
Uiggt hjá okkur. En lífsham-
ingja þess liggur sundurkram-
in „heima“.“
Hjá Bagdah hitti ég ungan
mann, sem á hverjum degi fer
upp að landamærunum til að
leita frétta frá þorpinu sínu.
„Ég átti ekki mikið,“ seg-
ir hann, „en ég hafði nóg fyr-
ir mig og mína. Og stundum gat
ég meira að segja glatt fjöl-
skyldu mína smávagis. Við hlóg
um og vorum hamimgjusöm.
Nú er heimili okkar horfið
og við lifum sem beiningafólk
í öðru iandi. Konan mín er
hætt að hlægja og börnin ok!k-
ar gráta. Ég fer á hverjum
degi upp að landamærunum."
En sumir tapa fleiru en ham-
ingjumni. Við ókum fram á
unga konu, sem hafði tap-
að sjálfri sér. Hún reikaði um
veginn án þess að veita um-
hverfimu nokkurn gaum. Við
urðum að stoppa til að aika
ekki yfir hana. Ég hljóp út og
fram fyrir hana með myndavél
Mikið ber á börnum i flóttamannabúðnnum.
Svartsýni í skipasmíðaiðnaðinum