Morgunblaðið - 05.10.1971, Blaðsíða 15

MORGU'NBLAfHÐ, ÞRIÐJUDAGUR 5. OKTÓBER 1971
15
„Skilningur og vinsemd Is-
lendinga komu ekki á óvart66
— sagði forseti Mauritaníu á
fundi með fréttamönnum
SENBINEFNDIN frá Einingar-
samtökum Afríku (OAU), sem
hér var á ferð um lielgina, hélt
fnnd með fréttamönnum á Hótel
Sögu á sunnudag, þar sem for-
maðtir nefndarinnar, Moktar ould
Daddah forseti Mauritaniu gerði
grein fyrir tiigangi heimsóknar-
innar og þeim boðskap, sem nefnd
im flytti íslenzkum ráðamönnum
og íslenzku þjóðinni. Fundinn
sátu auk forsetans, fulltrúar 5
Afríkuríkja í sendinefndinni, ut
anríkisráðherrar Zambíu, Malí,
Mauritaníu, Kamerún og Kenya.
Forsetinn minntist í upphafi á
íandhjelgismálið og sagði að þar
nytu íslendingar stuðnings Ein
ingarsamtaka Afríku, en nánar
er sagt frá því í annarri frétt hér
í biaðinu í dag.
Moktar ould Daddah gerði síð
an grein fyrir heimsókninni og
sagði að megintilgangur fararinn
ar til Norðurlanda væri að ræða
ástandið í S-Afríku, Rhódesíu og
portúgölsku nýlendunum Angóla
og Mozambique þar sem 30 millj.
Afríkubúa byggju við kynþátta
misrétti minnihlutastjórnar
hvítra manna og yfirráð S-Afríku
yfir SV-Afríku, sem Sameinuðu
þjóðirnar hefðu á sínum tíma
fengið þeim, en síðar tekið aftur,
án þess að S-Afríkustjórn hlýddi
þeirri ákvörðun. Málið hefði ver
ið lagt fyrir Alþjóðadómstólinn
í Haag, sem hefði lýst yfirráðin
ólögleg, en þrátt fyrir þetta þver
skallaðist stjórn S-Afríku við að
hlíta úrskurðinum. Sagði forset
inn að Einingarsamtökin legðu
mikla áherzlu á að allt yrði
gert til að neyða S-Afríkustjórn
til að láta af þessum yfirráðum
hið bráðasta.
ANGÓLA OG
MOZAMBIQUE
I>á vék forsetinn að nýlendu-
stríði Portúgala gegn frelsishreyf
ingum í Angóla og Mozambique.
Hann sagði að Portúgalar hefðu
nú 200 þúsund manna herlið í
þessum nýlendum og að meðal
þessara hermanna væri ein og
hálf herdeild af þremur, sem
Portúgölum bæri að leggja NATO
til. Hann sagði að nefndin ætlaði
að heimsækja öll aðildarriki
NATO og reyna að fá þau til að
hætta efnahagslegum og hernað
arlegum situðningi við Portúgal
sem gerði Portúgölum kleift að
halda úti baráttunni gegn frelsis
hreyfingum. Að vísu væri ekki
um beinan slikan stuðning að
ræða, en þar sem NATO legði
Portúgölum til aðstoð, sem nægði
til að sjá um heimavarnir, gætu
Portúgalar notað eigin fjármagn
til að kosta herliðið í nýlendun-
um. Hann sagði einnig að Afriku
ríkin væru þess fullviss að án sið
ferðilegs stuðnings frá NATO
gætu Portúgalar ekki haldið þess
ari baráttu áfram.
NEFND SKIPUÐ
Forsetinn var spurður um á-
standið innan frelsishreyfinganna
í portúgölsku nýlendunum, hvort
þar ríkti meiri eining nú en und
anfarin ár. Hann svaraði því til
að i Mozambique væri full eining
meðal foiystumanna frelsishreyf-
ingarinnar, en í Angóla væru
hreyfingamar tvær, sem fyrir
frelsi landsi.ns berðust. Hefðu
Einingarsamtök Afríku á síðasta
fundi sínum skipað nefnd nokk-
urra leiðtoga Afríkuiríkj a, sem
hefði því hlutverki að gegna að
reyna að sætta þessar hreyfingar
og væru menn vongóðir um ár-
angur af starfi þessarar nefndar.
UNNIÐ EFTIR ÝMSUM
LEIÐUM
Þá var forsetinn að þvi spurð
ur hverjar aðrar ráðstafanir þeir
hefðu gert til að afla málstað sín
um stuðnings og hvað þeim hefði
orðið ágengt á síðustu árum.
Hann svaraði þvi til að auk
heimsókna sendinefndarinnar
væri unnið á vettvangi Samein
uðu þjóðanna og eftir ýmsum öðr
Frá blaðamannafundi sendinefndar Einingarsamtaka Afríku að Hótel Sögu síðastliðinn sunnudag.
(Ljósm. Mbl. Sv. Þorm.)
Moktar ould Daddah forseti
Mauritaníu og formaður
sendinefndarinnar
um diplómatískum leiðum í
von um að af þessum störfum
yrði jákvæður árangur. Hann
sagði, að m.a. hefðu þessar að-
gerðir leitt titl þess að ítalir hættu
við þátttöku í smíði mikillar stíflu
i Angóla. Þá sagði hann, að bar
áttan nyti fjárhagsaðstoðar ým
issa alþjóðlegra samtaka, t.d.
Heimskirkjusamtakanna, og ann.
arra kirkjulegra samtaka. Hann
sagði, að Einingarsamtökin hefðu
stofnað sérstakan sjóð árið 1964,
sem styrkti baráttu frelsishreyí
inganna. Svíar sagði hann að
hefðu styrkt frelsisbaráttuna svo
og aðrar Norðurlandaþjóðir, þó
að í minna mæli væri.
Forsetinn sagði að lokum að
sendinefndin hefði í viðræðum
sinum við íslenzka ráðamenn
mætt mikilli vinsemd og skiln-
ingi á baráttu Einingarsamtak-
anna gegn kynþáttastefnu S-Afr
íkustjórnar, enda væri sú stefna
fordæmd í málefnasamningi ía-
lenzku ríkisstjórnarinnar. Hann
sagði, að það hefði ekki komið
nefndarmönnum á óvart að mæta
svo góðum skilningi á íslandi,
þvi að íslendingar hefðu um alda
raðir búið undir erlendri stjórn
og skildu því hvers vegna Afríku
þjóðir berðust gegn áþján og mis
rétti.
Viðskiptabaimi hótað:
Laxveiðimenn segja
Dönum stríð á hendur
Ofsafengnar árásir á Dani
í bandarískri skýrslu
BOSTON 4. október — NTB.
Bandaríska laxverndarnefndin —
CASE — undirbýr nýja lierferð
gegn laxveiðum danskra togara
á Grænlandsmiðuni. Herferðin
miðar að því að fá alla Banda-
ríkjamenn til að hætta algerlega
að kaupa danskai- vörur í Banda-
rikjunum, ef Danir minnka ekki
í algert lágmark laxveiðar á lit-
hafiiui.
CASE itrekar fyrri rök í
SkýrSlu, sem nofndin hefutr ný-
tega sent frá sér, tiil að hnekkja
rökum Dana fyrir þvi að ekki sé
vísindalega sannað að úthafsiax-
veiðar gangi vemlega á laxveiði-
stoEninn í Norður-Ameníku. Rök
Dana eru sö'gð lýsa hroka,
Vöruflutningar
aukast
VÖRUFLUTNINGAR Loftleiða
jukust í ágústmánuði í ár um
198% miðað við sama mánuð í
fyrra og urðu 315 smálestir. Til
samanburðar er þess getið í
fréttabréfi Loftleiða tii starfs-
manna sinna, að í nóvember
1970 voru fluttar 215 smálestir,
en það hafði verið hæsti mánuð-
ur í vöruiflutnmgum fram til
þessa.
og riki eins og Noregur og
Bretland sökuð um að hafa
óbeinlínis svikið Bandaríkin
og Kanada í þessu máli. Þau
hafi formlega lýst yfir stuðningi
við CASE, en raunverulega að-
eins hugsað um að tryggja eigin-
hagsmuni sína og þanniig gefið
dönsikum fiskimönnuim frjáilsar
hendur á Norðvestur-Atlan'ts'hafi.
Á það er einnig bent, að CASE
hyggist knýja fraim lagasetningu
í því skyni að koma til leiðar
sameiginlegri stefnu Bandarikj-
anna og Kanada um laxveiðar á
Norður-A'tlamtshafi. CASE segir,
að þessi barátta hafi borið þann
árangur, að lagt hafi verið fram
lagafrumvarp þess efnis, að bann
að verði að kaupa allar fisikaf-
urðir frá löndum, sem leyfa lax-
veiðar á Norður-Atlantshafi i svo
rikum mæli, að hindrað sé það
starf, sem nú sé ummið í þágu
verndumar laxstofnsins.
Ofsafen'gnar árásir eru gerðar
í skýrslunni á danskt samfélag
og dönsku þjóðina, og virðast
þær greimilega byggðar á skýrslu
sérstakrar CASE-nefndar, sem
heiirmsótti Danimörku í apríl sl.
„1 sóSíaliísku landi eins og Dan-
mörku eru blöð, útvarp og sjón-
varp greinitega mjög háð hinni
opinberu afstöðu, þótt þessum
miðlum sé ekki beiniínis stjóm-
að af ríkissitjórninini. Máistað
CASE eru einfaldlega ekki gerð
skil, því stjórnin vil'l sannfæra
þjóðina um, að ástand laxamál-
anma sé með felldu og vegna
þess ástæðulaust að gera nokk-
uð. Að minnsta kosti var þetta
meðferðin, sem CASE-nefndin
fékk í apríil," segir í skýrSlunni.
sænsk
Þ-JÓÐNÝTING lyfjaverzlunar
í Svíþ.jöð hefur ekki gefið
eins góða raun og vonir stóðu
tíl, þegar til hennar var stofn-
að um síðustu áraniót, að
sögn danska blaðsins „Bör-
sen“. Tilgangur þjóðnýtingar-
innar var tvíþættur: lyf áttu
að lækka í verði og þjónusta
lyfjabúða að batna. Hvorugt
hefur tekizt að sögn blaðsins.
Dreifingarkostnaður og þar
með verð á lyfjuim hefur
hækkað á timabiilinu. Verð-
hækkunin í septemiber var að
meðaltali 5%. Lyf sem fást
án framvisunar lyfseðla eins
og magnyl hækkuðu mest í
verði eða um alit að 11%.
Aukagjald fyrir afgreiðslu
hafði áður hækkað úr 80
sænskuim aurum í tvær sænsik
Brosio til
A-Evrópu
Brúss©!, 4. okt. — NTB
STAÐGENGLAR utanríkis-
ráðherra NATO-landanna og
nokkrir aðstoðarutanríkisráð-
lierrar frá aðildarlöndunum
komu í dag saman til fundar
í Briissel til að velja fulltrúa,
sem verður sendur í heim-
sókn til Varsjárbandalags-
landanna og til þess að kanna
ar krónur.
Sænski félagsmálaráðherr-
ann sagði hins vegar þegar
hið nýja fyrirkomulag var
inmteitt, að rikiseinokun smá-
söilunnar mundi hafa miki'l
áhrif á verðmyndunina: lyf
mundu lækka í verði þar
sem ríkisifyrirtæki gæti fylgt
virkri verðstefmu og hagrætt
dreifingunni. Bæði þjóðfélag-
ið og einstaklingar mundu
njófca góðs af, en þvert á móti
hafa lyfin hækkað. Rökin fyr-
ir verðhækkuninni eru að
launakostnaður ríkislyfsölunn
ar hafi aukizt.
Laun eru stærsti útgjalda-
liður í rekstrarreikningu'm
lytfjabúðanna, Biiið milli
launaútgjalda og álagningar
var tengi 80 á móti 20, en
möguleika á gagnkvæmum
samdrætti herliðs í Evrópu.
Verkefnið verður sennilega
falið ítalanum Manlio Brosio,
sem Iét af starfi framkvæmda
stjóra NATO í síðustu viku.
Hinn nýi framkvæmda-
stjóri bandalagsins, Josef
Luns, segir að fundurinn í
dag hafi mikla pólitíska þýð-
ingu. Á ráðherrafundi í
Lissabon í sumar var sam-
þykkt að hefja samningavið-
ræður við Austur-Evrópurík-
in um fækkun herja í Evr-
ópu.
söl'u'hagnaður 30%. Rikislyf- |
salan hefur á tæpu ári hækk-
að álagningu um 50%, og |
meiri hækkunu.m er spáð á I
nœs ta ári. |
Sagt var, að tilkoma ríkis- 1
lyfsöiunnar mundi bæta þjón- l
ustu við neytend'ur, en að |
sögn „Börsen" er mikluim erf-
iðlei'kum bundið að tryggja '
örugga dreifingu til ú.tibú-
anna. Birgðaástand lyfjabúð-
anna hefur versnað, og al- .
gengt er orðið að bíða verði
tvo til þrjá daga eftir af- i
greiðslu á lyfjum að sögn |
blaðsins. Þó er á það bent að |
ríkið reyni að gera eitthvað
tiii þess að leysa þessi vanda- i
miál.
Þjóðnýting hækkar 1
lyf í verði
eftir síðustu verðhækknir er