Morgunblaðið - 18.08.1971, Blaðsíða 6

MORGUMBLAÐIÐ, MIÐVIKUDA GUR 18. ÁGÚST 1971
f 6
HOSJVIÆÐUR
Stórkostleg lækkun á stykkja
þvotti, 30 stk. á 300 kr. Þvott
ur, sfetn kemur í diag, tílbúirm
á rrtO'rgiun. Þvottahúsið Eimir,
Síðumúía 12, sími 31460.
STÚLKA ÓSKAST
til starfa á ilítið hótel í Reykja
vtk. Málakunnátta æsikileg.
Tilboð menkt „Vaktavinna
7037" sertdist blaðinu sem
fyrst.
KEFLAVÍK
Afgretðslustúlka ðskast.
Brautamesti.
ÓSKUM EFTIR
þriggja trl fjögurra herbergja
íbúð nú þegar eða fyrir 1.
október. Höfum meðmæli
fyrri húsráðanda. Sírni 86989.
ÍBÚÐ
ÓSKUM eftir 3ja—6 herb.
Jbúð strax; eirum á götunni.
Eimhver fyrirframgreiðsla. —
Upplýsingar í síma 83406.
BLIKKSMIÐIR
eða menn vanir blikksmtðí
óekast nú þegar.
Breiðfjörösblikksmiðja
Sigtúni 7, sími 35000.
UNGAN MANN
vantar vinrvu, hefur rekið
svínabú í tvö ár í Englandi.
Margt kemur til greina. Uppl.
í síma 34984.
21 ARS STÚLKA
óskar eftir góðri atvinnu, er
vön verzlunarstörfum. Nánari
uppfýsúvgar í síma 32434.
ÓSKA AÐ TAKA A LEJGU
fitla Jbúð nú þegar. Þrennt í
heimiili, algjör regkjsemi.
Möguleiiki á einhverri fyrir-
framgreiðslu. Brynjar Valdi-
marsson, kennari, sími 40660.
TIL SÖLU
Skoda Octavia '64, nýskoð-
aður, selst ódýrt Upplýsing-
ar í síma 41307.
BÆNDUR
Amason kartöfluupptökuvél
til sölu. Uppil. t sírna 51072.
IBÚÐ ÓSKAST
Ung hjón óska eftir tveggja
til þriggja herbergja íbúð
strax. Skilvís greiðsla. Upp-
lýsingar í síma 25666 eftír
kl. 7 í kvöld.
DlSILVÉLAR TIL SÖLU
BMC, 40 hesrtöfl, og Merced-
es-Benz, 45 hestöfl. „Com-
plet með gírkasa", notaðar,
í fyrsta flokks lagi. Jónas
Pálsson, sími 43140
ÓSKA EFTIR
þriggja herbergja íbúð til
leigu. Sími 17112.
TILBOÐ ÓSKAST
I Vo’kswagen bifreið, árgerð
'67, sem er skem-md eftir
áreksi.ur Upplýsingar I síma
92-1354 eftir kl. 7 á kvöldin.
Leirhöfn
á Sléttu
Bærinn Leirhöfn stendur
undir fjalli ofan við Leirhafn
arvatn, og hefur þarna all-
lengi verið stærsta tún í sýsl-
unni. I>ar var árið 1965 talið
vera stærsta sauðfjárbú á
landinu í eign eins bónda og
stærsta fjárhús landsins, þá
nýlega byggt. Neðan við vatn
ið og- nær sjó eru fjögur ný-
býli byggð úr landi jarðar-
innar: Miðtún, Sandvik, Keist
ames og Nýhfifn, sein er lang
eizt. Kristinn Krist.jánsson
véLsmiður frá Leirhöfn, setn
þar á heima, sjálflærður að
mestu, fann npp Bnurennuna,
sem lengi hefur verið notuð á
vélbátaflotanum. 1 Leirhöfn
er sýslubókasafn, sem Helgi
Kristjánsson bóndi þar og
kona hans gáfu sýslunni. Eitt
nýbýH enn er heima í Leir-
höfn og enn fremur Sæb<>rg,
iðnaðarbýli, rétt utan við
nefnda bæi austanvert við
Leirhafnarvík. Vestan > við
vatnið norðarlega gengur
Leirhafnartangi í sjó til vest-
urs. Norðan við hann er vik-
in. Skerjagarður er norður
úr tanganum utan við víkina
og veitir henni skjól fyrir haf
sjó. Hún er á kafla alldjúp.
Færeyingar reru fyrrum
frá Deirhöfn og mn tima var
þar gerður út þilfarsbátur.
Raufarhafnarmenn og Austur-
Sléttungar hafa gert nokkuð
af því að rækta land í Leir-
höfn og flytja töðuna allt að
40 km leið. Eru þar ræktun
arskilyrði miklu betri og
þurrkdagar fleiri en á Aust
ur-Sléttu. Alllangt norður frá
Leirhöfin með sjó fram er
Grjótnes, tvíbýlisjörð og er
akfært þangað sjávarmegin
við Broinavatn og Hávarðs-
vatn. Þar er mest æðarvarp á
Sléttu. Land þessara jarða
naer norður á Rauðanúp, sem
er á norðvesturhorni s'kagans
og alllangt utan við mynni
öxarfjarðarflóa. Grjótnes er
svo norðarlega og vestarlega,
að þaðan er í góðu skyggni
ákaflega víðsýnt og sést ailt
suður á Herðubreið. Rauði-
núpur er ekki hár, en sæ-
brattur. Eru þar þverhnípt
björg og mikið varp bjajrg-
fugla, en laust og ekki að-
stæður til sigs. Hafsúla verp-
ir nú við Rauðanúp. Austur
af Rauðamúpi er Þverfell og
suður af þvi Hvammf jöll,
hvo-r tvegigja lág. Austan
þessara fjalla ér Kötluvatn,
langt og mjótt og suður af
því Selí jarnir.
SpðBkorni austan Leirhafn-
ar eru tveir móbergshaugar,
annar á jafnsléttu, hinn uppi
í miðju fjalli. Sagt er, að
þetta séu nátttröll, sem báru
hval á miffi sín utan af Kíls-
nesreka, er dagur rann og
hefti för þeirra. Karlinn er
niðri á jafnsléttuinni og heitir
Einbúi.
Við sjóinn utan við Leir-
höín mun enn sjást flak af
þýzkri sprengjuflugvél, sem
nauðienti þar á sjó vorið 1945
um það bil, sem síðari heims-
styrjöldinni var að ljúka.
Áhöfnin, fjórir menn, komst
aif. Heimamenn drógu vélar-
flakið á land.
Á sjávarbakka á landa-
merkjum Leirhafnar og
Grjótness heitir Bangsaiþúfa.
Snemma á 19. öM, er ís lá við
land, var húsfreyja í Leir-
höfn á ferð, gangandi milh
bæjanna. Sá hún þá, hvair
hvítabjörn sat á þúfunni og
varð ekki um sel. Hét hún þá
á bjöminn að láta barnið,
sem hún átti von á, heita eft-
ir honum, ef hann gerði henni
ekki mein. Konan komst
óáreitt leiðar sinnar og efndi
heit sitt. Varð sonur hennar,
Bjöm, bóndi á Grjótnesi.
1 Landnámu segir svo, að
„Reistur sonur Bjameyja-
Ketils og Hildar systur Ket-
ils þistils, faðir Amsteins
goða, hann nam land miiii
Reistargnúps og Rauðagnúps
og bjó í Leirhöfn." En hvar
var Reistargnúpur? Sam-
kvæmt Landnámu er hann
Leirhöfn á Sléttu. Myndin er tekin af Ó. Sigv. og fengin að
láni úr árfoók Ferðafélags íslands 1965.
Hjónin í Miðtúni: Helga K. Lund og Ami Pétur Lund.
núpur sá, er Einar landnáms-
maður í Öxarfirði setti öxi í
og nefndi fjörðinn eftir. Hafi
það verið Snartarstaðanúpur,
hefur landnám Reistar aðeins
tekið yfir Leirhafnar- og
Grjótaneslönd. Hafi það ver-
ið Öxarnúpur, hefur Reistur
einnig numið alia Núpasveit.
Landnáma nefnir aðeins tvo
núpa, Rauðanúp og Reistar-
núp, en sleppiir þeim núpnum
sem ekki skipti landnámium.
Með þvi að gera ráð fyrir, að
Öxfirðingar hafi, þegar frá
leið, fremur viljað kenna núp
við landnámsöxi sína en Reist
er hægt að færa líkur fyrir
því, að Reistur sé landnáms-
maður Núpasveitar.
Á Sturlungaöld kemur Leir
G.G.
Hluti heimHisfólks og gestir í Miðtúni. Frá vinstri; Benedikt Lund, EiríUur Haraldsson
Grímur Þór Lund, Helga K. Lund, Valdimar Karl Guðlaugsson og Árni Pétur Lund.
t>ekkirðu
landið
þitt?
höfn við sögu. Þegar Kol-
beinn ungi Arnórsson sigldi
skipum sinum norður um
Skaga á Jónsmessukvöld
1244, var í liði hans Hjalti
Helgason úr Leirtoöfn og
„stýrði mikilli ferju", segir
sagan. En að vestan sigidi
Þórður kakali Sighvatsson
skipum af Vestfjörðum, og
mættust skipaflotarnir á
Húnaflóa um nóttina, er emn
var „iágur veggur undir sól-
inni“. Barizt var með grjóti,
meðan það entist á skipum.
Þá voru skip látin siga sam
an og hófst höggorrusta. Er
bardaginn tók að harðrna, bað
Kolbeinn Hjalta að leggja
„sitt skip á skut skipi Þórð-
ar“, sem var ,„skúta ein mik-
il“ og á henni „heimamenn
hans og mannval er honum
þótti knálegast". Vestflrðing-
ar gengu á skip Hjalta.
„Lagði Þórður til Hjalta
gegnum brynjuna og sjálfain
hann og nísti hann svo dauð-
an út við borðinu," segir sag
an. Þar týndu flestir menn
Hjalta lífi, en sjálfan hann
telur Sturlunga meðal þeirra
manna failinna úr liðá Kol-
beins, er „voru mest virðir"
En alls létust af Kolbeiní fuM
ir sjö tugir manna, og voru
Kkin svo og sárir menn flutt
á tveim skipum austur á
Skaga. Flóabardaga lauk, er
sól var „nær miðju lands-
suðri hafin.“ Hefur því stað-
ið frá því mjög snemma um
morguninn og fram til hádeg
is. Heimikomu þeirra fáu
manna af Leirhafmarskipi, er
eftir lifðu, getur sagan ekki.
Blöð og tímarit
Sveitastjómarmál, 3. tbl. 1971,
er komið út. Aðalgreinin fjallar
um sveitarstjórniir og gróður-
vemd og er eftir Ingva Þor-
steinsson, magister. Hallgrímur
Dalberg, skrifstofustjóri í fé-
lagsmálaráðuneytinu, skrifar
um samskipti féiagsmáliaráðu-
neytisins við sveitarstjórnir og
Þórhallur Halldórs-son, fram-
kvæmdastjóri Heilbrigðiseftir-
iits R.eykjavíkurborgar, um heil
brigðiseftirlit Ragnar Emilsson,
arkitekt, á grein um dvalarfaeitn
ili aldraðra og Grimur Gísiason,
fyrrv. oddviti, lýsir Húnavöll-
um, nýjutn heimavistarbama-
skóJa sex hreppa í Ausbur-Húna
vatnssýslu. Sagt er frá stofnun
læknamiðstöðva í Borgamesi, á
Isafirði og á Egiisstöðum og
dvalarheimilum aldraðra í Borg
arnesi og á Egilsstöðunn. Birtar
eru fréttir frá sveitarstjórn-um,
landshiutasamtökum sveitarfé
laga, frá löggjafarvaldinu og
frá ráðstefnu Samibands ís-
lenzkra sveitarfélaga á seinasta
starfsvetrL
Forustugneinin, friðun minn-
ingarverðmæta, er eftir Pál Lín
dal formann sambandsins.
GANGIÐ
ÚTI
í GÓÐA
VEÐRINU