Morgunblaðið - 05.10.1971, Síða 10

10
MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 5. OKTÓBER 1971
OAU:
Einingarsamtök
Afríkuríkja
EFTIR l>ví sem sjálfstæðum
ríkjum Afríku fjölgaði að lok-
Inni siðari heimsstyrjöldinni,
urðu þær raddir háværari,
sem mæltu með stofnun sam-
taka, er gætu unnið að sam-
eiginlegum hagsmunamáluni
rikjanna á breiðum grund-
velli. Ekki tókst þó að ná
samstöðu um þessi mál fyrr
en á fundi leiðtoga 30 Afríku-
ríkja, sem haldinn var í Addis
Ababa, höfuðborg Eþíópíu,
dagana 23.—28. maí 1963.
Lauk þeim viðræðum með
stofnun samtakanna „Org-
anization of African Unity —
OAU“, eða Einingarsamtaka
Afríkurikja, eins og samtök-
in liafa verið nefnd á ís-
lenzku. Hafa samtökin dafn-
að frá stofnuninni, og eru
aðildarríkin nú 41.
1 stofnskrá samtakanna
segir að helzti tilgangur
þeirra sé eftirfarandi:
Að efla einingu og samstöðu
rikja Afríku.
Að samhæfa og auka barátt-
una fyrir bættum lifskjör-
um í Afriku.
Að vemda fullveldi og sjálf-
stæði ríkjanna.
Að útrýma allri nýlendu-
stefnu í Afriku.

Diallo Telli, aðalfram-
kvæmdastjóri OAU.
Að styðja alla alþjóða sam-
vinnu í fullu samræmi við
stofnskrá Sameinuðu þjóð
anna og Alþjóða mann-
réttindasáttmálann.
Frá þvi OAU-samtökin voru
stofnuð hafa þjóðhöfðingjar
aðildarríkjanna komið saman
til ráðstefnu árlega, og var
síðasta þing leiðtoganna hald
ið í Addis Ababa dagana 21.—
23. júní í sumar, en næsta
leiðtogaþing verður haldið í
Rabat, höfuðborg Marokkó,
næsta sumar. Á þinginu í
sumar var Moktar ould
Daddah, forseti Mauritaniu,
kjörinn forseti samtakanna.
Á vegum OAU er einnig
starfandi ráðherranefnd, skip
uð ráðherrum frá öllum að-
ildairíkjunum, og kemur hún
saman tvisvar á ári. Einnig
eru starfandi ýmsar fasta-
nefndir, svo sem miðlunar-
og sáttanefnd, til að f jalla um
deilumál ríkjanna og frelsis-
nefnd, sem ætlað er að styðja
frelsisbaráttu í ófrjálsum
ríkjum Afriku.
Fram'kvæmdaráð OAU hef-
ur aðsetur í Addis Ababa, og
er Diallo Telli Boubakar frá
Guineu aðalframkvæmda-
stjóri samtakanna.
Frá þvi samtökin voru
stofnuð hafa þau haft af-
skipti af mörgum sameigin-
legum hagsmunamálum rikj-
anna, og ber þar fyrst að
nefna baráttuna fyrir auknu
sjálfstæði í álfunnd. Hafa
samtökin haldið uppd lát-
lausri baráttu gegn nýlendu-
stjóm Portúgala í Angóla og
Fulltrúar OAU, sem heinisóttu Island um helgina, koiuu frá
ríkjununi, setn sýnd eru þverstrikuð hér á kortinu.
gegn minnihlutastjórnum
hvitra manna í Rhodesíu og
Suður-Afriku.
Aðildarríkin að OAU eru
þessi:
Alsir, Botswana, Burundi,
Cameroon, Chad, Dahomey,
Efri Volta, Egyptaland,
Eþíópía, Fílabeinsströndin,
Gabon, Gambía, Ghana,
Guinea, Kenýa, Kongo
(Brazzaviile), Kongo (Kins-
hasa), Lesotho, Libería,
Líbýa, Madagascar, Malawi,
Marokkó, Mauritanía, Mauri-
tius, Mið-Afríku-lýðveldið,
Miðbaugs-Guinea, Niger,
Nigeria, Rwanda, Senegal,
Sierra Leone, Sómalía, Súd-
an, Swaziland, Tanzanía,
Togo, Túnis, Uganda og
Zambia.
Merkisberi í sjálf stæð-
isbaráttu lands síns
Moktar ould Daddah, forseti Máretaníu
HEIMSÓKN sendinefndar
Sameiningarbandalags Afríku-
ríkja til íslands nú um helg-
ina hefur að vonum vakið
mikla athygli, því að það er
sjaldgæft, ef það hefur þá
gerzt nokkru sinni fyrr, að
jafnmargir áhrifamiklir hátt-
settir stjórnmálamenn úr
löndum þessarar fjarlægu
heimsálfu, hafi sótt ísland
heim. Formaður afrísku sendi-
nefndarinnar var Moktar ould
Daddah, forseti Máretaníu á
vesturströnd Afríku og er
hann í hópi kunnustu og
áhrifamestu stjórnmálaleið-
toga þeirra landa Afriku, sem
orðið hafa sjálfstæð riki sið-
ustu áratugi. Máretanía varð
lýðveldi árið 1960.
Landið varð hluti af frönsku
Vestur-Afríku árið 1920 og
síðan nýlenda Frakka. Var
landinu í fyrstu stjórnað frá
St. Louis í Senegal. Árið 1946
hlaut Máretanía nokkra sjálf-
stjórn, en rúmum áratug síð-
ar, eftir að árás skæruliða frá
Marokkó í norðri hafði verið
hrundið, kaus það sér sjálf-
stjóm undir forsæti Moktar
oúld Daddah, sem gerði hafn-
arborgina Nouakchott að höf-
uðborg landsins. Árið 1958
varð Máretanía fullvalda ríki
innan franska samveldisins og
28. nóvember 1960 lýsti landið
yfir fullu sjálfstæði sínu.
Máretanía varð aðildarríki
Sameinuðu þjóðanna í öktóber
1961.
Moktar ould Daddah, forseti
Máretaníu, er seranilega sá
maður, sem átt hefur drýgstan
þátt í því að afla landinu sjálf-
stæðis. Hann er fæddur 25.
des. 1924 og gekk fynst í
Skóla í landi sínu, en fór síðan
til framhaldsnáims í Frakk-
landi, Stúdentsprófi lauk hann
í Nizza, en lagði síðan stund á
Kortið sýnir legu Máretaníu í Afríku og landfræðilega af-
stöðu þess til nágrannaríkjanna.
Moktar ould Daddah,
forseti Máretaníu.
laganám í París og lauk lög-
fræðiprófi þar. Árið 1957 gerð-
ist hann málfærslumaður í
Dakar í Senegal, en síðar á
sama ári var hann gerður að
varafonsætisráðhenra Máre-
taniu og jafnfamt ráðherra
kennslumála- og æsikulýða-
mála. Eitt af því fynsta, sem
hann kom í kring, var að fá
því framgengt, að Nouakchott
yrði gerð að höfuðborg lands-
ins.
Árið 1958 hlaut Máretanía
sjálfstjórn, en MOktar ould
Daddah var kosinn Iög-
gjafarþing landsins árið eftir
og aðeins mánuði síðar varð
hann forsætisráðherra og
jafnframt innaniríkisráðherra.
Hanm stefndi miarkvisst að
því að afla landi sínu fulls
sjálfstæðis og Máretanía
varð lóks sjálfstætt ríki árið
1960. í almentnum kosningum,
sem fóru í kjölfar sjálfstæðis-
yfirlýsingarinnar, var Moktar
ould Daddah, kosirun forseti
landsins (1961) og hefur gegnt
því embætti síðan.
Eitt meginvandamál ould
Daddah sem forseta hefur ver-
ið að vinna bug á áleitni Mar-
okkómanna í norðri, en þeir
hafa hvað eftir annað komið
fram með landakröfur á hend-
ur Máretaníu. Hefur þarna
verið um erfiðasta vandamál
Máretaníu á sviði utaruríkis-
mála að ræða allt frá stofnun
lýðveldisins. Þannig gerðu
Marokkómenn árásir inn í
landið bæði 1956 og 1957, en
þessum árásarferðum var
hrundið í bæði skiptin.
Stærsti stjórnmálaflokkur
Máretaníu er svonefndur end-
urskipulagninigarflokkur, sem
komið var á fót árið 1958 með
samruna tveggja stærstu
stjórnimálaflOkkannia. í norð-
urhluta landsins e>r hins vegar
fyrir hendi skipulögð hreyf-
ing, sem vill, að landið sam-
einist Marokkó, en Marokkó
stjórn hefur hvað eftdr anrnað
borið fram kröfur um yfirráð
yfir Máretaníu, eins og drepið
var á hér áðan.
Máretanía er mjög víðáttu-
mikið land eða nær 10 sinnum
stærra að flatarmáli en ísland.
Ibúafjöldinn er þó tiltölulega
mjög lítill eða í kringum ein
milljón, sem er ekki núkið í
jafn stóru landi. fbúarnir eru
af mismuniandi bergi brotnir.
Sumir eru Arabar að uppruma
en aðrir eru negrar. Flestir
eru íbúamir múhaimeðstrúar.
- Podgorny
Framhald af bls. 1.
sióustu viku var undirritaður í
Hanioi samningur um hernaðar-
Lega og efnahagslega aðstoð Kín-
verja við stjóm N-Víetnams.
Stjómin í Hanoi hefur ekki tekið
aflstöðu í deilum Sovétmanna og
Ktoverja, í ræðu sinni sagði
Podgomy, að Sovétmenn og N-
Víetnamar sitæðu undir sama
hugsjónafána — fána marxisma-
leninisma. Þessar þjóðir hefðu
varðveitt hreinleika hugsjóna
þeirra og það mundu þær gera
áfram, þrátt fyrir hvers kyns
storkun og útúrsnúninga, sem
byggðust á endurskoðunarstefn-
um og kreddutrú.
Podgorny lýsti stuðningi Sov-
étstjómarinnar við áætlun þá í
sjö liðum, sem stjórn þjóðfrelsis-
hreyfingarinnar í Suður-Víetnam
hefur lagt fram fyrir sitt leyti
sem grundvöll að lausn Víetnam-
deilunnar. Hann fordasmdi hins
vegar áætlanir Bandarikjastjóm-
ar og kenningar Nixons varð-
andi Víetnam, sakaði Banda-
ríkjastjóm um að draga á lang-
ton friðarviðræðumar í Paris og
fordæmdi hana harðlega fyrir
loftárásir á Norður-Víetnam.
— S-Afríka
Framhald af bls. 1.
við st j órn armálgagnið „Frater-
nité Mairtin“: „Fyrsti áfangi slíkra
umræðna verður sá, að vinir
mínir og ég sendum sendinefnd
til Pretoria tól þess að kooma á
sambandi við Johamnes Vorster
forsætisráðherra og samstarfa-
menn hans. Ef allt gengur að
óskum og þessar viðræður bera
jákvæðan árangur, mun ég ekki
hika við að fara til Suður-Afríku
ásamt mokkrum öðrum þjóðhöfð-
ingjum og bjóða Vorster að
heimsækja Okkur.“