Morgunblaðið - 10.11.1971, Síða 18

I
18
MORGUNRUAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 10. NÖVEMBER 1971
Hnausum, A-Skaft.
30. október.
SANDA-KRUMMI, sá er ég
sagSi frá i frétt i Morgunblað
inu i fyrra ásamt myndum af
búskap hans, hefur flutzt bú-
ferium. Nú í sumar bjó hann
ekki í strompinum á Söndum,
en aftur á móti hafa menn
það fyrir satt, að nú hafi hann
haft jarðaskipti og hafi búið
á Rofabæ í sumar.
Þar er gamalt fjárhús,
sem aðeins er notað að vori.
Er bóndinn fór að hýsa fé
þama, haíði kxummi byggt
laup sinn innst í garðinum.
Þarna var greiður iwngangur,
þvi að hlaðan hafði verið rif
in frá. Varpa hékk á gaflinum
og hún teygð yfir stafgólf og
íeet á skammbita. — Hafði
krummi splittað gegnum
möskva með spýtum svo að
ekki sviki. Laupurinn var veg
legur mjög, úr allskonar efni
viði og auðvitað vandlega mál
aður hvítur — úr hrafna-
driti.
Það kom alls ékki að sök
þótt fé væri gefið í húsinu.
Hefði það lika ekki þótt vel-
artaður hrafn, er launaði gott
viðmót og fyrirgreiðslu með
illu, enda var þess sízt að
vænta af Sanda-Krumma.
Krummi kom þarna fram 3
ungum eina og I fyrra, sem
gæti næstum bent til þess að
teknar hefðu verið upp fjöl-
skylduáætianir í hrafnasamfé-
laginu.
Svo er það sagan af henni
Öndu. Við fundum hreiður í
sumar, sem kjóinn var að
ræna. Þrjú eggin voru heil, og
ungarnir alveg að brjótast út.
Tveir unganna dóu fljótt, en
sá þriðji lifði. Hæna tók hann
að sér og ólst hann upp með
6 hænuungum.
Andarunginn var auðvitað
ósköp umkomulaus fyrsrt. —
Hann var seinn á fæti, átti
vont með að fylgja hænu-
mömmu eftir og mataræðið
hentaði honum tæpast. En þeg
ar einu sinni var búið að venja
hann á pyttina í gilinu, fór
hann þangað sjálfur til sund
æfinga, en rækti hins vegar
hlutverk sitt sem hæna á nótt
inni.
En þama í pyttinum undi
þessi andarungi sér, þessa
Hýbýli krumma í fjárhúsinu
björtu, löngu hásumardaga. —
Hann hámaði í sig vatnagróð-
ur og skordýr og bókstaflega
blés í sundur. Fyrr en varði
var þetta orðin önd, falleg og
strokin stokkönd með blá-
grænar skrautfjaðrir á vængj
um.
Við skirðum hana Öndu og
hún þekkir nafnið sitt. Ef við
sögðum: Anda mín — þá kom
hún kjagandi og hallaði und
ír flatt, afskaplega sæt á svip
in. Henni þótti mjög góður
kurlaður maís, sérstaklega ef
hún hafði vatn til að bleyta
hann í.
Þrír af hænuungunum sex
voru hanar. Anda flaugst á við
þessa bræður sína og spjaraði
sig ágætlega. Hún beit í lapp
irnar á þeim og þeim leizt ekki
á, er hún glennti upp þennan
langa og breiða gogg.
Hún teygði úr sér og æfði
vængina; en er hún svo fór
að fijúga og ienti mjög nærri
gamla hananum, átti höfðing
inn það til að móðgast. Svo
fór Anda gamla að heiman og
sást ekki ailt upp í 3 daga unz
hún hætti alveg að koma. Sam
býlið við manninn hefði kann
ski orðið henni skeinuhætt. —
Kannski er Anda nú aðeina
minning eins og sólargeislar
sumarsins.
— Vilhjálmur.
Anda bregður á leik með hænunum.
Nokkrar
athugasemdir
við grein Skjaldar Stefánssonar
Miðhúsum, Reykhólasveit.
1 MORGUNBLAÐINU 27. októ-
ber er grein eftir Skjöld
Stefánsson og fjallar hún að
mestu um heilbrigðismál. Hann
segir að þessi mál séu mjög við-
kvæm og verði að leysa þau
fljótt og á kostnað Austur-Barð-
strendinga.
Frá mínum sjónarhóli séð tel
ég þetta ekkert viðkvæmnismál
sé það rætt umbúðalaust. Hins
vegar mun það vera siður þeirra,
sem hafa lélega vöru að bjóða
að veíja hana inn í sem fegurst-
an pappir og hnýta svo utan
um með faHegum silkiborða
með slaufu á. Skjöldur minnir
á hinn mikla samgang sem sé
á milli Búðardals annars vegar
og Reykhóla og Geiradalshrepps
hins vegar og minnist á mjólk-
urbúið i þvi sambandd. Það er
nú það, þá sögu ætia ég ekki að
rekja hér. Hins vegar hefði
hann mátt segja okkur frá þjón-
ustu sjálfs sín og Áma dýra-
lœknis, sem teljast verður góð, sé
tekið tillit til vegalengdar.
Að minum dómi á Austur-
Barðastrandarsýsla ekki samleið
með Búðardal. Hún er sjálf af-
mörkuð eining með Gilsfjörð að
þröskuldi. Hún verður að byggja
upp sitt menningarsamfélag með
Reykhóla sem miðdepil, vegna
þeirra náttúruauðæfa, sem þeir
hafa upp á að bjóða. Þar af leið-
ir að læknir verður að vera bú-
settur á Reykhóium og vinda
þarf bráðan bug að því að
taka til gaumgæfilegrar athug-
unar tUlögur Þórhalls B. Ölafs-
sonar læknis um framtíðarskip-
an þeirra mála. Þingmenn kjör-
dæmisins eiga að hafa -kynnt sér
þessar tillögur.
Satt er það, að hér fækkar
fótki ár frá ári og fer að verða
ncesta erfitt að halda uppi félags-
legu samfélagi. Við þuríum
þingmemi með bein í nefinu tU
þess að snúa vöm i sókn. Við
þurium ekki þingmenn til þess
að leggja byggðarlagið I eyði,
það getum við gert hjálpar-
laust. Skjöldur telur upp merk-
ar stofnanir í Dalasýslu og það
gætum við líka gert, þótt það
verði ekki gert að sinni. Satt er
það að Búðdælingar hafa boðið
okkur á sinn fund til þess að
ræða heilbrigðismál og þeir hafa
líka látið einn héraðslækni sinn
arka inn á fund Sambands breið-
firzkra kvenna til þess að tala
sínu máli. Ég hef síður en svo
á móti samstarfi, en eigi að gera
það á kostnað annars aðilans þá
er verr farið en heima setið.
Ef Skjöldur vildi nú aðeins
setja dæmið ofurlítið öðm visi
upp, þá er ég viss um, að hann
fengi aht aðra útkomu. Ef þú,
vinur sæll, ættir heima í Króks-
fjarðamesi eða Reykhólum. og
þar væru nokkur hundruð sálir,
heldur þú, að þú vildir að lækn-
irinn þinn væri í Búðardal og
þú værir lokaður frá því að hafa
samband við hann frá kl. 20 að
kvöldi og til kl. 8,30 að morgni.
Mundir þú þá setjast niður og
skrifa grein, sem mælti með þvi
að Reykhólalæknishérað yrði
lagt niður og allt flutt tíl Búð-
ardals. Hugsaðu þig nú ofurlítið
um. Hefðir þú gefið þér tíma til
þess að ræða þessi mál, þegar
þú heíur verið hér í embættis-
erindum, þá hygg ég að sjónar
hringurinn hefði orðið fleiri
gráður.
1 öllum umræðum um lækna-
mál virðast margir alltaf halda
sig við sama heygarðshornið.
Það virðist vera svo að sjúkling-
arnir séu til læknisins vegna, en
ekki læknirinn þeirra vegna.
Aldrei hefur mátt brjóta þetta
mál til mergjar, þó að ég sé nærri
viss um að meinsemdin er í há-
skólakerfinu sjálfu, og fyrst fer
að týra á tíkarrófunni, þegar
sjálfur Magnús Kjartansson fer
að strjúka læknum um bakið og
viU íá þá til þess að mala.
Ég veát, að þegar þú ert að
gera öðrum grein fyrir skoð-
unum ykkar Búðdælinga, þá
hyggur þú, að þú sért að
gera okkur greiða og við eig-
um möglunarlaust að fylgja
ykkur að málum. Hins vegar
hlýtur það að vera lágmarks-
krafa sérhvers byggðarlags að
íbúum þess sé gert kleift að búa
þar og enginn getur ætlazt til
þess að fjölskyldur með böm og
gamalmenni á sínum snærum
uni því til lengdar, að þeim sé
gert ógerlegt eða nær því óger-
legt að ná til læknis mikinn
hluta ársins. Séu íbúar læknis-
héraðs það fáir, að ekki sé hægt
að búast við því, að læknir fáist
til þess að ílengjast þar, verð-
ur að gera þær kröfur tii stjóm-
ar heilbrigðismála að vandamál-
NÝTT RÆKJUVERÐ
MORGUNBLAÐINU hefar bor-
izt eftirfarandi fréttatilkynning
um lágmarksverð á rækju frá
Verðlagsráði sjávarútvegsins:
„Yfimefnd Verðlagsxáðs sjáv-
axútvegsins hefur ákveðið eftir-
farandi lágmarksverð á rækju
frá 1. néventtber til 31. m>aí 1972.
Hafi verðinu ekki verið sagt upp
af fulltrúuim í Verðlagsráði fyrir
þamin 15. maí 1972, framlengist
gildistímirm til 31. október 1972.
Rækja, óskelflett í vimrasluhæfu
ástandi:
Stór rækja, 220 stk. i kg eða
fæsrri (4,55 gr hver rækja eða
stærri), hvert kg 24,00 krónur.
Smá rækja, 221 st(k. til 350 stk.
í kg (2,85 gr til 4,55 gr hver
rækja), hvert kg 13,30 krónur.
Verðið er miðað við, að seljandi
skili rækju á flutningstæki við
hlið veiðiskips.
Verðið var ákveðið af odda-
manmi og fulltrúum seljenda í
nefndinini, en í henni áttu sæti:
Jón Sigurðsson, hagrannsókna-
artjóri, sem var oddamaður nefnd
arimniar; Ingimar Eimarsson og
Jón Sigurðsson, formaður Sjó-
maninasamfbanris íslands af hálfu
seljenda og Ámi Benediiktasoíi
og Maráas Þ. Guðnvundsson af
háifu kaupenda..
ið verði leyst með því að setja
menn í starfið um stuttan tíma
og skipta síðan eins ört og nauð-
syn krefur. Nú er að vísu al-
mennur læknaskortur í landinu
og verður hann sjálfsagt ekki
leystur nema með því að út-
skrifa fleiri lækna. Hins vegar
finnst mér það jaðra við íöður-
landssvik, að Jangskólamenn
skuli fara úr landi, án þess að
sýna þjóð sinni lit á því að end-
urgreiða henni á nokkurn hátt
menntunarkostnað sinn og ættu
þeir af frjálsum viija að ákveða
að það skuli vera 2 til 4 ár eftir
námstíma.
Við lestur greinar Skjaldar
Stefánssonar greip mig stund-
um sú ljóta hugsun, að hann
hefði áhuga á þvi að gera okk-
ur að nokkurs konar nýlendu,
en auðvitað er slíkum hugsun-
um bægt frá.
Ég ætla í lokin að draga þetta
örlitið saman:
f fyrsta lagi vil ég biðja Morg-
unblaðið að koma þvi áleiðis til
þingmanna Vestfjarðarkjördæm-
is, að þeir haldi betur á málum
okkar en þeir hafa gert hingað
til, en vil þó skilja Matthias
Bjamason frá höírunum. Fólk-
inu má ekki fækka úr þessu.
Vinna þarf bráðan bug að því
að gera tillögur Þórhalls læknis
að veruleika. Búðdælingum
bjóðum við samvinnu á jafnrétt-
isgrundvelli, en lendir menn
viljum við ekki vera.
Verði þinn vilji í þvi, að Reyk-
hólalæknishérað verði lagt niður,
þá forum við að hugsa til hreyf-
ings og hvert skal halda nema
suður?
Ég hef lokið minum athuga-
semdum og vona að það sé þér
ekki mjög á móti skapi, þótt tvær
hliðar séu á máli þessu. Svo
kveð ég þig og óska þess að
ykkur gangi vel að byggja upp
kauptún ykkar, en það svo
framarlega, að þið gerið það
ekki á kostnað Austur-Barð-
strendinga.
Sreinn Gtiðmundsson.
Síldveiðin í Norðursjó:
19 bátar seldu fyrir
11 milljónir króna
ALLS seldti 19 bátar síldarafla
úr Norðnrsjónttm í Danmörkn
og Þýzkalandi í sl. viktt. Afla-
magn þeirra vax samtals 1.124,7
lestir og heildarverðmaetið 11,2
mllljónir ltr. eða að meðaltaii
9,88 kr. fyrir hvert kíló.
Börfkur NK seldi í Danmörku
samtails 73,5 tonn fyrir 524,899 kr.
— meðalverð 7,14. Bjarrtur NK
seldi tvivegis samtals 78,5 tonn
fyrir um 891 þúsund kr. Álifta-
fell seldi 47,8 tonn fyrlr um 344
þús. krónur — meðalverð 7,20
fcr., Birtinigur 59,3 tonn fyrir um
483 þús. krónur — meðalverð
8,14, Loftur Baldvinsson seldi
76,5 tonn fyrir um 728 þús. krón-
ur — meðaiverð 9,52, Þórður
Jónsson 4912 tonn fyrir 479 þús.
krónur, — meðaJverð 9,74, Ven-
us seldi 36,3 tomn fyrir 355 þús.
brónur — meðalverð um 9,79,
og tii bræðslu 36,3 toinin fyrir
155 þúeund krónur, Bára sekli
408 tonn fyrir 390 þúsund krón-
ur, — meðalverð 9,57, Sveinn
Sveinbjömsson 45,8 tonn fyrir
um 225 þúsund kr. — meðalverð
4,92, Dagíari 44,8 tonn fyrir 365
þúsund krónur — meðalverð
815, Jón Kjartansson 79,5 tonn
fyrir 692 þúsund krónur — með-
aiverð 8,71, Helga Guðmundis-
dóttir 53,6 tonn fyrir 805 þúsund
krónur — meðalverð 15,01, Fifill
77,1 tonn fyrir um 1,1 milljón —
meðalverð 14,20, Jörundur III
24,3 tonn fyrir 358 þús. — með-
alverð 14,75, Hiknir SU 4312 tonn
fyrir 589 þús. krónur — meðal-
verð 13,63, EkJborg 63,8 tonn fyr
ir 887 þús. krónur.
All-ir fyrrgreindir bá'ar seidu
í Danmörku en að aufci seldu
þessir tveir bátar í ÞýzkaLandi:
Gunnar 38,7 tonn fyrir um 367
þús. krónur — meðalverð 9,48
og Heimir 80.3 fyrir 714 þúsund
— meðalverð 8,89.